1.Na jakie pytania szuka odpowiedzi psychologia? Psychologia jest to nauka, unika pytań dlaczego, tylko odpowiada na pytania: co to jest?, przedstawia fakty. W tych obszarach porusza się nauka psychologii, zajmuje się zachowaniami organizmów: poznawcze, emocjonalne, motywacyjne. Cel psychologii to opis, wyjaśnienie, przewidzenie, sterowanie.
2.Scharakteryzuj dziedziny psychologii? Psychologia dzieli się na: - teoretyczna lub ogólna, - społeczna, - rozwojowa, - stosowana lub praktyczna, - pedagogiczna lub wychowawcza, - pracy, - kliniczna.
3.Opisz metody stosowane w psychologii? Metody zachowania: - badawcze, - naukowe, - zespół działań technicznych pozwalający zrozumieć i sformułować problemy oraz rozwiązanie problemów. Metody psychologii to: 1. Specyficzna: - eksperyment psychologiczny, - obserwacja psychologiczna, - testy psychologiczne; ankieta, wywiad, metody statystyczne, kwestionariusze, metody socjologiczne, analiza wytworów - w testach zawarte są pytania otwarte np. co sądzisz o ..., zagłębione np. z 10 wybierz 2 odpowiedzi lub zamknięte np. wybierz tylko tak lub nie. MORENO autor metody socjologicznej, która polega na zadaniu jednego pytania np. kogo lubisz, komu ufasz, kogo nienawidzisz... 2. Niespecyficzne: - testy psychologiczne, dzięki którym potrafimy opisać osobę, jej ocenę o sobie, stan psychiki, poziom inteligenci. Testy te dają się ująć liczbowo i dają szanse porównania. Dzielą się na: zbiorowe i indywidualne: - sprawności (sprawności inteligencji), - osobowości: a) analityczne: - wiadomości, b) syntetyczne. Testy osobowości mają służyć do ustalenia potrzeb, skłonności, przekonań, zainteresowań, postaw, odporności na napięcia emocjonalne oraz innych tzw. cech osobowości człowieka. Cechy te w różnych koncepcjach osobowości nie tylko różną odgrywają rolę, ale i różnie są pojmowane.
4. Asertywny styl zachowań na tle innych? Najczęściej spotykane style zachowań: agresywny, uległy, asertywny. Asertywność - każdy z nas ma określone prawo, należy pamiętać, że prawa moje przynależą też do drugiej osoby. Asertywny styl zachowań to skłonności, które nie ranią (ja jestem o.k. i ty też o.k.), charakterystyczne znaki niewerbalne i słowne (ja uważam, mam taki pogląd....). Aby poznać bliżej ten styl wymienię kilka sposobów na asertywne zachowania, np. jak odmówić asertywnie: powiedzieć nie, poinformować czego nie zrobię oraz krótko uzasadnić decyzję. Jak asertywnie przyjąć ocenę negatywną , czyli krytykę: po pierwsze pamiętać o swoich prawach, uznać istnienie faktów, aktywnie słuchać krytykującego oraz odróżnić opinię od faktów. Jak asertywnie wyrażać gniew: krok pierwszy to informacja o tym co cię gniewa, krok drugi to wyrazić i nazwać emocje, które w tobie powstają, krok następny, to nalegaj na zmianę zachowań. Jeżeli to nie pomoże, to w ostateczności przywołaj zaplecze tzn. uświadom komuś co zrobisz, no i w ostateczności skorzystaj z zaplecza. Jak wyrażać prośby asertywnie: należy nie ukrywać, że masz prośbę, powiedz jasno o co prosisz no i przekonaj rozmówcę, że jest to dla ciebie bardzo ważne. Żądaj gdy masz do tego prawo, jednak pamiętaj, że ktoś może odmówić. Jak wyrazić asertywnie własne zdanie i jak go bronić: należy ujawnić rozbieżność opinii, parafrazować i przedstawić własną opinię, konkretyzować wypowiedzi, czuli dopytywać się o szczegóły, oraz ustalić granicę swojej tolerancji. Algorytm - prawa i zasady ( asertywność).
