prawo gospodarcze 1


Prawo gospodarcze będzie się zajmowało regulacją stosunków prawnych, które powstają w przestrzeni pomiędzy państwem a podmiotem gospodarczym. Inaczej mówiąc, jest to sfera stosunków prawnych, która wypełnia przestrzeń pomiędzy państwem podmiotami gospodarczymi.

Będzie interesował nas każdy podmiot gospodarczy od początku do końca, ale w wybranym zakresie; od powstania do zakończenia działalnoœci.

Program zajęć:

Pojęcie działalnoœci gospodarczej.

Kategorie podmiotów gospodarczych.

Kupiec rejestrowy.

Firma, nazwa.

Ewidencje; numery ewidencyjne, regon, NIP, itp.

Zasady wolnoœci gospodarczej.

Zezwolenia, koncesje.

Normy techniczne, certyfikaty, zakaz konkurencji.

Publiczno - prawne ograniczenia wolnoœci gospodarczej (przepisy lokalne, p-poż, Ochrona œrodowiska, prawo budowlane, podatkowe, itp.)

Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych.

Inspekcja pracy.

Ochrona obrotu gospodarczego.

Ochrona dóbr intelektualnych i znaków towarowych.

Rozstrzyganie sporów gospodarczych.

Zasady i rodzaje odpowiedzialnoœci.

Wybrane formy organizacyjno - prawne prowadzenia działalnoœci gospodarczej.

Publiczny obrót papierami wartoœciowymi.

Prawo wekslowe, czekowe, o obligacjach.

Prywatyzacja i komercjalizacja przedsiębiorstw państwowych.

Likwidacja podmiotów gospodarczych.

Postępowanie układowe, ugodowe.

Umowy gospodarcze.

Kontrakty handlowe w obrocie międzynarodowym.

Samorząd terytorialny (wybrane zagadnienia).

Zamówieni publiczne.

Pojęcie działalnoœci gospodarczej

Pod pojęciem działalnoœci gospodarczej rozumie się zgodnie z ustawą o działalnoœci gospodarczej z dnia 23 grudnia 1988 r. działalnoœć wytwórczą, budowlaną, handlową i usługową prowadzoną w celach zarobkowych n na własny rachunek podmiotu prowadzącego taką działalnoœć.

Sąd Najwyższy sformułował charakterystyczne cechy tej działalnoœci gospodarczej:

ü działalnoœć gospodarcza powinna mieć charakter zawodowy, czyli stały,

ü ma to być działalnoœć powtarzalna,

ü ta działalnoœć ma być podporządkowana zasadzie racjonalnego gospodarowania (pomnażanie zysków),

ü podmiot gospodarczy ma uczestniczyć w obrocie gospodarczym,

ü w pojęciu działalnoœci gospodarczej mieœci się również działalnoœć ubezpieczeniowa w zakresie ubezpieczeń majątkowych, osobowych i w zakresie reasekuracji, udzielanie porad prawnych przez adwokatów, radców prawnych,

ü do działalnoœci gospodarczej zalicza się również czynnoœci prawne i faktyczne związane uzyskiwaniem czynników produkcji (biura notarialne, komornicy),

ü produkcję roœlinną (ogrodnictwo, sadownictwo) i zwierzęcą również zaliczamy do działalnoœci gospodarczej.

Podstawowe wyznaczniki dotyczące pojęcia działalnoœci gospodarczej dla odróżnienia i innych rodzajów działalnoœci są:

ü gospodarczy charakter prowadzonej działalnoœci,

ü ukierunkowanie na osiąganie zysku (chociaż nie wszystkie podmioty gospodarce nastawione są na osiąganie zysku - są to wyjątki),

ü samoistny charakter tej działalnoœci.

Prowadzenie działalnoœci gospodarczej na własny rachunek oznacza, że działalnoœć jest wykonywana w imieniu własnym i na własne ryzyko. Ale to nie oznacza, że nie możemy wyznaczyć zastępców czy pełnomocników, którzy będą działali w naszym imieniu.

Przedsiębiorstwo podmiotu gospodarczego (podmiot gospodarczy) - terminu tego używamy w czterech znaczeniach:

1. wg kodeksu handlowego; przedsiębiorstwo należy rozumieć jako zorganizowany kompleks majątkowy przeznaczony do prowadzenia działalnoœci, o których mówi ustawa o działalnoœci gospodarczej,

2. wg kodeksu cywilnego; art. 55 KC (!), przedsiębiorstwo jest traktowane jako zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji okreœlonych zadań gospodarczych i obejmuje wszystko co wchodzi w skład tego przedsiębiorstwa: firmę, nazwę, znaki towarowe, księgi rachunkowe, prawa majątkowe ,itp. oraz art.526 KC. Kodeks cywilny traktuje pojęcie przedsiębiorstwa szerzej niż KH.

Art. 55.1. [Przedsiębiorstwo]

Przedsiębiorstwo, jako zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji okreœlonych zadań gospodarczych, obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, w szczególnoœci:

1) firmę (nazwę), znaki towarowe i inne oznaczenia indywidualizujące przedsiębiorstwo,

2) księgi handlowe,

3) nieruchomoœci i ruchomoœci należące do przedsiębiorstwa, w tym produkty i materiały,

4) patenty, wzory użytkowe i zdobnicze,

5) zobowiązania i obciążenia, związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa,

6) prawa wynikające z najmu i dzierżawy lokali zajmowanych przez przedsiębiorstwo.

Art. 55.2. [Czynnoœć dotycząca przedsiębiorstwa]

Czynnoœć prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treœci czynnoœci prawnej albo z przepisów szczególnych.

Art. 55.3. [Gospodarstwo rolne]

Za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz z gruntami leœnymi, budynkami lub ich częœciami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całoœć gospodarczą, oraz prawami i obowiązkami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego.

3. w znaczeniu przedmiotowym; oznacza zakres działalnoœci gospodarczej konkretnego podmiotu gospodarczego.

4. w ujęciu komplementarnym; występują jeszcze inne wartoœci i okolicznoœci, które działają w oderwaniu od kompleksu majątkowego i mają wpływ na wartoœć tego przedsiębiorstwa, np. lokalizacja przedsiębiorstwa, reputacja.

Kupiec rejestrowy - pojęcie to jest pojęciem węższym (ale bardziej konkretnym) od pojęcia przedsiębiorstwa podmiotu gospodarczego.

Kupcem rejestrowym jest ten kto we własnym imieniu prowadzi przedsiębiorstwo zarobkowe.

Rozróżnienie spółki prawa cywilnego i handlowego i reprezentacji stron

Spółka cywilna posiada zdolnoœć sądową a nie posiada osobowoœci prawnej.

Tylko spółki prawa handlowego posiadają osobowoœć prawną.

Osobowoœć prawna wynika wprost z przepisów. Wskazówką do okreœlenia, jaki podmiot ma osobowoœć prawną, jest to, kto ma prawo do reprezentowania podmiotu gospodarczego. Organem, który ma prawo do reprezentowania spółki jest zarząd. W spółkach prawa cywilnego nie ma zarządu, ponieważ nie ma ta spółka osobowoœci prawnej.

Każdy podmiot ma zdolnoœć do czynnoœci prawnych i ma także zdolnoœć sądową. Spółka cywilna ma samodzielna pozycję prawną.

Artykuł 758 kodeksu postępowania cywilnego mówi, że do egzekucji wspólnego majątku wspólników spółki cywilnej jest konieczny tytuł egzekucyjny wydany przeciwko wszystkim wspólnikom.

Inne jednostki nie posiadające osobowoœci prawnej, to np. osoby fizyczne prowadzące działalnoœć gospodarczą.

Kategorie podmiotów gospodarczych (są wymienione w ustawie o działalnoœci gospodarczej):

Ř osoby fizyczne,

Ř osoby prawne,

Ř jednostki organizacyjne nie posiadające osobowoœci prawnej (są podmiotami gospodarczymi).

Prowadzenie działalnoœci gospodarczej w taki sposób wiąże się z pełną odpowiedzialnoœcią tej osoby, która zamierza tę działalnoœć prowadzić, na własny rachunek i na własne ryzyko.

Urząd dokonuje wpisu do rejestru działalnoœci gospodarczej (nie odbywa się to w formie decyzji administracyjnej) na wniosek osoby fizycznej. Urząd może dokonać odmowy wpisu jeżeli działalnoœć wymaga specjalnego zezwolenia lub koncesji lub podmiot chce prowadzić działalnoœć nie objętą ustawą.

Pod dokonaniu wpisu do rejestru działalnoœci gospodarczej należy:

Ř zgłosić działalnoœć do urzędu skarbowego, statystycznego, ZUS-u,

Ř założyć konto bankowe i ewentualnie dokonać innych zgłoszeń wymaganych przepisami szczegółowymi.

Wykreœlenie z ewidencji działalnoœci następuje w drodze zawiadomienia urzędu o zaprzestaniu działalnoœci. Po uzyskaniu zaœwiadczenia z urzędu zawiadamia się odpowiednie urzędy jak przy rejestracji działalnoœci.

Formy prowadzenia działalnoœci okreœlają:

Ř przepisy kodeksu handlowego,

Ř przepisy kodeksu cywilnego,

Ř inne akty normatywne (ok. 800), np. ustawa o przedsiębiorstwach państwowych, spółdzielniach, rzemioœle, partiach politycznych, związkach zawodowych, itd.

Każdy podmiot gospodarczy powinien mieć:

Ř oznaczenie, oznaczoną siedzibę (art.162, 309 KH); przepisy nakładają obowiązek ujawnienia pełnej identyfikacji podmiotu gospodarczego, w siedzibie powinny być przechowywane dokumenty prowadzenia działalnoœci gospodarczej,

Art. 162. [Treœć i forma umowy]

§ 1. Umowa spółki powinna być zawarta w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważnoœci.

§ 2. Umowa spółki powinna okreœlać:

1) firmę i siedzibę spółki;

2) przedmiot przedsiębiorstwa;

3) czas trwania spółki, jeżeli jest ograniczony;

4) wysokoœć kapitału zakładowego;

5) czy wspólnik może mieć jeden tylko, czy większą iloœć udziałów;

6) iloœć i wysokoœć udziałów, objętych przez poszczególnych wspólników.

Art. 309. [Treœć statutu]

§ 1. Statut spółki akcyjnej powinien okreœlać:

1) firmę i siedzibę spółki;

2) przedmiot przedsiębiorstwa;

3) czas trwania spółki, jeżeli jest ograniczony;

4) wysokoœć kapitału akcyjnego, sposób jego zebrania, nominalną wartoœć akcji i ich iloœć ze wskazaniem, czy akcje są imienne, czy na okaziciela;

5) iloœć akcji poszczególnych rodzajów i przywiązane do nich uprawnienia, jeżeli mają być wprowadzone akcje różnych rodzajów;

6) imiona i nazwiska (firmę) oraz adres (siedzibę) założycieli;

7) organizację władz zarządzających i nadzorczych.

Ř miejsce prowadzenia działalnoœci,

Ř firmę. -- Pojęcia: firma i nazwa nie można utożsamiać.--

Ustawodawca w ustawie o działalnoœci gospodarczej posługuje się nazwą: firma.

Pojęcie „firma” należy zawsze utożsamiać z podmiotem gospodarczym prawa handlowego.

Kodeks handlowy wymienia cztery spółki prawa handlowego:

Przepisy kodeksu handlowego bardzo szczegółowo opisują zasady, które dotyczą okreœlenia firmy.

Firma

Użycie firmy może polegać między innymi na: oznaczeniu siedziby podmiotu gospodarczego oraz miejsca prowadzenia jego działalnoœci i na umieszczeniu firmy na wszelkich dokumentach handlowych (rachunkach, zamówieniach, itp.). Prawo do firmy podlega ochronie sądowej.

Naruszenie prawa do firmy jest nie tylko bezprawne posługiwanie się firmą ale również posługiwanie się firmą, której okreœlenie może wprowadzić w błąd co do tożsamoœci tej firmy.

Jedynym wyjątkiem od tej zasady ochrony firmy jest umowa franchisingu (umowa nienazwana), która może upoważnić inny podmiot gospodarczy lub osobę do czasowego używania firmy.

Nazwa

To pojecie różne od firmy, stosowane do okreœleń podmiotów nie zaliczanych do podmiotów prawa handlowego. Nazwa podmiotu gospodarczego pozwala na wyróżnienie go od innych podmiotów gospodarczych.

