Dr Barbara ŚLUSARCZYK
Zasady dobrego wychowania
1. Nie mów prawdy zawsze i w każdych okolicznościach (np. „jaki piękny masz kostium”, „on jest stary”).
2. Nie powielamy cudzych pomysłów np. w kwestii sprawienia sobie identycznego stroju, nie naśladujemy innych, kopiujemy ”chytrze”, cytując cudze poglądy - informujemy o tym rozmówcę.
3. Nie spieszymy się, wypracowujemy wewnętrzną dyscyplinę w zakresie organizacji dnia.
4. Nie dyskutujemy o gustach.
5. Bądź osobą z wyobraźnią: „nie chcę wydawać się osobą najpiękniejszą, ja chcę być taką osobą”.
6. Należy bezwzględnie zawsze „dobrze pachnieć”. Rano używamy wody toaletowej a porą wieczorną perfumy.
7. Nigdy nie certolimy się. Certolić się to przesadnie, sztucznie wymawiać się, uprawiać konwencjonalne grzeczności, ceregiele.
Wyboru dokonujemy zawsze zdecydowanie, bez ceregieli!!!
8. Zawsze odwracamy się do osoby, która do nas mówi i patrzymy na tę osobę. W rozmowie zawsze zachowujemy dystans, czyli fizyczną odległość między rozmówcami. Za blisko oznacza nieprzyjemnie, prostacko, zaburzamy wówczas intymność.
9. Nigdy nie komentujemy cudzych upodobań kulinarnych. Nie pouczamy, brak dezaprobaty okazujemy wyłącznie np. poprzez uniesienie brwi.
10. Takt, delikatność, umiejętność układania stosunków z innymi osobami warunkują to, że nie będziemy się wstydzić naszych zachowań.
11. Komplementy: przy obdzielaniu innych stosujemy zasadę, że używamy KOMPLEMENTÓW jak PERFUM - tylko bardzo dobrego gatunku, odrobinę i z rozwagą.
12. Zwracanie innym osobom uwagi: obowiązuje nas zasada DOROSŁA OSOBA NIE MA PRAWA zwracać uwagi innej dorosłej osobie, jeśli nie wynika to z jej obowiązków (np. policjant, nauczyciel, ipt.) lub też nie została oto wyraźnie poproszona. Zwracanie uwagi, np. z tytułu źle dobranego stroju może urazić lub wręcz obrazić druga osobę. W takiej sytuacji nie zachwycamy się strojem ale też nie komentujemy. Mówienie komuś, że nie jest mu do twarzy w jakimś stroju może być oceniane jako naruszenie wolności osobistej.
Tolerancja i dobre maniery nakazują nam „przymknąć oko” nawet na oczywiste uchybienia. Osoba elegancka nie zauważa np. plamy na ubraniu czy oderwanego guzika u innej osoby. Nie oceniamy także cudzych zachowań, poglądów, sposobu mówienia. Osoba pouczana
wbrew swojej woli może powiedzieć tonem chłodnym: „tak sądzisz?” a następnie szybko zmienić temat rozmowy. Umiarkowane prawo i z taktem do zwracania nam uwagi mają nasi najbliżsi i przyjaciele.
13. Wiedza: osoby wielkie to osoby skromne. Wiem wszystko o wszystkim - taką opinię może wyrazić wyłącznie idiota!!!! Młody naukowiec jeszcze nie wie, czego nie wie. To nie wstyd powiedzieć: NIE WIEM.
14. Bezceremonialność posunięta za daleko bywa uciążliwa dla osób z fantazją.
15. Bądźmy estetyczni, eleganccy. Elegancja i dobre maniery to natężenie głosu dostosowane do sytuacji. Obowiązuje nas zasada: RACZEJ CISZEJ NIŻ ZBYT GŁOŚNO. Elegancja to nasze zachowanie dostosowane do: wieku, pory dnia i okoliczności. Jeśli czujemy się dobrze w jakimś stroju, to zachowujemy się naturalnie, swobodnie. Eleganckie panie siadają nie unosząc płaszcza czy sukienki. Rękawiczki mamy dobrane kolorem do koloru butów. Biżuteria - zawsze dobrana jest stosownie do pory dnia i okoliczności. Obowiązuje zasada: rano mało biżuterii, bez biżuterii podczas zajęć sportowych, podczas wizyty w szpitalu, w miejscach kultu religijnego. Nadmiar biżuterii jest oznaka braku elegancji. Gospodyni przyjęcia nosi biżuterię dyskretną, tak aby nie zdominowała innych pań, które są jej gośćmi. Panie powinny pamiętać, że do długiej sukni nie nosimy zegarka, gdyż czas zatrzymuje się w takich chwilach. Kobieta nigdy nie pozwala sobie na trywialność, zaniedbanie i jakiekolwiek oznaki wulgarności. Kobieta zawsze zachowuje pewną tajemniczość, sekret, pozorną obojętność. Pamiętajmy: kobieta piękna wywołuje silne emocje, emocje z upływem czasu słabną a jej urok pozostaje. Elegancja oznacza sztukę życia z samym sobą, czyli nigdy nie użalamy się nad sobą, nie delektujemy opowieściami o własnych kłopotach. Zawsze i w każdych okolicznościach jesteśmy postrzegani jako osoby spełnione, promienne. A to oznacza, że sami musimy zatroszczyć się o nasze dobre samopoczucie.
