INSTRUKCJA BEZPIECZNEJ PRACY
ZŁAMYWARKA DRUKARSKA
I. Podstawowe czynności pracownika przed rozpoczęciem pracy
Pracownik obsługujący złamywarkę (falcerkę) powinien:
Pracę rozpoczynać zgodnie z ustalonym czasem pracy, będąc wypoczętym, trzeźwym, właściwie ubranym (ubranie robocze, nakrycie głowy, ochronniki słuchu, tłumiki).
W związku z tym, że złamywarka poza składaniem arkuszy w składki, wykonuje jeszcze inne operacje (perforowanie, bigowanie, rowkowanie, zgrzewanie, cięcie), a sama czynność składania może być: (prostopadła, krzyżowa, równoległa, mieszana, specjalna) przygotować się do realizacji odpowiednich czynności i operacji zgodnie z otrzymanym zadaniem w danym dniu roboczym.
W zależności od rodzaju maszyn (złamywarek), które będą obsługiwane, tj.:
Ze względu na format (pojedyncze, podwójne, poczwórne).
Z uwagi na sposób podawania arkuszy (ręcznie, samonakładakiem).
Według sposobu złamywania arkuszy (nożowe, kasetowe, kombinowane).
Z przeznaczeniem do złamywania pojedynczych arkuszy, albo stosu arkuszy (2,5 do 6mm), odpowiednio przygotować stanowisko robocze, biorąc pod uwagę wszystkie aspekty specyfiki danej złamywarki (falcerki).
Wyregulować walce poprzez:
Złożenie jednego arkusza (na połowę) i wkręcenie go pomiędzy wałki.
Pokręcenie śrubami dla właściwego przesunięcia klinów.
W zależności od liczby łamów i gramatury papieru, ustawienie odległości wałków tak, aby obracały się bez luzu w mechanizmach i posiadały właściwą prędkość.
Obligatoryjnie sprawdzić działanie:
Sprzęgła.
Hamulców.
Wszystkich urządzeń zabezpieczających.
Upewnić się, że działają prawidłowo:
Systemy blokad oraz pneumatyczne.
Zespoły napędu i odbierające.
Sekcja złamująca.
Samonakładki.
Zapewnić, aby na stanowisku były stworzone właściwe warunki, a między innymi: odpowiednie światło, dobra wilgotność, ruch, czystość i właściwa temperatura powietrza, kolorystyka i warunki ergonomiczne, porządek i czystość wokół maszyny, itp.
Zapewnić, aby były spełnione następujące wymagania (przy operacji złamywania)
Właściwa kolejność złamywanych stron w składzie.
Ustalona dokładność złamów arkuszy.
Brak „zmarszczek” na odbitkach.
Właściwa czystość odbitek.
Możliwość dobrego zbierania i szycia konstrukcji składek.
Wszystkie zauważone zagrożenia i usterki podczas próbnego działania falcerki, natychmiast zgłosić swojemu bezpośredniemu przełożonemu (jeżeli nie można usunąć we własnym zakresie) w celu ich likwidacji, a po upewnieniu się, że nie ma już żadnych przeciwwskazań do obsługiwania maszyny, rozpocząć realizację powierzonych zadań.
II. Czynności pracownika podczas realizacji pracy
Pracownik obsługujący falcerkę powinien:
Podczas obsługi falcerki stosować bezpieczne metody pracy, nie stwarzając żadnych zagrożeń dla siebie i otoczenia.
Na bieżąco zapewnić, aby zadrukowane arkusze przeznaczone do złamywania:
Nie były wilgotne (mokre).
Nie miały pogiętych krawędzi.
Nie miały uszkodzonych i zgiętych naroży.
Bacznie kontrolować działanie falcerki przy złamywaniu:
Prostopadłym (krzyżowym), szczególnie, gdy liczba złamów przy składaniu nożowym dochodzi do siedmiu.
Równoległym, podczas wykonywania prospektów, okładek, folderów itp.
Mieszanym, np. w maszynach zwojowych przy wykonywaniu albumów w formatach średnich lub podczas stawianych wymagań dużej dokładności przy liczbie złamów powyżej trzech.
Specjalnym, przy wykonywaniu różnego rodzaju wkładek czy wyklejek, których wymiary są większe od formatu okładki.
