Projekt ze szkółkarstwa

Matecznik malin1. Opis przedsięwzięcia

Firma o nazwie „” zajmować się będzie produkcją mateczników malin trzech odmian: głównie odmiana `Polana' oraz odmiany `Malling Seedling' i `Rubin'.

Działalność firmy będzie prowadzona na terenie gminy Okonek w miejscowości Okonek

BIZNESPLAN PRZEDSIĘWZIĘCIA

1. Dane firmy:

• Nazwa

• NIP - 856-234-25

• REGON - 123456780

• Adres: 64-965 Okonek, ul. Niepodległości 9

• Osoby uprawnione do kontaktu:
  Wiktoria Baran tel. [phone]
  Elżbieta Hoły tel. [phone]
  Wojciech Mesjasz tel. [phone]
  Aleksander Skrzyński tel. [phone]

• Adres e-mail: [e-mail]

• Strona www.matecznikmalin.pl

2. Lokalizacja przedsięwzięcia:

• Województwo - Wielkopolskie

• Powiat - Złotowski

• Gmina - Okonek

• Miejscowość - Okonek

• Kod pocztowy - 64-965

• Ulica - Niepodległości 9

• Działka o powierzchni 10 ha jest własnością jednego z właścicieli przedsięwzięcia

2. Lokalizacja szkółki

Anielin gmina Okonek

Położenie Miasta i Gminy Okonek

Miasto i Gmina Okonek położona jest w północnej części Powiatu Złotowskiego (mapa nr 1). Od

południa graniczy z gminą Jastrowie, od południowego - wschodu z gminą Złotów, a od wschodu

z gminą Lipka. Od północnego - wschodu z województwem pomorskim (powiat człuchowski), a od

zachodu z województwem zachodnio-pomorskim (powiat szczecinecki).

Gmina Okonek (miejsko-wiejska) zajmuje 19,65% powierzchni Powiatu Złotowskiego.

Według danych uzyskanych z Urzędu Miasta i Gminy, na dzień 31.12.2003 roku, gminę

zamieszkiwało - 9 377 osób (13,2% ludności w powiecie), z czego 4 019 osób zamieszkiwało miasto

Okonek.

Gmina położona jest na skraju Pojezierza Wałecko - Drawskiego, a siedziba gminy - miasto Okonek

- położone jest w dolinie, u stóp Wzgórza Tecławskiego wśród lasów, nad rzeką Gwdą.

Obszar chronionego krajobrazu

Część powierzchni Miasta i Gminy Okonek położona jest w granicach obszaru chronionego

krajobrazu „Pojezierze Wałeckie i Dolina Gwdy”. Są to obszary sandrowe z głęboko wciętymi

dolinami rzecznymi i malowniczymi rynnami jeziornymi.

Użytkowanie gruntów

Zgodnie z ewidencją gruntów Starostwa Powiatowego w Złotowie na dzień 1 stycznia 2002 r.

powierzchnia użytków rolnych w Mieście i Gminie Okonek wynosiła 14 063 ha, co stanowi 43,3%

powierzchni gminy. Użytki leśne i grunty zadrzewione i zakrzewione zajmują 13 575 ha, tj. 41,8%

powierzchni, grunty zabudowane i zurbanizowane 1 010 ha (tj. 3,1%), wody 406 ha - 1,2%, a

pozostałe tereny i nieużytki 3 445 ha tj. 10,6 % powierzchni gminy.

Użytkowanie gruntów w Mieście i Gminie Okonek w % w 2002 roku

W zagospodarowaniu użytków rolnych dominują grunty orne, które stanowią 90,7% (12 761 ha)

ogólnej powierzchni użytków rolnych, a następnie łąki i pastwiska -9% (1 265 ha). Znikomy udział

w zagospodarowaniu gruntów mają sady - 0,3% (37 ha).

2.1 Gleby

Gleby gminy charakteryzują się dużą przestrzenną zmiennością, co wynika głównie ze

zróżnicowanego składu granulometrycznego. W gruntach ornych przeważają gleby bielicowe i mady.

Gmina Okonek odznacza się najlepszymi glebami w powiecie i posiada jako jedyna 11 ha gleb ornych

bardzo dobrych - I klasy bonitacyjnej. Na terenie gminy znajduje się również najwięcej,

w porównaniu do pozostałych gmin powiatu, gleb ornych klas dobrych i średnio-dobrych, łącznie

2837 ha, tj. 22,23% powierzchni gminy. Dużą powierzchnię zajmują grunty klasy IV, bo 6322 ha

(tj. 49,54%), a grunty najsłabszych klas bonitacyjnych, czyli V i VI, to 27,2% powierzchni

zajmowanej przez grunty orne w gminie. Gleby orne pod zalesienie zajmują powierzchnię 122 ha.

Zasobność gleb Miasta i Gminy Okonek określono na podstawie badań Stacji Chemiczno-Rolniczej

Oddział w Szczecinie prowadzonych w okresie styczeń 1998 - luty 2003. Łącznie przebadano 368

prób z powierzchni 1397,96 ha gminy. Najwięcej jest gleb o odczynie kwaśnym (pH 4,6-5,5) - 40%

i bardzo kwaśnym (pH do 4,5) - 38%, a najmniej zaś o odczynie obojętnym - 6%. Na terenie gminy

nie występują gleby o odczynie zasadowym.

