Służba BHP. Nadchodzą zmiany
Pracodawca zatrudniający więcej niż 100 pracowników tworzy służbę bezpieczeństwa i higieny pracy, pełniącą funkcje doradcze i kontrolne w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sylwia Oziembłoaudytor wewnętrzny systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy
Nowe rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy wchodzi w życie 1 lipca br., które rozszerza m.in. uprawnienia służby bezpieczeństwa i higieny pracy, dotyczące przeprowadzanych kontroli wewnątrzzakładowych.
Kontrola warunków pracy Obecnie do zakresu działania służby bhp (na mocy nadal obowiązującego do 1 lipca br. rozporządzenia w sprawie służby bhp) należy m.in. przeprowadzanie kontroli warunków pracy oraz przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Taki sam zapis umieszczono w ww. rozporządzeniu zmieniającym, jednak rozwinięto jego treść.
WAŻNE W nowym brzmieniu tego zapisu wskazano na sprawy, które służba bhp ma w szczególności brać pod uwagę przy kontrolach warunków pracy.
Uwzględniono przy tym szczególną ochronę zdrowia niektórych grup pracowników w zakładzie oraz związek z zagrożeniami dla zdrowia występującymi w związku z wykonywaną pracą. Należą do nich stanowiska pracy, na których są zatrudnione kobiety w ciąży lub karmiące dziecko piersią, młodociani, niepełnosprawni, a także pracownicy wykonujący pracę zmianową, w tym pracujący w nocy. Ponadto przepis wyraźnie wskazuje na konieczność przeprowadzania przez służbę bhp kontroli warunków pracy oraz przestrzegania przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, uwzględniając również osoby fizyczne wykonujące pracę na innej podstawie niż stosunek pracy. Kontrola może dotyczyć prac wykonywanych w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę. Tym samym kontrola warunków pracy przez służbę bhp nie będzie dotyczyła jedynie pracowników, ale też osób świadczących pracę u pracodawcy na podstawie np. umów zlecenia.
Udział w konsultacjach Znowelizowane przepisy Kodeksu pracy przewidują konsultowanie wszystkich działań w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy z pracownikami lub ich przedstawicielami.
W myśl opisywanego rozporządzenia do zakresu działania służby bhp będzie należeć uczestniczenie w zakładzie w takich konsultacjach. Oczywiście służba bhp nadal będzie miała obowiązek uczestniczyć w pracach komisji bhp oraz innych zakładowych komisji zajmujących się problematyką bezpieczeństwa i higieny pracy, w tym zapobiegania chorobom zawodowym i wypadkom przy pracy.
Pracodawca ma obowiązek udostępnić osobom wykonującym obowiązki służby bhp, niezależnie czy są pracownikami zakładu, czy specjalistami spoza zakładu, informacje mogące wpływać na bezpieczeństwo pracy i ochronę zdrowia pracowników. Nowy przepis wskazuje, jakie informacje w szczególności pracodawca ma obowiązek udostępnić, nie zamyka jednak tego katalogu. Należą do nich sprawy związane ze stanem środowiska pracy, w tym wyniki badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. Osoba wykonująca zadania służby bhp powinna mieć również przekazane informacje o zastosowanych dotychczas środkach technicznych i organizacyjnych, które zapobiegają zagrożeniom zdrowia lub życia pracowników w odniesieniu do zakładu pracy i poszczególnych stanowisk pracy. Przekazane powinny być również informacje związane ze środkami przewidzianymi w razie potrzeby udzielania pierwszej pomocy, gaszenia pożaru i ewakuacji pracowników.
Oprócz zadań, służba bezpieczeństwa i higieny pracy ma uprawnienia określone przepisem rozporządzenia. W rozporządzeniu zmieniającym wyraźnie określono, iż uprawnienia te przysługują również pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy w zakładzie, a któremu powierzono obowiązki służby bhp oraz specjaliście spoza zakładu pracy wykonującemu zadania służby bhp.
Czas pracy Nowe zapisy regulują kwestię czasu pracy pracownika służby bezpieczeństwa i higieny pracy. Organizacja i rozkład czasu pracy pracownika służby bhp, jak też pracownika zatrudnionego przy innej pracy, a któremu powierzono wykonywanie zadań służby bhp, powinny zapewniać pełną realizację zadań określonych w rozporządzeniu w sprawie służby bhp.
Wymagania kwalifikacyjne W zakładach pracy pracownicy służby bhp powinni być zatrudniani na stanowiskach pracy wymienionych w rozporządzeniu w sprawie służby bhp, niekoniecznie zgodnych z nazewnictwem przyjętym w dany zakładzie. W nowym przepisie rozszerzono dotychczas obowiązujący katalog stanowisk pracy, na których można zatrudniać w zakładzie pracowników służby bhp. Oprócz wymienianych w poprzednim przepisie stanowisk: inspektora, starszego inspektora, specjalisty oraz głównych specjalistów do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy wprowadzono nowe stanowisko - starszego specjalisty do spraw bhp.
Wraz z tą zmianą wprowadzono również nowe wymagania kwalifikacyjne dla osób zatrudnianych na stanowiskach pracowników służby bhp.
Inspektorem do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy będzie mogła być jedynie osoba posiadająca zawód technika bhp.
Starszy inspektor do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy będzie musiał posiadać zawód technika bhp oraz co najmniej 3-letni staż w służbie bhp (a nie - jak dotychczas 3-letni staż zawodowy) lub wykształcenie wyższe o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy albo studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
Stanowisko specjalisty do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy będzie mogła zajmować osoba mająca wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bhp albo studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz co najmniej 1 rok stażu pracy w służbie bhp.
Nowe stanowisko - starszego specjalisty do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy będzie mogła zajmować osoba z wyższym wykształceniem o kierunku lub specjalności w zakresie bhp albo po studiach podyplomowych w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz z co najmniej 3-letnim stażem pracy w służbie bhp.
Z kolei głównym specjalistą do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy będzie mogła zostać osoba posiadająca wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bhp albo studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz co najmniej 5-letni staż pracy w służbie bhp.
Osoby zatrudnione w służbie bhp i wykonujące jej zadania w dniu wejścia w życie rozporządzenia zmieniającego (1 lipca br.), a niespełniające wymienionych wyżej nowych wymagań kwalifikacyjnych, zachowują prawo do zatrudnienia w służbie bhp i wykonywania jej zadań przez okres 5 lat od dnia wejścia w życie ww. rozporządzenia.
Źródło: Serwis Prawno-Pracowniczy Nr 004/2005 z dnia 2005-01-25