Teoria wyboru konsumenta
Teoria konsumenckiego wyboru:
• pozwala analizować upodobania konsumenta,
• uwzględnia wpływ dochodów i cen na wybory dokonywane przez konsumenta
• zakłada, że konsument chce znaleźć się w najkorzystniejszej sytuacji i uzyskać maksymalną satysfakcje w ramach swego budżetu.
Preferencje konsumenta
• odzwierciedla subiektywne pragnienia i oceny ważności oraz przydatności dóbr.
• zależna od tradycji, wychowania, środowiska, wykształcenia, poziomu dochodów, sposobu życia
• preferencje konsumenta są znacznie zróżnicowane
Dochód konsumenta a poziom konsumpcji:
Dochód jest najistotniejszym czynnikiem wyznaczającym poziom konsumpcji
Zależność pomiędzy dochodem a poziomem konsumpcji wyjaśniają:
• teoria dochodu absolutnego
• teoria dochodu relatywnego
• teoria dochodu stałego
Zasady zachowania konsumenta:
• konsument dokonuje wyboru spośród wielu możliwych rozwiązań i uwzględnia w tych wyborach swój system preferencji
• przy każdym z wyborów musi on zrezygnować z jednego lub większej liczby rozwiązań
• w dążeniu do maksymalizacji zadowolenia konsument podejmuje działanie przynoszące więcej korzyści niż kosztów
Budżet konsumenta /linia ograniczenia budżetowego
Budżet konsumenta to suma, która chce i może wydać na zakup dóbr i usług.
Dochody pieniężne (nominalne) - otrzymywana ilość jednostek pieniądza.
Dochody realne- ilość dóbr jaką można kupić za dochód pieniężny
Cena absolutna- ilość pieniądza na jednostką towaru.
Cena względna- stosunek jednej ceny do innej
Linia budżetu (linia ograniczenia budżetowego)
• pokazuje wszystkie kombinacje dóbr dostępne dla konsumenta przy danym dochodzie i danych cenach.
• nachylenie linii wskazuje ile jednostek jednego dobra konsument musi poświęcić, aby zakupić jednostkę innego dobra.
• wyznaczają je ceny obu dóbr, jest równe stosunkowi cen -QY/QX = PX/PY
• odzwierciedla ilokrotnie droższy jest jeden towar od drugiego.
Linia budżetu (linia ograniczenia budżetowego)
Teoria użyteczności krańcowej: analizuje zachowania konsumenta w oparciu o koncepcje użyteczności dóbr i koncepcje krzywej obojętności
Użyteczność
• satysfakcja, poczucie zaspokojenie potrzeby, które człowiek uzyskuje z konsumpcji dóbr i usług
• to subiektywna miara stopnia zadowolenia, pewne indywidualne odczucie psychiczne różne u poszczególnych osób
• w praktyce użytecznością określa się zmienna, której względna wielkość wskazuje porządek preferencji konsumenta.
Teoria użyteczności krańcowej:
Całkowita użyteczność
• łączna satysfakcja, jaka daje konsumpcja danej ilości towaru (TU).
Krańcowa użyteczność
• różnica między całkowitą użytecznością danej ilości dobra a całkowitą użytecznością konsumpcji ilości > lub < o jednostkę (MU)
• jest to zmiana TU, czyli satysfakcji wynikająca ze zmiany konsumpcji danego dobra o jednostkę.
• jest podstawą wyboru konsumenta w stosunku do dóbr i usług.
Prawo malejącej krańcowej użyteczności (I prawo Gossena)
Użyteczność uzyskiwana przez gospodarstwo domowe z kolejnych jednostek danego dobra będzie malała wraz ze wzrostem jego spożycia, przy zachowaniu konsumpcji innych dóbr na tym samym poziomie (w miarę nabywania kolejnych jednostek dobra wrażliwość na te dobra maleje)
Prawo malejacej krańcowej użyteczności
(II prawo Gossena - prawo ekwimarginalizmu)
Dając do maksymalizacji uzyskiwanej użyteczności będą rozdysponowywać swoje wydatki na różne towary w ten sposób by użyteczność uzyskiwana z ostatniej jednostki pieniądza wydawanej na każdy z nich była równa.
Krzywe obojętności
• określają wszystkie kombinacje dóbr, które przynoszą taką samą satysfakcje konsumentowi - dają równe zadowolenie.
• mają nachylenie ujemne i są wypukłe w stosunku do początku układu współrzędnych,
• jest ich nieskończenie wiele,
• nie mogą się przecinać,
• im są dalej oddalone od początku układu współrzędnych, tym reprezentują wyższy poziom użyteczności
Krzywe obojętności konsumenta charakteryzują sią tym, że:
• maja nachylenie ujemne,
• nie mogą sie przecinać,
• są wypukłe w stosunku do poczatku układu współrzędnych,
• może byc ich nieskończenie wiele.
Mapa krzywych obojetności
Uporządkowany przez konsumenta zbiór wszystkich potencjalnie możliwych alternatyw konsumpcyjnych określa stopę substytucji miedzy dwoma dobrami na różnych poziomach dochodu.
Mapa krzywych obojętności
Reakcje konsumenta na zmianę Dochodów
Linia dochód-konsumpcja
Pokazuje jak zakupy
konsumenta reagują na
zmianę dochodu. Linia ta
może być wykorzystywana do
wyprowadzenia krzywych
Engela
Reakcje konsumenta na zmianę
Dochodów
Linia cena-konsumpcja
pokazuje jak zakupy
konsumenta reagują na
zmianę jednej ceny przy
utrzymaniu stałego dochodu i
cen
Nadwyżka konsumenta
• jest to korzyść netto osiągana przez
konsumenta
• jest to różnica pomiędzy najwyższą ceną jaką konsument byłby skłonny zapłacić za
pewną ilość dobra a, a cena rzeczywiście zapłacona.
Nadwyżka konsumenta
Konsument osiaga równowage w punkcie, w którym u_ytecznosc
ostatniej kupionej jednostki dobra (według jego oceny) zrówna sie z jego cena