UNIWERSALIA KULTUROWE
Uniwersalia kulturowe - to elementy kultury, które mają charakter powszechny, spotykany w każdej społeczności ludzkiej.
Uniwersalia mają dwa źródła:
Mogą pojawiać się równolegle, wzajemnie niezależnie, w każdej społeczności jako wyraz jakichś uniwersalnych potrzeb lub imperatywów, wynikających z natury człowieka lub ludzkich zbiorowości.
Mogą pojawiać się w drodze zapożyczeń, przenikania lub rozprzestrzeniania się kultur partykularnych na szersze obszary (dyfuzja kulturowa). Rezultatem dyfuzji kulturowej są zuniwersalizowane partykularyzmy kulturowe, tzn. rozpowszechnione treści zrodzone pierwotnie tylko w obrębie jednej, szczególnej kultury.
Dwa kierunki poszukiwań uniwersalii:
Poszukiwanie dziedzin życia społecznego (kontekstów społecznych), które podlegają bogatej i drobiazgowej regulacji kulturowej (rodzina, religia, komunikacja).
Wg G. Murodocka istnieją dwa powszechniki kulturowe obecne we wszystkich zbadanych społeczeństwach:
- reguła „nie zabijaj”
- zakaz kazirodztwa
Kategoria podobieństw kulturowych - wynika z kontaktu kultur między sobą, np. podboje, kolonizacje, co powoduje wprowadzenie przemocą kultury dominującej.
Mieszanie się kultur w społeczeństwach wielonarodowościowych, np. w Ameryce - stopienie się kultur różnych emigrantów.
Imperializm kulturowy - przepływ treści i produktów kulturowych poprzez rynek i środki masowego przekazu.
Efektem akceptacji kultury zachodniej, zwłaszcza amerykańskiej, jest uniformizacja i zarazem kultur lokalnych.