NOTATKI OD ALDONY SPECJALISTA/ PEŁNOMOCNIK BHP
Wykład I
Norma pkt. 4.4.1
Pełnomocnik jest osobą mającą odpowiedzialność i umocowanie do tego aby kierować bhp
I Mechanizmy funkcjonowania:
zgodnie z PN-N 18001 najwyższe kierownictwo powinno wyznaczyć swojego przedstawiciela, który ma:
1) zapewnić, że system zarządzania bhp jest ustanowiony, wdrożony, utrzymywany oraz doskonalony
2) przedstawić najwyższemu kierownictwu sprawozdania dotyczące funkcjonowania systemu zarządzania bhp w celu dokonania przeglądu będącego podstawą jego doskonalenia
ciało kontrolno-doradcze
Pełnomocnik - jest organem zarządczym, nie ma odpowiedzialności za wykonywanie zadań / za pewne obszary firmy ich założeń lub wymagań
Kodeks Pracy art. 207 „Podstawowe obowiązki pracodawcy”
Służba bhp w zakładzie pracy jest ciałem kontrolno-doradczym
Służba bhp nie może być pociągana _ do odpowiedzialności
mamy stworzyć warunki i ramy jego prawidłowego funkcjonowania
[Art. 207. § 1. Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy. Na zakres odpowiedzialności pracodawcy nie wpływają obowiązki pracowników w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz powierzenie wykonywania zadań służby bezpieczeństwa i higieny pracy specjalistom spoza zakładu pracy, o których mowa w art. 23711 § 2.
§ 2. Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. W szczególności pracodawca jest obowiązany:
1) organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy,
2) zapewniać przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń,
3) reagować na potrzeby w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy oraz dostosowywać środki podejmowane w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki wykonywania pracy,
4) zapewnić rozwój spójnej polityki zapobiegającej wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym uwzględniającej zagadnienia techniczne, organizację pracy, warunki pracy, stosunki społeczne oraz wpływ czynników środowiska pracy,
5) uwzględniać ochronę zdrowia młodocianych, pracownic w ciąży lub karmiących dziecko piersią oraz pracowników niepełnosprawnych w ramach podejmowanych działań profilaktycznych,
6) zapewniać wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy,
7) zapewniać wykonanie zaleceń społecznego inspektora pracy.
§ 21. Koszty działań podejmowanych przez pracodawcę w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w żaden sposób nie mogą obciążać pracowników.
§ 3. Pracodawca oraz osoba kierująca pracownikami są obowiązani znać, w zakresie niezbędnym do wykonywania ciążących na nich obowiązków, przepisy o ochronie pracy, w tym przepisy oraz zasady bezpieczeństwa i higieny pracy.
II Odpowiedzialność - uregulowany zakres odpowiedzialności uprawnień w związku z wykonywaną funkcją
NORMA 4.4.1.
- odpowiedzialność i uprawnienia mają być udokumentowane (jak kierownika i pełnomocnika)
-kompetencje
- środki
Akty prawne dot. wymagań w zakresie kompetencji personelu w służbie bhp:
Kodeks Pracy, rozporządzenie, rozp. szczegółowe
KODEKS PRACY art. 23711
- dla pracodawcy zatrudniających więcej niż 100 pracowników ma być utworzone stanowisko Służby BHP
- przy zatrudnieniu do 10 osób kierownik/pracodawca może pełnić funkcje bhp
- przy zatrudnieniu powyżej 10 osób - można powierzyć pracownikowi wykonującemu inne zadania lub _
III Podstawowy zakres obowiązków Pełnomocnika:
- nadzór nad zaplanowaniem, wdrożeniem oraz doskonaleniem systemu zarządzania
- planowanie, nadzór i prowadzenie szkoleń z zakresu systemu zarządzania bhp
- planowanie i nadzór nad auditami
Rola pełnomocnika
budowanie świadomości personelu w obszarze stosowania wymagań normy i rzeczywistego wpływu pracy każdego z pracowników na własne i cudze bezpieczeństwo.
