5 przedszkole,szkoła Ateneum

psychologia rozwoju, dr Małgorzata Lipowska

przedszkolaki

rozw

j motoryki

w wieku przedszkolnym

wiąże buty
używa sztućców
myje się bez pomocy

jeździ na rowerku
przeskakuje przez skakankę
łapie piłkę tenisową

6 lat

kopiuje kwadrat
koloruje w liniaturze

podskakuje na nodze
niedominującej

5 lat

kopiuje krzyż
prawidłowo trzyma ołówek

jeździ na rowerku
trzykołowym
podskakuje na jednej nodze

4 lata

kopiuje koło
buduje mosty z klocków
używa łyżki
ubiera buty

podskakuje
wchodzi po schodach
krokiem naprzemiennym
stoi na jednej nodze

3 lata

motoryka ma

motoryka du

wiek

rozwój

samooceny

problemy

wpływ

telewizji

identyfikacja

inicjatywa

poczucie

winy

identyfikacja z
płcią
operacje
konkretne
wczesny rozwój
moralny
zabawa

grupowa

s p

–

zagro

enia

centralny

proces

kryzys

psycho

spo

eczny

zadania rozwojowe

faza

ycia

rozw

j psychospo

eczny wg E.

Eriksona

modelowanie

zachowanie dziecka
to kalka zachowań
rodziców

mówi to co dorośli i
tak jak dorośli

eksperymentowanie

grzeczny nie znaczy
posłuszny

poznawanie
wszystkiego na sobie

etapy identyfikacji z p

–

Kohlberg

3 – letnie dziecko:

wie, jakiej jest płci, ale…
płeć to cecha zewnętrzna, zmienna
chłopiec może być mamą, a dziewczynka tatą
efekt poznawczego braku stałości

Na pytanie, jakiej płci jest kąpiące się w wannie dziecko, 3-
latek odpowie:

„Nie wiem, strasznie trudno jest stwierdzić w tym wieku,

szczególnie gdy nie ma na sobie ubrań”

6 – letnie dziecko:

wie, że płeć to cecha wewnętrzna, niezmienna

psychologia rozwoju, dr Małgorzata Lipowska

rozw

j psychoseksualny

–

Freud

od 3 do 6 roku

ycia

stadium falliczne

genitalia źródłem przyjemności

ciekawość odmienności narządów płciowych

(wzajemne zaglądanie sobie w majtki)

identyfikacja z własną płcią

kompleks Edypa, kompleks Elektry
zazdrość o penisa, zazdrość o pochwę ?
poczucie winy

początki superego

rozw

j identyfikacji seksualnej

identyfikacja z płcią (2-4 rż)

stereotypy dotyczące płci (4 rż)

role związane z płcią (7 rż)

identyfikacja z p

)

utożsamienie się z jedną płcią

zrozumienie stałości płci w czasie

rozróżnianie stałych różnić między płciami

stereotypy dotycz

ce p

ci (4

)

jaki rodzaj zabawek
jest dla dziewcząt a
jaki dla chłopców

znajomość zachowań
charakterystycznych
dla danej płci

rozw

j moralny

(Piaget)

wiek przedszkolny

powstaj

pierwsze

w pe

ni spo

eczne

uczucia

rozw

j moralny (Piaget)

wiek przedszkolny

czynniki wpływające na rozwój uczuć:

zdolności reprezentowania

mowa

uczucia mogą być przedstawione i zapamiętane

doznania uczuciowe utrzymują się
podczas nieobecności wywołującego
bodźca

psychologia rozwoju, dr Małgorzata Lipowska

rozw

j moralny (Piaget)

wiek przedszkolny

uczucia moralne maj

charakter

prenormatywny

rozumienie reguł – zabawa grupowa

rozumienie przypadkowości

brak pojęcia intencjonalności

oko za oko w każdej sytuacji

rozw

j moralny (Piaget)

wiek przedszkolny

kłamstwo – coś co nie jest prawdą

kara i sprawiedliwo

ść

kara ekspiacyjna – arbitralna

surowa

immanentna

sprawiedliwość = posłuszeństwo

zwi

zane z tym co konieczne

a nie preferowane

cechy normy moralnej:

można ją uogólniać na wszystkie
analogiczne sytuacje, a nie tylko
identyczne

wykraczają poza sytuację oraz warunki,
które ją wywołały

są związane z poczuciem autonomii

uczucia moralne

rozw

j moralny

Kolberg

poziom I –

przedkonwencjonalny

poziom II –

konwencjonalny

poziom III –

postkonwencjonalny

- oceny moralności są
kategoryczne i uwzględniają
głównie fizyczne i
obiektywne cechy sytuacji;
- o moralności stanowią
tylko osoby obdarzone
autorytetem, tworząc
reguły, których należy
przestrzegać.

