1 Co to jest inulina i gdzie występuje
2 Jakie barwniki występują w chloroplastach a jakie w chromoplastach
3 Co to jest aleuron i gdzie występuje
4 Materiały zapasowe liścienia fasoli
5 Na czym polega drewnienie ściany komórkowej
1 Co to jest protoplast?
2 Wymień rodzaje plastydów i wymień ich funkcje.
3 Typy ziaren skrobiowych
4 Jaką funkcję pełni aparat Golgiego w komórce roślinnej
5 Na czy polega korkowacenie ściany komórkowej
ODPOWIEDZI
1 AD 1
Inulina (łac. inulinum) - polisacharyd zbudowany z około 30-35 cząsteczek monocukrów połączonych wiązaniami β-2,1-glikozydowymi w nierozgałęziony łańcuch. Należy do fruktanów, jest prebiotykiem.
Jest białym proszkiem bez smaku, przypomina skrobię (inulinę nazywano "skrobią georginiową"). Jest materiałem zapasowym gromadzonym w wakuolach.
Łopian większy
karczoch hiszpański
słonecznik bulwiasty
mniszek lekarski
1 AD 2
Chromoplasty - barwne plastydy, nieaktywne w procesie fotosyntezy. Zawierają one barwniki karotenoidowe - żółty ksantofil i czerwony karoten. Nadają barwę kwiatom, owocom, a czasem również korzeniom (np. marchwi). Chromoplasty mogą powstawać z proplastydów, chloroplastów i leukoplastów. Powstawanie chromoplastów z chloroplastów jest zjawiskiem leżącym u podłoża tzw. dojrzewania owoców (np. pomidorów czy jabłek).
Chloroplast (ciałko zieleni) - otoczone podwójną błoną białkowo-lipidową organellum komórkowe występujące u roślin i glonów eukariotycznych. Są rodzajem plastydów. Zawierają zielone barwniki chlorofile pochłaniające energię światła słonecznego potrzebną do fotosyntezy. W nich zachodzi przemiana dwutlenku węgla oraz wody z wykorzystaniem energii świetlnej w glukozę oraz tlen).
1 AD 3
Aleuron, ziarna aleuronowe - białko wytwarzane przez rośliny jako substancja zapasowa. Występuje głównie w nasionach, zwykle w komórkach zewnętrznych bielma i jest wytworem protoplazmy komórek. Gromadzone jest w wakuolach.
W miarę dojrzewania nasion wakuole z aleuronem stopniowo powiększają się, przekształcając się w ziarna aleuronowe. W dojrzałych nasionach ziarna aleuronowe wypełniają niemal całe wnętrze komórek.
Ziarna aleuronowe u niektórych roślin występują we wszystkich komórkach bielma, u innych roślin tylko w niektórych jego warstwach lub w zarodku nasienia.
Ziarna aleuronu u różnych roślin mogą mieć różną budowę.
1 AD 4
U fasoli bielmo zostaje zużyte przez rozwijający się zarodek, który następnie gromadzi substancje zapasowe w liścieniach. Materiałem zapasowym jest skrobia?
1 AD 5
Drewnienie (lignifikacja) - biologiczny proces inkrustacji ściany komórkowej drzewnikiem (ligniną), dzięki czemu ściana komórkowa uzyskuje sztywność utrzymującą się nawet po obumarciu zawartości komórki. Lignina odkłada się w przestrzeniach między elementami celulozy (mikrofibrylami i micelami).
Drewnienie umożliwia funkcjonowanie martwych komórek, cewek naczyń (tkanka przewodząca) i włókien sklerenchymatycznych. Martwe komórki o zdrewniałych ścianach umożliwiły roślinom lądowym szybki transport wody, zaś przez zwiększenie odporności mechanicznej umożliwiły znaczne powiększenie ich rozmiarów i utrzymanie właściwej pozycji dla ich funkcjonowania. Drewnienie miało więc duże znaczenie dla ewolucji.
2 AD 1
Protoplast - aktywna metabolicznie część komórki rośliny czyli część komórki bez ściany komórkowej. Protoplasty są zdolne do regeneracji ściany komórkowej i fuzji, przy czym są w stanie tworzyć mieszańce somatyczne między gatunkami niespokrewnionymi (np. protoplast marchwi zwyczajnej z limfocytem ludzkim).
Protoplast zawiera m.in. następujące składniki:
2 AD 2
Plastydy dzielą się na BARWNE i BEZBARWNE. To grupa organelli komórkowych charakterystycznych dla roślin wyzszych.
