11. Anglia:

Podstawowym aktem prawnym jest Ustawa z 1972r. The Local Goverment Act. Anglia ma centralne i terenowe organy samorządowe. Anglia jest podzielona na hrabstwa (dawniej shires, obecnie counties), które są (poza Londynem) podstawową jednostką podziału terytorialnego.

Anglia

(poza Londynem) dzielnice

hrabstwa (39)

dystrykty (36)

parafie

z radą parafialną bez rady parafialnej

Niektóre dystrykty (nasze gminy) mają szczególne prawa i status. Noszą nazwę borouhgs i powstały na mocy królewskich dokumentów Royal Charters. Dokumenty te umożliwiają posiadanie przez boroughs własnych przedstawicieli w Parlamencie.

Niektóre dystrykty dzielą się na parafie, które mogą mieć Radę Parafialną. Nie należy mylić parafii jako jednostki podziału terytorialnego z parafiami jednostkami podziału Kościoła Anglikańskiego.

Administracja terenowa - samorząd terytorialny jest na szczeblu hrabstwa i dystryktu oraz w parafiach (2-3 szczeblowa). Organem administracji lokalnej w każdej z jednostek jest Rada (council): Rada Hrabstwa, Rada Dystryktu, Rada Parafialna.

W Anglii brak jest organów wykonawczych, bo Rada ma nie tyle stanowić prawo miejscowe, co wykonywać uchwały (ustawa Parlamentu - prawo powszechnie obowiązujące). Rady pod względem strukturalnym nie różnią się od siebie. Różnicą między dystryktem a borough jest to, że na czele bourough stoi burmistrz, a w reszcie przedstawiciel.

Parafie dzielą się na te:

• z Radą Parafialną - wybory powszechne z pośród mieszkańców;

• bez Rady Parafialnej - funkcje tego organu pełni ogół mieszkańców parafii.

Przewodniczący jest wybierany z ogółu mieszkańców. Przewodniczący wraz z jednym z radnych Rady Dystryktu tworzy Parish Trustees, czyli ciało reprezentujące parafię na zewnątrz. Radni są wybierani spośród mieszkańców co 4 lata.

Czynne prawo wyborcze mają wyłącznie obywatele brytyjscy, którzy ukończyli 18 lat i mieszkają na stałe na terenie danej jednostki podziału terytorialnej.

Bierne prawo wyborcze przysługuje obywatelom brytyjskim lub Irlandii Półn., którzy ukończyli 21 lat. Ponadto osoba, która zajmowała ziemię na terenie działania Rady przez okres 18 miesięcy. Osoba, która ma główne/ wyłączne miejsce pracy na terenie działania danej Rady lub stałe miejsce pracy przez rok na terenie działalności rady.

Wybory do Rady Parafialnej - wystarczy rok mieszkać na danym terenie lub w obrębie 3 mil od niej.

Rady są opanowane przez dwie partie: Konserwatywną i Pracy, a tylko około 15% są niezależne. Wybory są silnie upolitycznione - kandydatura zależy od uzyskania mandatu którejś z partii.

Radny pełni swą funkcję honorowo, społecznie. ma prawo do diety, zwrotu kosztów podróży, dodatków funkcyjnych za bycie Radnym. Mandat wygasa w razie: śmierci, rezygnacji, utraty biernego prawa wyborczego, nieuczestniczenia w pracach Rady przez 6 miesięcy.

Rada może uchwalać przepisy prawa miejscowego, które obowiązują na terenie jej działalności. Akty prawa miejscowego dla swojej skuteczności muszą być zatwierdzane przez organ administracji rządowej - właściwego ministra. Rada wydaje uchwałę - opiera się na przepisach prawa powszechnie obowiązującego i zgodnych z common law. Trzeba ogłosić, że dane przepisy są przekazane ministrowi. Minister zatwierdza lub odrzuca uchwałę. Minister przekazuje ją do poprawki. W razie zatwierdzenia minister ustala termin wejścia w życie aktu prawa miejscowego. Jeżeli nie ustali, to akt wchodzi w życie po miesiącu od zatwierdzenia. Minister sprawdza czy organ administracji lokalnej nie wyszedł poza kompetencje przypisane ustawą. Promulgacja - ogłoszenie w zeszytach A5 dostępnych w urzędzie administracji lokalnej.

Rady działają według doktryny ultra vires, tzn. organ administracji lokalnej może działać tylko zgodnie z kompetencjami wynikającymi z ustawy.