- dzieci nie potrafią
brać pod uwagę
więcej niż jednego
punktu widzenia;
- są skłonne do
egocentryzmu,
zakładając, że ich
uczucia podzielają
inni;

Stadium 1:
kary i
posłuszeństwa
„Moralność
wywodzi się z
władzy i
autorytetu”

treść moralna

perspektywa

społeczna

poziom I

–

przedkonwencjonalny

wiek przedszkolny

-zachowanie moralne
spostrzegane jako
wartościowe, jeśli służy
własnym interesom jednostki;
- dzieci przestrzegają reguł i
współpracują z rówieśnikami,
mając na uwadze to, co
otrzymają w zamian;
- społeczne interakcje
traktowane jako transakcje i
umowy dające konkretne
korzyści.

dzieci rozumieją,

że ludzie mają
różne potrzeby i
punkty widzenia,
ale…
- nie potrafią
jeszcze postawić się
na czyimś miejscu;
- inni ludzie
spostrzegani jako
realizujący swoje
własne potrzeby;

Stadium 2:

Relatywizmu
instrumentalnego
„Moralność to
troszczenie się o
siebie samego”

treść moralna

perspektywa

społeczna

poziom I

–

przedkonwencjonalny

wiek m

odszy szkolny

psychologia rozwoju, dr Małgorzata Lipowska

okres swoistej mowy dzieci

cej

wiek przedszkolny

wzrost rozumienia
budowy słów

opanowanie aspektu
morfologicznego języka

okres swoistej mowy dziecięcej

wiek przedszkolny

nieporadne użycie form fleksyjnych

– mieszanie osób i rodzajów

– swoiste formy koniugacyjne i

deklinacyjne

• tryb przypuszczający

• rozkaźnik

okres swoistej mowy dziecięcej

nieporadne użycie form fleksyjnych w
odmianie

czasownika

– osoby

– liczby - „co to są?”

– czasy

• przeszły – „już się upieczyło”, „ona przyjdziła”, oko mnie

boliło”

• przyszły – „obcinę ci”,

– tryby

• oznajmujący – „wstawamy”

• przypuszczający – „chciałambym”, „ja by chciałam”

• rozkazujący – „uczeszuj mnie”, „robiuj”

okres swoistej mowy dziecięcej

nieporadne użycie form
fleksyjnych w odmianie

rzeczownika

– rodzaje - „ta bereta”

– liczby – „ten spodeń”, „ta drzw,

drzwia”, „to moje kolegi”

– przypadki

okres swoistej mowy dziecięcej

nieporadne użycie form
fleksyjnych w odmianie

przymiotnika

– rodzaje

– liczby

– przypadki

– stopniowanie –

„dobry – lepciejszy,

najlepciejszy”

pytaniomania

tworzenie gwary podwórkowej

mowa egocentryczna

monolog zbiorowy

mowa społeczna

okres swoistej mowy dziecięcej

wiek przedszkolny

psychologia rozwoju, dr Małgorzata Lipowska

odr

bno

ci sk

adniowe

– myśmy byliśmy

mutylacje

(uszczuplenia)

- kafer

metatezy

–

przestawki sylab lub fonemów

- fisut

lingwo

amki

– ogigigafa

augmentacje

– mamucha, brzucho

neologizmy

– gembopióko

pseudokorekcje

- odgrubić, dochudzić

upodobanie do formy stereotypowej

okres swoistej mowy dzieci

cej

wiek przedszkolny

inteligencja

–

Piaget

forma zachowania się przystosowawczego, rodzaj

aktywności, która nie jest wrodzona, lecz rozwija się

stopniowo na podstawie innych, prostszych form

czynności motorycznych i sensorycznych

schematy

- wewnętrzna reprezentacja określonych

czynności fizycznych lub umysłowych, dzięki którym

jednostka przystosowuje się intelektualnie do

otoczenia i organizuje je

okres my

lenia przedoperacyjnego

7 rok

ycia

dziecko funkcjonuje w trybie pojęciowym

i przedstawieniowym

stadium 1 – 2;0 - 4;0

stadium 2 – 4;0 - 5;6

stadium 3 – 5;6 - 7;0

cechy my

lenia przedoperacyjnego

egocentryzm

centracja

nieodwracalność

okres my

lenia przedoperacyjnego

stadium 1

–

2;0

4;0

kształtowanie się funkcji symbolicznej –
zdolności reprezentowania

naśladownictwo odroczone – (ważyła kokoszka

kaszkę) głównie akomodacja

zabawa symboliczna – jest naśladowcza i

stanowi formę wyrażania siebie przed samym
sobą jako jedyną publicznością – głównie
asymilacja