5. Język ciała i jego funkcje? Komunikacja to przesyłanie informacji, czyli porozumiewanie się. Podczas porozumiewania się dochodzi do interakcji między ludźmi. Wpływ społeczny to jakaś informacja, którą akceptujemy. Parafraza to wartościowy sposób komunikacji. Jeżeli mówimy o języku ciała, to mówimy o mowie werbalnej, czyli gesty i mowie niewerbalnej, czyli mowa ciała. Mowa ciała towarzyszącym stanom wewnętrznym: znaczenie mowy ciała w porozumiewaniu się, otwartość, zamykanie się w sobie, ocenianie, podejrzliwość i skrytość, gotowość, niezdecydowanie, napięcie, pewność siebie, nerwowość, samokontrola, znudzenie, sympatia. W tych wszystkich stanach wewnętrznych mowa ciała ma ogromne znaczenie. Funkcja języka ciała: 1.Kanał równoległy porozumiewania się. 2.Akcent w wypowiedziach słownych w mowie pozawerbalnej. 3.Mowa pozawerbalna może zastąpić mowę. Porozumienie jest ważne w drodze komunikacji. Od porozumienia zależy samoocena. Gdzie konflikt wartości nie ma kompromisu np. mowa o Bogu.
6.Jakie elementy powinna zawierać asertywna autoprezentacja? Asertywna auto prezentacja powinna zawierać spis mocnych stron, takich jak: sukcesy, osiągnięcia, czyli wszystko to co osiągnęliśmy ( subiektywne osiągnięcia ), umiejętności, czyli wszystko co potrafimy, zalety osobiste, zalety charakteru, intelektu ciała.
7. Opisz mechanizmy fizjologiczne odbierające i przekazujące informacje? Elementy składające się na biologiczne podłoże: 1.ta część, która odbiera, strefa zmysłowa, receptoryczna, 2.prądy czynnościowe, impuls bioelektryczny, 3.ośrodek przetwarzania informacji, kodowania informacji, ośrodek projekcyjny wzroku, węchu, słuchu. Funkcje, które pełnią wobec nas elementy biologicznego podłoża: 1.Receptor - komórka wyspecjalizowana, która selektywnie rejestruje specyficzne rodzaje bodźców. 2.Zmysł - 5 zmysłów ma człowiek, każdy receptor wrażliwy jest na smak, mamy ich 5-6 receptorów smakowych np. węch, dotyk, smak, słuch. Klasyfikacja receptorów K. SHERINGTON: 1.ekstero (zewnętrzne): a) tele (wzrok, słuch, węch), b) konfakto ( dotyk), 2.intero (wewnętrzne). Klasyfikacja receptorów wg ALTMANA: 1.wewnętrzne (odbierają wszystkie bodźce wewnątrz organizmu), 2.relacyjne (takie, które odbierają informacje o zjawiskach zewnętrznych w stosunku do organizmu oraz czynnościach będących reakcją na wpływy wewnętrzne), 3.receptory postawy ciała (informacje o zmianach pozycji ciała, dzięki tym receptorom możliwa jest kontrola ciała), 4.receptory zdalne ( wzrok, słuch , węch), 5.receptory kontaktowe (temperatura, dotyk, informuje nas o kontakcie organizmu z środowiskiem). Receptor ma trzy elementy: 1.element sensoryczny tzw. sensor, czyli czujnik, przetwornik, receptor właściwy (przetwarzanie energii fizycznej lub chemicznej na impuls bioelektryczny). 2.elementy nerwowe (przyjmuje dendryt i przekazuje go na zewnątrz). 3.elementy pomocnicze (funkcja to ułatwianie, umożliwianie pracy receptora). Informacje otrzymane dzięki receptorom to : wrażenia, barwy, dźwięki, ciepło, zimno. Emocjonalnie czuje się bezpiecznie, odbiera informacje: rodzaj energii (światło, energia akustyczna), informacje o lokalizacji bodźca, intensywność bodźca. Dwa rodzaje włókien: 1.dośrodkowe lub aferentne, zwane piramidalnymi - włókna doprowadzające, które przekazują impulsy bioelektryczne, 2.odprowadzających, eferentnych, które doprowadzają polecenia informacji danego impulsu. Włókna obwodowe są jednokierunkowe, przekazywanie impulsów odbywa się dzięki połączeniom komórek nerwowych, czyli połączenie synaptyczne (nie pozwala na powrót impulsu - płytka synaptyczna), każda komórka jest wrażliwa na określoną intensywność bodźca, reszta jest w spoczynku. Neuron to podstawowa struktura układu nerwowego. Ciałka nisla, neurofibrylk, włókno osiowe, neuryt, akson - impulsy wychodzą , dendry - odbierają impulsy. Na centralny układ nerwowy tzw. ośrodkowy układ nerwowy składa się: 1.rdzeń nerwowy - najbardziej prymitywne reakcje, 2.rdzeń przedłużony, 3.pień mózgu: a) ośrodki, które regulują najistotniejsze środki, czynniki biologiczne, b) siedlisko struktur, które zawiadują, informują istotne środki człowieka jak emocje, sex, pragnienie, sen, głód.
