WYNALAZEK
Definicja wynalazku: wynalazek ma cechy - musi być nowy (nowość światowa, UP bada czy wynalazek jest nowy w skali światowej); ujawnienie musi być : - powszechne ( tz. Może się z nim zapoznać nieograniczona liczba osób np. poprzez czasopismo , wystawę, produkcję); - zupełne (kiedy na podstawie instrukcji możliwe jest odtworzenie wynalazku), ujawnienie powszechne i zupełne pozbawiają wynalazek cech nowości; - musi się nadawać do produkcji przemysłowej; - posiada poziom wynalazczy;
Definicja patentu: prawo własności na straży, którego stoi państwo; przyznawane osobie fizycznej lub prawnej, na stosowanie wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze państwa; nadawany przez organ administracyjny państwa - Urząd Patentowy;
Ograniczenia prawne patentu:
- ograniczenie czasowe: trwa 20 lat od daty udzielenia patentu, potem jest „wolny” i każdy może z niego korzystać; za każdy rok ochrony patentu przez UP należy płacić (co rok więcej); patent przeciętnie utrzymuje się 5-6 lat;
- ograniczenia terytorialne: patent ważny jest tylko na terenie kraju, którego UP udzielił patent; na jeden patent można udzielić kilka patentów; zgłoszenie patentów do ochrony w innych krajach można dokonać w czasie nie dłuższym niż 12 m-cy od daty zgłoszenia;
Zgłoszenie wynalazków za granicą - pierwszeństwo konwencyjne: przez ok. 12m-cy od daty zgłoszenia rozwiązania, wzoru w pierwszym UP, urzędy do których zgłosiliśmy nasze rozwiązanie uznają datę początkową zgłoszenia. Po upływie 12 m-cy nie można już zgłosić wynalazku do UP innego kraju, czyli bez obaw można po tym okresie wykorzystywać w pozostałych krajach (do których nie zgłosiliśmy). Na opatentowanie wynalazku wynalazca ma 12 m-cy, po tym okresie nie może go już zgłaszać jako nową, wymyśloną przez siebie rzecz.
WZORY UŻYTKOWE
Definicja wzoru użytkowego: wzór użytkowy jest to nowe i użyteczne rozwiązanie (może dotyczyć tylko przedmiotu) o charakterze technicznym , dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci ( zwiększona użyteczność tego co już było); na wzór użytkowy UP nakłada prawo ochronne na 10 lat oraz pozostałe cechy patentu.
Definicja prawa ochronnego: jest to czas trwania trwa 10 lat i jest ograniczone terytorialnie, może dotyczyć tylko przedmiotu, nie wymaga się tutaj oczywistości, doniosłości patentu
Ograniczenie prawa ochronnego dla wzoru użytkowego: prawo ochronne trwa 10 lat, nie różni się od patentowego w świetle prawa czyli: ograniczenie terytorialne, konieczność zgłoszenia go w innych krajach w terminie nie dłuższym niż 12 m-cy od daty pierwszego zgłoszenia
Porównanie wzoru użytkowego i wynalazku: wynalazek to stworzenie czegoś zupełnie nowego w skali światowej, natomiast wzór użytkowy jedynie udoskonala istniejące już wynalazki w celu zwiększenia ich użyteczności; prawo inaczej chroni: wynalazek na 20 lat, wzór użytkowy tylko na 10 lat, pozostałe cechy pozostają te same
WZORY PRZEMYSŁOWE
Definicja wzoru przemysłowego: wzorem przemysłowym jest nowa i oryginalna nadająca się do wielokrotnego odtwarzania postać wytworu przejawiająca się w szczególności w jego kształcie, właściwościach powierzchni, barwie lub ornamencie; nie stanowi wzoru przemysłowego postać wytworu uwarunkowana wyłącznie względami technicznymi lub funkcjonalnymi
Definicja prawa z rejestracji wzoru przemysłowego: na wzór przemysłowy UP udziela prawa z rejestracji, polega na tym, że możemy sami zdefiniować jaką grupę artykułów będziemy określać mianem wzoru przemysłowego (?)