Monitorowanie - pisemna procedura
elementy monitorowania - aktywne tj. stanu bhp, personelu i reaktywne
- jest łącznikiem między kierownictwem a pracownikiem
- przedstawia najwyższemu kierownictwu raporty dotyczące funkcjonowania systemu i potrzeb doskonalenia
- inicjowanie działań zapobiegawczych i korygujących oraz nadzór nad ich realizacją
- zapewnienie upowszechniania w całej organizacji zgodności działań z przyjętą polityką, reagowania na zdarzenia potencjalnie wypadkowe
- proponowanie zmian w systemie zarządzania bhp
- wydawanie poleceń służbowych podległym pracownikom w zakresie systemu zarządzania
- podpisywanie dokumentów zgodnie i w granicach uprawnień pełnomocnika oraz w ramach wewnętrznych uregulowań i przepisów
Zakres uprawnień Pełnomocnika nie może wybiegać poza jego uprawnienia.
Pełnomocnik jest narzędziem do egzekwowania tego co zostało już ustalone
- może wstrzymać pracę gdy jest ona wykonywana w warunkach niebezpiecznych
-reprezentowanie przedsiębiorstwa w kontaktach zawodowych z zewnętrznymi organizacjami certyfikującymi lub innymi stowarzyszeniami
- współpraca z klientem, dostawcami i innymi podmiotami zewnętrznymi w zakresie systemu
V Zalecane szkolenia, umiejętności dla Pełnomocnika
norma stawia główne wymagania, Pełnomocnik musi być kompetentny
- wykształcenie minimum średnie
- kursy
- znajomość metod i najnowszych kierunków w zakresie zarządzania
- kurs audytora wewnętrznego SZBiHP
- kurs bhp dla kadry kierowniczej
- znajomość norm serii PN-N 18000
ma on być umocowany _(zarządz)
odpowiedzialny za wdrażanie, wprowadzanie zadań korygujących i zapobiegawczych
Kary reguluje Kodeks Pracy art. 108 rozdział VI (związane z naruszeniami zasad bhp - upomnienie, nagana)
Akty prawne: Kodeks Pracy, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2.11.2004r. w sprawie służby bhp (tekst jednolity)
-Na 600 pracowników powinien być zatrudniony jeden pełnoetatowy pracownik na stanowisku bhp
- Od 100-600 - niepełnowymiarowy pracownik bhp
- Powyżej 600 - pełnoetatowy pracownik na stanowisku utworzonym bhp
Służba BHP - podlega bezpośrednio osobie zarządzającej jednostką
WAŻNE!
Pracownika bhp zatrudnia się na stanowiskach:
Inspektor - musi posiadać zawód technik bezpieczeństwa i higieny pracy
Starszy Inspektor ds. bhp - może być osoba posiadająca zawód technika bhp, 3 letni staż pracy w służbie bhp, wykształcenie o specjalności bhp lub studia dyplomowe w zakresie bhp
Specjalista ds. bhp - wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności bhp, zawód technika bhp, studia podyplomowe, 1 rok stażu pracy w służbie bhp (jeżeli będziemy chcieli sami prowadzić firmę)
Starszy Specjalista ds. bhp - wyższe wykształcenie bhp, studia podyplomowe, co najmniej 3 lata stażu pracy
Główny specjalista - studia wyższe bhp, studia podyplomowe, co najmniej 5letni staż pracy
KODEKS PRACY art. 23711 §2
pracodawca w przypadku braku kompetentnych pracowników może powierzyć wykonywanie zadań służby bhp specjalistom spoza zakładu pracy.