10. Emocje ich istota, źródła, cechy i rodzaje? Emocje to smutek, gniew, złość, nienawiść - pochodna stosunku informacji wywołanych z zewnątrz. Zaspokojenie potrzeb lub nie zaspokojenie potrzeb wywołuje pojawienie się emocji. Emocje i uczucia to przeżywanie stosunku do otoczenia i samego siebie. To zabarwienie emocjonalne wszelkich innych reakcji. Emocje ujawniają się w konkretnych sytuacjach: 1.sutuacje ograniczenia (gniew), 2.sytuacje zagrożenia (strach), 3.sytuacje pozbawienia (smutek, żal), 4.sytuacje zaspokajania (radość). Emocje są wprost proporcjonalne do oceny sytuacji. Każda emocja i uczucia są bezpośrednie, natomiast od momentu rozumienia mowy, to są one pośrednie. Uczucia mają charakter ponadczasowy, natomiast pierwotne trwają tak długo jak będzie działać bodziec. Cechy emocji: - intensywność, czyli biegun (+ radość, - zniechęcenie), - treść, czyli umiejętność różnicowania emocji. Każdy człowiek ma swoją krzywą emocji, temperament. Intensywność emocji zależy od siły pobudzania układu nerwowego. Objawy emocji: zmiany funkcjonowania narządów wewnętrznych: 1.zmiany w układzie krążenia (ciśnienie, naczynia krwionośne, serce), 2.zmiany w układzie oddechowym (spowalnianie, przyspieszanie), 3.zmiany w układzie mięśniowym (przypływ, bądź odpływ energii), 4.zmiany w układzie pokarmowym (blokada trawienia), 5.zmiana w czynnościach wydalniczych (pot, łzy), 6.zmiany w prądach czynnościowych (inny wykres prądów, skaczące prądy czynnościowe), 7.zmiany a mimice, pantomimice, 8.zmiany w głosie (zmiana tonacji głosu), 9.zmiany w wypowiedziach słownych. Rodzaj emocji z punktu widzenia fizjologicznego: pierwotne i wtórne. Gatunkowe: reakcje związane z zaspokojeniem niższego rzędu, powstają poprzez bodźce bezpośrednie, wiążą się z zaspokajaniem potrzeb biologicznych, trwają tak długo jak długo działa bodziec, który je wywołał. Zaspokajanie potrzeb wywołuje powstanie bieguna dodatniego, aktywizowane są przez środki podkorowe. Kora mózgowa: emocje wyższe, uczucia, pełni rolę magazynu wyuczonych reakcji, które mogą się aktualizować, precyzję i dobrą aktywizacje, jest źródłem tylko dla ludzi. Uczucia - schemat działania: 1.ocena bodźca, 2.pobudzenie ośrodków podkorowych, 3.uruchomienie narządów wykonawczych. Podział emocji ze względu na aktywność, post emocjonalność: - propulsywne: takie, które wywołują chęć zbliżenia się do źródła, które czujemy się dobrze, które wywołało tą aktywność, pozytywne, nagroda. - repulsyjne: uciekamy od źródła, które wywołało negatywne przeżycie, kara. Te dwie emocje, to emocje związane z wychowaniem. Nagrody i kary mają dużą wartość. Emocja jest głównym czynnikiem powstawania motywów.
