Nowe kierunki w literaturze XX wieku
Największe zmiany zaszły w poezji i prozie. Na kształt miały wpływ tendencje psychologiczne. Sztuka wymagała aby zobaczyć świat inaczej, subiektywnie, zgodnie z własnym indywidualnym odczuciem
Ekspresjonizm - odejście od naśladowania rzeczywistości na rzecz przekazania odczuć człowieka i jego psychiki, ma charakter antyestetyczny, dlatego że posługuje się wyrazistym językiem, często wulgarnym, groteskowym, hiperbolizacją(wyolbrzymienie)
Futuryzm - bunt wobec tradycji i dziedzictwa przeszłości, fascynacja cywilizacją i światem techniki, odrzucenie wszelkich zasad ortografii i interpunkcji, orginalność, przedstawiciele: Bruno Jasieński i Stanisław Młodorzeniec.
Dadaizm (dada - zabawka dla niemowląt) kierowała się całkowitą wolnością tworzenia, elementy językowe były przypadkowe, protest wobec dotychczasowej sztuki, moralności i kultury.
Nadrealizm - dążenie do wyzwolenia obrazów tkwiących w podświadomości człowieka, próba tworzenia bez kontroli intelektualnej, poezja jest sposobem na dotarcie do wewnętrznej tajemnicy świata(Paul Eliot i Lois Argon)
Neoklasycyzm - Thomas Eliot, Anna Achmanowa, Osip Mandelsztamp - poezja czysta, wolna od treści życia, rygorystyczna forma językowa.
Awangarda francuska - Apollinaire - poezja to twórcza wyobraźnia, kontynuacja tradycji klasycznych i symbolizmu, treści intelektualne i filozoficzne.
Formizm - (m. in. Witkiewicz); naczelną sprawą jest odpowiednia forma, która ma dominować nad treścią; proponowano nawet komponowanie tekstów z przypadkowych słów (futuryzm) co dawałoby element zaskoczenia i niespodzianki
Behawioryzm - (od słowa zachowanie, postępowanie). John Watson. Twórcy tej koncepcji twierdzili, że człowieka nie można poznać. Człowieka można określić poprzez obserwację jego zewnętrznych ruchów i zachowań, można przewidzieć jego reakcje. Badania duszy są nieskuteczne, ponieważ nie można ich empirycznie sprawdzić. W sztuce człowiek był prezentowany od zewnątrz. Autor nie wnikał w głąb jego psychiki, przeżyć wewnętrznych.