„Konieczność wapnowania” określona została dla 48 % przebadanych gleb. Za „potrzebne

wapnowanie” uznano 24% gleb, a dla 10% gleb „ograniczone” jest wapnowanie. W 9 % wapnowanie

jest wskazane i w 9% - zbędne.

Gleby gminy w 28% wykazują średnią zasobność w fosfor przyswajalny, niską zawartość

stwierdzono w 40 % badanych gleb. Bardzo niską zawartość wykazało tylko 7% przebadanych próbek

glebowych, a wysoką i bardzo wysoką stwierdzono w 25%.

Gleby na terenie gminy wykazują niedobory potasu. Bardzo niską i niską zawartość potasu

przyswajalnego wykazuje aż 61% areału, średnią 33%, a wysoką i bardzo wysoką tylko 6%.

Konieczne staje się stosowanie nawożenia zgodnie z potrzebami nawozowymi.

63% gleb wykazuje potrzebę nawożenia magnezowego. Zawartość przyswajalnego dla roślin magnezu

w badanych glebach jest w 26% gleb średnia, niską w 36%, bardzo niska w 27%, tylko 11% użytków

rolnych charakteryzuje się wysoką i bardzo wysoką zawartością tego pierwiastka.

Poniższa tabela przedstawia dane dotyczące zawartości makroelementów w glebach, potrzeb

wapnowania i odczynu gleb na terenie Miasta i Gminy Okonek.

2.2 Rzeki

Przez teren gminy przepływa rzeka Gwda oraz jej dopływy - rzeka Czarna, Debrzynka i Szczyra.

Gwda i jej dopływy

Głównym ciekiem gminy jest Gwda, biorąca swój początek w woj. zachodniopomorskim i

wpływająca na teren gminy w 96 km.W rejonie tym Gwda przyjmuje wody dwóch lewobrzeżnych

dopływów Czernicy i Szczyry, zbierających wody z woj. pomorskiego. Nieco niżej do Gwdy uchodzi

Debrzynka, która odwadnia część województwa pomorskiego i wielkopolskiego.

Na terenie gminy do dorzecza Gwdy przynależą:

- Czarna to prawobrzeżny dopływ Gwdy. Punktowym źródłem zagrożenia może być oczyszczalnia

ścieków w Okonku.

- Debrzynka jest lewostronnym dopływem Gwdy. Jakość rzeki zależy od spływu zanieczyszczeń z

obszarów użytkowanych rolniczo oraz odprowadzanych z Debrzna - oczyszczalni.

- Szczyra będąca również lewobrzeżnym dopływem Gwdy praktycznie w całości przepływa przez

tereny leśne.

Głębokość zalegania zwierciadła wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego zależy od

geomorfologii, stropu pierwszej warstwy nieprzepuszczalnej, pór roku i pokrycia terenu. Generalnie

wzdłuż wciętych dolin rzecznych i rynien jeziornych występują duże spadki hydrauliczne. Wody

gruntowe zalegają przeważnie płytko; w strefie wysoczyznowej i na sandrze głębokość zalegania I

poziomu wód podziemnych wynosi od 5-10 m pod powierzchnią terenu. Na strefach wzgórz

morenowych I poziom wód podziemnych występuje na głębokości 10-20 m (użytkowane w obrębie

Jastrowia).

Wody podziemne występujące na tym terenie związane są z czwartorzędowymi poziomami

wodonośnymi. Warstwa wodonośna utworzona jest najczęściej z piasków różnoziarnistych, pospółki

i żwiru z otoczakami lub głazami. Zwierciadło wód podziemnych występuje tu najczęściej pod

ciśnieniem i stabilizuje się na głębokości kilku metrów ppt - wody subartezyjskie.

Teren Miasta i Gminy Okonek leży w obrębie czwartorzędowego i trzeciorzędowego Głównego

Zbiornika Wód Podziemnych nr 126.

2.3 Klimat

Klimat Miasta i Gminy Okonek, podobnie jak Powiatu Złotowskiego jest zmienny w ciągu całego

roku. Duża ilość kompleksów leśnych tego terenu przyczynia się do podwyższenia opadów

i wilgotności powietrza oraz do zmniejszania amplitud temperatury w stosunku do terenów

bezleśnych. Klimat w Powiecie Złotowskim należy do strefy klimatu umiarkowanego, w obszarze

wzajemnego przenikania się wpływów morskich i kontynentalnych. Przejściowość ta uwidacznia się

głównie zmiennymi stanami pogody, które uwarunkowane są rodzajem napływających mas powietrza.

Na omawianym terenie mamy do czynienia zasadniczo z trzema podstawowymi rodzajami mas

powietrza: polarnym, arktycznym i zwrotnikowym.

Według „Klasyfikacji typów i krain klimatycznych” prof. E. Romera obszar Miasta i Gminy Okonek

należy do typu klimatu pojeziernego, na styku krain klimatycznych: Tucholsko-Złotowskiej

i Człuchowskiej.