11. Opisz związek procesów poznawczych i emocjonalnych? Człowiek jako istota ma swoje potrzeby np. że musi iść jeść. Ta informacja jest ważna, czynnik selekcyjny, wtedy pojawiają się emocje. Są one pierwotne i wtórne również. Poznawanie człowieka, to poznawanie, spostrzeżenia, że słońce świeci. Odbieranie dnia przez pryzmat swoich przeżyć (smutny - odbiera w czarnych barwach). Emocje nadają swoiste zabarwienie na nasze procesy poznawcze. Powstające emocje mogą zawężać pole spostrzegania, przede wszystkim emocji silnych. Im większa emocja, tym większe zawężanie pola świadomości np. przestraszone dziecko boi się ciemności poprzez rozbudzanie wyobraźni. Człowiek w swoim rozwoju całe życie się uczy. Emocje mają duży wpływ na naukę. Zdobywanie wszelkich nowych form zachowań. W zależności od emocji, uczymy się negatywnie lub pozytywnie. Pozytywnie wtedy, kiedy pojawia się nagroda. Negatywnie, kiedy spotyka nas natychmiastowa kara np. wyjść w stroju kąpielowym na śnieg. Nagroda i kara to instrument kierujący emocjami. Emocje mają wielki wpływ na wyniki uczenia się.
12. Procesy motywacyjne- ich cechy, warunki powstania, zakłócenia? Motyw to zwerbalizowanie celu i programu umożliwiającego danej osobie podjęcia danej czynności. Pewny zespół wyznaczników ukierunkowujących zachowania na określone cele. Pozytywna ocena cele, pozytywne ocenianie możliwości. Cechy: siła (ten, który eliminuje pozostałe motywy), wielkość (źródło w naszych aspiracjach), intensywność (zależy od dojrzałości człowieka), kierunek motywacji. Napięcie motywacyjne, to specyficzny stan aparatu regulacji, pewne zjawisko, które nam towarzyszy i rozwija się. Im silniej człowiek jest motywowany, tym wyraźniejszy jest wpływ ukierunkowujący zachowania poznawcze. Zaburzenia: zewnętrzne obiektywne przeszkody: chcę powiesić płaszcz, a nie ma wieszaka. Zewnętrzne subiektywne przeszkody: mój stosunek do obiektów napotkanych ze mną, obronne mechanizmy. Naturalnym źródłem aktywności są motywy: informacja, zrozumienie potrzeb, emocja, cel, to wszystko wiąże się na motyw. Motyw to wyznacznik psychiczny naszych działań. Aktywność oceniamy w kategoriach sukcesu. Człowiek staje do zadań łatwych lub trudnych. Łatwe to te przy których nie popełniamy błędu, natomiast trudne to te, które jest duże prawdopodobieństwo, że popełnimy błędy. Yekes i Dadson zaobserwowali pewien związek, są autorami prawa wpływu emocji na działania. PRAWO YERKSA: Sprawność działania wzrasta wprost proporcjonalnie do wzrostu intensywności emocji, motywacji do pewnego momentu, a następnie spada. PRAWO DADSONA: Im łatwiejsze zadanie tym lepsze uzyskujemy wyniki przy stosunkowo dużym natężeniu motywacji, im zaś zadanie trudniejsze tym dla sprawności działania korzystniejsze jest mniejsze napięcie motywacyjne. Emocje to nieodłączny składnik naszego życia, ale emocje, które nam towarzyszą mogą nas zniszczyć. Sytuacje łatwe to te, w których działamy z pełną harmonią, natomiast trudne to te, w których następuje zaburzenie między osobą, celami.