16. Egocentryk to osoba o niezbyt wytwornych manierach. Bon ton nakazuje nam wysłuchać z uwagą innych, okazać zainteresowanie i współczucie lub radość w zależności od okoliczności.
17. Pozdrowienia: obowiązuje zasada pierwszy kłania się grzeczniejszy. Wyjątki od tej zasady wynikają z precedencji. Uśmiech towarzyszy nam gdy spotykamy kolejny raz osobę z którą wymieniliśmy już wcześniej pozdrowienia. Uścisk dłoni: zdecydowany, jednak niezbyt mocny, zwłaszcza gdy dotyczy kobiety.
18 .NIE CZYŃ DRUGIEMU, CO TOBIE NIEMIŁE. Bliźniego należy polubić lub chociaż zrozumieć. Niekontrolowany luz w relacjach z innymi to bardzo często prostacka bezceremonialność, egoizm nazywany swobodą, luzem, spontanicznością.
Zawsze musimy być pewni własnej wartości i umieć przekonać do niej innych.
19. Prezenty: zbyt drogie często bardziej peszą niż zachwycają. Nigdy nie okazujemy rozczarowania otrzymanym prezentem. Rozpakowujemy niezwłocznie (wyjątek: duże przyjęcie - rozpakowujemy później, telefonicznie dziękujemy darczyńcy).
20. Buty: obowiązuje nas zasada BUTY ZAWSZE MUSZĄ BYĆ WYCZYSZCZONE!!!
Gospodarze zapraszając gości ponoszą ryzyko zabrudzenia podłogi i dywanów, nietaktem jest proponowanie zdejmowania obuwia. Domowe kapcie na nogach gości to przejaw braku szacunku dla gości, którzy mogą się poczuć mniej warci niż podłogi i dywany. Gość źle wychowany to gość domagający się kapci w mieszkaniu gospodarzy. Pamiętajmy, BUTY STANOWIĄ ELEGANCKĄ CAŁOŚĆ Z RESZTĄ STROJU. Panna Młoda w „Weselu” Wyspiańskiego mówiła: „Trza być w butach na weselu” i na wizycie!!!.
21. Wizyta: gość przybywa punktualnie a gospodarze są przygotowani do uzgodnionej wcześniej wizyty. Eleganccy goście nie spóźniają się NIGDY!
Unikamy niezapowiedzianych wizyt w porach tradycyjnego posiłku. Niezbyt eleganckie jest warunkowe umawianie się na wizytę („może wpadnę, a może nie”). Gospodarz ma prawo wówczas czuć się jako „wariant rezerwowy”, który będzie realizowany gdy gościowi nie przytrafi się coś ciekawszego. W przypadku wystąpienia okoliczności uniemożliwiających złożenie wizyty - zawsze należy poinformować gospodarzy spotkania o tym fakcie. Nietaktem jest nie przybycie na spotkanie i nie wytłumaczenie tego przed gospodarzem.
22. Zapraszając gościa zawsze mamy dla niego czas a zaproszenie na kawę to zaproszenie na pogawędkę, nie ma mowy o nocowaniu!!! Kawę podajemy w FILIŻANCE z łyżeczką na spodeczku.
23 .Wychodzimy z przyjęcia z dużą liczbą uczestników - żegnamy się tylko z gospodarzami nie przerywając innym zabawy, czyli jest to tzw. „wyjście po angielsku”. Dziękujemy za udane przyjęcie i żegnamy się ZANIM nałożymy okrycie. Gospodarze są odpowiedzialni za zapewnienie opieki samotnym paniom będącym gośćmi spotkania i odwiezienie ich do domu. Pan zawsze pomaga swojej damie w szatni w nałożeniu okrycia a także otwiera drzwi taksówki i siada obok pani (a nie obok kierowcy taxi). Po schodach pani podąża za panem. PANOWIE ZAWSZE ODPROWADZAJĄ PANIE, Z KTÓRYMI PRZYSZLI NA PRZYJĘCIE.
24. W teatrze, w kinie przechodzimy wzdłuż rzędu siedzeń zawsze twarzą do osób siedzących. Osoby siedzące wstają, żeby umożliwić wchodzącym przejście do swojego miejsca.
25. Przyjęcie - sztućców używamy w kolejności ułożenia ich na stole poczynając od strony zewnętrznej. Nie opieramy sztućców o blat stołu. Powinny spoczywać na talerzu. Z półmiska nabieramy potrawę sztućcami stołowymi, czyli służącymi wyłącznie do nakładania potraw i zostawiamy je na półmisku. Niedopuszczalne jest używanie do nabierania potraw własnego widelca lub łyżki. Nakładamy niewielkie ilości potraw i w razie konieczności dobieramy. Gospodarz nie powinien nigdy zmuszać gości do picia alkoholu. Jemy niezbyt wolno i niezbyt szybko. Jeśli popełniliśmy gafę (np. rozlaliśmy wino) nie róbmy z tego faktu dramatu i załatwmy sprawę dyskretnie. Na przyjęciu należy rozmawiać, gdyż jedzenie w ponurym milczeniu nie jest oznaką dobrych manier. Hasło do wstania od stołu daje gospodyni.