Na terenie omawianego obszaru notuje się 30−35 dni mroźnych, około 107 dni z przymrozkami

i 38−50 dni z pokrywą śnieżną. Opad średnioroczny (dane ze stacji meterologicznej zlokalizowanej na

terenie Leśnej Szkółki Zespolonej „Lędyczek” za okres 1997-2001) kształtuje się na poziomie 638

mm, a długość okresu wegetacyjnego określono na 218 dni. Średnia temperatura roczna wynosi

8,7o C. Średnia prędkość wiatru waha się w granicach 3,4 m/s. Latem przeważają wiatry z kierunku

wschodniego, zimą wiatry zachodnie i południowo-zachodnie. Rzadko występują wiatry z kierunku

północnego. Względna wilgotność powietrza wynosi około 81%, a zachmurzenie ogólne nieba to

około 56%.

3. Opis działalności

Naszym założeniem jest produkcja najwyższej jakości mateczników trzech najbardziej pożądanych na rynku odmian malin. Podział, segregacja, pakowanie i sprzedaż (hurtowa i detaliczna). Nasza oferta kierowana jest przede wszystkim do producentów sadów wielkotowarowych oraz do indywidualnych odbiorców (np. ,,Działkowiczów”). Tym ostatnim umożliwiamy zakup przez Internet. Materiał wysyłamy za pośrednictwem Poczty Polskiej lub innej firmy kurierskiej.

W pierwszych latach działalności przedsiębiorstwa mamy zamiar przygotować glebę pod uprawę docelowego matecznika malin.
Zakładamy, że odmiana `Polka' będzie zajmowała 50% powierzchni, czyli 5 ha. Odmiana `Malling Seedling' i `Rubin' zajmować będą odpowiednio po 2 ha. Pozostały 1 ha przeznaczony jest na pomieszczenia gospodarcze, biuro, sortownie i przechowalnie, a także na drogi komunikacyjne w przedsiębiorstwie.

Sadzonki do zakładania plantacji matecznej zostaną zakupione w Zakładach Doświadczalnych Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Albigowej.

4. Konkurencja w województwie Wielkopolskim:

Według portalu panoramafirm.pl w województwie Wielkopolskim nie istnieją podobne przedsiębiorstwa produkujące mateczniki malin. Oznacza to, że firma ma dużą szansę rozwoju i rentowności na tym terenie. W pierwszym okresie działalności firma ma zamiar ugruntować swoją pozycję na rynku, dzięki szeroko rozumianemu pojęciu polityki marketingowej i bardzo dobrej jakości produkcji. Tym sposobem ewentualna konkurencja na tym terenie, będzie miała problemy z wejściem na ten sektor rynku.

5. Strategia działalności:

Naszą firmę oprócz doskonałej jakości produktów, będzie cechować się również zakrojone na dużą skalę działania marketingowe. Jeden ze wspólników ma wykształcenie w dziedzinie marketingu i reklamy, dlatego jego funkcja będzie opierała się na promowaniu firmy. Założenia marketingowe:

-strona internetowa: www.matecznikmalin.pl , w tym sklep internetowy dla detalicznych odbiorców

- wypozycjonowanie strony www wyszukiwarce Gogle AdWords

- banery reklamowe, ulotki, wizytówki, samochody firmowe oznaczone logo firmy

- reklamy w prasie branżowej

- wystawy na Targach Ogrodniczych na Wydziale Ogrodniczym w Krakowie.

6. Organizacja pracy

W firmie będzie pracować czterech pracowników, którzy są jednocześnie współwłaścicielami przedsiębiorstwa. Każdy z nich posiada kwalifikacje, by pracować w tej dziedzinie (Dyplom inżyniera Ogrodnictwa, UR Kraków), przeszedł odpowiednie szkolenia i zdobył doświadczenie, by być odpowiedzialnym za poszczególne działy w firmie.
W. Baran - dział marketingu
E. Hoły - księgowość i finanse
W. Mesjasz - szef
A. Skrzyński - obsługa klienta i kadry

Dodatkowo zatrudnieni pracownicy sezonowi.

7.Mechanizacja

Do prac związanych z przygotowaniem gleby pod szkółkę najlepiej nadają się ciągniki Ursus, a do niezbędnych narzędzi uprawowych zalicza się pługi, brony talerzowe, brony zwykłe i kultywatory. Do nawożenia gleby potrzebny jest siewnik do nawozów mineralnych i rozrzutnik do obornika.