Nazwa podlega ochronie jako dobro osobiste.

Znak towarowy

To znak, który nadaje się do odróżnienia towarów lub usług okreœlonego podmiotu gospodarczego od towarów lub usług tego samego rodzaju innego podmiotu gospodarczego. Może być wyrażony jako: wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, melodia, kompozycja plastyczna lub wszystkie te elementy łącznie.

Znak towarowy podlega ochronie prawnej i w związku z tym jest rejestrowany w urzędzie patentowym w Warszawie.

Różnica między znakiem towarowym a nazwą:

Ř przedsiębiorstwo może mieć tylko jedna nazwę a znaków towarowych niezliczoną iloœć;

Ř znaki są nakładane na towary natomiast nazwy są na stemplach, szyldach, listach, itp.

Ř inne są wymogi formalne od których zależy ochrona nazwy a inne od których zależy ochrona znaku towarowego,

Ř znak musi odróżniać towar a nazwa nie musi odróżniać towaru.

Zasady wolnoœci gospodarczej

Wolnoœć gospodarcza jest traktowana jako jeden z elementów ładu gospodarczego, dlatego jest ona zapisana jako zasada konstytucyjna.

Wolnoœć gospodarcza ma swoje ograniczenia (ograniczenia swobód prowadzenia jakiejkolwiek działalnoœci gospodarczej):

Ř swoboda podejmowania działalnoœci gospodarczej jest niepełna, ponieważ jest ograniczona koniecznoœcią uzyskania koncesji i zezwoleń,

Ř swoboda prowadzenia działalnoœci gospodarczej jest ograniczona ograniczeniami policyjno - administracyjnymi: ograniczenia o charakterze podatkowym, spełnienia pewnych wymogów prawa wodnego, budowlanego, górniczego, ochrony œrodowiska, ochrony dóbr kultury, przepisów miejscowych, itp.,

Ř swoboda w wyborze formy organizacyjnej jest ograniczona, np. działalnoœć ubezpieczeniowa może być podejmowania tylko w formie towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych albo spółki akcyjnej,

Ř swoboda w konkurowania z innymi podmiotami gospodarczymi, ograniczają tą swobodę przepisy o nieuczciwej konkurencji,

Ř swoboda w zakresie zbywania własnych towarów i usług oraz kształtowania cen, jest ograniczona przepisami o praktykach monopolistycznych,

Ř swoboda w zakresie decydowania o sposobie zaangażowania kapitału, swoboda pełna,

Ř swoboda w zakresie zatrudnienia, jest ograniczona kodeksem pracy,

Ř swoboda w zakresie decydowania o sposobie prowadzenia działalnoœci gospodarczej, jest prawie pełna.

Zasada równoœci.

Każdy podmiot gospodarczy prowadzi działalnoœć na równych prawach, ponieważ:

· równoœć w zakresie wyboru formy organizacyjnej,

· równoœć w zakresie obowiązków ubezpieczeniowych,

· równoœć w zakresie przestrzegania różnego rodzaju obowiązków, które wynikają z przepisów prawnych o charakterze policyjno - administracyjnym,

· równoœć okreœlenia zdolnoœci kredytowej,

· równoœć okreœlenia tzw. zdolnoœci wekslowej,

· równoœć w zakresie zdolnoœci upadłoœciowej i układowej,

· równoœć dotycząca sfery podatkowej; głównie dotyczy innych obciążeń publiczno - prawnych (niektóre podmioty są zwolnione z podatku, np. działające w specjalnych strefach ekonomicznych czy z udziałem kapitału zagranicznego).

Od tej zasady (7) równoœci przepisy szczególne przewidują różnego rodzaju odstępstwa.

REGON

Każdy podmiot gospodarczy na swój wniosek składa do Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego wniosek o ustalenie regonu - identyfikacji podmiotu gospodarczego. (ma na to 14 dni od momentu powstania).

NIP

Oprócz regonu ustawa o zasadach ewidencji podatkowej zobowiązuje podmiot gospodarczy do uzyskania numeru identyfikacji podatkowej, który nadaje Urząd Skarbowy w drodze decyzji administracyjnej.

Wolnoœć gospodarcza w œwietle przystąpienia do Unii Europejskiej

Polska, jako kraj jeden z krajów europejskich, musi dostosować swoje przepisy prawa gospodarczego, w szerokim tego słowa pojęciu, do wymogów prawa międzynarodowego, który obowiązuje w Unii Europejskiej, szczególnie w zakresie:

PRAWO PRACY

Prawo pracy to zespół norm, które reguluje stosunki pracy podporządkowanej i innych norm związanych ze stosunkiem pracy. Przedmiotem prawa pracy są stosunki prawne powstające w związku z pracą, i na tle pracy miedzy pracownikiem a pracodawcą.

Stosunek prawny, który powstaje w związku z pracą jest stosunkiem pracy podporządkowanej - pracownik nie wykonuje tej pracy dla siebie, ale dla pracodawcy, pod jego nadzorem i wg jego zaleceń.

Konsekwencja tego jest to, że pracownik wykonując daną pracę nie odpowiada za jej rezultat. Ryzyko związane z praca ponosi pracodawca.

Normy prawa pracy maja zastosowanie do stosunków pracy nawiązywanych na podstawie umowy, mianowania, powołania, wyboru i spółdzielczej umowy o pracę, nie mają zastosowania do różnego rodzaju umów regulowanych przepisami kodeksu cywilnego (umowy o pracę niepodporządkowaną; umowy zlecenia, o dzieło).

Podstawowym Ÿródłem prawa pracy jest Kodeks Pracy.

Poza kodeksem pracy na temat prawa pracy mówią inne przepisy.

Pierwszą grupę przepisów stanowią przepisy takie jak np.:

Ř ustawa o œwiadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa,

Ř ustawa o związkach zawodowych,

Ř ustawa o organizacjach pracodawców,

Ř ustawa o rozwiązywaniu sporów zbiorowych,

Ř ustawa o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu,

Ř konwencje i prawo międzynarodowe.

Drugą grupą przepisów, które regulują stosunki pracy to np.:

Ř postanowienia układów zbiorowych pracy,

Ř regulaminy i statuty,

Ř umowa o pracę.

Wszystkie te uregulowania nie mogą być sprzeczne ani gorsze od kodeksu pracy.

Istnieje również trzecia grupa przepisów szczególnych, która dotyczy niektórych grup pracowników, np.: nauczycieli szkół podstawowych i œrednich, nauczycieli akademickich, sędziów, prokuratorów, pracowników urzędów państwowych, kolejarzy, itd. Kodeks pracy jest w tym przypadku przepisem uzupełniającym. (wynika to z zasady, że przepis szczególny uchyla przepis ogólny)

Stosunek pracy i jego rodzaje

Pod pojęciem stosunku pracy należy rozumieć taki stosunek prawny, na podstawie którego pracownik zobowiązuje się do wykonania pracy okreœlonego rodzaju na rzecz pracodawcy, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Jeżeli pracownik wykonuje pracę na rzecz pracodawcy na podstawie umowy (za wyjątkiem umów zlecenia lub umów o dzieło) to bez względu na to jakie są zapisy zawarte w tej umowie, jest to stosunek pracy podporządkowanej.

Stosunek pracy może nawiązać osoba pełnoletnia, w niektórych przypadkach można zatrudniać młodocianych (tylko tych, którzy skończyli szkołę podstawową, a tych którzy nie skończyli szkoły podstawowej można zatrudnić tylko do przyuczenia do zawodu).

Stosunek pracy może być również zawarty z osoba częœciowo ubezwłasnowolnioną, natomiast z mocy prawa nieważny jest stosunek pracy zawarty z osobę całkowicie ubezwłasnowolnioną.

Sposób powstania stosunku pracy

Powstanie stosunku pracy może nastąpić w drodze:

Ř umownego stosunku pracy - umowa o prace w formie pisemnej,

Ř mianowania - stworzenie stosunku pracy okreœlonego jako stosunku służbowego, najczęœciej dotyczy do organów administracji (sędziowie, prokuratorzy),

Ř powołania - jest to sposób nawiązywania stosunku pracy przez właœciwy organ na podstawie przepisów szczególnych, może być poprzedzone konkursem,

Ř wyboru - dotyczy osób wybranych na stanowiska państwowe lub samorządowe,

Ř spółdzielczego stosunku o pracę - stosunek między spółdzielnią a jej członkiem, dotyczy to głównie spółdzielczoœci pracy.

Umowa o pracę powinna okreœlać postanowienia istotne elementy:

Obowiązki stron

Obowiązki pracodawcy:

Ř pracodawca jest zobowiązany pracownikom, którzy podejmują pracę po raz pierwszy warunki sprzyjające właœciwej adaptacji zawodowej i społecznej,

Ř zaznajomić pracowników, którzy podejmują pracę z zakresem obowiązków oraz w jaki sposób ta praca ma być wykonana i uprawnienia pracownika,

Ř terminowe i prawidłowe wypłacanie wynagrodzenia,

Ř udzielanie urlopu wypoczynkowego,

Ř wydanie œwiadectwa pracy w związku z wygaœnięciem stosunku pracy,

Ř zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy i zapewnić szkolenia pracowników,

Ř powinien ułatwiać pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowej,

Ř zaspakajać w miarę posiadanych œrodków potrzeby socjalne pracowników,

Ř kształtowanie właœciwej atmosfery w pracy.

Obowiązki pracowników:

Ř sumienne i staranne wykonywanie pracy,

Ř stosowanie się do poleceń przełożonych dotyczących pracy (jeœli nie są sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę),

Ř przestrzegania ustalonego czasu pracy,

Ř przestrzegania regulaminu pracy i porządku,

Ř przestrzegania przepisów BHP i p-poż,

Ř dbać o dobro pracodawcy i chronić jego imię,

Ř zachować w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę,

Ř przestrzegać tajemnicy informacji poufnych,

Ř zakaz konkurencji (umowa w formie pisemnej - pod rygorem nieważnoœci).

Naruszenie obowiązków pracowniczych może narazić pracownika na odpowiedzialnoœć zarówno porządkową, materialna jak i karną.

Wynagrodzenia za pracę

Wysokoœć wynagrodzenia zależy (wg przepisu) od: rodzaju pracy, kwalifikacji pracownika oraz iloœci i jakoœci pracy. Wynagrodzenie przysługuje za faktyczny czas pracy albo za prace, która oceniana jest za pomocą ustalonych norm. Wypłata za pracę powinna być dokonywana przynajmniej raz w miesiącu w z góry ustalonym terminie.

Wynagrodzenie za pracę podlega ochronie prawnej, jest prawem niezbywalnym. Ochrona prawa wynagrodzenia obejmuje w szczególnoœci: termin, miejsce i czas wypłaty, zakaz wykonywania potrąceń bez zgody pracownika za wyjątkiem tych, które wynikają z przepisów prawa (zaliczka na podatek od osób fizycznych, sumy wyegzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie œwiadczeń alimentacyjnych i innych œwiadczeń, zaliczki pieniężne udzielone pracownikom, przewidziane w kodeksie pracy kary pieniężne).

Pracownik ma również prawo do roszczenia o zarobek (np. w przypadku likwidacji firmy).

Uprawnienie do wynagrodzenia powstaje w samym momencie zatrudnienia, natomiast roszczenie staje się z chwilą wykonania pracy i po upływie czasu za które wynagrodzenie zostaje obliczone. Z chwilą nadejœcia terminu wypłaty roszczenie płacowe staje się wymagalne.

Czas pracy

Czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy albo w innym miejscu przeznaczonym do jej wykonywania. Do czasu pracy wlicza się również przerwy. Czas pracy wynosi 8 godzin na dobę i 42 godziny tygodniowo. Każda godzina praca poza ustalonymi normami jest praca w godzinach nadliczbowych. Układy zbiorowe w niektórych sytuacjach mogą wprowadzić inny układ czasu pracy, np. praca w ruchu ciągłym czy też równoważny czas pracy.

Urlopy pracownicze

Pracodawca jest zobowiązany udzielić pracownikowi urlopu wypoczynkowego w celu regeneracji sił przez pracownika. Urlop zależy od stażu pracy. Oprócz urlopów wypoczynkowych są urlopy: okolicznoœciowe, macierzyńskie i bezpłatne. Pracownicy mogą być zwalniani również bez potracenia wynagrodzenia na wezwania organów administracji państwowej.