Ograniczenia prawa z rejestracji: prawo to jest ograniczone terytorialnie i czasowo do lat 10; zaliczamy tu: „dzieła sztuki, które można produkować seryjnie” np. zabawki, biżuteria, serwis stołowy, torba damska, pasek do spódnicy itp.
Porównywanie wzoru użytkowego z wzorem przemysłowym: wzór przemysłowy zmierza do celów estetycznych jakiegoś towaru natomiast wzór użytkowy dotyczy kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu
ZNAK TOWAROWY
Definicja znaku towarowego: znak towarowy jest to znak w postaci wyrazu, rysunku, kompozycji, formy plastycznej, melodii lub sygnału dźwiękowego bądź zestawienia tych elementów pozwalających odróżnić usługi lub towary jednego przedsiębiorstwa od tego samego towaru innych przedsiębiorstw
Definicja prawa ochronnego na znak towarowy: na znak towarowy UP udziela prawa ochronnego, nie jest ograniczone czasowo / jest ono ograniczone terytorialnie
Ograniczenie prawa ochronnego na znak towarowy: prawo ochronne na znak towarowy jest ograniczone terytorialnie / nie czasowo
Rodzaje znaków towarowych: znaki towarowe dzielimy na słowne i graficzne, znaki towarowe posiadają firmy: Panasonic, Sony, Dior, E. Wedel, Peugout, Adidas. Znak towarowy nie jest logiem.
INFORMACJA PATENTOWA
Budowa opisu patentowego: dokumentacja patentowa - opis patentowy, wydany drukiem wielonakładowym, w języku polskim, dokumentację taką wykołują profesjonalni rzecznicy patentowi; opis patentowy stanowi prawo. Określony układ składa się z dwóch części: części bibliograficznej, opisu wynalazku (rysunki, schematy) oraz z zastrzeżeń patentowych.
- Część bibliografii: nr patentu, nr i datę zgłoszenia, symbol identyfikacji patentowej, imię i nazwisko twórcy wynalazku, imię i nazwisko właściciela wynalazku;
- Opis wynalazku: wzory, wykresy, rysunki (opis musi być wykonany jasno i dokładnie na tyle prosto by znawca zagadnienia mógł go zastosować), tytuł wynalazku (tytuł określa gatunek, przynależność gatunkową);
- Opis stanu techniki (rozwiązania najbliższe do przedmiotu);
- Przedstawienie istoty wynalazku (zdefiniowanie wynalazku), przykład realizacji wynalazku;
- Wskazanie zalet zastosowania (niekonieczne);
Budowa i znaczenie prawne zastrzeżenia patentowego:
- Konstrukcja zastrzeżenia patentowego: zastrzeżenie patentowe wyznacza zakres przedmiotowej ochrony wynikłej z ochrony patentowej, musi być zredagowane w jednym poprawnie napisanym zdaniu, składa się z 4 części:
Powtórzenie tytułu patentu;
Część przedznamienna (cechy przed wynalazkiem zintegrowane z wynalazkiem);
Łącznik (znamienny tym, że …);
Część znamienna ( co wynalazek wnosi do stanu technicznego);
Zastrzega się najważniejszą część wynalazku ( im więcej cech podamy, tym mniejszy zbiór ochraniamy).
- Znaczenie prawne zastrzeżenia patentowego: zastrzeżenie patentowe wyznacza przedmiotowy zakres patentu. Każdy element ze zbioru Z posiada cechę z. każdy element, który posiada tę cechę wchodzi w zakres danych praw wyłącznych. Zbiór jakim jest zastrzeżenie patentowe można opisać za pomocą cech. Im więcej cech tym bardziej się zawęża. Jeżeli cech jest mało zakres ochrony może być bardzo duży. W zastrzeżeniu patentowym nie mogą być podane skutki jedynie przyczyny. Nie trzeba wyjaśniać przyczyny (fizycznej) strony zjawiska.
