Ogrody na dachach:
Stosuje się rośliny o niewielkich wymaganiach na dziedzińcach, wewnątrz zabudowań, na wolnych przestrzeniach, pnącza przy fasadach budynków.
Pierwszym ogrodem na dachu był ogród Nabuchodonozorami- były to tarasy z zieleni, ułożone jeden o 3m wyzej od drugiego.
Rośliny w pierwszym ogr. Na dachu: drzewa figowe, palmy,gramaty,morwy, winorośla. Tarasy te służyły do ozdoby i wypoczynku.
Ogrody na dachach-występowały już w starożytnym Rzymie.Teatr wodny na wyspie pięknej Izabelii.Najwyższym tarasem jest punkt widokowy, z którego można podziwiać Alpy i sąsiadujące wyspy.
Oranżeria w Wersalu służyła do przechowywania przez okres zimy palm i drzewek laurowych.
Zielone dachy w Islandii jako zabezpieczenie przed mrozem, wiatrem i zmianami temperatury.
Współcześnie w wielu krajach wpr. Jest duza ilość zieleni, ze wzgl. Na jej wartość ekologiczną-dachy dużych budynków, parkingi.
Ogród na dachu prócz funkcji dekoracyjnej słuzy do wypoczynku.
Zielony dach stosuje się na dachach płaskich i też skośnych. Jest lżejszy. Dobór gatunków roślin jest różny- np. trawy -ogród ekstensywny.
Rośliny do ogrodu ekstensywnego-można wprowadzić zespół trawiasto-ziołowy; rojniki, formy niskie, czosnki. Zespoły takie należy kontrolować-usuwać samosiewy i czyścić odpływy.
Zielony dach- na garażach, śmietnikach, studniach,altanach.
Ogród na dachu zawsze na dachu płaskim. Jest cięższy i wymaga mocnej konstrukcji.. Sadzi się drzewa, krzewy, byliny.Jest droższy i nazywany ogrodem intensywnym.
Rośliny do ogr. Intensywnych:
Gatunki drzew muszą mieć elastyczne pędy, tak aby nie uszkodziły budynku i nie zagrażały ludziom; np. kosodrzewina, byliny.
Oprócz roślin wpr. Się też przestrzenie wodne, płytkie oczka, sadzawki.
Te konstrukcje oprócz walorów dekoracyjnych, pełnią funkcję relaksacyjne, wypoczynkowe, mają duże znaczenie ekologiczne, ale niestety nigdy nie zastąpią przyrody w stanie naturalnym, stanowią tylko jej namiastkę.;]
Zalety ogrodów na dachach:
-pochłania CO2 i wydziela O2, poprawia jakość powietrza.
-chronią pokrycie i konstrukcję dachu przed nadmiernym nagrzaniem oraz gwałtownymi zmianami temp.
-zbierają i magazynują do 50% wody z opadów atmosferycznych.
-umożliwiają wypoczynek i tłumią hałas.
-----------------
Kompozycja tworzy całość obiektu; funkcjonalne powiązanie pod wzgl. Formy i treści. Każda kompozycja musi mieć ład, harmonię i spełniać zadowolenie estetyczne. Im mniej tym ładniej, umiar, prostota decyduje o odbiorze kompozycji.
W terenach zieleni:
-kompozycje geometryczne:
Układy regularne, dominuje osiowość założenia, linie proste, regularne łuki.
Układ nieregularny-
To miękkość, płynność lini, odtwarzanie kompozycji z przyrody. Jest to ukł. Swobodny.
Układ mieszany-
Regularny + swobodny. Regularne przy budowlach. Im dalej od budowli, pojawiają się kompozycje swobodne. Każda kompozycja opiera się na czynnikach kompozycji- proporcja, symetria, punkt , dominanta.
Proporcja-stosunek el. kompozycji, które tworzą układ. Współzależność między poszczególnymi elementami a całością kompozycji. Tę proporcję można ująć w jednostki liczbowe- wysokość, długość, miara powierzchni.
Proporcja wprowadza ład, harmonię. Dotyczy ona układu płaszczyzn pionowych i poziomych oraz elementów trwałych- budowlanych i małej architektury.
Ważna jest skala: ogród przydomowy ma inne proporcje jak park miejski.
Proporcja i skala decydują o odbiorze kompozycji. Duża liczba el. na małej powierzchni zwiększa skalę kompozycji, mały element na dużej powierzchni może być źle ujęty.
Szybkość wzrostu, zmiana pokroju, faktury. Każda kompozycja zieleni jest dynamiczna.
Symetria-układ el. rozmieszczonych w jednakowej odległości od osi. El. usytuowane po 1 stronie osi mają swoje odbicie lustrzane na 2 osi. Kompozycja skończona, statyczna wprowadza spokój, monumentalność.
Osie boczne- kompozycja złożona- osie boczne to urozmaicenie osi głównej. Mogą posiadać el, tej samej wagi. 1 oś może być krótsza, a 2 dłuższa.
Rytm-powtarzanie kształtu architektury. Rytmiczne latarnie. Rytm dotyczy płaszczyzn; rytmiczne wpr. Roślin. Rytm podkreśla monumentalność kompozycji.
Punkt i dominanta- główny punkt, wokół którego są skoncentrowane inne el. Dotyczy płaszczyzny albo przestrzeni. Gł. Punkt(dekoracyjny) -kościół, ratusz swą architekturą odróżnia się od reszty budynków.
Dominanta-kompozycja roślinna z 1 główną rośliną.
Akcenty- kilka wyróżniających się el., z których składa się kompozycja: linie, płaszczyzny, bryły.