Odpowiedzialnoœć pracownika i jego rodzaje

W każdym stosunku prawnym, tak również ze stosunku pracy wynikają pewne konsekwencje. Niewłaœciwe wypełnienie tego obowiązku powoduje okreœlone skutki prawne czyli sankcje.

Może to być pociągnięcie pracownika do okreœlonej odpowiedzialnoœci:

· porządkowa - zawsze wiąże się z naruszeniem przez pracownika ustalonego porządku, postanowień regulaminu pracy, przepisów BHP, p-poż, - istota tej odpowiedzialnoœci jest to, że wyraża się ona w samym uchybieniu już okreœlonym obowiązkom - sankcje to: kara upomnienia, nagany i kara pieniężna,

· dyscyplinarna - jest to szersza odpowiedzialnoœć od porządkowej i surowsza, dotyczy szczególnych grup pracowników i dotyczy głównie takich zawodów jak: sędziowie, prokuratorzy, nauczyciele, strażacy, itp., kary to: potracenie z wynagrodzenia, przeniesienie na niższe stanowisko służbowe, dyscyplinarne zwolnienie z pracy lub wydalenie z pracy, aby pracownik mógł być ukarany należy przeprowadzić postępowanie dyscyplinarne przed komisjami dyscyplinarnymi, po roku nienaganne pracy może nastąpić zatarcie kary,

· materialna - charakterystyczną cecha tej odpowiedzialnoœci to, to, że wynika ona z powstałej szkody wobec pracodawcy, Kodeks Pracy rozróżnia dwa rodzaje odpowiedzialnoœci: za szkodę powstałą na wskutek niewykonania, bądŸ też nienależytego wykonania obowiązków, za mienie powierzone pracownikowi, wina pracownika może być winą umyœlną lub winą nieumyœlną (dowiedzenie winy spoczywa na pracodawcy),

· karna - jest następstwem popełnionego przez pracownika czynu przestępczego, czynu zabronionego przez prawo.

Obowiązki pracodawców wobec pracowników dokształcających się

Pracodawca powinien umożliwić podnoszenie kwalifikacji oraz sam organizować szkolenia.

Ustanie stosunku pracy

Zdarzenia, które mogą spowodować ustanie stosunku pracy:

· rozwiązaniu umowy o pracę - może nastąpić na mocy porozumienia stron, za wypowiedzeniem, bez wypowiedzenia, z upływem czasu, na który umowa była zawarta lub też z dniem ukończenia pracy, dla której umowa była zawarta, wypowiedzenie umowy o pracę musi być dokonane w formie pisemnej, gdzie musza być podane przyczyny rozwiązania umowy o pracę, rozwiązanie bez wypowiedzenia - z winy pracownika (musi być ciężkie naruszenie obowiązków lub popełnienie przestępstwa)

· rozwiązanie stosunku pracy, który zaistniał z nominacji, powołania albo wyboru,

· wygaœnięcie z mocy prawa - nieobecnoœć pracownika w pracy z powodu tymczasowego aresztowania trwającego dłużej niż 3 miesiące, niestawienia się pracownika w ciągu 7 dni od rozwiązania stosunku pracy z wyboru wtedy gdy pozostawał na urlopie bezpłatnym, œmierć pracownika).

W związku z wadliwym rozwiązaniem umowy o pracę (rozwiązanie nieuzasadnione w konkretnym przypadku lub niezgodne z prawem) przez pracodawcę pracownikowi przysługuje roszczenie.

Œwiadectwo pracy

Związane jest z wygaœnięciem stosunku pracy. Każdy pracodawca zobowiązany jest niezwłocznie wydać pracownikowi œwiadectwo pracy.

W œwiadectwie pracy należy podać:

· informacje dotyczące okresu i rodzaju wykonywanej pracy,

· zajmowane stanowiska,

· okolicznoœci wygaœnięcia stosunku pracy,

W œwiadectwie pracy mogą być zawarte inne informacje niezbędne do ustalenia uprawnień pracowniczych i uprawnień z ubezpieczenia społecznego, o stopniu wykorzystania urlopu. Jeżeli wynagrodzenie jest zajęte przez sąd należy również taką wzmiankę umieœcić.

Informacje o wysokoœci i składnikach wynagrodzenia oraz kwalifikacje - tylko i wyłącznie na wniosek pracownika.

Pracownikowi przysługuje prawo do odwołania się do pracodawcy w ciągu 7 dni od wydania œwiadectwa pracy, co do jego treœci. Po upływie 7 dni, jeżeli œwiadectwo nie zostało sprostowane, pracownik ma prawo do odwołania się do sądu pracy.

Rozstrzyganie sporów ze stosunku pracy

Podstawową zasadą wyraŸnie sformułowaną w kodeksie pracy jest zasada polubownego rozstrzygania sporów wynikających ze stosunku pracy przez pracodawcę i pracownika.

Przez sądy pracy są rozstrzygane spory typu:

Sądy Pracy rozstrzygają wszystkie sprawy ze stosunku pracy. Od wyroku sądu pierwszej instancji przysługuje stronom apelacja do sadu drugiej instancji.

Przedawnienie - 3 lata od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.

Ochrona pracy

Ochrona pracy to zespół norm prawa pracy. Zadaniem tych norm jest przeciwdziałanie wszystkiemu co może stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia ludzkiego w procesie pracy. Generalnie do tych przepisów, które maja zabezpieczać możemy zaliczyć przepisy:

Nadzór nad przestrzeganiem ww. norm sprawuje: PIP (Państwowa Inspekcja Pracy) i PIS (Państwowa Inspekcja Sanitarna) BHP (Dz. U. 109 - 1997, Dz. U. 129 - 1997). Ma możnoœć stosowania działań represyjnych.

Ubezpieczenia społeczne

Pracownicze ubezpieczenie społeczne to ogół œwiadczeń pieniężnych (lub w naturze) przysługujących pracownikom i ich rodzinom w przewidzianych przez Ustawę przypadkach. Te œwiadczenia są pokrywane z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS). Głównym celem tych œwiadczeń jest zapewnienie niezbędnych œrodków do życia.

Rodzaje œwiadczeń:

ü zasiłki (chorobowy /choroba powyżej 35 dni/, wyrównawczy, rodzinny, macierzyński,wychowawczy, porodowy, opiekuńczy, pogrzebowy),

ü renty (rodzinne, inwalidzkie, chorobowe),

ü emerytury.

Ubezpieczeniu podlegają wszyscy pracownicy bez względu na sposób powstania stosunku pracy. Podlegają mu także osoby œwiadczące usługi jako agenci oraz osoby, które są zatrudnione na podstawie umowy zlecenia zawartej na co najmniej 15 dni. Na podstawie odrębnych przepisów ubezpieczeniem objęci są inni pracownicy, inne zawody: artyœci, adwokaci, rzemieœlnicy, itp.

Obowiązek ubezpieczenia spoczywa na pracodawcy (Dz. U. 129 - 1997). Osoby, które nie pozostają w stosunku pracy, same za siebie ponoszą odpowiedzialnoœć, ponieważ ubezpieczają się same.

Poœrednictwo pracy i ochrona bezrobotnych

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 wrzeœnia 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy, Dziennik Ustaw 129/97 - dotyczy: obiektów budowlanych, pomieszczeń pracy i terenów zakłady, procesy pracy, pomieszczenia i urządzenia sanitarne.

Pracodawca, który zatrudnia 100 - 600 pracowników tworzy wieloosobową albo jednoosobową komórkę w niepełnym wymiarze czasu pracy do spraw BHP. Na każdych 600 pracowników powinien przypadać 1 BHP-owiec.

Do zakresu działania w takiej służbie BHP należy: przeprowadzanie kontroli, szkoleń, udział w czynnoœciach związanych z zaistniałym wypadkiem, itp.

Uprawnienia służby BHP: przeprowadzanie kontroli stanu BHP, wystąpienia do kierowników z zaleceniami usunięcia zagrożeń, występowanie o zastosowanie kar porządkowych, wstrzymać pracę urządzeń i maszyn, itd.

W 1995 powołano Krajowy Urząd Pracy oraz Wojewódzkie i Rejonowe Urzędy Pracy, obecnie te zadania przejęły powiaty. Powiatowe Urzędy Pracy maja za główne zadanie pozyskiwać nowe miejsca pracy, organizować przyuczanie i przekwalifikowanie do innego zawodu, poœredniczyć pomiędzy pracodawcą a przyszłym pracownikiem oraz inicjować i organizować prace interwencyjne, itp.

Bezrobotny to osoba:

Bezrobotnemu przysługuje zasiłek lub stypendium na okres do 12 miesięcy. Prawo do zasiłku nie przysługuje gdy:

Prowadzenie działalnoœci gospodarczej

Osoby fizyczne

Ustawa z dnia 23.12.1988 o działalnoœci gospodarczej (Dz. U. 41 z 1988 roku). Ustawa ta „kończy swój żywot” 31.12.2000 roku). Trzeba znać art. 1-8:

Art. 1. [Wolnoœć gospodarcza] Podejmowanie i prowadzenie działalnoœci gospodarczej jest wolne i dozwolone każdemu na równych prawach, z zachowaniem warunków okreœlonych przepisami prawa.

Art. 2. [Definicje]

1. Działalnoœcią gospodarczą w rozumieniu ustawy jest działalnoœć wytwórcza, budowlana, handlowa i usługowa, prowadzona w celach zarobkowych i na własny rachunek podmiotu prowadzącego taką działalnoœć.

2. Podmiotem prowadzącym działalnoœć gospodarczą, zwanej dalej „przedsiębiorcą”, może być osoba fizyczna, osoba prawna, a także jednostka organizacyjna nie mająca osobowoœci prawnej, utworzona zgodnie z przepisami prawa, jeżeli jej przedmiot działania obejmuje prowadzenie działalnoœci gospodarczej.

Art. 3. [Warunki prowadzenia działalnoœci gospodarczej]

1. Przedsiębiorca jest obowiązany spełniać przewidziane prawem warunki prowadzenia działalnoœci gospodarczej, dotyczące ochrony przed zagrożeniem życia i zdrowia ludzkiego, a także inne warunki okreœlone w przepisach budowlanych, sanitarnych, weterynaryjnych, przeciwpożarowych i przepisach dotyczących ochrony œrodowiska.

2. Przedsiębiorca jest obowiązany zapewnić, aby prace, zajęcia lub czynnoœci w zakresie prowadzonej działalnoœci gospodarczej były wykonywane przez osoby legitymujące się odpowiednimi kwalifikacjami, jeżeli z przepisów odrębnych ustaw wynika obowiązek posiadania takich kwalifikacji.

3. Przedsiębiorca, z zastrzeżeniem ust. 4, jest obowiązany do: 1) posiadania rachunku bankowego i gromadzenia oraz wydatkowania œrodków pieniężnych za poœrednictwem tego rachunku w każdym przypadku, gdy stroną transakcji jest inny przedsiębiorca i jednorazowa wartoœć należnoœci lub zobowiązań przekracza równowartoœć 3000 EURO albo równowartoœć 1000 EURO, gdy suma wartoœci tych należnoœci i zobowiązań powstałych w miesiącu poprzednim przekracza 10 000 EURO, przeliczone na złote według kursu kupna walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dokonywane są operacje finansowe, 2) zawiadomienia urzędu skarbowego, właœciwego ze względu na podatek dochodowy, o posiadaniu rachunku bankowego, a w razie posiadania więcej niż jednego rachunku - do wskazania jednego z nich jako rachunku podstawowego i zawiadomienia o tym banku, w którym ten rachunek jest otwarty, oraz właœciwego urzędu skarbowego; zawiadamiając urząd skarbowy należy podać nazwę i adres banku oraz numer rachunku bankowego albo podstawowego rachunku bankowego, 3) zawiadomienia właœciwego urzędu skarbowego oraz banku, w którym otwarty jest podstawowy rachunek bankowy, o posiadaniu rachunków bankowych w innych bankach, informując o nazwach i adresach banków oraz o numerach rachunków bankowych, 4) zawiadomienia banków, w których otwarte są inne rachunki bankowe tego przedsiębiorcy, o nazwie i adresie banku, gdzie otwarty jest rachunek podstawowy, oraz o numerze tego rachunku.