14. Spróbuj zdefiniować myślenie? Uśmiech to pierwszy przejaw myślenia. Myślenie to wykrycie, związek funkcjonalny np. rozpoznać wśród tłumu własną matkę. Wykrycie pewnej relacji. Myśląc poznajemy świat w sposób pośredni. Cecha różniąca myślenie od innych zachowań to uogólniony charakter i pośredniość. W myśleniu mamy do czynienia z prawdziwymi lub nie prawdziwymi odpowiedziami, czyli mamy do czynienia z fałszem i prawdą. Z posiadanych informacji uogólniamy je z zachowaniami np. jak pada deszcz, to dachy są mokre. Pośredni, uogólniony sposób posiadania świata, ale także i subiektywne poznawanie świata - jedna z prostszych definicji myślenia. Sądy, oceny, opinię - tak wyrażamy swoje myślenie. Kiedy pojawia się problem zaczynamy myśleć. Problem to wykrycie relacji między elementami otoczenia. Pojawia się: 1.ocena znaczenia tego problemu, 2.analiza szans, 3.dokonanie swoistej analizy zysku i strat. Chęci, czy motyw jest tym większy im większe są zyski lub straty. Myślenie pojawia się w sytuacjach problemowych. Kozielecki: czynność myślenia to łańcuch operacji umysłowych (analiza, synteza, uogólnianie, abstrahowanie), za pomocą, których przetwarzamy informacje, czyli treści zakodowane w spostrzeżeniach, wyobrażeniach i pojęciach. Turkowski: myślenie to uwewnętrzniona czynność operowania informacji, a w szczególności ich selekcja i wytwarzanie, dzięki której dochodzi do pośredniego i uogólnienia poznawania rzeczywistości.
15. Opisz czynności myślenia, tworzenia pojęć oraz rodzaje myślenia? Udział naszej woli - kryterium:1.mimowolne (dzieci najczęściej tek myślą), 2.dowolne (cel, zadanie), 3.asocjatywne - kojarzeniowe (różnorodne skojarzenia, twórcze myślenie), 4.kierunkowe (sami stawiamy problem i w tym kierunku dążymy). Sposób gromadzenia informacji, pojawienia się nowych operacji - kryteria: MYŚLENIE: 1.konkretne: a) zmysłowo ruchowe (spostrzeżenia, 1-3 roku życia), b) wyobrażeniowe (4-8 rokiem życia), jest to II etap myślenia. 2.abstrakcyjne (słowne, pojęciowe), jest to III etap myślenia. Myślenie może być bezkierunkowe, kierunkowe lub dowolne. Rodzaj myślenia: - uzyskiwanie konkretnych informacji w bieżącej sytuacji (zabawa), - myślenie wyobrażeniowe, - myślenie pojęciowe. Myślenie logiczne jest myśleniem ponadczasowym. Słowa są pośrednikiem między światem realnym, a nami. Głównym motorem w myśleniu abstrakcyjnym są pojęcia. Pojęcie, to nazwa, słowo, miano, które odzwierciedlają ogólne, istotne cechy przedmiotów, sytuacji, zdarzeń wyróżniające ją wśród innych. Podstawowymi czynnościami myśleniowymi są: analiza, synteza - dwa podstawowe procesy myśleniowe. Dwie podstawowe drogi tworzenia pojęć: - wielokrotne kontaktowanie się z zjawiskami, które są tak samo nazywane, - tworzenie pojęć poprzez definiowanie, bezpośredni kontakt zastępują słowa. Warunki: ogranicza się do podania najniższego pojęcia nadrzędnego i minimalnej ilości cech różniących przedmiot definiowany od innych. Pierwszy etap tworzenia pojęć poprzez czynności np. radio gra, śpiewa, słucha itp. Rozumowanie to manipulowanie pojęciami w sposób uporządkowany i logiczny. W czasie problemu mogą wystąpić 2 rodzaje myślenia: 1.produktywne: w wymiarze subiektywne i obiektywne (twórcze), 2. reproduktywne (powielenie własnych informacji): ma charakter kierowane, samodzielne.