Anglia nie ratyfikuje Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego (1985r.) jako jedyna w Europie. (Polska od 1994r.). dało to możliwość organom administracji rządowej na swobodne kształtowanie organów administracji lokalnej.

Organy administracji lokalnej podlegają kontroli:

• politycznej - mieszkańcy decydują o wyborze radnych, mają pełny wgląd we wszystkie dokumenty;

• administracyjnej - audytorzy (rewidenci księgowi) kontrolują organy administracji lokalnej pod względem finansowym (kontrola gospodarki środowiska finansowego).

Komisja ds. administracji lokalnej - organ kontroli i nadzoru, do którego mogą być kierowane skargi na działanie organu administracji lokalnej. W skład komisji wchodzi Komisarz Parlamentarny (skargi na organ centralne) i 3 Komisarzy lokalnych (skargi na organ lokalny).

Podstawowym źródłem dochodów rady jest: *podatek (council tax), który płacą mieszkańcy nieruchomości pod warunkiem, że w tym lokalu mieszkają dwie osoby powyżej 18 lat. Jeśli jest tylko jedna osoba to ma 25% „zniżki”; 50% jeśli lokal nie jest zamieszkały. *subwencje i dotacje z budżetu centralnego oraz dochody z działalności .

2. Austria:

Jest również państwem federalnym. Podzielona jest na autonomiczne kraje członkowskie - Landy. Posiadają one organy władzy ustawodawczej i wykonawczej (Rada Ministrów z premierem). Każdy land dzieli się na gminy (podstawowe jednostki samorządu terytorialnego). Jest to jedyna jednostka samorządu w Austrii.

Ustrój gmin regulowany jest w Konstytucji Federalnej, tj. na szczeblu centralnym oraz przez ustawodawstwo landów. Obecnie jest 8 landów, oprócz Wiednia, który traktowany jest odrębnie jako land i stolica Austrii jednocześnie.

Kilkanaście miast ma szczególny status. Porównuje się je do polskich gmin na prawach powiatu. Są to miasta z własnym statutem, wykonują z mocy prawa funkcje organów administracji rządowej. Do tych miast zalicza się: *Wiedeń; *Gratz; * Innsbruck; *Salzburg; *Lizn; *Kremsk.

Ustrój gmin jest bardzo jednorodny i mało skomplikowany. Podstawowym organem każdej gminy jest organ przedstawicielski - Rada Gminy. Jest to organ stanowiący, wybierany przez mieszkańców gminy. Wybierany jest również organ wykonawczy. Jest to Zarząd Gminy. Wybierany jest przez Radę. Na czele zarządu stoi burmistrz, jako przewodniczący Zarządu Gminy, wybierany jest przez Radę Gminy w większości gmin. W niektórych gminach burmistrz wybierany jest w wyborach bezpośrednich przez mieszkańców.

W gminach szczególnych organ wykonawczy określany jest mianem „senat miasta”. Pozostałe organy są takie same jak w zwykłych gminach.

W każdej gminie powoływany jest aparat pomocniczy organów gminy - urząd gminy oraz magistrat (w gminach szczególnych). Na czele urzędu gminy stoi burmistrz, ale bezpośrednim kierownikiem jest specjalnie powołany urzędnik, fachowiec. Jest to osoba niezależna i fachowa oraz apolityczna.

Skład Rady uzależniony jest od ilości mieszkańców gminy (średnio od 7 do 39 osób). W miastach z własnym statutem (ponad 20 tys. mieszkańców) Rada liczy więcej niż 40 osób.

W gminach zadania Rady wykonywane są przy pomocy Komisji, do których mogą wchodzić osoby spoza Rady.

Zarząd składa się z: *burmistrza, *zastępcy burmistrza, *pozostałych członków zarządu. Burmistrza wybiera Rada spośród radnych. Zarząd wybierany na okres kadencji Rady. Pozostali członkowie zarządu wybierani są również spośród członków Rady. W nielicznych gminach burmistrza wybiera się w wyborach bezpośrednich.

Zadania Zarządu: *przygotowywanie projektów uchwał Rady; *wykonywanie uchwał; *zarządzanie majątkiem gminy.

Szczególne kompetencje przysługują burmistrzowi:

• reprezentuje gminę na zewnątrz,

• jest organem administracji publicznej, który wydaje decyzje administracyjne w I-szej instancji,

• zarządza majątkiem gminy,

• załatwia bieżące sprawy z zakresu zarządzania gminą,

• zwołuje posiedzenia zarządu i kieruje nimi,

• zwołuje posiedzenia rady, ponieważ jest równocześnie przewodniczącym rady,

• może wydawać rozporządzenia policyjne (zarządzenia porządkowe w Polsce),

• jest kierownikiem urzędu, wszystkich pracowników urzędu.