- szczególne wymagania §4
- musi posiadać stopień specjalisty i staż 1 roku pracy
pracodawca powinien nas zatrudnić na stanowisku specjalisty ds. bhp w ramach służby bhp i ma być wpisane do zakresu obowiązków
Do zakresu działania służby bhp należy … §2
Dz. U. z 1997 w sprawie służby bhp (wydrukować)
Uprawnienia służby bhp §3 w rozporządzeniu
- należy wdrożyć w pracy Księgę Służby BHP
-Komisja ds. bhp musi być powołana przy co najmniej 250 zatrudnionych pracowników
- Kary porządkowe reguluje Kodeks Pracy art. 108 rozdz. VI
odpowiedzialność porządkowa pracowników za łamania, nieprzestrzeganie przepisów bhp
Za bhp mamy: upomnienie, nagany, kary pieniężne,
kary pieniężne zapłacone mają być przeznaczone na poprawę warunków bhp, kara nie może przekroczyć jednej dniówki a przewyższać 10 części wypowiedzenia
Kodeks Pracy art. 109
Ograniczenia - kary nie można dać po upływie 2 - tygodni od przyjęcia wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego i po upływie 3 miesięcy od dopuszczenia się tego naruszenia
Karę można nałożyć dopiero po przesłuchaniu pracownika, który dokonał naruszenia
- po roku nienagannej pracy pracodawca może uznać karę za NIE byłą, chyba, że o to wystąpi wcześniej
- prace wzbronione cały zakres regulacji do określenia pracownikom powierzonych pracy (nieletni, kobiety w ciąży)
- w zakresie uprawnień pracowników jest usunięcie pracownika ze stanowiska przez jego zachowanie, którym zagraża innym
- ustawa o wychowaniu w trzeźwości
Wykład II
Wymagania prawne:
1 Wymagania Kraju P. (PZV, RM)
2 Dyrektywy UE
3Wewnętrzne wymagania akty prawne (wszelkie zobowiązania)
4 Akty prawa lokalnego (Dzienniki Urzędowe, Zarządzenia)
Zestaw przepisów prawnych:
- Kodeks pracy dział 10 (art. 212)
- Rozp. w spr. Ogólnych przepisów bhp
- Rozp. w spr. Służby bhp
- Rozp. w spr. Szkolenia bhp
- Rozp. w spr. Profesjonalnej opieki zdrowotnej i badań lekarskich (służby medycyny pracy i badań)
- Rozp. w spr. czynników szkodliwych w środowisku pracy
- Rozp. w spr. Najwyższych dopuszczalnych stężeń czynników szkodliwych
- Rozp. w spr.chorób zawodowych
- Środki ochrony indywidualnej
-Przepisy dot. Wypadków Rozporządzenia RM
- Rozp. w spr.zatrudniania młodocianych
- Rozp. w spr.zatrudniania kobiet
- Rozp. o odpowiedzialności prac szczególnie niebezpiecznych
Obowiązki
pracodawcy: Kodeks pracy art. 209
pracownika: Kodeks pracy art. 211
Uprawnienia pracownika: Kodeks pracy art. 210
Wymagania w zakresie szkoleń: KP art. 2371 i 2373
Szkolenia powinny być prowadzone w czasie godzin pracy i na koszt pracodawcy a nie w dni wolne od pracy
Rozporządzenie w sprawie zasad prowadzenia szkoleń bhp (art. 2 pkt. 1)
Podwykonawca ma być firmą kwalifikowaną ( ma mieć certyfikat)
Ramowe programy szkoleń ujęte w Rozp.
Instruktarz ogólny - ma charakter poznawczy, przedstawienie zmian przepisów bhp, obejmuje również uczniów, studentów na praktykach zawodowych lub stażu.
Instruktarz stanowiskowy - przeprowadza się przed dopuszczeniem pracownika do pracy na danym stanowisku, również pracownika przenoszonego na inne stanowisko, musi być ponawiany w przypadku wprowadzenia:
- zmian procesów technologicznych
- zmian urządzeń i narzędzi, substancji,
- zmian organizacji pracy
Instruktarz stanowiskowy przeprowadza osoba uprawniona przez pracodawcę lub pracodawca, osoba mająca określone kwalifikacje zawodowe, musi posiadać kwalifikacje i doświadczenie zawodowe.
Powinno się ustalić zespół posiadający takie uprawnienia np. wydając zarządzenie wewnętrzne.