rysunek
mowa – często egocentryczna

ciekawo

ść

poznawcza

niezdolno

ść

patrzenia z cudzej

perspektywy

psychologia rozwoju, dr Małgorzata Lipowska

okres my

lenia przedoperacyjnego

stadium 2

–

4;0

5;6

myślenie dziecka jest oglądowe – skupia się ono przy

rozwiązywaniu problemów na jednym aspekcie

rozwój obrazów umysłowych – wyobrażeniowych
reprezentacji przedmiotów i zjawisk

obrazy mogą być reprodukcyjne lub antycypacyjne,

statyczne, kinetyczne, transformacyjne

stadium 3 – 5;6 - 7;0

początki pojęcia stałości

wiek szkolny

etapy przystosowania si

do szko

bierny

– rezerwa, przypatrywanie

się, poznawanie

czynny

– ujawnianie siebie, typowe

reagowanie i zachowanie się

elementy procesu adaptacji do

warunk

w szkolnych

oczekiwania innych –

wymiar

spo

eczny

właściwości dziecka –

wymiar

biologiczny

wola dziecka –

wymiar

psychologiczny

dojrza

ść

szkolna

poziom rozwoju

fizycznego

prawid

owy rozw

j uk

adu nerwowego

• zwiększenie się siły, równowagi i ruchliwości

procesów hamowania i pobudzenia

• skrócenie czasu reakcji

prawid

owy rozw

j somatyczny

–

harmonizacja proporcji ciała – szybki wzrost
ciała przy stosunkowo niewielkim przyroście
masy ciała

dojrza

ść

szkolna

poziom rozwoju

fizycznego

sprawne dzia

anie narz

w zmys

•

wzroku

– prawidłowa ostrość wzroku

– odróżnianie odcieni barw

•

uchu

– fizjologicznego

– fonemowego

– fonetycznego

– muzycznego

psychologia rozwoju, dr Małgorzata Lipowska

dojrza

ść

szkolna

poziom rozwoju

fizycznego

sprawne dzia

anie artykulator

• prawidłowy zgryz

• brak wad wymowy

dojrza

ść

szkolna

poziom rozwoju

fizycznego

odpowiedni poziom koordynacji:

wzrokowo – ruchowej

» wzrokowo – słuchowej

• wzrokowo – ruchowo – słuchowej

dojrza

ść

szkolna

poziom rozwoju

fizycznego

ustalona lateralizacja

wysoki poziom rozwoju motoryki
małej (grafomotoryki)

dojrza

ść

szkolna

poziom rozwoju

poznawczego

zdolność analizowania rzeczy i

zjawisk

dojrza

ść

szkolna

poziom rozwoju

poznawczego

dostrzeganie podobieństw, różnic i
cech wspólnych -

zdolno

por

wnawcze

tworzenie pojęć

• złożonych
• konkretnych
• hierarchicznych

dojrza

ść

szkolna

poziom rozwoju

poznawczego

posługiwanie się pojęciami
matematycznymi –

rozumienie symboli

• stałość liczby
• liczenie do 10 z zachowaniem reguły 1:1
• zachowanie kolejności liczenia

prawidłowe ujmowanie w praktycznym
działaniu stosunków

• czasowych
• przestrzennych
• ilościowych

psychologia rozwoju, dr Małgorzata Lipowska

dojrza

ść

szkolna

poziom rozwoju

poznawczego

skupianie uwagi

– pojawiają się cechy uwagi:

• dowolność (w miejsce uwagi mimowolnej)

• adaptacyjność w stosunku do zadania

• planowość

• stosowanie odpowiednich strategii uwagi

• umiejętność koncentrowania się nawet na nieciekawym

zadaniu

dojrza

ść

szkolna

poziom rozwoju

poznawczego

pami

ęć

• dowolne zapamiętywanie i przypominanie

• stosowanie odpowiednich strategii zapamiętywania

(najczęściej powtarzanie)

• metapamięć

• początek pamięci logicznej o charakterze obrazowo–

konkretnym

dojrza

ść

szkolna

poziom rozwoju

poznawczego

różnicowanie kształtów liter

swobodne posługiwanie się mową,

rozumienie mowy innych

działanie intencjonalne – dziecko

osiąga stadium intencjonalności
około 6 rż

dojrza

ść

szkolna, poziom rozwoju

spo

ecznego

emocjonalnego

umiejętność nawiązywania kontaktów z rówieśnikami
bez pomocy osób dorosłych

umiejętność zachowywania norm
i zwyczajów przyjętych przez
społeczność dorosłych i rówieśników

opanowanie form grzecznościowych

dostrzeganie pozytywnych wartości innych ludzi

dojrza

ść

szkolna, poziom rozwoju

spo

ecznego

emocjonalnego

uczestniczenie w zajęciach zespołowych

dostrzeganie i zrozumienie potrzeb innych,
podporządkowanie swoich zachcianek wspólnym
interesom

