Metodyczne opracowanie różnych rodzajów tekstów literackich
ETAPY PRACY |
TEKST ELEMENTARZOWY |
CZYTANKI |
LEKTURA |
WIERSZE |
CZASOPISMA |
|
1. Przygotowanie do odbioru treści tekstu |
-Nawiązanie do treści poprzez pogadankę tematycznie związaną z tekstem -Wprowadzenie nowego słownictwa (jeżeli istnieje taka potrzeba) |
-Podporządkowanie cz. wstępnej lekcji hasłu, tematowi, lekcji -Pogadanka nawiązująca do treści czytanki połączona z ćwiczeniami słownikowo-frazeologicznymi (bogacenie słownictwa o nowe wyrazy i zw. frazeologiczne). |
-Stworzenie kącika książek danego autora (słów kilka o autorze) -Odnalezienie pozycji lekturowej, jej miejsca w tym kąciku -Uzasadnienie wyboru danej lektury, omówienie wyglądu, ilustracji itd. -Nawiązanie do tematyki utworu poprzez pogawędkę (ew. wykorzystanie wyeksploatowane na tablicy ilustracje-obrazy) |
-Nawiązanie do treści poprzez odpowiednią pogadankę na tle stworzonej sytuacji i wprowadzenie nowych wyrazów by ułatwić odbiór wiersza. -Stworzenie odpowiedniego nastroju w zależności od rodzaju poezji (w. patriotyczne, okolicznościowe, lityczne itd.)
|
-Przegląd bieżącego lub innego czasopisma, zwrócenie uwagi na ilustracje, działy (budowę pisma) zagadki, teksty, -Wspólny wybór odpowiedniego interesującego tekstu z danego czasopisma (tekst beletrystyczny lub popularno-naukowy). |
|
Przed czytaniem każdego tekstu należy zadać dzieciom pytania lub odpowiednie polecenia |
||||||
2. Sposoby zapoznawania z treścią tekstów |
-Wzorowe czytanie nauczyciela I raz Czytanie przez uczniów II raz (przez wszystkich lub wybranych uczniów) |
-Wzorowe czytanie przez nauczyciela -Głośne czytanie przez jednego lub kilku uczniów (wcześniej przygotowane) -Wysłuchanie tekstu z taśmy lub płyty -Ciche czytanie ze zrozumieniem -Czytanie tzw. domowe |
-W zależności od objętości lektura może być czytana: -przez nauczyciela -przez uczniów w klasie pod kierunkiem nauczyciela -samodzielne przez uczniów w domu -odtworzona z taśmy |
-Musi być wzorowe czytanie nauczyciela lub recytacja z pamięci -Po raz II musi wystąpić czytanie przez uczniów (najlepiej fragmentami lub zwrotkami) |
-Postępujemy tak jak w przypadku czytanki |
|
Po przeczytaniu tekstu należy zawsze pytać dzieci o wrażenia z poznanego tekstu |
||||||
3.Analiza treści. Wyróżnia się 2 sposoby omawiania: -analityczny (zagadnieniowy) -syntetyczny (odtwórczy) |
-Omawia się krótko treść tekstu z uwzględnieniem aspektu wychowawczego (nawiązujemy do doświadczeń dzieci). |
-Analiza czytanego tekstu poprzez wskazanie czasu i miejsca akcji, postaci głównych i drugoplanowych. -Ocena postępowania bohatera (uczyć dzieci myślenia przyczynowo-skutkowego oraz wyróżnienia cech pozytywnych i negatywnych). -Wierne odtwarzanie wydarzeń zawartych w utworze (zgodnie z chronologią). -Przygotowanie do pisania planu (wyodrębnienie zdarzeń w utworze):
|
-Opracowanie lektury zwykle planujemy na 3-4 godz. 1.Zapoznanie z lekturą, omawiamy: -tytuł i autora, -główny bohater, -postacie 2-planowe, -czas i miejsce akcji, -pierwsze wrażenie po przeczytaniu lektury. 2.Wyodrębnienie i omówienie istotnych wydarzeń z lektury (plan wydarzeń) 3.Omówienie aspektów wychowawczych lektury (np. ocena postępowania, nauka płynąca z lektury 4.Określenie wartości poznawczych i wychowawczych, główna myśl utworu. |
-Określenie nastroju utworu (wesoły, pogodny, podniosły, refleksyjny, poważny, smutny, melancholijny) -I warstwa - pytamy o treść -II warstwa - pytamy o przesłanie, naukę, uczucia wywołane przez lekturę wiersza, obrazy, zdarzenia kojarzące się z wierszem -Analiza budowy utworu: -wskazanie przenośni, porównań, epitetów (strona językowa), nie podajemy terminów -liczba zwrotek, wersów, wyszukiwanie rymów -przygotowanie recytacji i nauki na pamięć Uwagi! -Poezji nie omawiamy zbyt szczegółowo -Opracowania poezji nie łączymy z realizacją treści gramatycznych i ortograficznych. |
-Z tekstem beletrystycznym pracujemy jak z czytanką -Tekst popularno-naukowy omawiamy zwracając uwagę na -jakie nowe wiadomości poznały dzieci, gdzie można je wykorzystać i zastosować wprowadzamy nowe słownictwo |
|
4.Ćwiczenia w pisaniu związane z opracowaniem tekstu |
-Układanie wyrazów z rozsypanek literowych i zadań z rozsypanek wyrazowych. -Kończenie rozpoczętych zdań na temat omawianego tekstu (praca wspólna) -Redagowanie odpowiedzi na podane pytanie -Wspólne z dziećmi redagowanie 1 czy 2 zdań dotyczących tekstu elementarzowego. |
-Sporządzanie planu wydarzeń -Wypisywanie cech charakterystycznych bohatera -redagowanie wspólne notatki, omawianej czytanki -Uzupełnienie treści z lukami _przepisywanie fragmentów tekstu związanych z tematem lekcji (opis, ocena, postępowania, fragment zawierający myśl przewodnią czytanki) -Redagowanie myśli przewodniej utworu. |
-Notatka bibliograficzna -Określenie czasu i miejsca akcji -Wypisywanie głównych cech bohatera -Prowadzenie dzienniczka lektur -Podpisywanie ilustracji do lektury. |
-Krótka wypowiedz kilkuzdaniowa określająca nastrój wiersza -Wspólne redagowanie, notatka dotycząca treści utworu -Przepisywanie najpiękniejszej zwrotki lub fragmentu -Wypisywanie z wiersza pięknych wyrażeń, zwrotów i fraz. |
-Postępujemy jak w przypadku czytanki |
|