Franciszek Rostafiński - Księga, która nie ma sobie równej cz. 1

Człowiek własnym rozumem nie może zgłębić nie tylko wszystkich problemów otaczającego świata, ale nawet swojego własnego życia. Bóg w nieskończonej miłości wytyczył człowiekowi cel nadprzyrodzony, a jednocześnie dał mu środki do jego osiągnięcia. W stanie jednak, w jakim znaleźliśmy się po upadku pierwszych rodziców, nie może nasz rozum z całą pewnością i nieomylnie poznać wszystkich prawd przyrodzonych, a co dopiero mówić o takich, które przekraczają jego przyrodzone zdolności i dotyczą porządku nadprzyrodzonego. Bóg nie chciał, aby człowiek trwał w niepewności lub zupełnej nieświadomości prawd, tak dla niego ważnych. Sprzeciwia się to Jego nieskończonej miłości, dobroci i miłosierdziu. Dlatego oznajmia człowiekowi jego początek i stosunek, w jakim znajduje się wobec swego Stwórcy, poucza co do jego przeznaczania i dał środki, za których pomocą może osiągnąć cel ostateczny - jednym słowem objawia mu to wszystko sposobem nadprzyrodzonym. Można powiedzieć za św. Janem Chryzostomem, że

oto bowiem słowa Boże, językami ludzkimi wyrażone, upodobniły się do mowy ludzkiej, jak niegdyś Słowo Ojca Przedwiecznego, przyjąwszy słabe ciało ludzkie, upodobniło się do ludzi1.

Objawienia nie dokonał Bóg względem każdego człowieka z osobna, lecz za pośrednictwem pewnych ludzi, których wybrał jako swoich posłów i rzeczników, którym polecił, aby prawdy im objawione podali do wiadomości innych, czy to ustnie, czy pisemnie, a nadto otoczył ich szczególną opieką przed fałszem lub błędem. W ten sposób powstałe księgi zawierają część Boskiego objawienia i są jedną z jego skarbnic. Od początku były one przechowywane z wielką czcią i z powodu nadprzyrodzonego pochodzenia zwane są Pismem świętym. Pismem świętym nazywa je już św. Paweł. Pismo święte jest Księgą w najwznioślejszym sensie, która nie ma sobie równej. Pismo święte jest jakby listem, który Bóg wystosował do człowieka, aby go pouczyć o Sobie samym, objawić mu swoją wolę, a także wskazać sposób, w jaki dojść może do swego celu - do połączenia się z Bogiem.

Św. Tomasz z Akwinu mówi, że

Pismo święte symbolizuje Serce2 Chrystusa, które pozwala poznać serce Chrystusa. Przed męką serce Chrystusa było zamknięte, ponieważ Pismo święte było niejasne. Pismo święte zostało otwarte po męce, by ci, którzy je teraz rozumieją, wiedzieli i rozeznawali, w jaki sposób powinny być interpretowane proroctwa3.

Zawiera ono w sobie najgłębsze tajemnice, rady i prawa Boskie, jest nieskończonym źródłem prawd, z którego każdy czerpie naukę, pociechę i zbudowanie. Mówi o początku i przeznaczeniu ostatecznym wszechświata, zawiera najdawniejsze dzieje ludzkości i jej powstania, ukazuje stosunek do Stwórcy i Odkupiciela, przedstawia nie tylko prawidła; którymi się rządzi społeczność ludzka, ale i ustala zasady, na których opiera się wszelka władza, a zarazem wykreśla granicę, jakiej ani ludzkie rozkazy, ani ludzkie posłuszeństwo przekroczyć nie mogą. Wreszcie przenika całą wewnętrzną istotę człowieka tak, że nie ma najmniejszego przejawu życia ludzkiego, do którego nie dałoby się zastosować to lub owo zdanie Pisma świętego; nie ma radości i smutku, łzy i wesela, które by tam nie znalazły przykładu ukojenia lub uszlachetnienia.

Pamiętajcie, że to samo Słowo Boże rozciąga się na wszystkie księgi, że to samo Słowo rozbrzmiewa na ustach wszystkich świętych pisarzy. To Słowo, które było na początku u Boga, nie potrzebuje sylab, ponieważ nie jest zależne od czasu

- mówi św. Augustyn4.

Nic więc dziwnego, że pierwsi chrześcijanie raczej gotowi byli poświęcić życie, niż księgi święte wydać poganom na pohańbienie, nic dziwnego, że Biblia stała się przedmiotem ich ustawicznych dociekań, że najwybitniejsze umysły szukały w niej nauki i pociechy, a św. Hieronim nie wahał się nawet powiedzieć, że „nieznajomość Pisma świętego jest nieznajomością Chrystusa”5. Biblia jest Księgą najdostojniejszą i najpoważniejszą, Księgą nad księgami, świętą zarówno co do swego początku, jak i co do treści. Zawarte w Biblii Objawienie Boskie posiada cechy przymierza, które Bóg zawarł z jednej strony z narodem izraelskim, z drugiej zaś, przez Jezusa Chrystusa - z całym rodzajem ludzkim. Hugo od św. Wiktora mówi, że „Omnis Scriptura divina unus liber est, et ille unus liber Christus est, quia omnis Scriptura divina de Christo loquitur, et omnis Scriptura divina in Christo impletur” - „Całe Pismo święte jest jedną księgą, a tą jedną księgą jest Chrystus...”, „ponieważ całe Pismo święte mówi o Chrystusie i całe Pismo święte wypełnia się w Chrystusie”6.

Z tego powodu objawienie Boskie bywa nazywane przymierzem, a księgi, które je w znacznej części zawierają, Księgami lub Księgą Przymierza. Nadto sam Chrystus Pan, według słów św. Jana, nazwał Pismo święte, spisane przed Jego przyjściem, Zakonem, w ten sposób, zgodnie ze słowami św. Augustyna, „Nowy Testament jest ukryty w Starym, natomiast Stary znajduje wyjaśnienie w Nowym” - „Novum in Vetere latet et in Novo Vetus patet”7.

Zawarte w Piśmie świętym objawienie nie było udzielone od razu, lecz powoli i w rozmaitych czasach, a według onych czasów i okoliczności, w jakich zostało dokonane, różne posiada znamiona. Objawienie przed-Chrystusowe zmierzało do tego, aby ludzkość przygotować do przyjęcia Odkupiciela, objawienie zaś dokonane przez samego Chrystusa Pana, Słowo Wcielone8, miało na celu uczynić ludzi uczestnikami łask Odkupienia. Względnie do tego różni się objawienie przed Chrystusem od Chrystusowego, a ponieważ Bóg przyrzeka przez proroków, że zawrze z ludźmi nowe przymierze, a Jezus Chrystus podczas Ostatniej Wieczerzy przymierze zawarte z całą ludzkością nazwał Nowym Przymierzem lub Nowym Zakonem, dlatego też objawienie przed-Chrystusowe zwie się Starym Przymierzem lub Starym Zakonem, Chrystusowe zaś Nowym Przymierzem albo Nowym Zakonem. Zbiór wszystkich ksiąg nazywa się „Kanonem”, tj. regułą, gdyż zawierają one regułę albo formę wiary i obyczajów. Ponieważ nazwa ta rozciąga się na oba Zakony, przeto Księgi zarówno Nowego, jak i Starego Przymierza noszą miano kanonicznych. Które księgi należą do kanonu czyli składu Biblii rozstrzyga nieomylnie Kościół. Księgi święte bowiem Apostołowie przekazali Kościołowi, a ten od pierwszej chwili otoczył je najwyższą czcią i opieką.

---