Klasyfikacja patentowa: klasyfikacja patentowa to kod cyfrowo - numerowy, którym musi być oznaczona każda wzmianka dotycząca danego patentu; budowa klasyfikacji:
Dział: ABCDEFGH
każdy dział dzieli się na klasy
Klasa: 01,02,03…99 / zawsze dwie cyfry, w każdym dziale występuje klasa 01/
Każda klasa dzieli się nad podklasy
Podklasa: BCD /bez samogłosek/
Każda podklasa dzieli się na grupy
Grupa: 1,3,5,…,99 /liczby nieparzyste/
Każda grupa dzieli się na podgrupy
Podgrupy: /02, /04,…,/100 /kreska ułamkowa i liczba parzysta/
Rodzaje badań patentowych: wstępne badanie patentowe - czy dany wynalazek jest już, czy jego czas wygasł, wiedza zawarta w tych dokumentach będzie inspiracją do dalszych badań; badania czystości patentowej - najpierw prawa ochronne, czy jakiś element nie jest opatentowany, informacja z UP potem pokazuje się na rynku;
UP przeprowadza badanie wstępne: ilość egzemplarzy, faza graficzna, poprawność rysunków, wpłacenie odpowiedniej sumy; następnie w czasopiśmie „Biuletyn UP” znajduje ogłoszenie o zgłoszeniu wynalazku; UP udostępnia na okres 6 m-cy pełny opis wynalazku w swojej bibliotece, aby każdy mógł powiadomić UP o niemożliwości udzielenia patentu (oprotestowanie), po upływie tych 6 m-cy UP rozpoczyna badanie pełne uwzględniając informacje wpływające przez te 6 m-cy, w przypadku nieporozumień można zgłosić postępowanie wyjaśniające, gdzie żąda się od zgłaszającego wynalazek wyjaśnień dotyczących zgłoszenia oraz postępowanie zarzutowe, gdzie urząd przedstawia udokumentowane zarzuty dotyczące braku nowości; jeżeli wszystko jest w porządku udzielany jest patent
URZĄD PATENTOWY
Znaczenie daty zgłoszenia: data zgłoszenia wynalazku do opatentowania nie ma znaczenia ochronnego; jedynie w przypadku kiedy jeden wynalazek zgłosi kilku wynalazców, wówczas patent przyznawany jest osobie, która jako pierwsza go zgłosiła.
W jaki sposób dokonywane jest ogłoszenie o zgłoszeniu wynalazku? ????
Znaczenie prawne ogłoszenia o zgłoszeniu wynalazku: od daty uzyskania patentu nasz wynalazek jest prawnie chroniony; jeżeli ktoś po tym terminie zacznie z niego korzystać to następuje naruszenie patentu, 3 warianty:
Zgłoszenie w UP |
1 |
Ogłoszenie o patencie |
2 |
Udzielenia patentu |
3 |
- w przypadku 3 można wystąpić do sądu, gdyż naruszone zostało nasze prawo do patentu i domagać się swoich praw - odszkodowanie; sąd nakaże odszkodowanie i wyda zakaz produkcji produktu
- w przypadku 2 nie można wystąpić do sądu, bo nie mamy patentu, tzn. dany wynalazek jeszcze prawnie nie jest nasz; można to jednak zrobić np. dzień po uzyskaniu patentu, w przypadku przyznania odszkodowania zostanie ono wypłacone od momentu naruszenia patentu
- w przypadku 1 sytuacja jest najbardziej skomplikowana, bo naruszenie nastąpiło jeszcze przed ogłoszeniem w Biuletynie; człowiek, który dokonał naruszenia jeszcze nic nie wiedział, że ktoś inny zgłosił patent na tę samą rzecz, którą on chce produkować; dwie osoby na świecie mogą wystąpić o patent tego samego wynalazku, wówczas konkurent uzyskuje przywilej tzw. używacza uprzedniego, który pozwala mu na dalszą produkcję - nie korzystna sytuacja dla wynalazcy
Odwołania o decyzji Urzędu Patentowego: w momencie odrzucenia wniosku o patent zgłaszający może odwołać się do Izby Odwoławczej działającej przy UP. Izba Odwoławcza obraduje kiedy po jednej stronie jest UP, a po drugiej zgłaszający. Jeśli Izba Odwoławcza przyzna rację zgłaszającemu, który odwołał się od zdania UP, to urząd ten winien jest wydać patent.