Gmina może dzielić się na jednostki pomocnicze - odpowiedniki sołectw i dzielnic. Na ich czele stoją naczelnicy - pełnią funkcje organów doradczych, nie mają własnych kompetencji.

Zadania gminy austriackiej: *własne i *zlecone.

Istnieje domniemanie kompetencji gminy. Jeśli w przepisach nie określono jaki organ ma wykonać zadanie, to domniemuje się, że zadanie to należy do kompetencji gminy.

Do zadań gminy należy:

• zarządzanie drogami,

• gospodarka przestrzenna,

• ochrona zrdowia,

• organizacja imprez, targów,

• wydawanie aktów prawa miejscowego, za pomocą którego reguluje się życie w gminie.

Zadania zlecone przez organy landów i organy administracji rządowej (federalnej):

• przeprowadzanie wyborów krajowych,

• wymiar i pobór podatków, również należnych landom i federacji,

• prowadzenie spraw stanu cywilnego.

Zadania zlecone przekazane są: *w drodze ustawy; *na mocy porozumienia organu administracji rządowej i gminy.

Specyficzny jest nadzór nad działalnością gmin, na podstawie kryterium czy są to zadania własne (kryterium legalności, zgodności z prawem) czy zlecone (nadzór występuje pod względem legalności, celowości i gospodarności).

Gminy mogą tworzyć związki między gminne (komunalne) w celu wspólnego wykonywania określonych zadań, których nie może wykonać pojedyncza gmina, np. wysypisko śmieci, komunikacja miejska, utrzymanie szpitala, szkoły.

Gmina musi być wyposażona w określone źródła dochodów. Podstawowym źródłem dochodów są:

• podatki od rzemiosła i przedsiębiorczości,

• podatek gruntowy,

• podatek od gier i zabaw,

• podatek od konsumpcji i napojów,

• podatek od posiadania psów,

• opłaty tzw. lokalne - za korzystanie z urządzeń, zakładów, obiektów użyteczności publicznej (tereny sportowe, baseny, teatry),

• wpływy z czynszów, najmów,

• wpływy z udziału w spółkach handlowych,

• wpływy z działalności gospodarczej.

Ustawodawstwo federalne może określać maksymalną wysokość wymienionych podatków oraz ich celowość.

Gminy korzystają również z dochodów zewnętrznych. Otrzymują z budżetu państwa i landów tzw. subwencje i dotacje. Środki te przeznaczane są, co do zasady, na realizację zadań zleconych.

Wiedeń posiada specyficzny ustrój. Jest: *miastem (gminą), *landem, *stolicą. W Wiedniu występują organy gminy i landu. Rada gminy pełni funkcję parlamentu landu. Organ wykonawczy - senat miejski - jest jednocześnie rządem krajowym. Burmistrz - przewodniczący organu wykonawczego, senatu miejskiego, pełni jednocześnie funkcję premiera rządu. Magistrat Wiednia jest jednocześnie urzędem Rady Ministrów (rządu) landu. Statut Wiednia jest jednocześnie Konstytucją landu Wiedeń. Wiedeń jest podzielony na 23 okręgi, na ich czele stoją naczelnicy. Posiedzenia rady gminy czasami mają charakter posiedzeń rady, a czasami charakter posiedzeń parlamentu. Zależy to od charakteru rozpatrywanej sprawy. Radnym nie przysługuje immunitet parlamentarny. Radni Wiednia korzystają z immunitetu.

3. Francja:

Trudno mówić o samorządzie terytorialnym, bo ustawodawstwo nie posługuje się tym terminem, tylko administracja zdecentralizowana. We Francji istnieją bardzo silne tendencje centralistyczne (Francja była przez długi czas państwem centralistycznym - monarchia absolutna). Najważniejsze reformy miały miejsce na początku lat 80-tych XXw. (1981, 1983). Uchwalono podstawowe akty prawne, które regulują funkcjonowanie administracji zdecentralizowanej.

Obecnie terytorium podzielone jest na regiony, departamenty i gminy. Są to jednostki podziału terytorialnego, a jednocześnie są to jednostki samorządu terytorialnego, czyli takie jednostki, w których funkcjonują organy administracji samorządowej.

