Czerwony Krzyż (Red Cross) - międzynarodowa organizacja humanitarna i charytatywna, założona w 1864 z inicjatywy Szwajcara H. Dunanta, w celu niesienia pomocy rannym żołnierzom. Od 1988 Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża i Półksiężyca.
Obejmuje kilka organizacji: Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża, założony w Genewie w 1864, Międzynarodową Federację Krajowych Towarzystw Czerwonego Krzyża, Czerwonego Półksiężyca oraz Czerwonego Lwa i Słońca (nazwa od 1991, wcześniej Liga Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża, utworzona w 1919 w Genewie), Stowarzyszenia Narodowe Czerwonego Krzyża.
Najwyższym organem uchwałodawczym Ruchu jest Międzynarodowa Konferencja Czerwonego Krzyża zbierająca się co 4 lata, z udziałem przedstawicieli MKCK, Ligi i krajowych stowarzyszeń oraz przedstawicieli państw, które ratyfikowały konwencje genewskie z 1949. MKCK składa się wyłącznie z obywateli szwajcarskich, jego symbolem od 1980 jest czerwony krzyż na białym tle (zamienione barwy Szwajcarii). Stanowi on centrum informacji o jeńcach, osobach zaginionych, interweniuje w ich sprawach, udziela pomocy ofiarom międzynarodowych konfliktów, współuczestniczy w opracowywaniu nowych konwencji humanitarnych, może być mediatorem. Za swe zasługi otrzymał pokojową Nagrodę Nobla w 1917, 1944 i 1963.
Liga Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża zrzesza krajowe organizacje z całego świata (występujące pod nazwą Czerwony Półksiężyc w krajach islamu, Czerwony Lew w Iranie, Czerwona Gwiazda w Izraelu). Jej dewizą jest per humanitatem ad pacem (przez humanitaryzm do pokoju), hasło przyjęte w 1961 na praskim spotkaniu - Konferencji Rady Pełnomocników. Jej zadaniem jest rozwój krajowych Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża, podnoszenie poziomu sanitarnego, ochrony zdrowia ludności, udzielanie pomocy społecznej. Również otrzymała pokojową Nagrodę Nobla w 1963.
Przykładem stowarzyszenia narodowego jest Polski Czerwony Krzyż (PCK) założony w 1919, podobnie jak inne narodowe grupy zajmujący się pomocą humanitarną w kraju i organizowaniem akcji pomocy dla regionów ogarniętych klęską żywiołową lub konfliktami.
MKCK składa się wyłącznie z obywateli szwajcarskich, jego symbolem od 1980 jest czerwony krzyż na białym tle (zamienione barwy Szwajcarii). Stanowi on centrum informacji o jeńcach, osobach zaginionych, interweniuje w ich sprawach, udziela pomocy ofiarom międzynarodowych konfliktów, współuczestniczy w opracowywaniu nowych konwencji humanitarnych, może być mediatorem. Za swe zasługi otrzymał pokojową Nagrodę Nobla w 1917, 1944 i 1963.
Liga Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża zrzesza krajowe organizacje z całego świata (występujące pod nazwą Czerwony Półksiężyc w krajach islamu, Czerwony Lew w Iranie, Czerwona Gwiazda w Izraelu). Jej dewizą jest per humanitatem ad pacem (przez humanitaryzm do pokoju), hasło przyjęte w 1961 na praskim spotkaniu - Konferencji Rady Pełnomocników. Jej zadaniem jest rozwój krajowych Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża, podnoszenie poziomu sanitarnego, ochrony zdrowia ludności, udzielanie pomocy społecznej. Również otrzymała pokojową Nagrodę Nobla w 1963. Przykładem stowarzyszenia narodowego jest Polski Czerwony Krzyż (PCK).
Polski Czerwony Krzyż, PCK - organizacja powołana w 1919 jako narodowe stowarzyszenie Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża. Do 1927 nosiło nazwę Polskie Towarzystwo Czerwonego Krzyża. Początkowo PCK zajmował się niesieniem pomocy ofiarom I wojny światowej oraz ofiarom epidemii. Do jego zadań należało również szkolenie w zakresie ratownictwa sanitarnego (tzw. pierwszej pomocy). W okresie okupacji hitlerowskiej był jedyną, oprócz Rady Głównej Opiekuńczej, dopuszczoną do działalności w Generalnym Gubernatorstwie polską organizacją. Zajmował się wówczas doraźną pomocą jeńcom wojennym i więźniom obozów koncentracyjnych, jak również przesiedleńcom.
Do zadań PCK należy: prowadzenie działalności szkoleniowej w zakresie ochrony zdrowia, opieka nad samotnymi chorymi, propagowanie honorowego krwiodawstwa oraz udział w krajowych i międzynarodowych akcjach na rzecz ofiar klęsk żywiołowych i wojny, w ramach zobowiązań wynikających z przestrzegania międzynarodowego prawa humanitarnego. Prowadzi aktualnie Biuro Informacji i Poszukiwań. Wydaje pisma: Jestem i Zdrowie.
W 1918 po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, z inicjatywy Stowarzyszenia Samarytanin Polski zwołano 18 stycznia 1919 naradę wszystkich istniejących na ziemiach polskich organizacji kierujących się w działaniu ideałami Czerwonego Krzyża. Organizacje te podczas narady odbywającej się pod patronatem Heleny Paderewskiej utworzyły Polskie Towarzystwo Czerwonego Krzyża.
Po zatwierdzeniu przez rząd statutu Polskiego Towarzystwa Czerwonego Krzyża na zebraniu konstytucyjnym 27 kwietnia 1919 wybrano Zarząd Główny, Prezesem został Paweł Sapieha, a po jego rezygnacji Helena Paderewska.
Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża 24 lipca 1919 zarejestrował i uznał Polskie Towarzystwo Czerwonego Krzyża za jedyną organizację czerwonokrzyską działającą na całym terytorium państwa polskiego. Obecnym Prezesem Polskiego Czerwonego Krzyża jest wiceminister zdrowia p. Jarosław Pinkas.
Historia Polskiego Czerwonego Krzyża
Idee czerwonokrzyskie splatały się z dążeniami społeczeństwa polskiego do odzyskania niepodległości. Mimo sprzeciwu władz w poszczególnych zaborach na terytorium Polski powstawały i działały pod różnymi nazwami organizacje humanitarne.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, z inicjatywy Stowarzyszenia Samarytanin Polski zwołano 18 stycznia 1919 naradę wszystkich istniejących na ziemiach polskich organizacji kierujących się w działaniu czerwonokrzyskimi ideałami. Organizacje te podczas narady odbywającej się pod patronatem Heleny Paderewskiej utworzyły Polskie Towarzystwo Czerwonego Krzyża. Wyłoniły 30-osobowy Tymczasowy Komitet, zlecając jego przedstawicielom, w konsultacji z innymi organizacjami, opracowanie projektu statutu i prowadzenie prac organizacyjnych.
Po zatwierdzeniu przez rząd statutu Polskiego Towarzystwa Czerwonego Krzyża na zebraniu konstytucyjnym 27 kwietnia 1919 wybrano Zarząd Główny. Prezesem został Paweł Sapieha, a po jego rezygnacji Helena Paderewska.
Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża 24 lipca 1919 r. zarejestrował i uznał Polskie Towarzystwo Czerwonego Krzyża za jedyną organizację czerwonokrzyską działającą na całym terytorium państwa polskiego.