16. Opisz rodzaje sytuacji trudnych oraz ich wpływ na zachowanie ludzkie? Pięć podstawowych sytuacji trudnych: 1.Sytuacje deprywacyjne: to sytuacje, w której brakuje elementarnych warunków do funkcjonowania, może to być brak zdrowia, tlenu, snu, ale także może to być izolacja społeczna, brak kontaktu z drugim człowiekiem, niemożność spełnienia swoich potrzeb, brak zaspokojenia potrzeb społecznych. Skutkiem takiej sytuacji są różne zachwiania funkcjonalne, zawężenie pola świadomości, pola spostrzegania, zanik wartości, sens życia. 2.Sytuacje przeciążenia: to sytuacje na granicy nerwowej. Przeciążamy zdolności fizyczne, psychiczne, bierzemy zbyt dużo na siebie. Najczęstszym skutkiem są nerwice somatyczne, organiczne. 3.Sytuacje utrudnienia: to sytuacja, w której występują braki, jak brak informacji, narzędzia, ale także może to być i przeszkoda. Każda obiektywna lub subiektywna przeszkoda może być zewnętrzna lub wewnętrzna. Przeszkody zewnętrzne obiektywne np. chcę wyjść, a drzwi są zamknięte. Przeszkodą zewnętrzną subiektywną może być człowiek np. zazdrość. Przeszkoda wewnętrzna obiektywna np. nie mogę grać na instrumentach, bo nie mam słuchu. Przeszkoda wewnętrzna subiektywna to lenistwo, kompleksy. 4.Sytuacje zagrożeniowe: sytuacje, w których zachodzi prawdopodobieństwo utraty czegoś ważnego, cennego dla siebie. Mamy ciągle świadomość zagrożenia, które wyczerpuje. 5.Sytuacje konfliktowe: szczególny rodzaj sytuacji, w których pojawiają się 2 cele lub 2 konieczności. Jedna z konfliktowych sytuacji to przyciąganie - przyciąganie. Sytuacja trwa tak długo jak długo będziemy podejmować decyzję. + osoba + (syndrom szczęściarza), - osoba - (konieczność tzw. syndrom pechowca), musimy coś wybrać, choć wszystko co wybieramy jest złe, ale wybieramy najmniejsze zło. Istotą konfliktów to rozbieżność interesów, kompromis - szukamy rozwiązania, negocjujemy, są konflikty, których nie można negocjować, są to konflikty wartości np. dobro i zło. Im dalszy jest cel, który chcę osiągnąć jest bardziej atrakcyjny, im bliżej widzimy więcej negatywnych rzeczy w tym celu, mamy coraz więcej wątpliwości. W konsekwencji wszystkich sytuacji jest stres, nie ma życia bez stresu.
17. Stres - czym jest, jego fazy, przyczyny? Reakcja organizmu na czynniki szkodliwe to stres. Dobry stres określamy jako eustres, pozwala nam lepiej działać. Zły stres to dystres, dezorganizuje nasze działania, zniechęcenie. Stres jest nieodłącznym składnikiem żucia, nieswoista reakcją na sytuacje trudne, procesem rugującym w którym wyróżniamy fazy: 1.Alarmową - brak pieniędzy, jedzenia włącza się w układ wegetatywny w części sympatycznej (np. egzamin za chwilę, występ itp.) okres adaptacji do nowych warunków, mamy tu do czynienia z eustresem, czyli z dobrym stresem. Pojawia się wtedy gdy pojawia się sytuacja stresowa (np. brak powietrza) jest ona często nie zauważalna, BMA - biochemiczny mechanizm alarmowy. 2.Obrony - pijąc, zażywając narkotyki. 3.Rezygnacji albo dystrukcji - brak naturalnych właściwości obronnych, zniechęcenie, depresja, ucieczka od ludzi, zamknięcie w sobie. 1,2,3 zespół ogólnej adaptacji. Przyczyny stresu: I grupa osobista: sumienie, nasze wartości, nasze samopoczucie, możliwość samorealizacji wszystkie te które tkwią w nas. II gr. rodzinna: potrzeba miłości oparcia, autorytetu, wartości kult., kary, zakazy, nakazy. III gr. międzyludzka: życie towarzyskie, hierarchia społeczna, konflikty, finansowa stabilności. IV gr. zewnętrznych przyczyn: czyste powietrze lub brak niczego, to co się w przyrodzie dzieje, klimat, zanieczyszczenia, przeludnienie natłok informacji. Fazy: A: uświadomienie, zauważenie stresu, problem z nim związany: *zauważenie przyczyny i źródła, *zauważenie symptomów stresu, *zauważenie symptomów reakcji stresowych. B: skuteczne przeciwstawianie się skutkom, przyczyn stresu: *wpływanie na stresory (dystansowanie się, odsuwanie, zmiana stosunku do problemu) *uodpornić się na stresory, *uporządkowany system wartości. C: faza kontrolna tzn. potrafimy kontrolować stres: * współpraca miedzy kontrolowanymi przez nas stresami a mną.