Charakterystyczną cechą administracji lokalnej jest to, że jest ona dualistyczna - dualizm administracji lokalnej. Polega on na tym, że organy jednostek samorządowych pełnią jednocześnie funkcję organu administracji rządowej z mocy prawa. Typowym przykładem takiego organu jest Mer w gminie - organ wykonawczy i pełni funkcję organu administracji rządowej.

Gmina - jej struktura jest jednolita, mimo tego, że same gminy są bardzo różne. Ponad 70% gmin to gminy bardzo niewielkie, zamieszkałe nawet przez mniej niż 1000 mieszkańców. Są one zróżnicowane pod względem usytuowania, demograficznym itp. Co do zasady organem stanowiącym jest Rada Gminy.

Rada Gminy jest wybierana na okres 6 lat. Liczebność rady zależy od liczby mieszkańców. W gminach liczących do 100 mieszkańców - 9 radnych. W gminach liczących więcej niż 30tyś. mieszkańców - 69 radnych maksymalnie. W skład Rady Gminy do ¾ muszą wchodzić radni, którzy mieszkają na stałe na terenie gminy. Sesje Rady są zwoływane przez przewodniczącego, którym jest Mer. Mer jest organem wykonawczym gminy. Radni mera wybierają spośród siebie. Sesje mogą być także zwołane przez Prefekta (organ administracji rządowej), a także z inicjatywy ½ radnych. Sesje rady są jawne z wyjątkami, gdy np. publiczność jest wrogo nastawiona do danego rozwiązania. Jawne są także sprawozdania, dokumenty, uchwały rady. Istnieje instytucja jak głosowanie per prokura, co oznacza pełnomocnictwo. Radny, który nie może być na sesji, noże udzielić pisemnego pełnomocnictwa do tego, by inny radny oddał głos w imieniu nieobecnego radnego. Rada Gminy jest organem stanowiącym i kontrolnym. Podejmuje strategiczne decyzje, czyli: *stanowienie prawo miejscowe; *podejmowanie uchwał; *uchwalanie budżetu jednostek samorządowych. Zadania dzielimy na decyzyjne i konsultacyjne.

W każdej gminie występuje organ wykonawczy, czyli Mer. Przed reformami mer był powoływany przez centralne organy administracyjne. Obecnie Mer jest wybierany przez Radę. Możliwość wyboru Mera mają radni, którzy ukończyli 21 lat. Stanowisko Mera jest bardzo prestiżowe. Zostaje nim poseł albo senator. Na jego wniosek wybierani są jego zastępcy, których wybiera Rada Gminy. Mer ma możliwość doboru swoich pracowników. W przypadku wygaśnięcia lub odwołania mandatu Mera, jego zastępcy także zostają odwołani. Mera i jego zastępców wybiera się na kadencję 6 lat. Kadencja może być skrócona, gdy nastąpi:

• śmierć,

• zrzeczenie się funkcji (jeżeli Mer chce się zrzec funkcji czyni to na ręce Prefekta),

• utrata prawa wybieralności.

Mer jest jednostką organu wykonawczego gminy. Stoi na czele Rady Gminy. Jest organem administracji samorządowej, ale także organem administracji rządowej. Podlega on kontroli i nadzorowi ze strony Prefekta.

Istnieje rywalizacja pomiędzy Prefektem a organem administracji rządowej. Na skutek reform organów krytykujących w departamencie i regionie jest wybierany przez radę przewodniczący, ale nie Mer. To spowodowało, że w praktyce występuje rywalizacja pomiędzy Prefektem a przewodniczącym.

Czynne i bierne prawo wyborcze do Rady Gminy posiada osoba pełnoletnia (ukończone najpóźniej w dniu wyborów 18 lat), posiadająca obywatelstwo francuskie, stale zamieszkująca na terenie gminy. Dopuszcza się, że przysługuje ono osobie, która nie mieszka w gminie, ale na jej terenie płaci podatki.

Gminy francuskie czasem nie są w stanie samodzielnie realizować zadań. Przyjmuje się możliwość tworzenia związków międzygminnych w celu wykonania zadań. Nazywane są jako Syndykaty. Taką formą związku są także Dystrykty.

Podstawowym źródłem dochodów jednostki samorządowej są:

• dotacje z budżetu państwa,

• podatek mieszkaniowy,

• podatek od gruntów (zabudowanych i niezabudowanych),

• podatek od działalności i niezabudowanych gospodarstw,

• opłaty lokalne.

Istnieje silnie rozwinięty system subsydiowania gmin, system wyrównywania poziomu finansowego poszczególnych gmin.