3a. Banki, w których otwarte są rachunki bankowe przedsiębiorcy inne niż rachunek podstawowy, obowiązane są do zawiadomienia o tym banku, w którym otwarty jest rachunek podstawowy tego przedsiębiorcy.

3b. W razie zmiany stanu faktycznego w stosunku do zawiadomień, o których mowa w ust. 3, przedsiębiorca jest zobowiązany do zgłoszenia tych zmian w terminie 14 dni od daty ich powstania.

3c. Przedsiębiorca jest obowiązany do przekazywania informacji, o których mowa w ust. 3, także oddziałowi Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w którym opłaca składki na ubezpieczenie społeczne.

4. Przepis ust. 3 stosuje się do przedsiębiorców, którzy zgodnie z odrębnymi przepisami obowiązani są do prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Art. 4. [Zakres przedmiotowy]

1. Przedsiębiorcy mogą w ramach prowadzonej działalnoœci gospodarczej dokonywać czynnoœci oraz działań, które nie są przez prawo zabronione.

2. Prowadzenie działalnoœci gospodarczej w zakresie pocztowych usług o charakterze powszechnym, polegających na przyjmowaniu, przewozie i doręczaniu w obrocie krajowym i zagranicznym: przesyłek listowych - z wyjątkiem druków bezadresowych i ankiet - o masie do 2000 g, listów wartoœciowych o masie do 2000 g, paczek pocztowych oraz nadawaniu i doręczaniu przekazów pocztowych, jest zastrzeżone dla Poczty Polskiej.

Art. 5. [Zatrudnianie osób] Przedsiębiorca może zatrudniać pracowników w nieograniczonej liczbie i bez poœrednictwa organów zatrudnienia.

Art. 6. [Prawo zrzeszania się]

1. Przedsiębiorcom przysługuje, na zasadzie dobrowolnoœci, prawo zrzeszania się w organizacje przedsiębiorców.

2. Zrzeszanie się w organizacje przedsiębiorców regulują ustawy.

Art. 7. [Równorzędnoœć podmiotów] Przedsiębiorcy, niezależnie od typu własnoœci, na jednolitych zasadach podlegają obciążeniom publicznoprawnym oraz korzystają z kredytów bankowych i zaopatrzenia w œrodki produkcji.

Art. 8. [Ewidencja]

1. Podjęcie działalnoœci gospodarczej przez osoby fizyczne i jednostki organizacyjne nie mające osobowoœci prawnej wymaga, z zastrzeżeniem art. 9 -11, zgłoszenia do ewidencji działalnoœci gospodarczej, zwanej dalej „ewidencją”.

2. skreœlony.

Ważny jest artykuł 9(częste pytanie na egzaminie):

Art. 9. [Zajęcie uboczne]

1. Nie wymaga zgłoszenia do ewidencji działalnoœć gospodarcza prowadzona przez osobę fizyczną osobiœcie, w zakresie okreœlonym w ust. 2, z której zarobek stanowi dodatkowe Ÿródło dochodu tej osoby (uboczne zajęcie zarobkowe).

2. Przedmiotem działalnoœci gospodarczej, o której mowa w ust. 1, mogą być: 1) wytwarzanie przedmiotów użytku osobistego, domowego i gospodarskiego oraz rękodzieła ludowego i artystycznego, 2) naprawy i konserwacje przedmiotów użytku osobistego, domowego i gospodarskiego oraz mieszkań, a także wykonywanie innych usług z użyciem materiałów i narzędzi własnych lub powierzonych, z wyjątkiem zarobkowego przewozu osób, 3) czynnoœci handlowe polegające na sprzedaży nie przetworzonych produktów rolnych, ogrodniczych, sadowniczych, hodowlanych, w tym mięsa z uboju gospodarczego, runa leœnego, owoców leœnych, posiłków domowych, a także przedmiotów okreœlonych w pkt 1. 4) wynajmowanie turystom przez rolników pokoi lub miejsc na ustawienie namiotów w obrębie gospodarstwa, sprzedaż posiłków i œwiadczenie usług z tym związanych.

Równie ważny jest artykuł 10:

Art. 10. [Wyłączenie ewidencjonowania] Zgłoszeniu do ewidencji nie podlega: 1) podjęcie działalnoœci wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roœlinnej i zwierzęcej, ogrodnictwa oraz sadownictwa, 2) podjęcie działalnoœci gospodarczej przez osoby prawne, 3) podjęcie działalnoœci gospodarczej, która w myœl ustawy wymaga uzyskania koncesji. 4) podjęcie działalnoœci gospodarczej, która na podstawie odrębnych ustaw wymaga uzyskania zezwolenia.

Koncesje(wystarczy wymienić pięć trafnych):

Art. 11. [Rodzaje działalnoœci koncesjonowanej]

1. Uzyskania koncesji wymaga podjęcie działalnoœci gospodarczej w zakresie: 1) poszukiwania, rozpoznawania i wydobywania kopalin oraz surowców mineralnych znajdujących się w odpadach powstałych po robotach górniczych oraz po procesach wzbogacania kopalin, bezzbiornikowego magazynowania substancji w górotworze oraz składowania odpadów w podziemnych wyrobiskach górniczych, 2) przetwórstwa i obrotu metalami szlachetnymi i kamieniami szlachetnymi, 2a) przetwórstwa i obrotu metalami nieżelaznymi 3) wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją, 4) wytwarzania œrodków farmaceutycznych i materiałów medycznych, 5) wyrobu, rozlewu, oczyszczania, skażania i odwadniania spirytusu oraz wydzielania spirytusu z innego wytworu, a także wyrobu i rozlewu wódek 5a) wyrobu i rozlewu wyrobów winiarskich, 6) wytwarzania wyrobów tytoniowych, 7) transportu morskiego, lotniczego oraz wykonywania innych usług lotniczych, a także zarządzania portami morskimi innymi niż porty o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej i lotniskami, 7a) zarządzania liniami kolejowymi i wykonywania przewozów kolejowych, 8) prowadzenia aptek, 8a) obrotu hurtowego lekami gotowymi i surowcami farmaceutycznymi przeznaczonymi do produkcji lub sporządzania leków w aptekach oraz artykułami sanitarnymi, 8b) konfekcjonowania i obrotu œrodkami ochrony roœlin, 9) obrotu z zagranicą towarami i usługami, okreœlonymi w drodze rozporządzenia przez Ministra Współpracy Gospodarczej z Zagranicą, 10) obrotu dobrami kultury powstałymi przed dniem 9 maja 1945 r., 11) usług: ochrony osób i mienia, detektywistycznych oraz w sprawach paszportowych, 11) usług ochrony osób i mienia, 11a) usług detektywistycznych oraz w sprawach paszportowych, 12) usług kurierskich, a także pocztowych usług o charakterze powszechnym, polegających na przewozie i doręczaniu w obrocie krajowym i zagranicznym: a) przesyłek listowych o masie powyżej 2000 g, b) listów wartoœciowych o masie powyżej 2000 g, 13) dokonywania przenoszenia zapisu dŸwięku lub dŸwięku i obrazu na taœmy, płyty, kasety, wideokasety i wideopłyty, 14) usług telekomunikacyjnych, 15) obrotu w kraju i z zagranicą zwierzyną żywą oraz tuszami zwierzyny i ich częœciami, z wyłączeniem sprzedaży dokonywanej przez dzierżawców i zarządców obwodów łowieckich na terenie kraju, a także sprzedaży usług turystycznych obejmujących polowania w kraju dla cudzoziemców i polowania za zagranicą, 16) prowadzenia agencji celnej, 17) wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji oraz obrotu paliwami i energią. 18) produkcji i dystrybucji tablic rejestracyjnych pojazdów, 19) międzynarodowego transportu drogowego. 20) skreœlony 21) skreœlony.

2. Rada Ministrów może, w drodze rozporządzenia, wyłączyć z obowiązku uzyskiwania koncesji niektóre rodzaje działalnoœci gospodarczej wymienione w ust. 1.{>>}

2a. Minister Transportu i Gospodarki Morskiej okreœli, w drodze rozporządzenia, liczbę koncesji, o których mowa w ust. 1 pkt 18, {>>} warunki wymagane do ich uzyskania, sposób wyboru koncesjonariuszy oraz obszary dystrybucji tablic rejestracyjnych.

3. Zasady udzielania koncesji, o których mowa w ust. 1 pkt 1, okreœlają przepisy prawa geologicznego i górniczego.

4. Zasady udzielania koncesji, o których mowa w ust. 1 pkt 4, 8 i 8a, okreœlają przepisy o œrodkach farmaceutycznych, materiałach medycznych, aptekach, hurtowniach i nadzorze farmaceutycznym.

4a. Zasady udzielania koncesji, o której mowa w ust. 1 pkt 7a, okreœlają przepisy o transporcie kolejowym.

5. Zasady udzielania koncesji, o których mowa w ust. 1 pkt 12 i 14, okreœlają przepisy o łącznoœci.

6. Zasady udzielania koncesji, o których mowa w ust. 1 pkt 8b, okreœlają przepisy o ochronie roœlin uprawnych.

7. Zasady udzielania koncesji, o których mowa w ust. 1 pkt 15,okreœlają przepisy prawa łowieckiego.

8. Zasady udzielania koncesji, o której mowa w ust. 1 pkt 16, okreœlają przepisy prawa celnego.

9. Zasady udzielania koncesji oraz szczególne rodzaje działalnoœci nie wymagające uzyskania koncesji, o których mowa w ust. 1 pkt 17, okreœlają przepisy prawa energetycznego.

10. Zasady udzielania koncesji, o której mowa w ust. 1 pkt 19, okreœlają przepisy o warunkach wykonywania międzynarodowego transportu drogowego.

11. Zasady udzielania koncesji, o których mowa w ust. 1 pkt 5a, okreœlają przepisy o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich oraz obrocie tymi wyrobami.

12. skreœlony.

Postępowanie ewidencyjne (też trzeba znać - szczególnie art.17):

Art. 13. [Odesłanie] Jeżeli dalsze przepisy nie stanowią inaczej, w postępowaniu ewidencyjnym stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.

Art. 14. [Właœciwoœć i nadzór]

1. Organem ewidencyjnym jest terenowy organ administracji państwowej o właœciwoœci szczególnej w sprawach ewidencji działalnoœci gospodarczej stopnia podstawowego.

2. Nadzór nad działalnoœcią terenowych organów administracji państwowej o właœciwoœci szczególnej w sprawach ewidencji działalnoœci gospodarczej sprawuje minister właœciwy do spraw administracji.

Art. 15. [Wpis i zaœwiadczenie]

1. Organ ewidencyjny dokonuje wpisu do ewidencji działalnoœci gospodarczej stosownie do zgłoszenia.

2. Organ ewidencyjny doręcza z urzędu przedsiębiorcy zaœwiadczenie o wpisie do ewidencji, nie póŸniej niż w terminie 14 dni od dnia zgłoszenia, a kopię tego zaœwiadczenia przekazuje właœciwemu organowi podatkowemu.

Art. 16. [Treœć zgłoszenia]

1. Zgłoszenie, o którym mowa w art. 15 ust. 1, powinno zawierać: 1) oznaczenie przedsiębiorcy i jego siedziby (miejsca zamieszkania), a w razie ustanowienia pełnomocników do dokonywania czynnoœci prawnych w imieniu przedsiębiorcy - również ich imiona i nazwiska, 2) okreœlenie przedmiotu działalnoœci gospodarczej, 3) wskazanie miejsca wykonywania działalnoœci gospodarczej, 4) wskazanie daty rozpoczęcia działalnoœci gospodarczej.

2. Ewidencja działalnoœci gospodarczej jest jawna.

Art. 17. [Odmowa wpisu] Organ ewidencyjny wydaje decyzję o odmowie wpisu do ewidencji, gdy zgłoszenie: 1) dotyczy działalnoœci gospodarczej, do której nie stosuje się przepisów ustawy, 2) dotyczy działalnoœci gospodarczej, która podlega koncesjonowaniu, 3) dotyczy działalnoœci gospodarczej, której podjęcie nie podlega zgłoszeniu, 4) zawiera braki formalne, które nie zostały usunięte mimo wezwania w wyznaczonym terminie, 5) dotyczy działalnoœci gospodarczej objętej prawem wyłącznoœci dla spółdzielni inwalidów i niewidomych.

