Ewolucja to stopniowa, nieustanna zmiana, to proces nieodwracalny zachodzący w czasie i przestrzeni, jest to proces kierunkowy. Poniżej przedstawię szereg pośrednich dowodów świadczących o jego występowaniu.

 

Dowody z dziedziny anatomii i morfologii

 

anatomia i morfologia - rozpatrywanie i porównawcze zestawienie odpowiadających sobie narządów lub układów w różnych grupach zwierzęcych, celem wykazania podobieństw lub pokrewieństw.

Narządy homologiczne - narządy, które mają wspólny plan budowy (pochodzenie), ale w wyniku spełnianych funkcji mogą się te narządy od siebie bardzo różnić.

• kopyto konia,

• ręka człowieka,

• płetwa wieloryba,

• skrzydła ptaka,

• noga konia,

• płetwa wieloryba,

• ręka człowieka - wszędzie są te same kości, ale kończyny te spełniają różne funkcje.

• mózgi kręgowców, pokrycie ciała kręgowców - to też narządy homologiczne

Cechy analogiczne - mają różne pochodzenie, ale w wyniku funkcji, które spełniają bardzo się od siebie upodobniły.

• skrzydło ptaka i skrzydło owada - oba służą do latania,

• oko ośmiornicy z okiem kręgowca

• korzenie u organowców i chwytniki u mszaków - utrzymują roślinę w podłożu, pobierają wodę, ale budowa i pochodzenie jest różne.

Występowanie organów zanikających - występowanie narządu, który w jednej grupie jest niezbędny do życia a w drugiej niepotrzebny.( u człowieka, kość ogonowa, ząb mądrości, wyrostek robaczkowy, który u gryzoni jest niezbędny do życia, metameria mięśni brzucha, mięśnie twarzy poruszające uszami)

 

Narządy szczątkowe u człowieka:

 

• owłosienie ciała ( na klatce piersiowej u mężczyzn),

• wyrostek robaczkowy,

• zęby mleczne,

• budowa mięśni brzusznych,

• mięśnie przewodzące i odwodzące,

• paluch stopy,

• chwytność stopy u niemowlaka

 

Atawizm - organ lub narząd niegdyś niezbędny, a teraz nie potrzebny do życia...

Atawizmy u człowieka:

• owłosienie lamugo płodu

• ogon; nawet do 25 cm długości

• pazury zamiast paznokci

• dodatkowa para sutek

• silnie wyrastający kieł
  

 

Dowody z dziedziny fizjologii i biochemii

 

 wszystkie organizmy mają te same kwasy nukleinowe.

• wszystkie organizmy przechodzą tą samą mitozę.

• wszystkie organizmy przechodzą ten sam cykl Krebsa.

• uniwersalizm kodu genetycznego.

• te same enzymy katalizujące.

• wszystkie żywe organizmy zbudowane są tych samych pierwiastków, oprócz glinu, są to : węgiel, wodór, tlen, azot, fosfor, siarka,

• - nieorganiczne : woda

• - organiczne : białka, cukry, tłuszcze, udział procentowy tych związków i wody jest podobny u wszystkich organizmów

• skład płynów ustrojowych zwierząt jest podobny do składu wody morskiej

• budowa i funkcja wielu enzymów są podobne

• podobna budowa chlorofilu

• podobna jest struktura białek ( np. insulina ) - wykorzystano to w medycynie

• podoba jest budowa hormonów, choć pełnią one inną funkcję : prolaktyna u ssaków, ptaków, gadów

• obecność czynników RH+, RH- - u małp i ludzi

• anty perny grupowe krwi, czyli A, B, 0

• mitochondria u wszystkich eucariota są podobnie zbudowane i pełnią taką samą czynność

• kwasy nukleinowe - zbudowane z takich samych nukleotydów, wszędzie obowiązuje kod trójkowy i wzór semikonserwatywnej replikacji DNA

• mitoza u wszystkich eucariota przebiega tak samo

 