Dopilnować, aby prawidłowo był wypoziomowany samonakładak, a pasy przenoszące miały jednakowy napęd (naciąg), co rzutuje na poprawny bieg arkusza i eliminację zagrożeń.
Podczas układania stosu powodować, aby dolna strona arkusza znajdowała się od góry stołu górnego, a przednia zwrócona była ku tarczom zwrotnym, natomiast arkusze były prowadzone równolegle do środkowej linii stołu, co pozwala na poprawny przebieg operacji.
Wykonywać operacje złamywania według określonych wymagań techniczno-jakościowych, gdyż od prawidłowości i dokładności ich wykonania zależy m.in. wytrzymałość oraz jakość i estetyka wydania a także bezpieczeństwo na stanowisku pracy.
Realizować operacje złamywania (falcowania) arkuszy, czyli składania arkuszy papieru dla uzyskania składki właściwego formatu i odpowiedniej kolejności stronic, których część jest przeznaczona do produkcji książek czy broszur, przestrzegając podstawowych zasad obowiązującej technologii i przepisów bhp.
Zwracać szczególną uwagę na operacje złamywania oddzielnie wydrukowanych ilustracji, różnorodnych wyrobów akcydensowych czy okładek broszur, aby przebiegały one bez zakłóceń.
Przy wyborze grubości składek tworzących wkład obowiązkowo brać pod uwagę następujące czynniki:
Przewidywaną wielkość nakładu.
Rodzaj i gatunek papieru.
Metody łączenia grzbietu wkładu.
Ustaloną ilość stronic wkładu, ewentualnie jego grubość.
Rodzaj wydania i jego przeznaczenie.
Częstotliwość używania wkładu.
Trwałość (wytrzymałość wydania).
Wyboru wariantu złamywania zadrukowanych arkuszy dokonywać na tyle wcześniej, aby prawidłowo rozstawić kolumny składu, co zapewni ich właściwe rozmieszczenie w formie drukowej.
Przy wyborze wariantu złamywania brać pod uwagę:
Ustaloną grubość składek, które tworzą dany wkład.
Istniejący kierunek włókien papieru w składzie w stosunku do grzbietu wkładu.
Wymagany format składki tworzących wkład.
Przewidywaną ilość wykonywanych złamów.
Ustalone położenie złamu na arkuszu.
Układu wzajemnego położenia określonych złamów następujących jeden po drugim.
Do tworzenia złamów dobierać sposób zgodny z ustaloną technologią, a mianowicie (lejkowy, nożowy, bębnowy, kieszeniowy (kasetowy), kombinowany (kieszeniowo-nożowy) co gwarantuje m.in. bezpieczną realizację zadań.
Stale obserwować nóż wpychający (w maszynach nożowych), wyposażony w igły do nakłuwania arkuszy wzdłuż linii złamu dla zwiększenia dokładności przesuwu arkusza, zwracając uwagę na to, aby nóż nie dotykał wałków.
Każdy zaistniały wypadek przy pracy podczas obsługiwania falcerki natychmiast zgłaszać swojemu przełożonemu, a miejsce pozostawić (jeżeli to możliwe) w takim stanie, w jakim wypadek się wydarzył, aż do przybycia zespołu powypadkowego; poszkodowanym udzielić pierwszej pomocy.
W przypadku jakichkolwiek wątpliwości co do właściwego i bezpiecznego obsługiwania falcerki, zwrócić się do swojego bezpośredniego przełożonego o dodatkowe instrukcje i podporządkować się otrzymanym wytycznym i wskazówkom.
III. Czynności zakazane pracownikowi
Pracownikowi obsługującemu falcerkę zabrania się przede wszystkim:
Stosowania niewłaściwych i niebezpiecznych metod pracy podczas obsługiwania falcerki, stwarzając przez to zagrożenia dla siebie, współpracowników i otoczenia.
Tolerowania, aby stanowisko pracy było zaśmiecone, zatarasowane, a podłoga śliska i mokra, co stwarza dodatkowe zagrożenia wypadkowe.
Zezwalania na obsługiwanie falcerki przez osoby postronne.
Uruchamiania maszyny przy zdjętych osłonach i zabezpieczeniach.
Usuwania ze stanowiska znaków informacyjnych i ostrzegawczych.
Dokonywania jakiejkolwiek poprawki przy uruchomionej maszynie.