26. Konwersacja towarzyska - są okoliczności, w których absolutnym wymogiem jest prowadzenie rozmowy. Np. przy stole, gdy nie wypada rozkoszować się wyłącznie jedzeniem. Trzeba umieć powiedzieć coś lekkiego, co zainteresuje wszystkich. To wymaga jednak treningu. Wychodzimy z kina, teatru, koncertu - tylko prostak lub dzikus nie poczuwa się do powiedzenia kilku słów komentarza. Źle także o nas świadczy, jeśli nie umiemy odezwać się w czasie wizyty, podróży. Musimy posiąść sztukę rozmowy a nie tylko mówienia.
27. Przy stole nigdy nie poprawiamy lub komentujemy manier innych osób. Gafa popełniona przez inną osobę ( np. plama na obrusie, itp.) pozostaje niezauważalna przez innych uczestników spotkania i tylko gospodyni lub kelner ratują delikwenta z opresji. W sytuacji gdy popełnimy gafę towarzyską to nierzadko dystans wobec siebie i poczucie humoru pozwolą nam wyjść „z twarzą” z zaistniałej sytuacji. Nigdy nie należy robić zamieszania, gdy przydarzy się nam coś niespodziewanego. Postawa nacechowana odrobiną `luzu” pozwala nam lepiej czuć się w nieznanych okolicznościach.
28. Szata, nawet najpiękniejsza gdy nie potrafimy jej nosić jest okropnie nieelegancka. Dama zna także własne możliwości w zakresie konsumpcji alkoholu, nigdy nie przekracza ilości bezpiecznej. Dama zawsze jest tolerancyjna dla postaw i zachowań innych osób.
29. Randka - mężczyzna powinien być: opiekuńczy, uprzejmy i rycerski. Nie powinien zasypywać damy swojego serca lawiną komplementów. Komplement powinien być oryginalny, nigdy dwuznaczny czy ordynarny. Nie wolno idąc z damą oglądać się za innymi kobietkami.
30. Rozstanie - odchodzący NIE MA PRAWA opowiadać żadnych szczegółów związku. Osoba opuszczona także jest zobowiązana do dyskrecji. Świadkowie rozstań powinni powstrzymać się od udzielania dobrych rad, nie powinni także narzucać się ze współczuciem i pomocą. Nie zmuszamy naszych znajomych by opowiedzieli się wyłącznie po naszej stronie. Sytuacja taka wymaga nade wszystko taktu i dyskrecji. W związkach partnerskich nie oczekujemy od partnera żadnego zaangażowania, nie czynimy także wymówek z tego tytułu. Bowiem jest to „wolny” związek, bez zobowiązań. Opuszczając partnera nigdy nie przypisujemy jemu całej, wyłącznej winy za rozpad. O wspólnie spędzonym okresie nie należy mówić jako czasie straconym.
31. Elegancki mężczyzna kupuje garnitur wizytowy w kolorach stonowanych - ciemnogranatowy, szary, nigdy brązowy - ten ostatni jest dopuszczalny jako garnitur sportowy. Pan koszule nosi ze spinkami do mankietów, mankiet koszuli wystaje na około 2 - 3 cm spod rękawa marynarki. Koszule z przypinanymi rogami kołnierzyka nosimy wyłącznie do strojów sportowych. Nigdy do marynarki nie zakładamy koszuli z krótkim rękawem Dżinsy mężczyzna nosi, gdy jego figura na to pozwala, czyli jest szczupły z płaskim brzuszkiem. Skarpetki sięgają kolana, a białe wyłącznie na korcie tenisowym. Skarpetki dobieramy zawsze w kolorze spodni lub obuwia. Biżuteria mężczyzny to: obrączka, sygnet (rodowy, z herbem), spinka do krawata (wartościowa, pamiątka rodzinna, nigdy trywialna), zegarek. Mężczyzna pachnie wodą toaletową o dyskretnym, męskim zapachu (np. lawendy), niedopuszczalne są zapachy kwiatowe. Zakazane dla mężczyzny stroje to: t-shirty pod koszulą a których brzeg jest widoczny z otwartej koszuli, koszule z krótkim rękawem pod marynarką, bransolety, łańcuchy na szyi, pierścionki (z wyjątkiem sygnetów rodowych), koszule koronkowe lub z żabotem, herby haftowane na chusteczkach do nosa (haftuje się na nich wyłącznie inicjały, herby natomiast haftuje się na bieliźnie pościelowej, obrusach, serwetkach). Mężczyzna towarzyszący kobiecie na ulicy idzie brzegiem chodnika. Mając papierosa w ustach nigdy mężczyzna nie rozmawia z inną osobą, nie tańczy, nie konsumuje jedzenia. Papierosa nie gasimy na talerzu, na trawniku, czy na chodniku.
4