Art. 18. [Zgłoszenie zmian] Przedsiębiorca jest obowiązany zgłaszać organowi ewidencyjnemu, w ciągu 14 dni, zmiany stanu faktycznego i prawnego odnoszące się do podmiotu gospodarczego i działalnoœci gospodarczej, powstałe po wpisie do ewidencji, objęte danymi zawartymi w zgłoszeniu. Do zgłoszenia zmian stosuje się odpowiednio przepisy art. 13 -17.

Art. 19. [Wykreœlenie]

1. Wpis do ewidencji podlega wykreœleniu w przypadku: 1) zawiadomienia o zaprzestaniu prowadzenia działalnoœci gospodarczej, 2) prawomocnego orzeczenia sądu, zakazującego osobie fizycznej prowadzenia działalnoœci gospodarczej, objętej wpisem.

2. Wpis do ewidencji podlega wykreœleniu także wtedy, gdy organ ewidencyjny dokonał go z naruszeniem prawa; w tym przypadku odpowiednio stosuje się przepisy dotyczące wznowienia postępowania administracyjnego i stwierdzania nieważnoœci decyzji.

3. Wykreœlenie z ewidencji następuje w drodze decyzji administracyjnej, w terminie okreœlonym w tej decyzji. W przypadku, o którym mowa w ust. 2, termin nie może być krótszy niż trzy miesiące.

Koncesjonowanie działalnoœci gospodarczej:

Koncesjonowanie działalnoœci gospodarczej

Art. 20. [Organy koncesyjne]

1. Udzielanie, odmowa udzielenia i cofanie koncesji należy do naczelnego lub centralnego organu administracji państwowej właœciwego ze względu na przedmiot działalnoœci gospodarczej podlegającej koncesjonowaniu, zwanego dalej „organem koncesyjnym”.

2. Udzielenie, odmowa udzielenia i cofnięcie koncesji następuje w drodze decyzji administracyjnej.

3. Do wniosku o udzielenie koncesji stosuje się odpowiednio przepis art. 16 ust. 1. Organ koncesyjny może zobowiązać wnioskodawcę do przedstawienia, w wyznaczonym terminie, okreœlonych informacji i dokumentów mogących uprawdopodobnić, że spełni on warunki wykonywania działalnoœci gospodarczej, które będą okreœlone w koncesji lub wynikają z odrębnych przepisów.

3a. Minister właœciwy do udzielania koncesji może, w drodze rozporządzenia, okreœlić rodzaje dokumentów i zakres informacji, o których mowa w ust. 3.

4. W koncesji zamieszcza się dane objęte wnioskiem. Organ koncesyjny może okreœlić w koncesji podstawowe warunki wykonywania działalnoœci gospodarczej.

4a. Udzielenie koncesji może być uzależnione od złożenia zabezpieczenia majątkowego roszczeń osób trzecich do wnioskodawcy z tytułu prowadzenia działalnoœci gospodarczej.

5. Organ koncesyjny może odmówić udzielenia koncesji lub ograniczyć zakres i przedmiot działalnoœci gospodarczej w stosunku do wniosku o udzielenie koncesji ze względu na zagrożenie interesu gospodarki narodowej, obronnoœci lub bezpieczeństwa państwa albo zagrożenie bezpieczeństwa lub dóbr osobistych obywateli.

6. Odmowa udzielenia koncesji lub ograniczenie zakresu i przedmiotu działalnoœci gospodarczej w stosunku do wniosku o udzielenie koncesji może również nastąpić, gdy wnioskodawca nie daje rękojmi należytego wykonywania działalnoœci gospodarczej lub spełnienia warunków, o których mowa w ust. 4, albo nie złoży zabezpieczenia, o którym mowa w ust. 4a.

7. Właœciwy minister może, w drodze rozporządzenia, okreœlić rodzaj, wysokoœć i sposób zabezpieczenia, o którym mowa w ust. 4a, w zależnoœci od przedmiotu działalnoœci gospodarczej podlegającej koncesjonowaniu.

7a. Minister Gospodarki, w drodze rozporządzenia, może okreœlić zasady udzielania koncesji w zakresie objętym rozporządzeniem, o którym mowa w art. 11 ust. 1 pkt 9.

Art. 21. [Ważnoœć koncesji - termin]

1. Koncesję wydaje się na czas nie oznaczony.

2. Koncesja może być wydana na czas oznaczony: 1) na żądanie ubiegającego się o wydanie koncesji. 2) ze względów, o których mowa w art. 20 ust. 5.

3. Koncesje w obrocie z zagranicą towarami i usługami, o których mowa w art. 11 ust. 1 pkt 9, wydaje się na czas oznaczony.

Art. 22. [Zakres kontroli organu koncesyjnego]

1. Organ koncesyjny jest uprawniony do kontroli działalnoœci gospodarczej w zakresie: 1) zgodnoœci prowadzonej działalnoœci z koncesją, 2) przestrzegania warunków wykonywania działalnoœci gospodarczej, o których mowa w art. 20 ust. 4 i w przepisach wydanych na podstawie art. 22b, 3) ochrony interesów gospodarki narodowej, obronnoœci lub bezpieczeństwa państwa, a także ochrony bezpieczeństwa lub dóbr osobistych obywateli.

2. Postępowanie kontrolne wszczyna się na podstawie upoważnienia wydanego przez organ koncesyjny.

3. Osoby upoważnione przez organ koncesyjny do dokonywania kontroli są uprawnione w szczególnoœci do: 1) wstępu na teren nieruchomoœci, obiektu, lokalu lub ich częœci, gdzie jest prowadzona działalnoœć gospodarcza, w takich dniach i godzinach, w jakich jest prowadzona lub powinna być prowadzona ta działalnoœć, 2) żądania pisemnych lub ustnych wyjaœnień, okazania dokumentów lub innych noœników informacji oraz udostępnienia danych mających związek z przedmiotem kontroli.

4. Czynnoœci kontrolnych w przypadkach, o których mowa w ust. 3, dokonuje się w obecnoœci kontrolowanego, osoby zastępującej kontrolowanego lub przez niego zatrudnionej, a w razie nieobecnoœci tych osób - w obecnoœci przywołanego œwiadka.

5. Organ koncesyjny może powierzyć dokonanie kontroli, o której mowa w ust. 1, innemu organowi państwowemu, wyspecjalizowanemu w kontroli danego rodzaju działalnoœci. Przepisy ust. 2-4 stosuje się odpowiednio.

6. Organ koncesyjny może wezwać przedsiębiorcę do usunięcia stwierdzonych uchybień w wyznaczonym terminie.

Art. 22a. [Przyczyny cofnięcia koncesji]

1. Organ koncesyjny może cofnąć koncesję albo ograniczyć zakres lub przedmiot działalnoœci gospodarczej okreœlonej w koncesji: 1) jeżeli przedsiębiorca nie usunął uchybień w terminie wyznaczonym na podstawie art. 22 ust. 6, 2) jeżeli prowadzona działalnoœć rażąco uchybia warunkom wykonywania działalnoœci gospodarczej, o których mowa w art. 20 ust. 4 i w przepisach wydanych na podstawie art. 22b 3) z przyczyn, o których mowa w art. 20 ust. 5, 4) jeżeli przedsiębiorca prowadzi przedsiębiorstwo i obrót surowcami wtórnymi metali nieżelaznych (złomem) niezgodnie z art. 24a.

2. Koncesja może być cofnięta także na zasadach okreœlonych w art. 19.

Art. 22b. [Uprawnienia Rady Ministrów] Rada Ministrów może, w drodze rozporządzenia, w stosunku do działalnoœci gospodarczej, o której mowa w art. 11 ust. 1 pkt 2a, 3 i 11a, okreœlić szczególne warunki jej wykonywania.

Art. 23. [Promesa koncesji]

1. Kto zamierza podjąć działalnoœć gospodarczą w dziedzinie podlegającej koncesjonowaniu, może ubiegać się o wydanie promesy koncesji (przyrzeczenia wydania koncesji).

2. Promesę wydaje się w drodze decyzji administracyjnej.

3. W promesie ustala się okres jej ważnoœci, z tym że nie może on być krótszy niż 6 miesięcy.

4. W okresie ważnoœci promesy nie można odmówić wydania koncesji na działalnoœć okreœloną w promesie, chyba że uległ zmianie stan faktyczny lub prawny podany we wniosku o wydanie promesy.

SPÓŁKI dzielimy na spółki osobowe i kapitałowe. Spółki osobowe to są takie spółki, w których ważny jest skład osobowy (łączenie osób) a spółki kapitałowe to spółki, które łączą kapitał.

Spółki osobowe to: spółka jawna, komandytowa i cicha.

Spółki kapitałowe to: spółka akcyjna, spółka z ograniczona odpowiedzialnoœcią, i z udziałem kapitału zagranicznego.

Mówimy o spółkach prawa handlowego (kodeks handlowy) i o spółkach prawa cywilnego (kodeks cywilny). Kodeks cywilny rozróżnia tylko jedną spółkę: spółkę cywilną.

!!! Szczególną uwagę przy omawianiu spółek należy zwrócić na: skład osobowy, reprezentacja, prowadzenie spraw spółki, sposób tworzenia, wielkoœć kapitału, cele i rozmiary prowadzonej działalnoœci gospodarczej, odpowiedzialnoœć za zobowiązania spółki, sposób likwidacji spółki (wykreœlenie z rejestru).

W spółkach osobowych zawsze prowadzenie spraw i reprezentowanie na zewnątrz jest prawem i obowiązkiem każdego wspólnika, a w spółkach kapitałowych do tego celu powołane są odpowiednie organy. Spółki osobowe prowadzą działalnoœć gospodarczą w mniejszym zakresie niż spółki kapitałowe. Odpowiedzialnoœć (osób, które tworzą spółkę) w spółkach osobowych jest nieograniczona, natomiast w spółkach prawa handlowego jest odpowiedzialnoœć do wysokoœci wniesionego do spółki kapitału.

Spółka Cywilna

Kodeks Cywilny:

Art. 860. [Pojęcie, forma] § 1. Przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególnoœci przez wniesienie wkładów.

§ 2. Umowa spółki powinna być stwierdzona pismem.

Art. 861. [Aport] § 1. Wkład wspólnika może polegać na wniesieniu do spółki własnoœci lub innych praw albo na œwiadczeniu usług.

§ 2. Domniemywa się, że wkłady wspólników mają jednakową wartoœć.

Art. 862. [Wniesienie rzeczy] Jeżeli wspólnik zobowiązał się wnieœć do spółki własnoœć rzeczy, do wykonania tego zobowiązania, jak również do odpowiedzialnoœci z tytułu rękojmi oraz do niebezpieczeństwa utraty lub uszkodzenia rzeczy stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży. Jeżeli rzeczy mają być wniesione tylko do używania, stosuje się odpowiednio w powyższym zakresie przepisy o najmie.

Art. 863. [Współwłasnoœć łączna] § 1. Wspólnik nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku wspólników ani udziałem w poszczególnych składnikach tego majątku.

§ 2. W czasie trwania spółki wspólnik nie może domagać się podziału wspólnego majątku wspólników.

§ 3. W czasie trwania spółki wierzyciel wspólnika nie może żądać zaspokojenia z jego udziału we wspólnym majątku wspólników ani z udziału w poszczególnych składnikach tego majątku.

Art. 864. [Odpowiedzialnoœć solidarna] Za zobowiązania spółki wspólnicy odpowiedzialni są solidarnie.

Art. 865. [Prowadzenie spraw spółki]

§ 1. Każdy wspólnik jest uprawniony i zobowiązany do prowadzenia spraw spółki.

§ 2. Każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały wspólników prowadzić sprawy, które nie przekraczają zakresu zwykłych czynnoœci spółki. Jeżeli jednak przed zakończeniem takiej sprawy chociażby jeden z pozostałych wspólników sprzeciwi się jej prowadzeniu, potrzebna jest uchwała wspólników.

§ 3. Każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały wspólników wykonać czynnoœć nagłą, której zaniechanie mogłoby narazić spółkę na niepowetowane straty.

Art. 866. [Reprezentowanie spółki] W braku odmiennej umowy lub uchwały wspólników każdy wspólnik jest umocowany do reprezentowania spółki w takich granicach, w jakich jest uprawniony do prowadzenia jej spraw.

