FRANCISZEK ZABŁOCKI
FIRCYK W ZALOTACH
Na początku pojawia się oda skierowana do Stanisława Augusta Poniatowskiego
- podmiot liryczny (autor) uważa, że królowi należy się chwila odpoczynku i nie wpłynie to na jego sławę
- nawet Jowisz miał prawo do odpoczynku i skutecznie łączył pracę z odpoczynkiem
- zdrowie i dobra kondycja króla jest potrzebna Polsce
- autor czuje, że król nad nim czuwa
- uważa, że nie odwdzięczy się do końca życia
OSOBY
- Aryst- mąż Klarysy
- Klarysa
- Podstolina- wdowa, siostra Arysta
- Fircyk- starościc, kochanek Podstoliny
- Pustak- sługa Arysta
- Świstak- sługa Fircyka
- Prawnik
- Lokaj
AKT I
Pustak i Świstak spotykają się
Świstak jest wystrojony, Pustak się temu dziwi, gdyż obaj nie mają pieniędzy
Świstak i Fircyk żyją według warszawskiego wzoru, nie wiadomo za co
Fircyk jest, zdaniem Świstaka, człowiekiem znakomitym
- dobry, szczery
- kocha młode kobiety i lubi stare wino
- ma powodzenie u kobiet
- ma swoje zalety
- paliwoda
- syn starosty
- słodki dla kobiet
- Fircyków nazywano też Paryżanami modnymi
Świstak służy Fircykowi byle jak i ma za to byle jaką zapłatę
Pustak służy u Arysta
Aryst zdaniem Pustaka:
- wielki brutal
- złośliwy
- zazdrosny o żonę Klarysę
- melancholik
- ma wystarczająco wiele bogactwa
- grywa w karty, aby się popisać
- ma humory
- uczciwy
- przyjazny
- ma dobre serce
Klarysa:
- piękna
- z poczuciem humoru
- cnotliwa
- stara się mieć czyste sumienie
Pustak służy u Arysta
Świstak kpi z chytrości Pustaka
Świstak jest dumny ze służby u Fircyka, imponują mu towarzyskie sukcesy młodego lekkoducha
Fircyk jest zakochany w Podstolinie
Podstolina:
- wdowa od roku
- surowa
- ostra
- lubi ludzi, ale wzdycha do Boga
- wiedzie życie samotne, dużo czyta i modli się
- udaje dewotkę a w istocie jest kobietą pełną temperamentu
- piękna i tkliwa
Podstolina spotyka Fircyka, nie chcąc zdradzić swego zadowolenia pyta Pustaka o Arysta
Fircyk komplementuje Podstolinę, ona udaje, że nie rozumie komplementów
Podstolina zdaje się być obojętna
Fircyk uważa, że Podstolina go kocha, bo jego kochają wszystkie kobiety
Podstolina niespodziewanie odchodzi, Fircyk jest zbity z tropu
W Warszawie Fircykowi dzieje się źle, nie ma pieniędzy, gdyż przegrał tysiąc dukatów w karty i musiał sprzedać weksel
Aryst daje mu morały, poucza go, ale Fircyk nie potrzebuje tego, lecz pyta, o jakąś bogatą wdowę do wzięcia
Ojciec Fircyka jest sknerą, dlatego młodzieniec musi sobie sam radzić, a bogata żona byłaby idealna
Fircyk najpierw chce pożyczyć 200 dukatów, potem grać w karty o konie
Arystowi żal Fircyka, zaczynają rozgrywkę w pikieta
Dwukrotnie Fircyk zwycięża
Aryst wyżywa się na Pustaku za porażkę, reflektuje się, że ma żonę i dzieci a bezsensownie traci pieniądze
Boi się, że Fircyk zbałamuci mu żonę
Pustak uważa, że Aryst jest zazdrosny i bardzo podejrzliwy
AKT II
Aryst daje Fircykowi 900 dukatów (równowartość 2 statków pszenicy)
Fircyk stara się go przekonać, aby się odegrał
Rozważania refleksyjne:
- człowiek cnotliwy zawsze dopnie swego
- człowiek, który jest gotowy przyjąć szczęście tak samo jak i niedolę jest panem swego serca i szczęścia
Fircyk mówi Arystowi, że się żeni, ale ten mu nie wierzy
Fircyk nie chce zdradzić nazwiska przyszłej żony, a Aryst proponuje mu, żeby wesele odbyło się w jego domu
Fircyk zleca Świstakowi zorganizowanie uroczystości, zaproszenie śpiewaków i artystów
Podstolina zwraca uwagę Fircykowi, aby porzucił miłość własną
Ona nie aprobuje jego sposobu miłości
Fircyk staje się bezradny, zamierza podejść Podstolinę inaczej, aby upewnić się w przekonaniu, że ona go kocha i pyta ją, czy ma innego
Fircyk zaczyna wierzyć, że Podstolina ma innego
Podstolina uważa, że Fircyk ją kocha
Klarysa słyszy, jak Podstolina mówi, że jest zakochana
Staje się jej powierniczką
Podstolina prosi Klarysę, żeby nie mówiła nic mężowi
Klarysa mówi Fircykowi, że Podstolina się zakochała a ten jest przekonany, że to jego kocha, gdyż zastanawia się, jak można go nie kochać
Klarysa mówi mu, że Podstolina kocha kogoś innego
Fircyk prosi Klarysę o wstawiennictwo u Podstoliny
Komplementuje ją, co słyszy Aryst
Jest przekonany, że oboje mają romans, jest zazdrosny
Przyjeżdżają goście z kwestą, proboszcz
AKT III
Puszczak został pogryziony przez pszczoły
Szykuje się zabawa, mają przyjść Basia i Dorotka
Na wsi zabawa to jedzenie i picie, a nie teatr
Puszczak pociesza Świstaka, że wypicie wina wpłynie lepiej na jego samopoczucie
Fircyk chce wyjechać w nocy, aby być z dala od Podstoliny
Podstolina dowiaduje się od Arysta, że Fircyk się żeni
Czuje się oszukana
Przekupuje Świstaka, żeby jej powiedział, z kim żeni się Fircyk
Świstak okłamuje ją, że Fircyk żeni się z hrabiną Cnotliwszą <Podstolina sama wymienia jej nazwisko, gdyż kobieta ta pasuje do opisu podanego przez Świstaka>
Fircyk żegna się z Podstoliną
Uważa, że to ona kocha innego i dlatego on wyjeżdża, ale o niej nie zapomni
Ona oskarża go, że kocha się w innej, każe mu jechać do hrabiny
Fircyk odkrywa kłamstwo Świstaka
Podstolina wyznaje miłość Fircykowi
Przyłapuje ich Aryst
Fircyk mówi mu, że żeni się z Podstoliną
Podstolina przekonuje Arysta, że ma on wierną żonę
Ten przyznaje się do błędu
Przyjeżdża prawnik i zostaje spisana intercyza