– wykonywanie poleceń kierowanych

indywidualnie i grupowo

świadomość konsekwencji negatywnych
zachowań

dojrza

ść

szkolna, poziom rozwoju

spo

ecznego

emocjonalnego

zdolność radzenia sobie w prostych
sytuacjach życia codziennego

samodzielność

zdolność podejmowania zadań
nastawionych na cel

zdolność do wysiłku związanego z
realizowaniem zadań

psychologia rozwoju, dr Małgorzata Lipowska

motywacja

osiągnięć

oczekiwania

społeczne

problemy

wychowanie

seksualne

edukacja

produktywność

poczucie

niższości

kooperacja
społeczna
samoocena
nabywanie
sprawności
szkolnych
zabawa

zespołowa

ło

–
1

r
ż

zagrożenia

centralny

proces

kryzys psycho -

społeczny

zadania

rozwojowe

faza

życia

rozw

j psychospo

eczny wg E.

Eriksona

okres my

lenia operacyjnego

7;0

11;0

lenie nie jest zdominowane

przez percepcj

i dziecko jest

w stanie rozwi

zywa

konkretne problemy

okres my

lenia operacyjnego

7;0

11;0

operacja

– to czynność, która

może zostać wykonana zarówno
w myśli jak i fizycznie, jest
umysłowo odwracalna, nie
występuje pojedynczo lecz jest
związana z systemem operacji

stadia czytania

logograficzne

alfabetyczne

ortograficzne

logograficzne stadium czytania

dziecko rozpoznaje wyraz
jako całość

analiza fonemowa nie jest
konieczna

ma trudności w zapisaniu
wyrazu

alfabetyczne stadium czytania

dziecko opanowuje związki
grafem/fonem

używa strategii wzrokowych w

czytaniu

używa strategii fonologicznych w

pisaniu

ma problemy z zapisem wyrazów

nieregularnych – pisze „fonetycznie”

psychologia rozwoju, dr Małgorzata Lipowska

ortograficzne stadium czytania

automatyzacja czytania i
pisania

kompleksowe rozumienie

reguł pisania

wykorzystywanie wskazówek

wizualnych i kontekstu

niepowodzenia szkolne

bierne

reakcje
neurowegetatywne

wycofywania się

załamanie psychiczne

przeżycia depresyjne

ucieczki w fantazję

aktywne

bunt

przeciwstawienia się
sytuacjom
niepowodzenia –
wagarowanie, ucieczki

różne formy agresji

obni

poczucie w

asnej warto

ci i motywacj

do nauki,

a tym samym zwrotnie nasilaj

niepowodzenie,

ta za

sytuacja znajduje rozwi

zanie albo:

uczniowie ze specjalnymi potrzebami

edukacyjnymi

uczniowie z zaburzeniami

uczenia si

(LD)

zaburzenia

funkcji

narz

dów ruchu

upo

ledzenie

umysłowe

zaburzenia

rozwoju

mowy

zaburzenia

funkcji

narz

dów

zmysłów

specyficzne

trudno

w uczeniu si

(SLD)

uczniowie wybitnie

zdolni

czytania i pisania

dysleksja

rozwojowa

matematyki

dyskalkulia

specyficzne trudno

w uczeniu si

syndrom zaburze

dysleksja

rozwojowa

dysleksja

rozwojowa

czyli

specyficzne

trudności w czytaniu i pisaniu ujawniające się w
dzieciństwie, od początku nauki czytania i pisania;

formy:

dysleksja

– w węższym zakresie: specyficzne

trudności w czytaniu;

dysortografia

–

specyficzne

trudności

opanowaniu poprawnej pisowni;

dysgrafia

– trudności w opanowaniu właściwego

poziomu graficznego pisma (tzw. brzydkie,
niekaligraficzne pismo);