W czasie pracy falcerki czyszczenia, smarowania i dotykania poruszających się części maszyny, czy wychwytywania zaplątanych arkuszy.
Lekceważenia działania systemu kontrolująco blokującego, złożonego z urządzeń elektrycznych, elektromechanicznych i fotoelektrycznych, które informują o prawidłowym (lub nieprawidłowym) przebiegu arkusza w maszynie, a w przypadku np. stwierdzenia zdeformowania arkusza lub podania dwóch jednocześnie, natychmiast wyłączają falcerkę, co eliminuje zagrożenia.
Niedoceniania zagrożeń powstających przy obracających się walcach sekcji złamywania i przy zespołach transportujących arkusze.
Niesynchronizowania działań ze współpracownikiem jednocześnie obsługującym falcerkę,
Obsługiwania maszyny będąc pod wpływem działania alkoholu lub innych środków odurzających.
Brania udziału w niebezpiecznych „zabawach” czy „żartach”, stwarzając zagrożenia wypadkowe dla siebie czy współpracowników, a także inicjowanie innych sytuacji zagrożeniowych dla otoczenia.
IV. Czynności pracownika po zakończeniu pracy
Pracownik powinien:
W przypadku pracy zmianowej, przekazywać zmiennikowi wszystkie uwagi i spostrzeżenia o aktualnym sta-nie złamywania arkuszy.
Upewnić się, że określone zespoły działają poprawnie, a osłony i. Zabezpieczenia są na właściwych miejscach w maszynie.
Przy pracy jednozmianowej i wyłączeniu maszyny, przesmarować określone zespoły według instrukcji podanej przez producenta falcerki.
Uporządkować całe stanowisko, zabezpieczyć złamywane arkusze.
Stanowisko opuścić dopiero po upewnieniu się, że nie stworzy ono żadnych zagrożeń dla otoczenia.
V. Uwagi dodatkowe
Pracownik obsługujący falcerkę powinien:
Zawsze dbać o higienę osobistą, schludny wygląd oraz przestrzegać zasady higieny i kultury pracy.
Posiadać podstawową wiedzę dotyczącą działania maszyn i urządzeń introligatorskich, których jednym z elementów jest falcerka, znać i orientować się w stosowanych technikach i technologiach, m.in. przy obróbce arkuszy, kompletowaniu i łączeniu wkładów, uszlachetnianiu określonych produktów poligraficznych i wielu innych wiążących się procesów technologicznych normalnych i specjalnych.
Posiadać orientację dotyczącą zależności operacji wykonywanych na falcerkach (złamywarkach) z czynnościami i operacjami realizowanymi na maszynach i urządzeniach, jak np. przy:
Wykonywaniu form tekstowych lub wtórnych czy ilustracyjnych drukowych.
Drukowaniu i krajaniu.
Przyklejaniu wyklejek, kompletowaniu wkładów.
Prasowaniu (nadawaniu odkształceń plastycznych).
Obróbce wkładów, ich łączeniu z okładką.
Wykonywaniu i zdobieniu okładek.
Łączeniu opraw bezszyciowo.
Wykańczaniu wytworów poligraficznych (wykrawaniu).
Perforowaniu, gumowaniu, lakierowaniu, foliowaniu, itp.
Stosowaniu linii potokowej czy automatycznej.
Przestrzegać wszystkich zasad i przepisów ujętych w niniejszej instrukcji, gdyż nieprawidłowo wykonane operacje na falcerce rzutują na jakość wyrobu końcowego.
W razie zaistnienia sytuacji nie wymienionej w wyżej podanej instrukcji, zwrócić się do swojego bezpośredniego zwierzchnika o dodatkowy instruktaż do dalszego właściwego postępowania Przy obsłudze falcerki.
W razie zaistnienia wypadku
Udzielić poszkodowanemu pierwszej pomocy.
W razie potrzeby wezwać pomoc lekarską.
Powiadomić przełożonych.
W przypadku znalezienia się wobec bezpośredniego niebezpieczeństwa pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy (zachowuje wtedy prawo do wynagrodzenia, nie może jednak odmówić podjęcia innej równorzędnej pracy, gdy niezwłoczne usunięcie zagrożenia nie jest możliwe).
Specjalista ds. BHP
............................
5