Art. 867. [Udział w zyskach i stratach] § 1. Każdy wspólnik jest uprawniony do równego udziału w zyskach i w tym samym stosunku uczestniczy w stratach, bez względu na rodzaj i wartoœć wkładu. W umowie spółki można inaczej ustalić stosunek udziału wspólników w zyskach i stratach. Można nawet zwolnić niektórych wspólników od udziału w stratach. Natomiast nie można wyłączyć wspólnika od udziału w zyskach.

§ 2. Ustalony w umowie stosunek udziału wspólnika w zyskach odnosi się w razie wątpliwoœci także do udziału w stratach.

Art. 868. [Podział i wypłata zysków] § 1. Wspólnik może żądać podziału i wypłaty zysków dopiero po rozwiązaniu spółki.

§ 2. Jednakże gdy spółka została zawarta na czas dłuższy, wspólnicy mogą żądać podziału i wypłaty zysków z końcem każdego roku obrachunkowego.

Art. 869. [Wypowiedzenie udziału] § 1. Jeżeli spółka została zawarta na czas nie oznaczony, każdy wspólnik może z niej wystąpić wypowiadając swój udział na trzy miesiące naprzód na koniec roku obrachunkowego.

§ 2. Z ważnych powodów wspólnik może wypowiedzieć swój udział bez zachowania terminów wypowiedzenia, chociażby spółka była zawarta na czas oznaczony. Zastrzeżenie przeciwne jest nieważne.

Art. 870. [Wypowiedzenie przez wierzyciela osobistego] Jeżeli w ciągu ostatnich szeœciu miesięcy została przeprowadzona bezskuteczna egzekucja z ruchomoœci wspólnika, jego wierzyciel osobisty, który uzyskał zajęcie praw przysługujących wspólnikowi na wypadek wystąpienia ze spółki lub jej rozwiązania, może wypowiedzieć jego udział w spółce na trzy miesiące naprzód, chociażby spółka była zawarta na czas oznaczony. Jeżeli umowa spółki przewiduje krótszy termin wypowiedzenia, wierzyciel może z tego terminu skorzystać.

Art. 871. [Wystąpienie wspólnika] § 1. Wspólnikowi występującemu ze spółki zwraca się w naturze rzeczy, które wniósł do spółki do używania, oraz wypłaca się w pieniądzu wartoœć jego wkładu oznaczoną w umowie spółki, a w braku takiego oznaczenia - wartoœć, którą wkład ten miał w chwili wniesienia. Nie ulega zwrotowi wartoœć wkładu polegającego na œwiadczeniu usług albo na używaniu przez spółkę rzeczy należących do wspólnika.

§ 2. Ponadto wypłaca się występującemu wspólnikowi w pieniądzu taką częœć wartoœci wspólnego majątku pozostałego po odliczeniu wartoœci wkładów wszystkich wspólników, jaka odpowiada stosunkowi, w którym występujący wspólnik uczestniczył w zyskach spółki.

Art. 872. [Spadkobiercy wspólnika] Można zastrzec, że spadkobiercy wspólnika wejdą do spółki na jego miejsce. W wypadku takim powinni oni wskazać spółce jedną osobę, która będzie wykonywała ich prawa. Dopóki to nie nastąpi, pozostali wspólnicy mogą sami podejmować wszelkie czynnoœci w zakresie prowadzenia spraw spółki.

Art. 873. [Przedłużenie umowy] Jeżeli mimo istnienia przewidzianych w umowie powodów rozwiązania spółki trwa ona nadal za zgodą wszystkich wspólników, poczytuje się ją za przedłużoną na czas nie oznaczony.

Art. 874. [Rozwiązanie spółki przez sąd] Z ważnych powodów każdy wspólnik może żądać rozwiązania spółki przez sąd.

Art. 875. [Skutki rozwiązania] § 1. Od chwili rozwiązania spółki stosuje się odpowiednio do wspólnego majątku wspólników przepisy o współwłasnoœci w częœciach ułamkowych z zachowaniem przepisów poniższych.

§ 2. Z majątku pozostałego po zapłaceniu długów spółki zwraca się wspólnikom ich wkłady, stosując odpowiednio przepisy o zwrocie wkładów w razie wystąpienia wspólnika ze spółki.

§ 3. Pozostałą nadwyżkę wspólnego majątku dzieli się między wspólników w takim stosunku, w jakim uczestniczyli w zyskach spółki.

Majątek spółki składa się z wkładów wnoszonych przez poszczególnych wspólników, domniemywa się, że wartoœć wkładów jest jednakowa, wkłady wspólników mają jednakową wartoœć.

Spółka cywilna nie posiada osobowoœci prawnej, w związku z tym nie jest podmiotem prawa własnoœci, czyli nie posiada majątku, własnoœci spółki. Właœcicielami majątku spółki pozostają nadal wspólnicy, tzw. współwłasnoœć łączna. Z tej współwłasnoœci łącznej wynika pewne ograniczenie swobodnego rozporządzania majątkiem przez wspólników. W czasie trwania umowy spółki wspólnik nie może rozporządzać swoim udziałem ani też udziałów w poszczególnych składnikach majątku spółki, to może być możliwe po rozwiązaniu spółki.

Każdy wspólnik jest uprawniony i jednoczeœnie zobowiązany do prowadzenia spraw spółki, które nie przekraczają zakresu zwykłych czynnoœci spółki. (Umowa spółki może stanowić o odmiennym prowadzeniu spraw spółki).

Każdy wspólnik, niezależnie od tego czy prowadzi sprawy spółki czy nie, ma prawo do uzyskania informacji o stanie interesów (majątku, interesach, wynikach, itp.) tej spółki.

Za zobowiązania wspólnicy odpowiadają solidarnie! Odpowiedzialnoœć obejmuje zarówno majątek wspólny jak i majątek indywidualny każdego wspólnika.

Każdy wspólnik ma prawo do równego podziału zysków, oraz obowiązek równego pokrycia strat (są wyjątki - umowa spółki może stanowić inaczej).

Uprawnieniem zasadniczym wspólnika jest możliwoœć wystąpienia ze spółki ale tylko dla takiej, która została zawarta na czas nieoznaczony; poprzez wypowiedzenie udziału na trzy miesiące przed zakończeniem roku obrachunkowego; w każdym czasie z ważnych powodów (np. wyjazd na stałe za granicę).

Rozwiązanie spółki powoduje: (ważne!!)

ü uregulowania prawne (np. jak stanowi umowa),

ü osiągnięcie zamierzonego celu, dla którego ta spółka została zawarta,

ü upływ czasu, na który spółka została zawarta.

Jeżeli mimo wszystko spółka dalej prowadzi działalnoœć, to uważa się przez prawo, że spółka przedłuża swoją działalnoœć na czas nieoznaczony.

Bezwzględne rozwiązanie:

ü pozostaje jeden wspólnik,

ü na podstawie jednomyœlnej uchwały wspólników.

Od chwili kiedy następuje rozwiązanie spółki w odniesieniu do jej majątku mają zastosowanie przepisy o współwłasnoœci w częœciach ułamkowych. Od tego też momentu każdy wspólnik może rozporządzać swym udziałem bez zgody pozostałych współwłaœcicieli.

Następstwem rozwiązania spółki jest likwidacja (proces likwidacji) - zlikwidowanie majątku, spłata długów, œciągnięcie wierzytelnoœci, rozliczenie nadwyżek lub pokrycie strat, zwrot wkładów.

Spółka cywilna, która stanowi tylko stosunek zobowiązaniowy między wspólnikami nie może nosić nazwy. Okreœla się wyłącznie za pomocą nazwy wspólników. Nazwa s. c. nie podlega ochronie prawnej.

Spółka Cywilna w ewidencji działalnoœci gospodarczej.

Wymaga zgłoszenia do ewidencji działalnoœci gospodarczej z wyjątkiem przypadków okreœlonych w art. 9 ustawy o działalnoœci gospodarczej.

Stosunki majątkowe

Spółkę cywilną można wnieœć jako aport (wkład niepieniężny) do Sp. z o.o. oraz S.A. jak również do innej spółki cywilnej.

Spółka cicha (jest odmiana spółki cywilnej) - umowa spółki nienazwana w formie pisemnej

Wspólnik cichy:

ü nie prowadzi spraw spółki,

ü nie reprezentuje spółki wobec osób trzecich,

ü jego nazwisko nie figuruje w nazwie spółki,

ü może wnieœć wkład pieniężny lub rzeczowy do spółki, wniesiony majątek może stracić lub powiększyć,

ü nie ponosi żadnej odpowiedzialnoœci za sprawy spółki.

Spółki prawa handlowego

- jawna

- komandytowa

- z ograniczoną odpowiedzialnoœcią,

- spółka akcyjna

Pierwotnym aktem, który doprowadza do powstania spółki jest umowa między wspólnikami a w przypadku Spółki Akcyjnej podpisanie Statutu.

Dokonanie rejestracji w sądzie. Tylko spółka z o.o. i S.A. w momencie rejestracji otrzymują osobowoœć prawną. Prowadzenie spraw spółki i reprezentowanie spraw spółki na zewnątrz powierzane jest specjalnie do tego powołanym organom (zarząd i prokurenci).

Spółka komandytowa i jawna nie posiadają osobowoœci prawnej, ale maja zdolnoœć prawną, do czynnoœci prawnej i procesową.

Umowa w formie aktu notarialnego.

Spółka Akcyjna i Spółka z ograniczoną odpowiedzialnoœcią otrzymują osobowoœć prawną w momencie rejestracji. Oznacza to, że wspólnicy mogą prowadzić sprawy spółki i ją reprezentować. Organami są Członkowie Zarządu i Prokurenci.

Prokura jest to pełnomocnictwo udzielane przez poszczególne rodzaje spółek handlowych do reprezentowania spółki. Osoba, której udzielono prokury jest uprawniona do wykonywania wszystkich czynnoœci sądowych i pozasądowych. Prokura nie może być przeniesiona na inną osobę. Udzielenie i wygaœnięcie prokury wymaga wpisu do rejestru handlowego. Można ja w każdej chwili odwołać. Powołanie prokurenta wymaga wpisu do Rejestru Handlowego wraz z notarialnym wzorem podpisu. Prokura wygasa z mocy prawa gdy ogłoszono likwidację spółki i upadłoœć spółki. Wzór podpisu prokurenta musi być okreœlony notarialnie.

Spółka jawna

Wyrosła ze Spółki Cywilnej i wiele uregulowań dotyczy właœnie spółki cywilnej.

Spółka jawna jest to spółka osobową bez osobowoœci prawnej.

Wkłady wnoszone przez wspólników, odpowiedzialnoœć za prawa i obowiązki, reprezentowanie, udziały w zyskach i stratach, wystąpienie ze spółki jest takie samo jak w Spółce Cywilnej.

Charakterystyczne cechy Spółki Jawnej:

ü bezpoœrednia, osobista, solidarna i nieograniczona odpowiedzialnoœć każdego wspólnika,

ü każdy wspólnik jest upoważniony do samodzielnego reprezentowania i zaciągania zobowiązań (o ile umowa spółki nie stanowi inaczej),

ü wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach jako zwrotu wydatków i do równego uczestniczenia w stratach.

Zaistnienie spółki jawnej jako prawnego podmiotu gospodarczego wymaga jej zarejestrowania we właœciwym Sądzie Rejonowym.

Rozwiązanie spółki może nastąpić:

ü z przyczyn przewidzianych w umowie za zgodą wszystkich wspólników,

ü ogłoszenie upadłoœci spółki,

ü œmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłoœci,

ü wspólnik może wypowiedzieć umowę spółki,

ü wskutek wyroku sądowego.

Efektem tego jest likwidacja i wykreœlenie z Rejestru Handlowego

Spółka komandytowa

Cechy charakterystyczne:

ü za zobowiązania spółki wobec wierzycieli odpowiada jeden ze wspólników (komplementariusz) całym swym majątkiem i ma prawo do reprezentacji

ü komandytariusz - odpowiada w sposób ograniczony, czyli do wysokoœci wkładów - komandytariusz w związku z tym jest odsunięty od prowadzenia spraw spółki i jej reprezentowania,

ü nie posiada osobowoœci prawnej.

Utworzenie spółki komandytowej:

ü umowa w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważnoœci,

ü wpis do Rejestru Handlowego.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnoœcią

Spółka kapitałowa wieloosobowa lub jednoosobowa, posiada osobowoœć prawną.