	Ciągnik rolniczy Ursus 11024 SILNIK (marka i model) PERKINS 1104D EURO IIIA Rodzaj silnika wysokoprężny, turbodołądowany z intercoolerem Moc, kW / KM przy obr/min 80/110 - 2200 Moment obr., Nm przy obr/min 416/1400 Pojemność, cm3 / ilość cylindrów 4400/4 Filtr powietrza suchy, dwustopniowy Pojemność zbiornika paliwa 180 WAŁ ODBIORU MOCY Typ niezależny, 540/1000 włączany hydrualicznie Prędkość WOM / silnik, obr/min 540/1893, 1000/1900 PODNOŚNIK HYDRAULICZNY Funkcje regulacja siłowa, pozycyjna i szybkości reakcji Maks. udźwig podnośnika, kg 4500 Rozdzielacz hydrauliki zewnętrznej dwusekcyjny (4 szybkozłącza) w opcji: czterosekcyjny (8 szybkozłączy) TUZ kat. 2 KOŁA i ROZSTAWY Koła przednie / tylne 380/70R24 / 480/70R34 Rozstawy: przód / tył, mm 1630 - 1970 / 1620 - 2325 ZACZEPY Typ górny transportowy i rolniczy, (w opcji: automatyczny zaczep dolny) WYMIARY i MASY Długość / Szerokość /Wysokość, mm 4000/2200/2750 Prześwit, mm 380 Masa bez obciążników, kg 4100 Obciążniki, przód - tył, k 260 - 320	Cena: 125050 netto
	Pług Obrotowy 3- skibowy AKPIL KM80 2+1 Pługi Obracalne AKPIL KM 80 2+1 Liczba korpusów [szt.] 3+,(2+1) Rozstaw korpusów [cm] 85 Wysokość ramy [cm] 78 Szerokość robocza korpusu [cm] 28-32-36-40-44 Masa [kg] 980 Zapotrzebowanie mocy [KM] 75	21 700 zł z VAT
	Brona Talerzowa Akpil Szerokość robocza: 2,4m	5500zł z VAT
	Kultywator
	PRZYCZEPA Metal-Fach T710/1 6 TON Typ J.m. T710/1 Ładowność kg 6000 Masa własna kg 2000 Pojemność ładunkowa/z nadstawką m^3 4,5/9 Wymiary gabarytowe: Długość mm 6200 Szerokość mm 2206 Wysokość mm 1650 Wywrót - trójstronny	29000 z VAT
	ROZSIEWACZ NAWOZÓW TAJFUN 550kg + przystawka sadownicza	4350zł z VAT
	Opryskiwacz sadowniczy przyczepiany Agrola Optimum 2000 Opryskiwaczy z “kolumnową” przystawką wentylatorową Agrola Optimum dzięki zastosowaniu “kieszeniowych kierownic powietrza” sprawdza się doskonale zarówno w sadach karłowych, półkarłowych jak i tradycyjnych. sprawdza się doskonale zar Wyposażenie: przystawka kolumnowa optimum  koła płaskie zbiornik trzykomorowy polietylenowy 2000 L dyszel skrętny łożyskowany ARAG - zawór elektryczny, sterowanie pulpitem z kabiny ciągnika wał przegubowy teleskopowy	36,300 PLN
	Używany rozrzutnik obornika Rozrzutnik po kapitalnym remoncie. Na spodzie blacha 3mm, nowe łańcuchy, nowe łożyska na adapterze Koła od niskopodwoziówki a na nich mocne 16-płócienne opony, nowa przednia burta a boczne poprawione.	3600 zł
	Obsypnik szkółkarski	4000 zł
	Drobne narzędzia (motyki, szpadla itp.)	3000 zł
	Zraszacz dużego zasięgu EAGLE 900/950	19 000 zł

RAZEM : 251,500 ZŁ

8. Wybrane odmiany:

1. Polka

Odmiana najbardziej polecana do hodowli proekologicznej - powtarzająca owocowanie, owocuje na pędach jednorocznych. Owoce są bardzo duże, zwarte, super smaczne. Nadają się do bezpośredniego spożycia, mrożenia i przetwórstwa. Cenna odmiana w uprawie towarowej i ogrodowej ze względu na wcześniejsze dojrzewanie, większe i smaczniejsze owoce, a także bardziej przydatne do mrożenia niż owoce odmiany Polana. Doskonale sprawdza się w uprawie przyspieszonej (okrywanie włókniną, tunele foliowe i szklarnie). Wzrost roślin jest średnio silny. Pędy pod koniec owocowania mogą pokładać się w rzędy - wymaga wówczas podpierania pędów ewentualnie już w uprawie nieco większej odległości pomiędzy rzędami. Mało podatna na zamieranie pędów i gnicie owoców. W naszym gospodarstwie stanowi największy areał uprawowy.

2. Malling seedling

Odmiana wyhodowana w Anglii. Krzewy o średniej sile wzrostu są średnio zagęszczone; pędy o licznych, grubych kolcach, silnie się pokładają. Odmiana jest wytrzymała na mróz dość wrażliwa na choroby, plenna. Owoce bardzo duże lub duże, jasnoczerwone, tępo-stożkowate, aromatyczne, smaczne, szczególnie przydatne do zamrażania.

3. Rubin

Odmiana wyhodowana w Niemczech. Krzewy rosną umiarkowanie, nie zagęszczają się. Pędy są silne, proste, pokryte równomiernie niezbyt długimi kolcami. Odmiana jest średnio wrażliwa na mróz i średnio odporna na choroby. Owoce średniej wielkości lub duże, owalne, wydłużone, ciemnoczerwone, aromatyczne, smaczne, przydatne na soki i inne przetwory oraz mrożonki.

9. Zmianowanie

1. Gorczyca + obornik

2. Zboża jare (pszenica, jęczmień, owies)

3. Rzepak

4. Mateczniki

1. Malin malin 3-4 lata

10. Choroby maliny

10.1 Choroby grzybowe maliny:

Zamieranie pędów maliny

Czynnik chorobotwórczy: grzyb Didymella applanata (stadium konidialne Phoma idaei)

Opis: Jest to jedna z groźniejszych i powszechniejszych chorób w uprawie malin. Poraża liście oraz łodygi. Może być powodowana przez inne gatunki grzybów.