Dowody z dziedziny embriologii

Embriologia dostarcza nam dowodów na wspólne pochodzenie organizmów poprzez porównanie zarodków. Wszystkie kręgowce we wczesnym stadium rozwoju embrionalnego są bardzo do siebie podobne, praktycznie nierozróżnialne.
Rozwój ontogenezy w pewnych swoich etapach jest powtórzeniem rozwoju rodowego, czyli filogenezy, ale w bardzo dużym skrócie. (dowiedziono już, iż ta teoria nie jest prawdziwa)
W bardzo wczesnym stadium embrion ludzki posiada cechy rybie, są to łuki skrzelowe, z których wykształca się później puszka krtani, gruczoł tarczycy i elementy nagłośni.
Heckl pogrupował cechy u zarodków na poligenetyczne i cenogenetyczne.
Cecha piligenetyczna - powtarza się u ludzkich zarodków a są cechami dorosłych przodków.
Cecha cenogenetyczna - cechy swoiste zarodków, są związane z różnymi etapami życia i zależą od warunków. Pojawienie się u zarodków błon płodowych gady posiadają tę cechę (przodek tego nie posiadł) 
WNIOSEK:
Każda ontogeneza jest wypadkową tych dwóch cech.
SIEWIERCEW (1866- 1936) ROSJA:
Ogłosił on teorię filembriogenezy.
Zmiana zachodząca we wczesnym stadium zarodkowym - archalaksa. Już we wczesnym stadium zarodkowym, węże mają bardzo dużo kręgów (gady mają zazwyczaj mało kręgów). Jest to cecha swoista węży.
Zmiana zachodząca w stadium środkowym - dewiacja (odchył od normy). Odchylenie liniowości rozwoju zarodka - następuje odchył. U gadów w stadium środkowym pojawiają się łuski, które potem częściowo zanikają.
Zakłócenie końcowego stadium zarodkowego - anabolia. U ryby BELONA, szczęka w końcowym stadium zarodkowym wydłuża się. W stadium larwalnym górna szczęka też się wydłuża, w efekcie osobnik dorosły ma sztyletowaty pysk.
Wszystkie organizmy w stadium brustkowania i gastrulacji są takie same.

W wczesnym rozwoju zarodkowym kręgowców w wyniku bruzdkowania powstaje morula, w wyniku dalszego podziału tworzy się blastula zbudowana z jednej warstwy komórek otaczających przestrzeń wypełniając płynem tzw. blastocelem.

gastrulacja - tworzenie się listków zarodkowych, czyli ektodermy, endodermy i mezodermy u wszystkich kręgowców przebiega tak samo.

 

Dowody z dziedziny ekologii i biogeografii

 

Dowody przystosowania względem położenia geograficznego:

• zasiedlenie Australii przez ssaki bezłożyskowce

• jeleniowate, wielbłądowate, niedźwiedziowate występują w Afryce, Eurazji i Ameryce

• żółwie na wyspach Galapago są to formy reliktowe, prawie się nie zmieniły

• skrzypłacz (ryba) jego larwa jest identyczna z larwą wymarłych już trylobitów

• ryby dwudyszne i trzonopłetwna latimura jest jajożyworodna

• miłorzęb japoński od 400 mln lat się nie zmienił,

• drzewo samicze i samcze

• brzoza karłowata,

• wierzba

• foka obrączkowana

 

 

Dowody z dziedziny genetyki

 

Czynniki ewolucji

• mutacja - jest to podstawowy czynnik ewolucji. Tylko niektóre mutacje się utrwalają.

• dobór naturalny - różnica w przeżywalności i zdolności do wydawania potomstwa, miedzy osobnikami, które różnią się od siebie jakimiś cechami. Kierunkowy, Stabilizujący, Różnicujący - polega na eliminowaniu cech średnich, prowadzi do pojawienia się dwóch populacji.
  Izolacja - działa czynnik, który uniemożliwia swobodne krzyżowanie się w jednej populacji, np. odległość dla dżdżownicy.

• dryf genetyczny - polega na losowych zmianach, częstości występowania genów w populacji czyli na losowym łączeniu się gamet, które wyizolowane z dużej grupy.

• mieszanie na zasadzie przypadku niewielkiej puli genowej.

Mechanizmy ewolucji

 

 specjacja - główny gatunek przetrwał w prawie niezmienionej formie, ale po drodze dał początek innemu gatunkowi

 ewolucja filetyczna - polega na tym, że w drodze ewolucji z jednego gatunku, tworzy się inny.

 izolacja reprodukcyjna - jest to bariera, która istniej pomiędzy gatunkami, nie pozwala ona na przepływ genów od gatunku do gatunku.

 izolacja prezgotyczna - przed wytworzeniem zygoty.

o       ekologiczna - osobniki zajmują różne misze ekologiczne i nie mają szans spotkania się.

o       etologiczna - samica gatunku X nie wykazuje zainteresowania samcem gatunku Y. - mechaniczną - nawet jakby chciali, to nie mogą, bo mają inny okres rui.

o       czasową - narządy kopulacyjne nie pasują do siebie.

o       izolacja postzygotyczna - Wszystkie mieszańce poza gatunkowe, albo zygota obumiera, albo jak już młode przyjdzie na świat, to będzie bezpłodne.

---