Nadzór nad gminą ograniczony jest do kontroli. Reformy zniosły pojęcie nadzoru. Mimo to nadzór istnieje i stosowany jest przez trybunały (sądy) administracyjne. Organy administracji rządowej mogą kontrolować gminę. Tym organem jest Prefekt - do niego kierowane są wszystkie akty prawne podjęte przez Radę. Sprawdza je pod względem legalności. Jeżeli jest sprzeczna z prawem, może zaskarżyć ją do trybunału administracyjnego. Ta skarga nazywana jest skargą anulacyjną, albo inaczej jest to przedłożenie lub doniesienie. W sprawach finansowych kontrolę sprawują Regionalne Izby Obrachunkowe.

Paryż, podobnie jak Marsylia i Lion, podzielone są obligatoryjnie na dzielnice (Paryż na 20). Organami gminy są ustawowe Rady Miasta Paryża. Organem wykonawczym jest Mer Paryża. W każdej z 20-stu dzielnic funkcjonują organy samorządowe w postaci Rady i Mera. Mer dzielnicy nie może być jednocześnie Merem miasta. Dzielnice są to jednostki pomocnicze, nie mają własnych kompetencji. Wykonują zadania przyznane przez Radę Miasta, czyli są to funkcje wykonawcze.

4. Niemcy:

Niemcy są federacją, czyli związkiem państw. Republika związkowa. Związek składa się z kilkunastu krajów, tzw. Landów (13). Oprócz tych 13 landów istnieją 3 „miasta kraje” - to takie gminy, które mają podwójny status (landu i gminy): Berlin, Hamburg, Brema. Landy mają dużą swobodę w kształtowaniu swego wewnętrznego ustroju. Istnieje jeden warunek: wewnętrzne ustawodawstwo landu musi być zgodne z Konstytucją Federalną (konstytucja Niemiec) i ustawodawstwem zwykłym federalnym. Każdy land dzieli się na tzw. Regencje. Dwa landy nie podlegają takiemu podziałowi (Sara, Schelswik-Holsten). Regencje są podzielone na powiaty. Landy i Regencje mają charakter rządowy, to powiaty występują jako organy samorządowe i rządowe. Powiaty dzielą się na gminy.

Gmina jest podstawową jednostką podziału terytorialnego i jedyną jednostką samorządu terytorialnego. Gminy (nie wszystkie) mogą dzielić się na Ortsteile (część miejscowości). Jest to coś w rodzaju jednostki pomocniczej gminy. Ukształtowanie gminy jest różne (nie ma jednego modelu ustroju gminy). Tych rozwiązań strukturalnych jest bardzo wiele w zależności czy mówimy o landach wschodnich, północnych, itd.

Zasady, na których opierają się cztery modele gminy:

1. ustrój gminy w Niemczech uzależniony jest od liczebności mieszkańców danej gminy;

2. charakter gminy - gmina, która nie ma statusu miasta to gemeinde lub land gemeinde - gmina wiejska; gmina, która ma charakter miejski to Stadt.

Gmina niemiecka to korporacja składająca się z mieszkańców, którzy wybierają przedstawicieli do organów gminy. Tymi organami są organy stanowiący i wykonawczy.

Organem stanowiącym jest Rada miejska i wiejska. W niektórych gminach organ stanowiący przyjmuje określenie - Przedstawicielstwo albo Reprezentant Gminy. Przedstawiciele do Rady, czyli Radni, są wybierani w wyborach bezpośrednich, powszechnych, równych i odbywają się w głosowania tajnym. Radnym może być obywatel niemiecki. Czynne i bierne prawo do głosowania przysługuje obywatelom niemieckim, którzy mieszkają na terenie gminy nie krócej niż 3-6 miesięcy. Kadencja Rady jest różna w zależności od landu. W większości landów kadencja trwa 4 lata (Bademia, Wirderbergia, Saksonia). W Bawarii kadencja Rady Gminy trwa 6 lat. Istnieje sytuacja, że co 3 lata wymienia się połowa składu radnych. Liczebność Rad zależy od liczebności mieszkańców w gminie. Maksymalna liczba radnych to ok.80 osób.

Szereg zadań wykonywanych przez Radę, wykonywanych jest przez różnego rodzaju komisje. Pewnym zwyczajem jest, że w skład komisji, które mają charakter opiniodawczy, najczęściej wchodzą osoby z zewnatrz, np. przedstawiciele różnych zawodów.