Ich nazwa wynika z mozliwości przekształcenia się, w określonych warunkach, poszczególnych plastydów w inny typ.
Budowa i funkcje poszczególnych klas plastydów:
Wszystkie plastydy mają dyskowaty lub walcowaty kształt i otoczone są podwójną błoną biologiczną.
Plastydy, ponieważ mają wspólne pochodzenie, mogą przekształcać się w różne formy w zależności od warunków środowiska i stanu fizjologicznego rośliny.
proplastydy to młodociane postaci wszystkich typów plastydów
etioplasty to organella rozwijające się z proplastydów wtedy gdy roślina rozwija się bez dostępu do światła (w czasie etiolacji)
leukoplasty to struktury przeznaczone do magazynowania substancji zapasowych
chromoplasty nadają barwę różnym częściom roślin
chloroplasty to organella odpowiedzialne za samożywność roślin
zachodzi w nich fotosynteza
nadają zieloną barwę liściom i łodygom
znajdują się w miękiszu asymilacyjnym, w zielonych częściach roślin
2 AD 3
Skrobia jest najważniejszym polisacharydem zapasowym u roślin, które magazynują go w owocach, nasionach, korzeniach w formie ziaren w liściach, bulwach, rdzeniu łodygi i kłączach. Szczególnie bogate w skrobię są ziarna zbóż i bulwy ziemniaka, a także kolby kukurydzy.
2 AD 4
Aparat Golgiego - organellum występujące niemal we wszystkich komórkach eukariotycznych, służące chemicznym modyfikacjom substancji zużywanych przez komórkę, bądź wydzielanych poza nią. Podstawową jednostką strukturalną aparatu Golgiego jest diktiosom.
W obrębie diktiosomu wyróżnia się dwa bieguny:
biegun cis (formowania)
biegun trans (dojrzewania)
W strukturach Golgiego odbywa się:
ŚCIANA KOMÓRKOWA
Martwy składnik komórki, otoczka komórki o funkcji ochronnej i szkieletowej. Ściana komórkowa występuje u roślin, grzybów, bakterii i niektórych protistów. U każdej z tych grup jest zbudowana z innych substancji, np. u grzybów jest to chityna, a u roślin celuloza i jej pochodne (hemiceluloza i pektyna) oraz lignina, natomiast u bakterii podstawowym składnikiem jest mureina. Ściana komórkowa leży na zewnątrz błony komórkowej.
Ogranicza wzrost komórki
Chroni przed urazami mechanicznymi
Zabezpiecza przed nadmiernym parowaniem
Nadaje kształt i sztywność komórce
Chroni przed utratą wody
Przepuszcza substancje
MODYFIKACJE
Drewnienie (lignifikacja) - biologiczny proces inkrustacji ściany komórkowej drzewnikiem (ligniną), dzięki czemu ściana komórkowa uzyskuje sztywność utrzymującą się nawet po obumarciu zawartości komórki. Lignina odkłada się w przestrzeniach między elementami celulozy (mikrofibrylami i micelami).
Korkowacenie (suberynizacja) to proces adkrustacji ściany komórkowej pokładem suberynowym. Polega na odkładaniu warstewek suberyny poprzedzielanych warstewkami wosków na wewnętrznej powierzchni ściany pierwotnej.
Ściany komórek nie rosnących ulegają modyfikacjom:
I. INKRUSTACJA- odkładanie się nowych substancji wewnątrz istniejącej ściany np.:
- drewnienie - czyli odkładanie się ligniny, co nadaje sztywność, zwiększa odporność na działanie mikroorganizmów,oraz umożliwia funkcjonowanie komórek martwych,
- mineralizacja - przesycanie solami wapnia u krasnorostów a krzemionką u traw i skrzypów.
II. ADKRUSTACJA - odkładanie się substancji na powierzchni ściany komórkowej.
- korkowacenie - odkładanie suberyny na wewnętrznej powierzchni ściany pierwotnej, co czyni ścianę nieprzenikliwą dla wody, usztywnia i zapobiega przedostawaniu się pasożytów przez ścianę,
- kutynizacja- zewnętrzną powierzchnię ścian komórki skórki pokrywa kutyna, zabezpieczająca roślinę przed utratą wody, (jest zjawiskiem pośrednim między adkrustacją a inkrustacją),
- woskowacenie- na zewnątrz ściany komórkowej odkłada się wosk w postaci szarobiałego nalotu (można to zaobserwować na skórce jabłek, śliw, winogron),
- śluzowacenie - śluz tworzy otoczki wokół komórek np. glonów, bakterii