Występowanie Pryszczarka namaliniaka ułatwia infekcję przez grzyba.

Objawy:

Wokół pąków i u nasady ogonków liściowych pojawiają się fioletowe plamy, które później brunatnieją i zamieniają się w nekrotyczne plamy.

Dookoła kory powstają pękające i złuszczające się plamy.

Porażone pędy zamierają jesienią lub wiosną następnego roku.

Zwalczanie:

1. Usuwanie starych, dwuletnich pędów oraz przesadzanie i odchwaszczanie plantacji.

2. Pierwsze opryskiwanie należy wykonać w okresie gdy nowe pędy osiągną wysokość 10-20cm, następnie należy powtarzać co 10 dni.

3. Należy stosować środki ochrony: Sumilex 50 WP (2kg/ha), Topsin M (0,1%), Euparen 50 WP (0,25%), Ronilan 50 WP (0,1%), Rowral 50 WP lub Rowral FLO 255 SC(0,2%).

4. Euparen stosować przemiennie z innymi fungicydami.

5. Silnie opanowane plantacje należy opryskiwać dwukrotnie.

6. Na plantacjach rosnących na żyznych glebach możliwe jest usuwanie wszystkich wyrastających pędów do końca maja. Pozwala to na pominięcie dwóch pierwszych terminów opryskiwań.

7. Zabiegi przeciwko zamieraniu pędów malin zabezpieczają je także przed antraknozą, białą plamistością liści i rdzą maliny.

8. Opryskiwanie rozpocząć w końcu maja gdy rośliny osiągną 10-20 cm, powtarzając je co dwa tygodnie. Szczególnie ważne są opryskiwania kiedy plantacja się zagęszcza. Aby uzyskać wysoką skuteczność zabiegu, należy każdorazowo użyć co najmniej 2500 litrów cieczy na 1 ha.

Szara pleśń maliny

Czynnik chorobotwórczy: grzyb Botryotinia fuckeliana

Opis: Choroba występująca powszechnie na plantacjach malin. W sprzyjających warunkach choroba atakuje wszystkie części roślin.

W niektórych rejonach choroba ta odgrywa większa rolę niż zamieranie pędów malin.

Objawy:

Pleśń atakuje najczęściej pędy, kwiaty i owoce. Na porażonych kwiatach i owocach w czasie wilgotnej pogody pojawia się puszysty, szary nalot (złożony z trzonków konidialnych i zarodników)

Na pędach powstają jasnobrązowe, rozmyte plamy, które potem łączą się i obejmują znaczne odcinki pędu.

Zwalczanie:

1. Właściwe prowadzenie plantacji - odpowiednia rozstawa, zabiegi poprawiające przewietrzanie roślin.

2. Zabiegi prowadzone w przypadku zamierania pędów malin chronią także przed szarą pleśnią maliny.

3. Najważniejsze jest opryskiwanie przed kwietniem prowadzone co 10 dni.

Antraknoza maliny i jeżyny

Czynnik chorobotwórczy: grzyb Plectodiscella veneta(stadium konidialne Gleosporium venetum )

Opis: Grzyb zimuje na pędach, a zakażanie nowych pędów trwa przez cały okres wegetacji. Z odmian najbardziej wrażliwa jest Preussen, a najbardziej odporna - Latham.

Objawy:

Choroba atakuje wszystkie nadziemne części roślin, ale najbardziej groźna jest dla młodych pędów.

Grzyb powoduje powstawanie ciemnoczerwonych plam na liściach i pędach malin. Plamy te później bieleją, pozostaje tylko czerwone obrzeżenie.

W porażonych miejscach tworzą się podłużne pasy pękającej kory.

Zwalczanie:

1. Wycinanie i niszczenie dwuletnich pędów jesienią i paleniu liści

2. Opryskiwanie Miedzianem na wiosnę

3. Stosowanie preparatów jak przy zamieraniu pędów malin.

Biała plamistość liści maliny i jeżyny

Czynnik chorobotwórczy: grzyb Mycosphaerella rubi (stadium konidalne Septoria rubi)

Opis: Grzyb zimuje w stadium konidialnym na pędach i wiosną następuje zakażenie liści. Choroba ta jest mniej szkodliwa niż poprzednio wymienione.

Objawy:

Na liściach i zielonych częściach pędów powstają małe, szarobiałe plamy otoczone czerwoną obwódką. W przypadkach dużego nasilenia choroby może dojść do defoliacji rośliny.

Zwalczanie:

1. Opryskiwanie Miedzianem.

2. Palenie dwuletnich pędów razem z liśćmi.

3. Podobnie jak przy zamieraniu pędów malin.

10.2 Choroby wirusowe maliny

Maliny atakowane są przez wiele wirusów wywołujących różne objawy chorobowe. Najczęściej są to żółte, chlorotyczne plamy na liściach, żółknięcie lub chloroza nerwów, niedorozwój i zniekształcenie blaszki liściowej. Niekiedy brzegi liści są odwinięte, a wzrost roślin zahamowany.