§11 pkt. 6 Instruktarz stanowiskowy kończy się egzaminem, zgodnie z przepisem jest to egzamin ustny, który nie wymaga zapisu
Na szkoleniu powinny być krótkie testy oceniające wiedzę tak aby był dokument
§14 pkt. 2 Szkolenia okresowe - aktualizacja, kadra kierownicza, brygadziści i pracownicy
Terminy szkoleń (terminy graniczne
1) okresowe - nie rzadziej niż raz na 3 lata - stanowiska robotnicze
praca szczególnie niebezpieczna - nie rzadziej niż 1 raz w roku
2) okresowe pozostałych osób czyli pracodawców, mistrzów, brygadzistów, służb bhp oraz inne osoby narażone na czynniki szkodliwe - nie rzadziej niż raz na 5 lat
3) okresowe - pracownicy administracyjno-biurowi - nie rzadziej niż raz na 6 lat
Częstotliwość i zakres szkolenia muszą być konsultowane z pracownikami lub ich przedstawicielami
Wszystkie szkolenia z wyjątkiem pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych mogą być wykonywane nie tylko w formie szkolenia ale także w formie seminarium lub samokształcenia kierowane - ( dopuszczone do stanowisk roboczych z wyłączeniem stanowisk kierowniczych)
Samokształcenie na podstawie instruktażu np. podręczników opracowanych przez pracownika służby bhp potwierdzony i zaakceptowany przez dyrektora. Zakończone odpowiednim egzaminem, zaliczenie - świadectwo
Szkolenia okresowe - wykonywane pierwszy raz muszą być ponowione w czasie krótszym niż 6 miesięcy po rozpoczęciu pracy na tym stanowisku - pracodawcy
Pozostali pracownicy - 12 miesięcy od rozpoczęcia pracy na stanowisku
W jakich przypadkach 23711
egzamin - Uregulowania KP art. 23711(a), 23712 (współudział personelu)
Powołanie Komisji ds. BHP przy zatrudnienie więcej niż 250 pracowników !
Skład Komisji:
- pracownik służby bhp
- lekarz w równej liczbie
- przedstawiciel pracowników, w tym Społeczny Inspektor Pracy
Może być powołany w każdym innym przypadku no 10 pracowników
Komisja może pełnić rolę jako zespół ds. BHP
Społeczna inspekcja pracy - ma reprezentować interesy wszystkich pracowników zatrudnionych w zakładzie pracy, kontrolowana jest przez związki zawodowe.
Rozporządzanie w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
USTAWA o społecznej inspekcji pracy.
Organy:
Zakładowa Inspekcja Pracy
Oddziałowi Inspektorzy Pracy
Grupowi i Społeczni Inspektorzy pracy, którzy
Społeczna inspekcja pracy:
- kontrolować stan budynków
- kontrolować ochronę środowiska
- dostęp do dokumentacji wypadków przy pracy
- prawo uczestnictwa w społecznych przeglądach warunków pracy
- Kontrola zgodności przyjętych planów
Kto może być : Art. 5.1\
- pracownik danego zakładu pracy, który jest członkiem związków zawodowych - nie może być pracownik Służby bhp
- osoba posiadająca wiedzę
(2 letni staż pracy)
Społeczny Inspektor Pracy współdziała z Państwowymi Inspekcjami Pracy
(Co to jest Społeczna Inspekcja Pracy, W jakim organie jest powoływana, kto tworzy, kto może pełnić obowiązki SIP, uprawnienia osób)
Dokumentacja SZBiHP
procedura monitorowania
procedura kwalifikacji i wiedzy personelu
procedura audytowania
działania korygujące i zapobiegawcze
(instrukcje operacyjne)
Udokumentowane procedury:
- Szkolenie, świadomość , kompetencje i motywacja
- zarządzanie ryzykiem zawodowym
- organizowanie prac i działań związanych ze znaczącymi zagrożeniami
- monitorowanie
- audytowanie
- niezgodności oraz działania korygujące i zapobiegawcze
W przypadku jakich działań pracodawca może udostępnić instrukcje
Przepisy PPOŻ
akt prawny - Rozp. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów oraz jej usytuowanie
§4.2. musi być instrukcja ppoż. dla obiektu wraz z wykazem numerów alarmowych
Gaśnica na każde 200 m powierzchni nie mniej niż….
Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego poddawana jest aktualizacji co najmniej raz na 2 lata (można częściej)
może go wykonać uprawniona osoba min inspektor pożarnictwa
Rozporządzanie w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy §41.1
Pracodawca jest zobowiązany udostępnić pracownikom do stałego korzystania instrukcję bhp
Instrukcja powinna w sposób zrozumiały dla pracowników wskazać czynności, które należy wykonać
Sytuacje awaryjne - musi być zawarte w instrukcji stanowiskowej
1) wstęp ogólny
2) czynności przed rozpoczęciem pracy
3) zasady i sposoby bezpiecznego wykonywania pracy
4) czynności do wykonania po jej zakończeniu
5) sytuacje awaryjne
Ramowe programy szkoleń są obowiązkowe i wynikają z ustawy o służbie bhp