W każdej gminie funkcjonuje organ wykonawczy, który może być organem kolegialnym - Zarząd (w większości gmin) lub organem jednoosobowym - Burmistrz. Jeżeli organem jest Burmistrz, to jego pozycja jest różna w zależności od kategorii gminy. W mniejszych gminach, zwłaszcza wiejskich, nosi on nazwę Burgermeister. W gminach o charakterze miejskim burmistrz przyjmuje nazwę Oberburgermeister, czyli nadburmistrz. Funkcje organu wykonawczego może też pełnić Dyrektor Gminy (jednoosobowo). Burmistrz rzadko wykonuje swoje zadania jednoosobowe. Ustawodawstwo niemiecki przewiduje istnienie burmistrza dodatkowego. Jest ich co najmniej dwóch i działają zgodnie z zasadą decernatu, która oznacza, że każdy burmistrz dodatkowy zajmuje się swoją dziedziną spraw.

Do zadań organu wykonawczego należą:

• przygotowywanie uchwał Rady i wykonywanie tych uchwał;

• prowadzenie bieżących spraw gminy

• reprezentowanie gminy na zewnątrz.

W większości landów burmistrz pochodzi z wyborów pośrednich, wybierany przez Radę. W kilku landach burmistrz wybierany jest przez mieszkańców, w wyborach bezpośrednich (Bademia, Wirdembergia, Bawaria, Saksonia, Saksonia Auchaldzka, Branderburgia). Kadencja organu wykonawczego jest różna w zależności od landu. Trwa 8 lat w Branderburgii i Bademii., Wrdembergii może być przedłużona do 12 lat, 7 lat w Saksonii Auchaldzkiej, 6 lat w Bawarii czy Hesjii.

Cztery podstawowe modele ustroju gminy:

1. Magistracki - nazywany pruskim, występuje w landach północnych i wschodnich (Szlezwig Holstein, Saksonia Auchaldzka). Organem stanowiącym w gminie jest Zgromadzenie Deputowanych miejskich, w niektórych gminach Rada. Na czele Zgromadzenia albo Rady stoi przewodniczący - naczelnik albo prezydent. Ten organ stanowiący jest organem wybieranym przez mieszkańców, a on wybiera organ wykonawczy gminy, którym jest Magistrat. Na czele magistratu stoi Burmistrz, który wybierany jest bezpośrednio przez mieszkańców gminy. W skład magistratu wchodzą także docenci, czyli burmistrzowie dodatkowi.

2. Burmistrzowski - nazywany modelem reńskim albo francuskim (występuje w landach na granicy z Francją - Nadrenia, Palatynat, Sara, Turynia). Wyborcy wybierają organ stanowiący czyli Radę. Rada wybiera organ wykonawczy, czyli Burmistrza. Burmistrz przewodniczy organowi stanowiącemu. Ma do pomocy decedentów, którzy wybierani są Radę Gminy. Nazywani są też urzędnikami przybocznymi. Burmistrz jednocześnie jest przewodniczącym organu stanowiącego.

3. Północnoniemiecki - określany jako model angielski (blisko Anglii - Dolna Saksonia, Północna Nadrenia, Westfalia, Branderburagia). Organem stanowiącym jest Rada. Jest wybierana przez mieszkańców gminy. Rada wybiera organ wykonawczy, którym jest Dyrektor Gminy. Na czele Rady Gminy stoi Burmistrz, który jest przewodniczącym Rady Gminy. Dyrektor Gminy ma do pomocy urzędników przybocznych i oni wspólnie kierują administracją gminną, pełnią funkcje wykonawcze.

4. Południowoniemiecki - nazywany bawarskim (pochodzi stąd, że występuje w Bawarii, również Bademii, Wirtembergii, Saksonii i niektórych gminach Turyngii). Zarówno organ stanowiący jak i wykonawczy wybierany jest w wyborach bezpośrednich. Organem stanowiącym jest Rada, wybierana przez mieszkańców, a organem wykonawczym jest Burmistrz, także wybierany przez mieszkańców. Stoi on na czele Rady. Model ten określany jest jako dualistyczny (model Rada-Burmistrz pod jednym zwierzchnictwem). Zarówno Rada jak i Burmistrz pochodzą z wyboru mieszkańców, a jednocześnie Burmistrz kieruje organem stanowiącym. Stąd ta nazwa.