Rozprzestrzenianie się chorób wirusowych następuje głównie przez rozmnażanie wegetatywne zarażonych roślin W przenoszeniu wirusa główną rolę odgrywają mszyce i skoczki.

Zwalczanie chorób wirusowych

Przede wszystkim zakładanie matecznika lub plantacji ze zdrowych sadzonek.

Usuwanie chorych roślin zapobiega dalsze rozprzestrzenianie się choroby.

Nowe plantacje zakładać w odległości co najmniej 200-300 m od starych często zarażonych plantacji.

Systematyczne i skuteczne niszczenie wektorów (mszyc i skoczków) przez kilkakrotne stosowanie insektycydów w sezonie.

Stosować insektycydy - aby ograniczyć przenoszenie wirusa.

Mozaika

Atakuje wszystkie odmiany malin. Na jednych ma przebieg łagodny, na innych zaś - ostry.

Karłowatość malin

Jest najgroźniejszą chorobą malin.

Objawy:

Porażone rośliny są opóźnione w rozwoju i wytwarzają małą ilość zniekształconych kwiatów. Rośliny karłowacieją, liczba pędów się zwiększa i jednocześnie zmniejsza się liczba owoców.

Żółta plamistość liści

Plamistość cętkowana

Otaśmienie nerwów

10.3 Szkodniki maliny

Kistnik malinowiec Byturus tomentosus (F.)

Opis: Jest to chrząszcz i ciemnobrązowym zabarwieniu, którego larwy żerują w owocach i dnie kwiatowym, a po uzyskaniu dojrzałości opadają do ziemi i tu się przepoczwarczają . Stadium zimującym są postacie dorosłe. Wiosną po wyjściu z ukrycia szkieletują liście, a po ukazaniu się pąków kwiatowych wyjadają słupki, pręciki, płatki korony i dno kwiatowe.

Samice składają jaja pojedynczo między pręciki lub słupki

Największe szkody wyrządzają larwy, powodują robaczywienie owoców.

Porażone owoce są miękkie, źle wykształcone i wcześnie opadają.

Zwalczanie:

1. Opryskiwanie w okresie żerowania chrząszczy na liściach i pąkach, najlepiej bezpośrednio przed kwitnieniem malin.

2. Stosować preparat o działaniu kontaktowym, żołądkowym i wgłębnym np. Owadofos pł. 50 (0,15%), Zolone 35 EC, Propotox M pł., Fastac 10 EC, Talstar 100 EC, Decis 2,5 EC (0,05%)

3. Podczas stosowania środków należy przestrzegać prewencji dla pszczół.

Pryszczarek namalinek łodygowy Thomasiniana theobaldi Barn.

Opis: Jest to szkodnik z rodziny Muchówek. Larwy żerują pod korą pędów, powodując jej łuszczenie się. Larwy są beznogie, pomarańczowe, dorastają do 4 mm dł. Spękana kora spowodowana przez choroby ułatwia składanie jaj. W okresie wegetacyjnym rozwijają się 3-4 pokolenia.

Zwalczanie:

1. Opryskiwanie jest konieczne na plantacjach porażonych przez tego szkodnika w ubiegłych latach.

2. Zabiegi przeprowadzać w okresie lotu much, przed kwitnieniem, zazwyczaj gdy młode pędy osiągają dł. 20-30 cm.

3. Przy licznym występowaniu szkodnika opryskiwanie powtórzyć po 7-10 dniach.

4. Należy dokładnie opryskiwać dolne części pędów.

5. Stosować te same preparaty co u kistnika malinowca, a także Metox płynny 30 (0,6-1%), Basudin 25 EC (0,15%), Ambusz 25 EC (0,025%), Ripcord 10 EC (0,03%), Anthio (0,2-0,3%) - preparaty te zwalczają też mszyce.

Pryszczarek malinowiec Lasioptera rubi oraz

Galasówka maliniak Diastrophus rubi

Opis: Obydwa gatunki powodują tworzenie się galasowatych wyrośli na pędach, wewnątrz których żerują larwy.

Zwalczanie:

1. W okresie bezlistnym, gry galasy są dobrze widoczne należy wycinać porażone pędy i palić.

Przeziernik malinowiec Bembecia hylaeiformis

Opis: Gąsienice tego motyla żerują wewnątrz pędów i karpie. Porażone pędy łatwo się wyłamują, słabo rosną i źle owocują. Stadium zimującym sa gąsienice w karpie korzeniowej, a wiosną drążą korytarze w dolnej części pędów. Na skutek uszkadzania pędów tworzą się nabrzmienia, jakby guzy. Lot motyli i składanie jaj odbywa się w lipcu i sierpniu.

Zwalczanie:

2. W okresie bezlistnym wycinać i palić pędy z naroślami w dolnej części.

3. Porażone plantacjeopryskiwać bezpośrednio po zbiorze owoców i powtórnie po 2 tygodniach.

4. Dokładnie opryskiwać podstawę pędu, gdzie motyl składa jaj.

5. Stosować Owadofos pł. 50, i Basudin 25 EC

Przędziorek chmielowiec Tetranychus urticae Koch

Opis: Gatunek roztocza z rodziny przędziorkowatych. Występuje pospolicie w uprawie malin. Na liściach ukazują się drobne, jaśniejsze plamki, następnie liście stają się szarozielone, a później brunatnieją i zasychają. Na spodniej stronie liścia żerują maleńkie roztocza długości do 0,5 mm o żółtozielonym zabarwieniu. Nakłuwają one tkanki liści i wysysają one z nich soki. Zimują ceglasto-pomarańczowe samice ukryte w spękaniach kory i zaschłych liściach. Żerowanie rozpoczyna się wczesną wiosną. W okresie wegetacyjnym rozwija się 5-6 pokoleń. Żerowanie przędziorka powoduje zahamowanie fotosyntezy i obniżenie plonu.