Warunki zawarcia spółki:

ü zawarcie umowy spółki w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważnoœci - powinna zawierać nazwę firmy, okreœlić firmę, jej siedzibę itp.)

ü wniesienie całego kapitału zakładowego,

ü ustanowienie władz spółki,

ü wpis do Rejestru Handlowego.

1. przypadek - jednoosobowa spółka z o.o. powstaje na podstawie aktu erekcyjny (powołującego do życia spółkę) - akt założycielski

reszta jw.

2. przypadek - większa iloœć wspólników ale po wyjœciu ze spółki wspólników zostaje jeden.

Dodatkowe wymogi (KH Art. 160)

Art. 160. [Powstanie spółki]

Do powstania spółki z ograniczoną odpowiedzialnoœcią potrzeba:

1) zawarcia umowy spółki;

2) wniesienia całego kapitału zakładowego;

3) ustanowienia władz spółki;

4) wpisu do rejestru handlowego.

Organy spółki i władze:

ü Zarząd (jedno lub wieloosobowy) - ma prawo do reprezentowania spółki,

ü Rada Nadzorcza lub Komisja Rewizyjna,

ü Zgromadzenie wspólników

Art. 206. [Organy spółki]

§ 1. Umowa spółki może ustanowić radę nadzorczą lub komisję rewizyjną albo obie te władze.

§ 2. W spółkach, w których kapitał zakładowy przewyższa kwotę 25.000 złotych, a wspólników jest

więcej niż pięćdziesięciu, powinna być ustanowiona rada nadzorcza lub komisja rewizyjna.

§ 3. W przypadku ustanowienia rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej umowa spółki może

wyłączyć indywidualną kontrolę wspólników.

Rada nadzorcza składa się z co najmniej 3 członków. Badanie bilansu, rachunku strat i zysków, spraw Zarządu.

Zgromadzenie wspólników:

Zwyczajne

Nadzwyczajne

Art. 223. [Termin i przedmiot]

§ 1. Zwyczajne zgromadzenie powinno odbyć się w ciągu szeœciu miesięcy po upływie każdego roku obrotowego.

§ 2. Przedmiotem jego powinno być:

1) rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania, bilansu oraz rachunku zysków i strat za rok ubiegły;

2) powzięcie uchwały o podziale zysków lub o pokryciu strat, jeżeli umowa spółki przekazuje sprawy te zgromadzeniu wspólników;

3) udzielenie władzom spółki pokwitowania z wykonania przez nie obowiązków.

§ 3. W sprawach powyższych pisemne głosowanie jest wyłączone.

§ 4. Przedmiotem zwyczajnego zgromadzenia mogą być także inne sprawy.

Art. 224. [Zgromadzenie nadzwyczajne]

Nadzwyczajne zgromadzenie zwołuje się w przypadkach, oznaczonych w dziale niniejszym lub w umowie spółki, nadto, gdy organa lub osoby, uprawnione do zwoływania zgromadzeń, uznają to za wskazane.

Kapitał spółki z o.o.:

ü Udziały członków

- pieniężne,

- niepieniężne (aporty) - proporcjonalne do pieniężnego.

Kapitał nie może być uszczuplany, może być powiększany.

Wspólnik ma prawo:

ü do nadzorowania działalnoœci spółki,

ü do udziału w zyskach,

ü do wglądu do dokumentów.

Rozwiązanie spółki:

ü z przyczyn przewidzianych w umowie,

ü na mocy uchwały wspólników - w formie uchwały notarialnej,

ü na skutek upadłoœci,

ü z innych przyczyn przewidzianych w Kodeksie Handlowym.

Spółka akcyjna

Procedura tworzenia

Spółka akcyjna w odróżnieniu od innych spółek może być zawiązana dla pewnego celu, nawet nie gospodarczego. Akcja spółki jest papierem wartoœciowym. Prawa i obowiązki akcjonariuszy maja charakter zmienny. Statut spółki akcyjnej jest zawsze sporządzany w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważnoœci. Osoby podpisujące statut są zarazem założycielami spółki. Założycielami spółki akcyjnej mogą być zarówno osoby fizyczne jak i osoby prawne.

Organy spółki akcyjnej

Organami spółki akcyjnej są:

Ř zarząd,

Ř rada nadzorcza lub komisja rewizyjna,

Ř walne zgromadzenie.

Członków organów obowiązuje zakaz konkurencji.

Do szczególnych uprawnień rady nadzorczej należy badanie bilansu oraz rachunku strat i zysków. Natomiast komisja rewizyjna ma te same zadania co rada nadzorcza z tym, że może również badać inne zagadnienia dotyczące działalnoœci spółki.

Kompetencje walnego zgromadzenia

Walne zgromadzenie powinno odbyć się w terminie do 6 miesięcy w stosunku do roku obrotowego. Walne zgromadzenie zatwierdza sprawozdania roczne, podejmuje uchwały o podziale zysków i strat, udziela pokwitowania zarządowi spółki, podejmuje uchwały o zbyciu i wydzierżawieniu przedsiębiorstwa, itp. Każda uchwała statutu wymaga uchwały walnego zgromadzenia. Zgromadzenie akcjonariuszy może być zwyczajne albo nadzwyczajne.

Prawa akcjonariuszy

Najważniejsze prawa są o charakterze majątkowym i nie majątkowym. Prawa o charakterze majątkowym to:

Ř prawo do dywidendy (czyli do uczestnictwa w podziale zysku),

Ř prawo do uczestnictwa w podziale majątku spółki po likwidacji,

Ř prawo do poboru akcji nowej emisji.

Prawa o charakterze nie majątkowym (czyli prawa korporacyjne):

Ř prawo do przeglądania księgi akcji,

Ř prawo do uczestniczenia w walnym zgromadzeniu,

Ř prawo do głosu w walnym zgromadzeniu,

Ř prawo do powoływania pełnomocnika, który będzie uczestniczył w walnym zgromadzeniu,

Ř bierne prawo wyborcze,

Ř prawo mniejszoœci (1/10 kapitału akcyjnego występuje o zwołanie nadzwyczajnego walnego zgromadzenia i ma prawo wprowadzić swojego reprezentanta do składu rady nadzorczej i komisji rewizyjnej).

Podstawowe obowiązki akcjonariuszy wobec spółki:

Ř obowiązek dokonania pełnej wpłaty na akcje,

Ř obowiązek dokonywania wpłat na akcje w sposób równomierny,

Ř obowiązek powtarzających się œwiadczeń niepieniężnych.

Rozwiązanie spółki akcyjnej powodują:

Ř przyczyny przewidziane w statucie,

Ř uchwała walnego zgromadzenia o rozwiązaniu spółki,

Ř ogłoszenie upadłoœci spółki,

Ř inne przyczyny przewidziane prawem.

Istnieje możliwoœć przekształcenia spółki akcyjnej w spółkę z o.o. ma to miejsce wtedy, kiedy jest uchwaůa akcjonariuszy posiadajŕcych przynajmniej poůowć kapitaůu akcyjnego i musi byă powzićta przy gůosach oddanych.

Sposoby łączenia spółek:

Ř przeniesienie całego majątku spółki przejętej na inną spółkę kontynuującą w zamian za akcje,

Ř zawiązanie nowej spółki akcyjnej na którą przenosi się cały majątek łączących się spółek w zamian za akcje nowej spółki.

Spółki nie ujęte ani w kodeksie handlowym ani kodeksie cywilnym to np. spółki wodne.

Działalnoœć gospodarcza banków

Banki nie mogą tworzyć spółek prawa cywilnego lub handlowego oraz spółdzielni. Banki mogą w zamian tworzyć grupy kapitałowe, tj. grupy banków. Jest możliwoœć tworzenia różnego rodzaju banków specjalistycznych.

W Polsce mogą działać baki państwowe, spółdzielcze albo banki w formie spółek akcyjnych. Tworzenie banków może zachodzić tylko wtedy, gdy zostało zapewnione wyposażenie banków (w fundusze własne), założyciele banków i osoby przeznaczone do objęcia stanowisk kierowniczych dają rękojmię prowadzania działalnoœci w sposób nienaganny - zgodny z prawem.

Banki państwowe - mogą być tworzone przez Radę Ministrów w drodze wyłącznie rozporządzenia na wniosek ministra skarbu państwa, tzn. minister skarbu państwa tworzy w drodze rozporządzenia bank ale wymagana jest opinia komisji nadzoru bankowe. Bank państwowy nie podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorstw państwowych. Organami banku państwowego są: rada nadzorcza i zarząd. Statut.

Bank w formie spółki akcyjnej - założycielami banku mogą być zarówno osoby prawne jak i fizyczne, założycieli nie może być mniej niż trzech. Taki bank powstaje na podstawie zezwolenia komisji nadzoru bankowego w uzgodnieniu z ministrem finansów. Organami nadzoru są: walne zgromadzenie, rada nadzorcza i zarząd (jak dla S.A.).

Banki spółdzielcze - założycielami banku spółdzielczego mogą być tylko osoby fizyczne w iloœci przewidzianej przez prawo spółdzielcze. Bank może powstać na podstawie (musi być zezwolenie) zezwolenia komisji nadzoru bankowego, które wydawane jest w porozumieniu z ministrem finansów. Bank spółdzielczy ma swój statut sporządzony w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważnoœci.

Najważniejsze czynnoœci banków (oprócz czynnoœci zwykłych takich jak: operacje czekowe, wekslowe, udzielanie kredytów, obrót papierami wartoœciowymi, itp.) to:

prowadzenie rachunków bankowych dla osób fizycznych i prawnych,(rachunki bieżące, pomocnicze, oszczędnoœciowe itp.).

Każda działalnoœć banków podlega nadzorowi przez komisje nadzoru bankowego, jak również nadzoru sprawowanego przez NBP, zgodnie z prawem bankowym. W stosunku do banków może być prowadzone postępowanie naprawcze. Bank może upaœć. W razie powstanie finansowej, albo groŸby jej wystąpienia zarząd banku ma obowiązek niezwłocznie powiadomić komisję nadzoru bankowego, przy równoczesnym przedstawieniu programu naprawczego. Może zajœć koniecznoœć ustanowienia zarządu komisarycznego.

Spółdzielnie

Spółdzielnia jest dobrowolnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób. Charakteryzuje ją zmienny skład osobowy, zmienny fundusz udziałowy, działa we własnym interesie - w interesie swoich członków prowadzi działalnoœć gospodarczą. Majątek spółdzielni jest prywatną własnoœcią jej członków. Charakterystyczne cechy spółdzielni:

Ř jest zrzeszeniem (???),

Ř dobrowolnoœć członkostwa,

Ř zmienny skład osobowy,

Ř zmiennoœć funduszu udziałowego,

Ř prowadzenie działalnoœci w imieniu i interesie członków,

Ř możliwoœć prowadzenia działalnoœci dodatkowe, np. kulturalno -oœwiatowej.

Spółdzielnię może założyć co najmniej 10 osób fizycznych albo trzy osoby prawne. (dla spółdzielni rolniczych liczba osób nie mniejsza niż 5). Procedura tworzenia spółdzielni jest podobna jak innych podmiotów gospodarczych; trzeba uchwalić statut spółdzielni, podpisać go, wybrać organy spółdzielni, złożyć wniosek do sądu w celu zarejestrowania. Rejestr spółdzielni jest w Warszawie. W momencie zarejestrowania spółdzielni wszyscy, którzy do tej spółdzielni przystąpili staja się automatycznie jej członkami. Przyjęcie nowego członka wiąże się z wypełnieniem przez kandydata deklaracji i podjęciem uchwały przez zarząd zatwierdzającej przyjęcie kandydata w poczet członków spółdzielni. Rejestr członków prowadzi zarząd.

Najważniejszym organem spółdzielni jest walne zgromadzenie. Członek spółdzielni może brać udział w walnym zgromadzeniu tylko osobiœcie. Każdy członek ma jeden głos bez względu na liczbę posiadanych udziałów.

Zarząd spółdzielni zwołuje walne zgromadzenie przynajmniej raz w roku. Walne zgromadzenie zarząd zwołuje na żądanie rady nadzorczej jak również jeżeli 1/10 członków jednak nie mniej niż 3 członków wystąpi z takim wnioskiem.