Gminy niemieckie wykonują zadania własne i zlecone (z zakresu administracji rządowej; mogą być przekazane przez organy administracji publicznej jak i przez organy krajowe na szczeblu landu). Zadania własne dzielą się na:

• obowiązkowe: szkolnictwo podstawowe; budownictwo i utrzymanie dróg; zaopatrzenie w wodę, gaz; ochrona przeciw pożarowa; utrzymywanie parków, cmentarzy;

• dobrowolne: zakładanie i utrzymywanie szpitali; zakładanie i utrzymywanie Domów Dziecka; zakładanie i utrzymywanie Domów Spokojnej Starości; zakładanie i utrzymywanie bibliotek, basenów, hal sportowych.

Zadania zlecone to np.: wydawanie paszportów; rejestrowanie aktów stanu cywilnego; nadzór budowlany.

Gminy mogą nawiązywać współpracę między sobą. Jeżeli gmina nie może poradzić sobie z wykonaniem zadań, to może nawiązać współpracę z inną gminą lub kilkoma gminami. Formami współpracy gmin jest:

• zakładanie związków międzygminnych;

• porozumienia, umowy publicznoprawne pomiędzy gminami jak i gminami i podmiotami prywatnymi;

• wspólnoty administracyjne;

• jedna gmina wykonuje zadania przekazane przez inne gminy;

• związki gmin sąsiedzkich;

• gminy zespolone.

Gminy mają osobowość prawną. Mają prawo pozyskiwania majątku. Konstruują swój budżet co roku. Podstawowymi źródłami dochodowymi są podatki i opłaty lokalne. Do podstawowych podatków można zaliczyć:

• podatki realne (podatek przemysłowy i gruntowy);

• podatek od konsumpcji;

• podatek od luksusu;

• podatek od imprez rozrywkowych (odprowadzany od każdego sprzedawcy biletów);

• podatek od posiadania psów;

• podatek od polowań;

• podatek od wynagrodzeń.

Gminy pobierają różnego rodzaju opłaty np. administracyjna za użytkowanie. Może także czerpać dochody ze sprzedaży np. nieruchomości lub rzeczy ruchomej. System wyrównawczy - gminy mniej zamożne otrzymują subwencje. Oprócz tego dotacje, jak i korzyści z umów.

5. Szwajcaria:

Nie jest członkiem UE. Zachowała się tam czysta forma demokracji bezpośredniej, wywodząca się z demokracji ateńskiej. Mieszkańcy bezpośrednio decydują o kwestiach danego terenu, nie wybierają swoich przedstawicieli. Taka forma demokracji nie występuje w innych państwach. Jest to państwo federalne (Bundesstaad). Składa się z państwa centralnego (federacji) i państw członkowskich. Państwa członkowskie to Kantony. Obecnie składa się z 26 kantonów; średnio ok. 1600km² - powierzchnia kantonu; ludność ok. 270tyś.; cała Szwajcaria ok. 7mln. wewnętrzna organizacja kantonu jest sprawą tego kantonu. Kantony nie są obowiązane by tworzyć gminy. Kantony są jednak podzielone na te gminy.

Podstawową jednostką samorządu jest więc gmina. Definiowana jest jako określone terytorium oraz ludność zamieszkująca to terytorium. Gmina szwajcarska wyposażona jest w osobowość prawną (gminy polityczne lub mieszkańców). Mianem gmin, oprócz tych będących jednostkami podziału terytorialnego, określa się również gminy obywatelskie.
W Szwajcarii występują również gminy obywatelskie, zwane również mieszczańskimi. Z reguły ich teren pokrywa się z gminą mieszkańców (uniwersalną). Gminę obywatelską tworzą wyłącznie ci, którzy mają obywatelstwo szwajcarskie. Występują również np. gminy szkolne, kościelne. W Szwajcarii demokracja bezpośrednia przejawia się tym, że mieszkańcy sami decydują o losach gminy.

Modele gmin w Szwajcarii:

• model zwyczajny - poniżej 10tyś. mieszkańców; podstawowym organem decydującym o losach gminy jest ogół mieszkańców tej gminy (zgromadzenie gminne). Mieszkańcy nie wybierają swoich reprezentantów, organu przedstawicielskiego, czyli zgromadzenia mieszkańców. Organ przedstawicielski wybiera organ wykonawczy - Radę Gminy. Na czele Rady Gminy stoi prezydent gminy (mer, syndyk). Radę Gminy można porównać do powiatowego zarządu lub dawnego zarządu gminy. Model zwyczajny występuje tylko w gminach mniejszych.