Zwalczanie:

1. Przędziorka należy zwalczać szczególnie przed okresem kwitnienia malin.

2. Zabieg przeprowadzamy gdy liczebność przędziorków (ruchomych stadiów) wynosi 2-3 osobniki na 1 listek liścia złożonego.

3. Stosować Peropal 25 WP, Omite 30 WP, Torque 50 WP (0,06%), Nissorun 10 EC, Neoron 500 EC, Kelthane MF 50 (0,1%), Zolone (0,12-0,2%), Roztoczol ekstra płynny 30 (0,2%), Sadofos płynny 30 (0,4%), Danitol 10 EC (0,05), Mitac 20 EC (0,2%)

4. Gdy nie ma oblotu pszczół, stosować Omite 30 WP (0,15%), Sanmite 20 WP, Talstar 100 EC

Mszyca malinowo-jeżynowa Amphorophora rubi

Opis: Żeruje na spodniej stronie liści i młodych pędach

Mszyca malinowa Aphis idaei

Opis: Powoduje zwijanie się wierzchołkowych liści w luźne gniazda

Obydwa gatunki mszyc są jednodomne i zimują w postaci jaj na pędach malin.

Kwieciak malinowiec

Krzywik maliniaczek

Zasadniczo szkody czynią przede wszystkim gąsienice, które uszkadzają pąki, którymi się żywią. Z takich pąków nie rozwijają się ani liście ani kwiaty, pąki zasychają.

11. Produkcja sadzonek malin

11.1 Wymagania glebowe

Matecznik malin najlepiej jest zakładać na glebach żyznych, średnio zwięzłych, przewiewnych i o dużej pojemności wodnej. Podłoże powinno posiadać bardzo dobre właściwości fizyczne. Odczyn gleby powinien być lekko kwaśny pH 5,5—6,2.

11.2 Stanowisko

Teren powinien być płaski lub lekko pochylony, aby bez większych trudności używać maszyn. Warto zwrócić uwagę aby matecznik nie był bezpośrednio narażony na działanie silnych wiatrów.

11.3 Termin zakładania matecznika

Matecznik najlepiej zakładać jesienią w październiku

11.4 Wymagania dla matecznika

1. Izolacja przestrzenna matecznika powinna wynosić co najmniej 200m. od innych upraw malin i dzikich malin.

2. Przy plantacjach matecznikowych wieloodmanianowych odległość między tymi odmianami powinna wynosić co najmniej 5m. dla zabezpieczenia przed wymieszaniem się odmian.

3. Izolacja przestrzenna kwalifikowanych roślin od niekwalifikowanych roślin powinna wynosić co najmniej 50m.

4. Na plantacji matecznej nie zostawia się pędów owocujących. Dzięki temu można stosować intensywny program ochrony bez obawy otrucia ludzi i zierząt (pszczoły).

5. Chore, porażone, martwe, odcięte pędy bez korzeni należy co roku zebrać i spalić.

6. Matecznik malin prowadzi się przez 3-4 lat na jednym polu.

Rozstawa

Sadzonki sadzimy w odległości między rzędami 3-4 m, w rzędzie co 50-60 cm. Duża szerokość w międzyrzędach jest konieczna do przejazdu opryskiwacza.

Nawożenie

W pierwszym roku należy zastosować 40-50T obornika na ha, 80 kg/ha czystego nawozu aztowego (podzielonego na 2 części), 40 kg/ha czystego nawozu fosoforowego, 100-150kg/ha czystego nawozu potasowego. Zaleca się wapnowanie gleby w ilości 1 T/ha.

Nawożenie fosforem i potasem ponawiamy po 3-4 latach w tych samych dawkach co na początku, zaś nawożenie azotem stosujemy corocznie.

Opis prac w szkółce

I Rok prowadzenia szkółki

1. Przygotowanie gleby (orka, bronowanie, kultywatorowanie).

2. Nawożenie gleby (opis powyżej).

3. Oprysk herbicydami, insektycydami (co kilka dni).

4. Odkażanie gleby fungicydami, a mateczniki z materiałem elitarnym parujemy.

5. Wykopywanie dołków na sadzonki ?

6. Sadzenie sadzonek malin (jesień) - sadzimy 5 cm głębiej niż rosły wcześniej, należy natychmiast przyciąć nad powierzchnią gleby, a szyjki korzeniowe obsypać ziemią.