Rada nadzorcza w spółdzielni sprawuje taką samą rolę jak w spółkach handlowych. Radę nadzorcza tworzą wyłącznie członkowie spółdzielni. Iloœć osób rady nadzorczej jest okreœlona w statucie. Nie może być członkiem zarządu i rady nadzorczej ta sama osoba.

Spółdzielnia prowadzi działalnoœć gospodarczą na zasadach rachunku ekonomicznego przy zapewnieniu korzyœci członkom spółdzielni, dlatego też spółdzielnia odpowiada za swoje zobowiązania całym swym majątkiem.

Każda spółdzielnia raz na trzy lata powinna podać się lustracji w celu badania legalnoœci, gospodarnoœci i rzetelnoœci działania. Do tych celów powołany jest związek rewizyjny działający przy Krajowej Radzie Spółdzielców.

Spółdzielnie można łączyć, likwidować, przekształcić w spółkę z o.o., spółdzielnia może upaœć. Zasady przeprowadzenia likwidacji są takie same jak w spółkach.

Warto zapamiętać, że jest kilka rodzajów spółdzielni:

Ř spółdzielnie produkcyjne,

Ř spółdzielnie rolnicze, (kółka rolnicze) usług rolniczych,

Ř spółdzielnie pracy,

Ř spółdzielnie mieszkaniowe.

Fundacja

Każda osoba fizyczna i prawna może założyć fundację. Do założenia fundacji przez osoby prawne musi być postanowienie woli osoby chcącej założyć fundację w formie aktu notarialnego. To oœwiadczenie muszą złożyć wszyscy fundatorzy.

Jeœli chodzi osoby fizyczne to mogą one działać osobiœcie albo przez pełnomocników. Przy zakładaniu fundacji istotny jest cel dla jakiego ma ta fundacja powstać. Cel ten musi być zgodny z ustawą. Oprócz tego muszą być wskazane składniki majątkowe przeznaczone na realizację tego celu. Żeby fundacja mogła powstać musi mieć ustanowiony statut, w którym okreœla się nazwę, cele, majątek, itp. Fundacja może prowadzić również działalnoœć gospodarczą.

Fundacje zagraniczne mogą tworzyć przedstawicielstwa na terytorium polski po uzyskaniu zezwolenia, które jest jednoczeœnie zgodą na podjęcie działalnoœci okreœlonej w zezwoleniu. Takie przedstawicielstwo musi przestrzegać przepisów polskich oraz prowadzić działalnoœć gospodarczą na terytorium polski, ale tylko taką, która jest okreœlona w statucie i na warunkach obowiązujących w Polsce.

Nadzór nad fundacjami sprawuje, albo właœciwy minister, albo wojewoda. Tylko minister albo wojewoda może wystąpić do sądu o zawieszenie działalnoœci fundacji, w przypadku gdy fundacja działa nie zgodnie z przepisami prawa.

Fundacja ulega likwidacji gdy:

Ř osiągnie cel dla którego została ustanowiona,

Ř wyczerpią się œrodki finansowe i majątek fundacji,

Ř inne postanowienie statutu,

Ř wojewoda zwróci się do sądu o likwidację fundacji.

Szczególne przywileje fundacji:

Ř fundatorzy są zwolnieni z wszelkiego rodzaju opłat przy zakładaniu fundacji,

Ř nabyte spadki, otrzymane dary, zapisy są wolne od podatku od spadków i darowizn,

Rzemiosło

W roku 1989 uchwalono ustawę o rzemioœle, która reguluje:

Ř status prawny rzemieœlnika,

Ř samorządnoœć rzemieœlniczą,

Ř wymagania kwalifikacyjne,

Ř prawa i obowiązki rzemieœlników.

Rzemiosłem jest zawodowe wykonywanie działalnoœci gospodarczej przez osoby fizyczne, albo spółki cywilne osób fizycznych, ale z udziałem kwalifikowanej pracy własnej, w imieniu własnym, na własny rachunek przy zatrudnieniu do 15 pracowników najemnych (do tych pracowników nie wlicza się emerytów i rencistów, członków rodziny pozostającej we wspólnym gospodarstwie domowym).

Rzemieœlnik ma możliwoœć uzyskania statutu rzemieœlnika cechowego, co wymaga złożenia deklaracji i przyjęcia do organizacji rzemiosła.

Do rzemiosła nie zaliczamy: działalnoœci handlowej, gastronomicznej, transportowej, usług hotelarskich, wykonywanych wolnych zawodów, usług leczniczych oraz działalnoœci wytwórczej i usługowej artystów plastyków i fotografików.

Podstawowe prawa i obowiązki pracownika:

Ř ma prawo do zrzeszania się w cechach i spółdzielniach rzemiosła,

Ř ma prawo być wybierany do organów zarządczych rzemiosła,

Ř ma prawo korzystać z uproszczonych form opodatkowania, ulg podatkowych na zasadach ogólnych.

Istnieją organizacje samorządu rzemiosła powstałe z inicjatywy członków na zasadzie dobrowolnoœci. Zadaniem ich jest rozwijanie działalnoœci społeczno gospodarczej rzemiosła a głównie udzielanie pomocy tym zrzeszonym rzemieœlnikom w zakresie szkolenia, dostępu do œrodków produkcji, pomoc w zakresie uzyskiwania zleceń, itp.

Organizacje samorządu rzemiosła to przede wszystkim: cech rzemiosł różnych, cech kominiarzy, szewców, kapeluszników, itd. Oprócz cechów istnieją rzemieœlnicze spółdzielnie, izby rzemieœlnicze, związek rzemiosła polskiego.

Kwalifikacje rzemieœlnika (droga do zostania rzemieœlnikiem) -doczytać we własnym zakresie-

Partie polityczne

Działalnoœć gospodarcza partii politycznych polega na tym, że ponieważ partia jest dowolną (?) organizacją, która występuje pod okreœloną nazwą, która stawia sobie za cel udział w życiu publicznym poprzez wywieranie metodami demokratycznymi wpływu na kształtowanie polityki państwa, w związku z tym partia ta podlega rejestracji, musi mieć statut, itd., itd. Z chwilą wpisania do ewidencji partia posiada osobowoœć prawną.

Nazwa partii podlega ochronie prawnej jako dobro osobiste; nazwa, skrót nazwy, symbol graficzny korzystają z ochrony prawnej. Majątek partii stanowią składki członkowskie, darowizny, spadki, zapisy, zbiórki publiczne a także dochody z działalnoœci gospodarczej.

Partie mogą prowadzić działalnoœć gospodarczą wyłącznie w formie spółdzielni lub udziałów w spółkach (z wyjątkiem spółek z udziałem skarbu państwa albo spółek z udziałem kapitału zagranicznego). Dochody partii politycznych są wolne od podatku dochodowego ale tylko w takiej częœci w jakiej zostały przeznaczone na cele statutowe partii.

Działalnoœć gospodarcza partii politycznych polega na sprzedaży tekstów statutu, programów partii a także przedmiotów symbolizujących tą partię (np. znaczki) a także wykonywaniem odpłatnych drobnych usług na rzecz osób trzecich z wykorzystaniem posiadanego sprzętu biurowego.

Partię można rozwiązać z przyczyn okreœlonych w statucie albo postanowieniem sądu (likwidator).

Działalnoœć gospodarcza stowarzyszeń

Stowarzyszenie jest dobrowolnym, samorządnym i trwałym zrzeszeniem o cechach nie zarobkowych. Dobrowolnoœć polega na swobodzie tworzenia stowarzyszeń; trwałoœć dotyczy celów a nie osób.

Nie zarobkowy charakter stowarzyszenia odróżnia je od spółek a zbliża do fundacji. Stowarzyszenie samo okreœla swój cel działania, statut, program, strukturę organizacyjną, itd. Bieżąca działalnoœć stowarzyszenia polega na pracy społecznej członków tego stowarzyszenia.

Rozróżniamy stowarzyszenia:

Ř rejestrowane - powstaje, gdy co najmniej 15 osób fizycznych uchwali statut stowarzyszenia i wybierze komitet założycielski, w tych stowarzyszeniach osoby prawne mogą być jedynie wspierającymi członkami stowarzyszenia. Stowarzyszenie z mocy prawa jest zobowiązany powołać zarząd i organ kontroli wewnętrznej (komisję rewizyjną lub kontrolera wewnętrznego). Procedura tworzenia: komitet założycielski składa wniosek o rejestrację oraz statut i listę założycieli w sądzie wojewódzkim. Stowarzyszenie rejestrowane może prowadzić działalnoœć gospodarczą. Dochody z działalnoœci gospodarczej mogą być przeznaczone jedynie na działalnoœć statutową i nie mogą być dzielone między członków,

Ř zwykłe - co najmniej 3 osoby fizyczne mogą założyć takie stowarzyszenie zwykłe. Uchwalają regulamin działalnoœci, nazwę, cele, œrodki, cele działania, siedzibę, przedstawiciela, który będzie to stowarzyszenie reprezentował, itd. Takiego stowarzyszenia nie rejestruje się, lecz informuje wojewodę o powstaniu takiego stowarzyszenia. Wojewoda jest organem nadzorującym. Stowarzyszenie zwykłe otrzymuje œrodki na działalnoœć wyłącznie ze składek członkowskich. Stowarzyszenie takie nie będzie mogło działać jeżeli:

· będzie chciało powoływać terenowe jednostki organizacyjne,

· nie może tworzyć związków stowarzyszeń,

· osoby prawne nie mogą założyć stowarzyszenia,

· nie może prowadzić działalnoœci gospodarczej,

· nie może otrzymywać spadków, zapisów, darowizn, dotacji, korzystać z ofiarnoœci publicznej.

Gospodarka komunalna

Gospodarka komunalna ma na celu bieżące i nie przerwane zaspakajanie zbiorowych potrzeb ludnoœci poprzez œwiadczenie usług powszechnie dostępnych. Problem zaspakajania potrzeb ludnoœci dotyczy działalnoœci gmin. Gospodarka komunalna może być prowadzona w dwóch formach: w formie zakładów budżetowych albo w formie spółek prawa handlowego (ale tylko spółki z o.o. albo spółki akcyjne). Działalnoœć ta może być powierzona (na zasadzie przetargu albo na podstawie ustawy o zamówieniach publicznych) w drodze umowy innym podmiotom gospodarczym.

Gospodarka komunalna obejmuje (jest to ustawowy obowiązek każdej gminy): zaopatrzenie w wodę, energię cieplną, wywóz œmieci, transport, komunikacja, itd.

O sposobie prowadzenia tej działalnoœci gospodarczej decyduje rada gminy. Dla wykonywania niektórych usług w zakresie usług komunalnych powołuje się spółki (z o.o. lub S.A.). Spółkę taką powołuje rada gminy. Zarząd spółki i radę nadzorczą powołuje zarząd miasta. Zgromadzeniem wspólników jest zarząd miasta.

Gmina może posiadać udziały lub akcje w spółkach jeżeli spółki te:

Ř zajmują się czynnoœciami bankowymi,

Ř prowadzą działalnoœć na rzecz samorządu terytorialnego.

Radni gminy nie mogą być członkami władz które zarządzają albo kontrolują albo są pełnomocnikami handlowymi spółek prawa handlowego z udziałem komunalnych osób prawnych.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
od Elwiry, prawo gospodarcze 03
prawo gospodarcze wspĂłlny znak towarowy
prawo gospodarcze orzecznictwo konkurencja
Prokura, Prawo Gospodarcze
Koncesjonowanie działalności gospodarczej, Prawo gospodarcze publiczne, referaty
Wady i zalety spółki cywilnej, prawo, prawo gospodarcze
PRAWO GOSPODARCZE Ćwiczenia nr 
zymonik,prawo gospodarcze, umowa zlecenie
Prawo Gospodarcze Skrypt
Prawo gospodarcze publiczne wykład! 10 2011
prawo gospodarcze rejstracja działalności gospodarczej cz3
Dziennik Ustaw Nr 6 poz. 27 ustawa o gospodarce finansowej przedsiebiorstw panstwowych, Administracj
Odpowiedzi na zagadnienia z publicznego prawa gospodarczego, Publiczne prawo gospodarcze
XIII NIEKTORE UMOWY, chomik, studia, STUDIA - 1 rok, Prawo Gospodarcze
Prawo Gospodarcze Zakres egzaminu, Prawo

więcej podobnych podstron