Linie-granica między jasną a ciemną płaszczyzną-pionowe, poziome. Wszystkie linie organizują przestrzeń. Są ramami układu. W kompozycji należy zachować proporcje. Przewaga poziomych linii będzie zwiększać przestrzeń. Linie drzew, które są el.dynamicznymi są w kompozycji w ciągłym ruchu. Linie ekspresyjne. Rośliny łagodzą wyraźnie linie budynku.
Linie wyobrażalne- obecność ich jest kwestią wyobrażenia, naprawdę nie istnieją-linie widokowe. Linia lasu jest linią poziomą. Obok linii są płaszczyzny, które stanowią podstawę wszystkich el. Płaszczyzny należy dzielić za pomocą lini, brył, musi być podzielona.
Płaszczyzny poziome to przede wszystkim: trawnik, lustra wody-potęgują przestrzeń.
W kompozycji : równowaga między płaszczynami pionowymi a poziomymi.
Płaszczyzny pionowe-żywopłoty, szpalery, konstrukcje murów, ogrodzeń.
Przez wprowadzenie brył można zwiększyć lub zmniejszyć kompożycję. Każdy el. wymaga przestrzeni. Obok brył kompozycji budowlanych, które mają kształty, pojawiają się bryły roślinne. Bryła zmienia się w ciągu sezonu i lat.-należy zachować proporcję. Zrównoważenie między wielkością a liczbą mniejszych el. roślinnych.
Światło decyduje o głębi kompozycji.
Barwa oddziaływuje na człowieka i wyobraźnię. Pobudza lub uspokaja, działa na psychikę.
Barwy zasadnicze- żółta, czerwona, niebieska.-nie można ich stworzyć.
Barwy dopełniające-pomarańczowa, zielona, fioletowa.
-żółty- kompozycja jasna. Niebieski-kompozycja zimna.
-żółta i pomarańczowa pojawia się we wszystkich momentach wzrostu. Barwa fioletowa rzadko, a czerwona najrzadziej.
Łączenie barw:
-zestawienie barw podst. z dopełniającymi:
-niebieska+pomarańczowa
-żółta+fioletowa.
Wyraźny układ kontrastowy-łączenie barw zasadniczych:
-niebieski+zieleń
-niebieska+fiolet-powoduje rozłam-należy dodać biel.
Barwa decyduje o o zwiększaniu lub zmniejszaniu odległości.
Barwy kontrastowe:
-żółty na czarnym tle- skraca odległość.
-barwy zimne na tle ciepłych powodują efekt zmniejszenia odległości.
Odległość oglądania-im dalej od kompozycji tym barwy są ładniejsze.
Kwietnik-powierzchnia terenu, którą w celach dekoracyjnych obsiewamy lub obsadzamy roślinami.
-byliniarki- kwietniki z róż- trwały.
Kwietniki sezonowe: powierzchnie obsadzone roślinami co roku na nowo. Są drogie, ale najbardziej ozdobne. Podkreśla walory budynku. Uważane są za odświętne.
Kwietniki sezonowe dzielą się na :
- regularne:
Jedno i wielogatunkowe. O zarysie geometrycznym
-nieregularne.
Kwietniki dywanowe- drobny, złożony rysunek. Uznające zasady symetrii. Są wielobarwne, ukł. Osiowy.
-kwietniki o prostym rysunku.
-Kwietniki dywanowe mogą być na planie kwadratu, prostokąta, koła lub wieloboku. Ogląda się je wzdłuż osi podłużnej. Rysunek wzdłuż brzegu jest bardziej skomplikowany Niż część środkowa.
Kwietnik dywanowy wprowadza nastrój monumentalny-barwa decyduje o nastroju. Kwietniki mają też formy arabesek(antyczny ornament z gałązek, łodyg.)Kwietnik zawsze znajduje się na trawniku.
Zestawienia kontrastowe-
*rośliny ozdobne z liści: koleus, irezyna, kocanki, echeveria, starzec, rojnik,alternantera. Kw. Dywanowy wymaga obramowania.
Kwietnik o prostym rysunku.:
-pasy, trójkąty, koła, obsadzone roślinami o odmiennej formie, barwie. Wys. Ok. 50 cm. Rośliny: pelargonie, aksamitki, żeniszki, astry, tulipany, dalie, stokrotki, niezapominajki.
Kwietnik nieregularny- swobodne połączenie mniejszych i większych płaszczyzn, które są obsadzone kwiatami jednorocznymi.- np. w parkach naturalistycznych.
Kwietnik mozaikowy- duże przestrzenie o zaokrąglonych zarysach; rośliny o ozdobnych kwiatach, które tworzą nieregularne płaszczyny. Kwietnik taki może być umiejscowiony na skarpie, przedzielony ścieżką, schodami, na tle trawnika. Nie trzeba obwódki. Rośliny:różne, wyższe, kilka odmian tego samego gatunku. Musi być myśl przewodnia-różne barwy kwiatów.
Kwietniki wydłużone- wąskie płaszczyny obsadzone kwiatami sezonowymi; wąska ścieżka. Ozdabia szlaki komunikacyjne. Rytm-niższe rośliny na tle wyższych. Można sadzić wszystkie gatunki-dalie, tulipany, ostróżki, lwie paszcze.
Obwódka-dla kwietników regularnych.Pas wokół kwietnika 2-3 rzędy roślin. Cel: oddzielenie tła kwietnika od trawnika. Obwódka łagodzi tło, rama wprowadza spokój. Jasna, jaskrawa obwódka powiększa, obwódka o ciemnych kwiatach zmniejsza.
Obrzeżenie-pas niskich roślin, od strony, od której oglądamy kwietnik. Dotyczy kwietników przylegających np. do murów.
1