•

trudności w wypowiadaniu się na piśmie (ekspresja pisania)

role zwi

zane z p

)

różnicowanie cech psychicznych

charakteryzujących daną płeć

rozw

j moralny (Piaget)

odszy wiek szkolny

afekt nabiera stabilności i spójności

rozwija się zachowanie stałości uczuć i wartości

postęp w zakresie współpracy

psychologia rozwoju, dr Małgorzata Lipowska

rozw

j moralny (Piaget)

odszy

wiek szkolny

uczucia moralne maj

charakter

normatywny

wola

– trwała skala wartości do której

jednostka czuje się zobowiązana

jest regulatorem afektu

pozwala na zachowywanie stałości wartości

rodzi się poczucie obowiązku

rozw

j moralny (Piaget)

odszy

wiek szkolny

autonomia

– możliwość wypracowanie własnych norm

(przynajmniej w części)

szacunek wzajemny – na bazie wymiany pomiędzy
jednostkami równoprawnym

rozumienie reguł – współdziałanie – zabawa
zespołowa

– dzieci starają się wygrać

rozumienie przypadkowości

– zrozumienie intencjonalności

– stany afektywne bez przesłanek behawioralnych

rozw

j moralny (Piaget)

odszy

wiek szkolny

amstwo

– coś co nie jest prawdą

– z uwzględnieniem intencji

kara i sprawiedliwo

ść

kara przez odwzajemnienie

uświadomienie konsekwencji

równość wobec kary

Podstawą jest konformizm:
zachowanie właściwe to
takie, które większość ludzi
uważa za właściwe. Ludzie,
wśród których żyjesz
zaaprobują cię pod
warunkiem, że będziesz
przestrzegał reguł. Relacje
interpersonalne opierają się
na Złotej Regule („Rób to
co inni…”)

ludzie mogą widzieć
sytuację z perspektywy
innych; zdają sobie
sprawę, że porozumienie
między dwiema osobami
może być ważniejsze niż
korzyść własna każdej z
nich

Stadium 3:

dobrego

opca/

dziewczynki

„Moralność
oznacza
robienie tego za
co jest się
lubianym

tre

ść

moralna

perspektywa

spo

eczna

poziom II

–

konwencjonalny

16r

Moralność opiera się na
ścisłym przestrzeganiu
praw i wywiązywaniu się
z obowiązków. Zasady
obowiązują każdego w
takim samym stopniu (są
takie same dla wszystkich)
i są widziane jako
najlepsze środki
rozwiązywania
interpersonalnych
konfliktów

ludzie rozpatrują
moralność z perspektywy
systemu społecznego i
widzą ją jako niezbędną
do jego podtrzymania.
Potrzeby jednostki nie są
ważniejsze niż
utrzymanie porządku
społecznego.

Stadium 4:

prawa i

porz

dku

„Dozwolone
jest to co jest
zgodne z
prawem”

tre

ść

moralna

perspektywa spo

eczna

poziom II

–

konwencjonalny

16r

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
ZARZĄDZANIE MAŁYM PRZEDSIĘBIORSTWEM, Szkoła-Przedmioty, Zarzadzanie
test 7 odp Makrootoczenie przedsiębiorstwa, SZKOŁA-Przedsięb
2 i 3 Treści z podstawy programowej przedszkole szkola
Działania przedsiębiorcze, Szkoła, Przedsiębiorczość
dyplom pzredszkolaka przyjaciela przyrody, DYPLOMY dla dzieci Przedszkole Szkoła
SCENARIUSZ PRZEDSTAWIENIA, SZKOŁA
Pippi idzie do szkoły-przedstawienie, szkola, materialy
Analiza finansowa w przedsiębiorstwie, Szkoła, Notatki studia, Analiza finansowa
Osoba przedsiębiorcza, Szkoła, Przedsiębiorczość
finansowanie przedsiebiorstw, szkoła, finanse przedsiębiorstwa
Praktyka przedsiębiorczości, Szkoła, Przedsiębiorczość
ćwiczenia logopedyczne z dziećmi przedszkolnymi, SZKOŁA, ĆWICZENIA OGÓLNOUSPRAWNIAJĄ, ĆWICZENIA OGÓL
Warsztaty plastyczne z artystą malarzem - jabłko (Wych. przedszkolne), Szkoła
TECHNIKA WRZUĆ STRACH DO KAPELUSZA(1), DZIECI - PRZEDSZKOLE, SZKOŁA, metody praccy z dziećmi
edukacja wielo i międzykulturowa wyklady, PRZEDSZKOLE-SZKOŁA, Studia - edukacja wielo i międzykultur
otoczenie przedsiebiorstwa, SZKOLA, Ekonomia
Nauka czytania dzieci w wieku przedszkolnym(2)(1), szkoła, ●Alfabet i cyferki
Istota przedsiębiorczości, Szkoła, Przedsiębiorczość
Stoner-Przedsiebiorczość, Szkoła, Przedsiębiorczość

więcej podobnych podstron