1998-11-07

Osoba przedsiębiorcza

Czy każdy może być w swych działaniach przedsiębiorczy?

Odpowiedź jest wynikiem warunków psychologicznych i socjologicznych, jakie musi spełniać osoba przedsiębiorcza.

Do najważniejszych z nich można zaliczyć:

• Zdolności i zamiłowanie do pracy koncepcyjnej i przekształcanie jej w praktyczne działanie innowacyjne;

• Skłonności i umiejętności do podejmowania kalkulowanego ryzyka opartego na analitycznej ocenie istniejącej sytuacji w krótkim prze­dziale czasu;

• Odporność psychiczna na niespodziewany sukces, jak też niespodzie­waną porażkę i twórcze analizowanie przesłanek, które doprowadziły do tych sytuacji;

• Stałą gotowość do rywalizacji zakładającą coraz większy stopień trud­ności w realizowaniu wyznaczonego celu.

Ażeby te warunki realizować, trzeba być człowiekiem wielowymiarowym o motywacjach hubrystycznych i kratycznych, zdecydowanym do aktów transgresji.

W ten sposób obok homo economicusa pojawia się homo hubris - człowiek o rozbudowanej potrzebie rozwoju, wysokim poziomie em­patii i nonkonformista.

Motywacje hubrystyczne związane z dążeniem do samodoskonale­nia, akceptowaniem zmian i innowacji. Możliwość ich realizacji powoduje wzrost zadowolenia, poczucia pewności siebie, wpływa na wzrost osobi­stego wewnętrznego poważania, wyzwala dalszą aktywność.

Poprzez motywacje kratyczne człowiek realizuje potrzebę władzy, przejawiająca się w dążeniu do osiągania coraz to wyższych stanowisk w hierarchicznych strukturach organizacji gospodarczych, administracyj­nych, politycznych itp.

Wstępowanie na coraz wyższe szczeble władzy ułatwia narzucanie swej woli, celu działania coraz większej liczbie podporządkowanych wy­konawców, co z kolei umożliwia podejmowanie znacznie ambitniejszych zamierzeń i planów stanowiących podstawę dalszego awansu lub kariery.

Akty transgresji występujące w działaniach ludzkich dotyczą stałego poszerzania obszaru własnych możliwości fizycznych, intelektualnych, manualnych czy umysłowych, przesuwania granic poznania, przełamywa­nia barier i dotychczasowych stereotypów, powoływania coraz to nowych firm i podejmowania nowego typu działań przedsiębiorczych.

Jest to związane z ciągłą pracą nad sobą, podnoszeniem poziomu wiedzy, kwalifikacji i specjalizacji, stałym poszukiwaniem nowych roz­wiązań i ciągłym niezadowoleniem z dotychczasowych dokonań.

Empatia w działalności przedsiębiorczej związana jest z funkcjami emo­cjonalno-poznawczymi człowieka i wyraża stopień zrozumienia drugiej osoby, wczucie się w jej sytuację psychiczną i społeczną oraz umiejętność pozyskania jej do współpracy, wspólnego działania poprzez jej akceptację lub dialog.

Umiejętność ta jest szczególnie ważna wówczas, gdy konieczna jest szersza współpraca z zespołem podległych pracowników, od której to współpracy zależy wykonanie ambitnego przedsięwzięcia gospodarczego czy realizacja niekonwencjonalnych zamierzeń ekonomicznych, technicz­nych , organizacyjnych itp.

Nonkonformizm jako cecha osobowościowa może występować wśród ludzi znających swoją wartość, pewnych siebie i swoich racji, posiadają­cych rozległą wiedzę będącą wynikiem dotychczasowych doświadczeń życiowych i zawodowych . Wyraża się on brakiem akceptacji dla dotych­czasowych form zachowań i działań.

Powoduje to kształtowanie się nowych stereotypów, wdrażania pio­nierskich rozwiązań i zwalczanie rutyny. Wyzwala zwiększona gotowość do ponoszenia ryzyka oraz odkrywania nowych dziedzin aktywności przedsiębiorczej.

Nonkorfomizm w wypadku działań przedsiębiorczych, które doprowa­dziły do sukcesu założonego przedsięwzięcia, może stanowić podstawę do kształtowania się nowego układu odniesienia - wzoru postępowania dla osób, które pragną podjąć podobną działalność przedsiębiorczą mini­malizując w niej udział własnego ryzyka.

Przedstawiona charakterystyka homo hubrisa stanowi idealny model osobowościowy człowieka przedsiębiorczego, którego rozbudowana po­trzeba osiągnięć i stała skłonność do podejmowania ryzyka w warunkach konkurencji, jak również analityczna ocena swoich działań i elastyczność w wyznaczaniu strategicznych celów własnej działalności może stanowić przykład do naśladowania dla osób pragnących się poświecić działalności biznesowej.

Zarysowany model osobowościowy człowieka przedsiębiorczego kore­sponduje z koncepcją M. Kanter, dotyczącą zachowań przedsiębiorczych w dynamicznym otoczeniu.

Otóż w warunkach zmieniających się i sytuacjach ekonomicznych , tech­nicznych, organizacyjnych czy pracowniczych - przedsiębiorczością wy­kazuje się ten menedżer, który realizuje zasadę 4F. - folia

4

3

---