19. Jak motywować ludzi do wysiłku? Istota motywacji i sposoby jej uruchomiania: 1.Potrzeby jako źródło motywacji: poznaj potrzeby człowieka i pomóż mu je zaspokoić. Potrzeby te, to fizjologiczne, bezpieczeństwa, oparcia, społeczne, jedzenia, akceptacji, uznania, wyczynu i wolności, samorealizacji, zaspokojenie potrzeb niższego rzędu pozwalają na zaspokojenie następnych potrzeb wyższego rzędu. Niższego rzędu , podstawowe to: fizjologiczne, bezpieczeństwa, społeczne. Wyższego rzędu to: uznania, samorealizacja. Potrzeby to istotny kierunek do motywacji. 2.Odwoływanie się do mocnych stron: wydobądź z ludzi to co najlepsze. 3.Twórcze wykorzystywanie błędów: co i jak - pytania zadawane w ten sposób pozwalają na uporządkowanie błędów. Uczymy się z własnych błędów. 4.dobór rodzaju pracy. 5.Informacje zwrotne: pozytywna informacja zwrotna - pochwała, negatywna informacja zwrotna - krytyka. 6.Pochwały i kary: pochwała: - opisz co widzisz i słyszysz, informacja od. - wyraź swoje uczucie, czyli wyrażanie uczuć. - wyrazić pochwałę, opinia, a nie ocena. Krytyka: - ukryta ironia, - ocena osoby, a nie zachowań, - brak informacji o możliwości naprawy to zła krytyka. 7.Krytyka, krytyka konstruktywna: - powinna dotyczyć spraw konkretnych, a nie osoby, - winna być przekazywana osobiście, - bezpośrednio po zaistnieniu sytuacji, - winna dotyczyć właściwości odbiorcy, które mogą być przez niego zmienione, - dotyczyć konkretów, a nie uogólnień typu to jest złe, głupie, typowe dla kobiet itp. - winna uwzględniać, najlepiej na wstępie, pozytywne przejawy aktywności odbiorcy, - winna być osobistą opinią wyrażoną przy pomocy takich słów jak: moim zdaniem, wg mnie, ja uważam itp. - winna zawierać informacje o oczekiwaniach w stosunku do zachowania osoby krytykowanej, - może zawierać także informacje o uczuciach krytykującego, które mu towarzyszą, 8. Nagrody i kary: nagrody: dyplom, list pochwalny, podziękowanie, odznaki itp. Kara: ostrzeżenie ustne, pisemne, pozbawienie uprawnień, zawieszenie w czynnościach służbowych, zwolnienie z pracy. 9. Współzawodnictwo, porównania: jedna z form współzawodnictwa to unikaj porównań publicznie. 10.Ponoszenie współodpowiedzialności: pytanie pracownika niższej rangi najpierw niż kierownika. Jedna z form to docenianie pracownika. Praca zbiorowa to dobra motywacja i ambicja. Ważne jest by znać cel pracy. 11. Motywacyjne oddziaływanie na siebie: ważna rola na stanowisku kierowniczym.
20. Opisz czynniki ułatwiające liderowanie? Lider - człowiek, który wymusza, ale nie w sposób z agresją, ale ten, który potrafi przewodzić ludziom, ten któremu ludzie się poddają. Lider wywołuje emocje propulsywne, emocje pozytywne i chcemy mu się zwierzać, słuchać go. Rodzaj kierowania ludźmi to zarządzania - ma prawo i obowiązek zarządzania ludźmi, często kierownik nie jest liderem, zależy to od autorytetu: autorytet formalny (wymuszony), autorytet prawdziwy (autentyczny). Internalizacja, czyli uzewnętrznienie postaw człowieka. Podziw, zaufanie, wiarygodność, to największy czynnik emocjonalny. Style przewodzenia może być zorientowany na ludzi lub zorientowany na zadania. Style przewodzenia: - autorytarny (zadania, udziela pouczeń), - demokratyczny, - towarzyski (wspólnie biorą udział w podejmowaniu decyzji), - nie zaangażowany. Uczenie się umiejętności przywódczych to : - kształtowanie wizji i celów, - uczenie się komunikowania, - motywowania, - rozwiązywania konfliktów, czyli negocjacje. Etapy rozwoju przywództwa: - nominacje, - tworzenie więzi, - realizacja zadań, - inwestowanie w ludzi i siebie, - pełne przywództwo. Lider transformacyjny: wyprzedzić przywódcę, inspiracja pracowników, szybkie działanie, umie dostrzegać to co inni nie dostrzegają, wyzwala w ludziach przynależności, bezwzględny w realizacjach.
