Drobnoustroje - dzielą się na nie równorzędne pod względem systemowym grupy:

• wirusy

• bakterie i organizmy bakteriopodobne

• grzyby bez kapeluszów

• pierwotniaki

Eubakterie (bakterie właściwe)

Archebakterie (dawne bakterie)

Eukary (wszystkie inne)

Drobnoustroje wchodzą w symbiozy z różnymi roślinami. Biorą udział w bioremediacji.

Virales - wirusy, cząstki nukleoproteidów, priony- białka.

Prokariota - bakterie i organizmy bakteriopodobne.

Eukaryota - grzyby mikroskopowe.

1 um = 10^-3 mm

1 nm = 10^-6 mm

Mikroorganizm	Zakres rozmiarów	Rodzaj komórki
wirusy	0,01- 0,25 um	Budowa niekomórkowa
bakterie	0,1 - 10 um	Prokariota
grzyby	2um > 1 m	Eukariota
pierwotniaki	2 - 1000 um
glony	1um - kilka metrów

Wirusy /virales/ (wirusy- jad, trucizna) - do podstawowych cech wirusów należą:

• brak zdolności rozmnażania poza żywa komórką,

• jeden typ kwasu nukleinowego DNA lub RNA,

• reprodukcja tylko z ich kwasu nukleinowego,

• brak wzrostu przez powiększenie,

• brak rozmnażania przez podział,

• brak informacji genetycznej dla syntezy enzymatycznego układu Lipmana,

• bezwzględny pasożyt.

Wirion - komplementarna pod względem struktury i funkcji pojedyncza cząstka zakaźna.

Cząstka wirusowa - kwas nukleinowy i płaszcz białkowy (kapsyd)

zwierzęta - zoofagi

rośliny - fitofag:

Bierne - uszkodzenia mechaniczne

Czynne - cząstka wnika w organizm

ETAPY ROZWOJOWE WIRUSÓW:

1. Adsorpcja - komórki muszą wykazywać powinowactwo,

2. Faza penetracji - przedostanie się wirusa przez błonę komórki do gospodarza,

3. Faza eklipsy - okres od wniknięcia do uzyskania dojrzałych cząstek wirusowych,

4. Faza dojrzewania - nowa cząsteczka,

5. Faza uwolnienia - wydostanie się wirusów.

MORFOLOGIA I ANATOMIA BAKTERII

Formy pleomorficzne - zmieniają kształty.

Streptomyces - podobne do grzybów.

BUDOWA PROKARIOTYCZNA:

1. Znaczenie otoczki:
   a) ułatwia przetrwanie suszy,

b) u drobnoustrojów chorobotwórczych obecność otoczki sprawia, że są odporne na fagocyty co zwiększa ich zjadliwość,
c) chroni komórkę przed szkodliwym wpływem środowiska,
d) ułatwia przetrwanie głodu,
e) umożliwia przemieszczenie się,

2. Narządy ruchu - rzęski :
   a) nitkowate cylindryczne z łańcuchów białka związane Flageliną o śr. 12-20 nm i dł. 5-15 a nawet 50
   b) występowanie rzęsek jest jedną z cech diagnostycznych

3. Ściana komórkowa:
   Stanowi warstwę ochronną nadaje komórce kształty, stanowi rolę sita mechanicznego

MUREINA - podstawowy składnik N-acetyloglukozaminy i kwasu N-acetylomuraminowego są połączone krótkimi łańcuchami peptydowymi.
Bakterie G⁺ 15-20 nm 40 warstw mureiny
Bakterie G^- 10-15 nm jedna warstwa mureiny

4. Błona cytoplazmatyczna:
   a) oddziela cytoplazmę od ściany komórkowej, kontroluje pobieranie i wydalanie z komórki substancji rozpuszczalnych
   b) w błonie występują enzymy i przenośniki elektronów czynnych w ostatnich etapach oddychania

5. Cytoplazma
   a) wodny roztwór soli, cukrów, aminokwasów, witamin i koenzymów
   b) w cytoplazmie znajdują się:
   - rybosomy
   - wkręty cytoplazmatyczne
   - nukleoid plazmidy

Siarczki - związki silnie trujące.

KOMÓRKA EUKARIOTYCZNA:

• chromosomy sa otoczone dwuwarstwową błona jądrową,

• struktura chromosomu jest złożona, DNA jest zwykle związane z białkami tzw. histaminy,

• podział wymaga mitozy lub mejozy,

• ściana komórkowa ( jeśli wystąpuje) zawiera składniki stukturalne ( celuloze, chityne, nigdy nie zawiera peptydoglihemi)

• mitochomndria są powszechnie obecne, chloloplasty występują w komórkach fotosyntetycznych.

• Zawieraja 2 typy rybosomów, większe w cytoplazmie i mniejsze w mitochondriach i chloroplastach,

• wici, gdy występuja, mają złożoną budowę

SPORULACJA W BAKTERII:

• po replikacji chromosomu i rozdziale chromosomów potomnych błona cytoplazmatyczna zagłębia się i zaczyna tworzyć sie SEPTA

• po stworzeniu septy błona cytoplazmatyczna otacza nowo powstałą sporę

• mureina odkładana jest w postaci grubej warstwy wokół spory. Rozpoczyna się degradacja DNA bakteryjnego

BAKTERIE WYWOŁUJĄ CYSTY

Cysty powstają z całej komórki, wytwarzają ją niektóre bakterie właściwe i śluzowe. Bakterie wytwarzają też GONADIA formy przetrwalne to też mikrospory.

FORMY PRZERTWALNE GRZYBÓW:

• chlamydospory - wytwarzają je grzyby strzępkowe, patogeniczne komórki bardzo odporne

• zarodniki workowe - forma rozmnożeniowa, powstają w wyniku rozmnażania płciowego grzybów

• skleroty - u grzybów nitkowatych chronią przed szkodliwymi warunkami środowiska, skleroty wypełniają się glikogenem.

---