II Rok prowadzenia szkółki

1. Wiosną kopczyki rozgarnia się i przed planetowaniem wysiewa się nawozy azotowe.

2. Oprysk herbicydami (co kilka dni)

3. Oprysk hormonami zapobiegającymi kwitnieniu lub ręczne obrywanie pąków kwiatowych.

4. Wycinanie wszystkich pędów na 2 do 3 cm poniżej powierzchni gleby. (jesień)

5. Wykopywanie sadzonek

6. Sortowanie sadzonek

7. Pakowanie i wysyłanie sadzonek do sprzedaży lub przechowywanie do wiosny następnego roku.

Na jesień następnego roku wykopuje się sadzonki i srotuje według wyboru:

Cechy krzewów	Wartość	Wybór
Liczba pędów w sztukach	1 1	I II
Długość pędów w cm (co najmniej)	20 30	I II
Grubość pędów w mm (co najmniej)	7 5	I II
Liczba korzeni w sztukach (co najmniej)	3 2	I II
Długość korzeni, wiązka korzeniowa w cm (co najmniej)	10	I i II

Dla sadzonek malin stosuje się 4 stopnie kwalifikacji

1. Super Elita

2. Elita I

3. Elita II

4. Orginał materiał kwalifikowany

12. Nieruchomości

Budynek	Przeznaczenie	Powierzchnia	Cena
Biuro zarządu	Miejsce na 4 biurka i szafki	200 m2	300000
Przechowalnia	Przechowalnia z chłodnią na materiał szkółkarski	400 m2	400000
Magazyn	Magazyn na nawozy, środki ochrony i narzędzia	150 m2	70000
Hangar	Maszyny rolnicze	500 m2	160000
Pracownia	Sortownia i pakownia materiału	200 m2	120000

RAZEM: 1.050.000 zł

BIZNESPLAN

KOSZTY

ODZIEŻ	ILOŚĆ SZTUK	CENA ZA SZTUKĘ	SUMA
Spodnie „Ogrodniczki”	10	48 zł	480 zł
Kurtka	10	129 zł	1290 zł
Polar	10	59 zł	590 zł
Koszulka	20	32 zł	640 zł
Czapka z daszkiem	10	25 zł	250 zł
Obuwie	10	79 zł	790 zł

Rękawice robocze	20	5 zł	100 zł
Rękawice na zimę	10	12 zł	120 zł

RAZEM 4260 zł

SPRZĘT GOSPODARCZY	ILOŚĆ SZTUK	CENA ZA SZTUKĘ	RAZEM
Kosz na śmieci	4	29,99 zł	119,96 zł
Mop z wiadrem	4	25 zł	100 zł
Rękawiczki lateksowe	4 opakowania	20 zł	80 zł
Zmiotka i szufelka	4	5,99 zł	23,96 zł
Ściereczki	10	1,50 zł	15 zł
Gąbki do naczyń	10	1,20 zł	12 zł
Worki na śmieci	5 opakowań/100 sztuk	5 zł	25 zł
Papier toaletowy	10 opakowań	8 zł	80 zł
Ręczniki kuchenne	20 rolek	6 zł	120 zł
Mydło w płynie 10 l	3	25 zł	75 zł
Płyn do naczyń	3	12 zł	36 zł
Płyn do podłogi	3	8 zł	24 zł

RAZEM : 710, 92 zł

SPRZĘT SANITARNY I BIUROWY	ILOŚĆ SZTUK	CENA ZA SZTUKĘ	RAZEM
Stół	2	250 zł	500 zł
Biurko	4	350 zł	1400 zł
Krzesło	10	50 zł	500 zł
Komputer	4	3499 zł	13996 zł
Drukarka z faxem i skanerem	2	499 zł	998 zł
Telefon	2	99 zł	198 zł
Lampki biurowe	4	24,99 zł	99,96 zł
Regał na segregatory	2	179 zł	358 zł
Toaleta	2	199 zł	398 zł
Umywalka	2	139 zł	278 zł
Prysznic	2	1890 zł	3780 zł
Dozownik do mydła	2	26 zł	54 zł
Szczotka do toalety	2	2,50 zł	5 zł
Lustro	1	39 zł	39 zł
Apteczka	5	25 zł	125 zł
Szafki dla pracowników 2 w 1	5	42 zł	210 zł
Kuchenka mikrofalowa	1	255 zł	255 zł

RAZEM: 23193,96 zł

WYDATKI NA MASZYNY I NARZĘDZIA (dane z tabelki u góry)

RAZEM : 251,500 ZŁ

Nawozy i środki ochrony roślin	Ilość na 9ha	Cena	Razem
Obornik	340T	50zł/T	17000zł
SUPERFOSFAT WZBOGACONY P40 (z mikroelemntami)	2,25T	1652zł/T	3717zł
Saletra potasowa	2,3T	1500zł/T	3450zł
Devrinol	36L	75zł/L	2700 zł
Sumilex + Talastar	20,25L	85zł/L	1721,25 zł
Zolone	22,5L	90zł/L	2025 zł
Euparen Multi 50 WG + Owadofos	18kg	120zł/L	2160 zł
Basudin	33,75L	35zł	1181,25 zł

RAZEM : 15581,70 zł

Czynniki ekonomiczne:

Analiza Swot

Bibliografia

1. Prof. dr hab. Alojzy Czynczyk, dr Edward Lange, Sadownictwo, Hortpress, 2000r.

2. Prof. dr hab. Alojzy Czynczyk, Sadownictwo i szkółkarstwo, PWRiL, 1995r.

---