EKONOMIA WYNALAZCZOŚCI
Relacja Właściciel - Twórca wynalazku lub wzoru: istnieją dwa podmioty właściciel i twórca; właściciel wynalazku bądź wzoru może być również jego twórcą, częściej jednak spotyka się przypadek, w którym właściciel i twórca to dwie różne osoby, wynalazek bądź wzór powstały w ramach obowiązku pracy stanowi własność zleceniodawcy
Uprawnienia twórcy wynalazku lub wzoru: jeżeli wynalazek bądź wzór przynosi korzyści materialne to twórcy należy się wynagrodzenie; ma być ono wypłacane w słusznej proporcji do uzyskanych korzyści, ustala je pracodawca (właściciel) i jest to zwykle od 5-30% zysków; twórca niezadowolony z wysokości wynagrodzenia może wnieść sprawę do sądu, nie ponosi on żadnych kosztów sądowych, zazwyczaj sąd przyznaje rację twórcy, wówczas właściciel płaci żądaną lub określoną przez sąd sumę twórcy, koszta sądowe oraz wynagrodzenie adwokata, w rezultacie początkowa suma wzrasta często dwukrotnie
Umowy licencyjne: patent można kupić lub wypożyczać; wypożyczenie patentu odbywa się na mocy umowy licencyjnej; właściciel może upoważnić do używania wynalazku lub wzoru. Umowa taka musi mieć charakter pisemny, upoważnia się w ten sposób drugą osobę do naruszenia prawa wynalazcy - za ustaloną opłatą.
- umowa prosta lub patentowa: upoważnienie innej osoby do korzystania z patentu, zawierania między małymi przedsiębiorstwami rzemieślniczymi lub instytucjami
- licencje złożone lub wieloskładnikowe: zawarte w skali międzynarodowej, złożone z wielu składników od części pierwszych wynalazku aż do jego punktów serwisowych (nośniki danych są typu know how)
- licencja otwarta: uprawniony z patentu może bezpłatnie zgłosić, że chce podpisać licencję, płaci mniejsze opłaty okresowe w UP
- licencje przymusowo-antymonopolowe
Licencja przymusowa - funkcjonuje tylko w obrocie krajowym, jest przyznawana, gdy właściciel opatentowanego wynalazku stawia trudne warunki finansowe licencjobiorcy, a stosowanie tego wynalazku jest potrzebne ze względu na interes społeczny. Interes społeczny jest nadrzędnym prawem, wówczas UP udziela licencji przymusowej i ustala opłaty licencyjne
Licencja otwarta - „z każdym kto się do mnie zgłosi, podpiszę umowę i nie będę żądać więcej niż 10% zysków stosującego wynalazek”, wówczas wszystkie opłaty wnoszone na utrzymanie ochrony maleją o połowę; ten rodzaj umowy często stosowany jest przez zaplecza instytucji naukowych
Jakie sprawy z zakresu wynalazczości rozpatrują sądy powszechne?
3 podstawowe prawa:
- o naruszenie prawa wyłącznych;
- o nie wywiązanie się z umów;
- wynagrodzenie twórców, którzy nie są właścicielami praw wyłącznych;
/ustaleniem autorstwa wynalazku; ustaleniem właściciela patentu; sprawami o odszkodowanie, naruszenie używania oznaczeń geograficznych/