21. Negocjacje jako techniki rozwiązywania konfliktów? Negocjacje to wspólne podejmowanie decyzji dwóch lub więcej osób. W każdej strategii negocjacji stosuje się techniki negocjacyjne. Są to sposoby stawiania żądań, jak czynić ustępstwa, jak stosować presje psychologiczną i cały szereg innych typów. Techniki: - alternatywne rozwiązania na wypadek nie zawarcia porozumienia, - mierz wysoko, - nie zgadzaj się na pierwszą propozycję, - ustępuj powoli i nie łatwo, - ustępstwo za ustępstwo, - nie okazuj zadowolenia z ustępstw w kontraktach, - zasada ustępstw malejących, - krakowski targ, czyli pół na pół, - rozpraszanie negocjatora, - zabójcze pytania, - dobry, zły facet, - eskalacja żądań, - przełamywanie oporów, ograniczone kompetencje. Etapy: - przygotowanie do negocjacji, - wczuć się w sytuacje drugiej strony, - znajomość oferty.
22. Główne rodzaje i funkcje ośrodków podkorowych? Ośrodki podkorowe: 1.układ siatkowaty, siateczkowaty - ośrodki snu i czuwania, kompleksowy, ogólny system aktywizujący, tłumi lub wzmacnia impulsy biegnące z receptorów. 2.podwzgórze - regulacja metaboliczna, głód, pragnienie, metabolizm, regulacja pracy układu autonomicznego, a przede wszystkim jednej jego rzeczy, jego części sympatycznej, czyli aktywizująca nasz organizm, wzgórze - decyduje gdzie impulsy mają trafić, następuje inspiracja, koordynacja, kontrola przebiegu emocji pierwotnych. 3.układ limbiczny - bierze udział w reakcjach jak uwaga, pamięć, zwłaszcza pamięć emocjonalna, siedlisko pamięci emocjonalnej.
23. Kora mózgowa i jej znaczenie dla myślenia? Kora mózgowa: - pełni nadrzędne funkcje nad pozostałymi elementami centralnego układu nerwowego. - nadrzędne piętro, które kieruje zachowaniami świadomymi: pamięć, myślenie, przeżywanie emocji ludzkich, emocji wtórnych. - ciała komórkowe dendryty, szara istota i biała istota, szare na zewnątrz, a białe wewnątrz. Płat czołowy lewy, prawy, potyliczne, ciemieniowe, skroniowe, bruzda Sylwiusza, bruzda Rolanda, funkcje sensoryczne (dotyk, ból, zapach), funkcje motoryczne, ruchowe, funkcje kojarzeniowe. Dzięki podłożu biologicznemu możliwa jest interjolizacja, czyli uzewnętrznienie swoich emocji. Autonomiczny układ nerwowy włącza się bez naszej wiedzy. Jego funkcja to unerwianie wszystkich wewnętrznych narządów i gruczołów. Funkcjonowanie tych narządów jest zależne od układu autonomicznego. Ośrodki znajdują się w : mózgowiu, części piersiowej, lędźwiowej i krzyżowej. Składa się z: części sympatycznej i parasympatycznej, są one bardzo złożone. Niektóre ich elementy działają antagonistycznie. Pobudzenie układu sympatycznego następuje w stresie przy różnorodnych obciążeniach emocjonalnych, jest to tzw. układ aktywności. Dostaje się do krwi hormon adrenaliny, przygotowuje nas do walki, obrony. Natomiast układ parasympatyczny to układ regenerujący, obronny, zaczyna działać w spokoju, przy braku zewnętrznych brakujących bodźców, spowalnia pracę narządów i pobudza trawienie. Układ sympatyczny znajduje się w części piersiowej i lędźwiowej, a układ parasympatyczny w części mózgowia i części krzyżowej.