• model nadzwyczajny - w takich gminach wybiera się parlament gminy. Organem uchwałodawczym jest Zgromadzenie Gminy. Jego kompetencje są jednak ograniczone na rzecz parlamentu gminy wybranego przez mieszkańców. Organem wykonawczym jest Rada Gminy (5-9 osób) - odpowiednik polskiego zarządu gminy. Pewne kompetencje zostają przy zgromadzeniu mieszkańców (budżet, podatki). Mieszkańcy spotykają się najczęściej dwa razy w roku.

Gmina szwajcarska bardzo często nie jest w stanie wykonać wszystkich swoich zadań. Dopuszcza się wtedy tworzenie związków pomiędzy gminami:

• związki celowe - tworzone są w celu zrealizowania określonego zadania (np. wspólne wybudowanie oczyszczalni ścieków);

• związki gminne - tworzone są do realizacji różnorodnych, nie określonych z góry zadań.

Zadania własne gmin:

• planowanie zagospodarowania przestrzennego;

• budownictwo mieszkaniowe;

• opieka socjalna;

• zadania oświatowe;

• zadania z zakresu ochrony zdrowia;

• rekreacja, turystyka;

• budowa dróg, mostów, placów;

• kultura.

Zadania zlecone przez organ administracji rządowej:

• załatwianie spraw o azyl;

• zadania z zakresu ochrony środowiska.

Głównym źródłem dochodów gmin są przede wszystkim podatki. Podstawowe podatki:

• dochodowy od osób fizycznych;

• od majątku osób fizycznych;

• od zysku i kapitału (od osób prawnych).

Gmina pobiera też podatki dla kantonu. Oprócz podatków gminy korzystają z międzykomunalnego wyrównania finansowego. Są to fundusze kierowane do gmin biedniejszych - tzw. janosikowe. Są to środki pochodzące od gmin bogatszych. Istnieją tzw. świadczenia transferowe, pochodzące z budżetów kantonalnych i państwowych na wykonanie zadań zleconych przez władze kantonalne lub władze szczebla centralnego.

Nadzór nad gminami sprawują władze kantonalne. Każdy kanton sam decyduje o tworzeniu i strukturze gmin, dlatego też on sprawuje nadzór. Kryterium nadzoru - legalność, czyli zgodność z prawem, czy gmina działa zgodnie z prawem. Organami nadzoru są: *rząd kantonu; *właściwy minister kantonu z upoważnienia rządu; *sądy, przede wszystkim administracyjne. Środki nadzoru: *inspekcje; *wizytacje; *żądanie przedstawienia aktów (uchwał) podejmowanych przez organy gminy; *uchylenie lub stwierdzenia nieważności uchwały podjętej przez organy gminy (najważniejszy środek nadzoru.

System prawny ochrony obywatela przed naruszeniami przez organ gminy jego uprawnień. Każdy mieszkaniec gminy, który uważa, że jego interes prawny został naruszony, może zaskarżyć decyzję do Rady Gminy. Rada Gminy może na skargę zareagować negatywnie; wówczas mieszkaniec może odwołać się do rządu kantonalnego (Rady Ministrów Kantonu). Następną instancją jest sąd administracyjny. Od jego orzeczenia przysługuje możliwość wniesienia skargi do sądu federalnego.
Pewne możliwości ochrony swoich środków ma również sama gmina. Gmina może niekorzystne rozstrzygnięcie nadzorcze zaskarżyć do kantonalnego sądu administracyjnego. Od jego rozstrzygnięcia gmina może odwołać się do sądu federalnego.

Stolica Szwajcarii - Berno. Jest to miasto urzędników i dyplomatów, siedziba parlamentu i rządu Szwajcarii. Jest specyficznym miastem - jest gminą uniwersalną i obywatelską, złożona z obywateli Szwajcarii. Wyposażone jest w organy gminy politycznej: *ogół mieszkańców; *parlament gminy (80 przedstawicieli wybranych na okres 4 lat); *rada gminy (organ wykonawczy wybierany przez parlament). Organy gminy obywatelskiej Berno: *zgromadzenie gminy (ogół obywateli zamieszkujących Berno); *prezydent i wiceprezydent (wybrani przez ogól obywateli); *Wielka Rada Obywatelska (odpowiednik parlamentu w gminie politycznej); *Mała Rada Obywatelska (odpowiednik organu wykonawczego, tj. Rady Gminy w gminie politycznej).

Szukasz gotowej pracy ?

To pewna droga do poważnych kłopotów.

Plagiat jest przestępstwem !

Nie ryzykuj ! Nie warto !

Powierz swoje sprawy profesjonalistom.

---