Odgłosy zwierząt
Co mówi bocian, gdy żabkę zjeść chce? Kle, kle, kle.
Co mówi żaba, gdy bocianów tłum? Kum, kum, kum.
Co mówi kotek, gdy mleczka by chciał? Miau, miau, miau
Co mówi kura, gdy znosi jajko? Ko, ko, ko.
Co mówi kogut, gdy budzi się w kurniku? Ku-ku-ryku.
Co mówi koza, gdy jeść jej się chce? Me, me, me.
Co mówi krowa, gdy brak jej tchu? Mu, mu, mu.
Co mówi piesek, gdy kość zjeść by chciał? Hau, hau, hau.
Co mówi baran, gdy spać mu się chce? Be, be, be.
Co mówi ryba, gdy powiedzieć chce?
Nic! Przecież ryby nie mają głosu!
* c.d odgadywanie, jakie odgłosy wydają pokazane (przez logopedę) na ilustracji zwierzęta, naśladowanie tych odgłosów,
Odgłosy otoczenia
Jedzie pociąg - fu, fu, fu
Trąbi trąbka - tru, tu, tu
A bębenek - bum, bum, bum
Na to żabki - kum, kum, kum
Konik człapie - człap, człap, człap
Woda z kranu - kap, kap, kap
Mucha bzyczy - bzy, bzy, bzy
A wąż syczy - ssssss
Baran beczy - be, be, be
A owieczki - me, me, me
Zabawa artykulacyjna - Co znajduje się w pudełku?
Zadaniem dzieci jest odgadnięcie dotykiem przedmiotów umieszczonych w ,,czarodziejskim pudełku”, a następnie starają się wyraźnie i poprawnie nazywać przedmioty.
Gimnastyka narządów mowy - Język na defiladzie
Dzieci wykonują gimnastykę języka, obserwując jego ruchy w lustrze: malują kropki na podniebieniu górnym, czubkiem języka malują paski na podniebieniu górnym, nadymają policzki, kląskają językiem, kaszlą z wysuniętym językiem.
Zabawa słuchowo - ruchowa - Drzewa
Dzieci naśladują ruchem rąk gałęzie poruszające się na wietrze. Naśladują szum wiatru. W tym samym czasie prowadzący wygrywa na tamburynie dźwięki. Zgodnie z ich natężeniem dzieci szumią raz głośniej, raz ciszej. Gdy instrument cichnie, milkną.
Zabawa muzyczno-ruchowa z orientacją w schemacie własnego ciała (z pomocą rodzica) - pląsy, “głowa, ramiona”, “prawa ręka, lewa ręka, “prawa noga, lewa noga”.
Odtwarzanie rytmu przy pomocy 2 klocków.
„Ja kolor - ty wyraz”
Nauczycielka rzuca piłkę do dzieci i wymawia kolor ,
a dziecko ,które otrzyma piłkę ma wymienić słowo związane z tym kolorem ,
np.: zielona - kanapa, biała -gęś ... itd.
Masaż rączek -ćwiczenie relaksacyjne; kształcenie wrażliwości słuchowej na elementy prozodyczne mowy. Podczas zabawy paluszkami logopeda recytuje wierszyk:
Ten pierwszy to tatuś ( delikatne masowanie kciuka),
A obok mamunia ( masaż paluszka wskazującego),
Największy to dziadziuś (masaż palca wielkiego),
A przy nim babunia (masaż palca serdecznego),
A to jest Krzysiu mały ( malutki palec),
Do zabawy doskonały(masaż całej dłoni).
Wysłuchanie wzorowej recytacji wiersza lub nagrania z kasety:
Julian Tuwim „Mróz”
W ostry mróz chłopek wiózł
Z lasu chrust na wozie.
Skrzypi coś, oś nie oś,
Trzaska chrust na mrozie.
Tężał mróz, wicher rósł,
Pędząc jak w sto koni,
Trzeszczy wóz, trzeszczy mróz,
Chłop zębami dzwoni.
Szkapa: brr! Chłop jej: prr!-
A podwozie zgrzyta,
Gwiżdże wiatr, śwista bat,
Stukają kopyta.
Chrzęst i brzęk, zgrzyt i stęk,
Hałas jak w fabryce!
Mniejszy mróz. Lżejszy wóz
Przy takiej muzyce.
- Próba odpowiedzi na pytanie - Co dzieci słyszały podczas recytacji?
(skrzypienie, trzask, trzeszczenie, dzwonienie, chrzęst, brzęk, zgrzyt, stęk, świst, gwizd itp.)
- Odtwarzanie dźwięków z wiersza (za pomocą zgromadzonych materiałów - dzwonki, płytka plastykowa, klucze, szkło):
naśladowanie dźwięków - ćwiczenia rozwijające percepcję słuchową,
gwizdanie, szumienie (wysuwanie warg do przodu, tworzenie ryjka) - ćwiczenie warg,
kląskanie językiem (zabawa w konika) - ćwiczenie języka.
Zabawy naśladowcze:
Pływamy jak ryba, chodzimy jak kaczka, biegniemy jak pies, kulimy się jak jeż, jemy łyżką, gryziemy jabłko, wyciskamy i pijemy kwaśny sok z cytryny, zdejmujemy skórkę z banana, zakładamy buty, rękawiczki kapelusz, otwieramy parasol, otwieramy drzwi kluczem, przybijamy gwoździe młotkiem, wkręcamy żarówkę,
Orientacja w schemacie ciała:
Dzieci wspólnie z rodzicami pokazują: mucha siedzi na mojej głowie, mysz jest na mojej nodze, trzymam dzbanek prawą ręką, klucz w lewej, auto jedzie za mną, kosz stoi przede mną itp.
Ćwiczenia głosowe prowadzone głównie na samogłoskach:
- kołyszemy dziecko (aaa aaa) - modulowane
- samolot leci (uuuu) - długo
- dziecko skacze (o o o) - krótkie
- pani śpiewa (aaa) - wysoko
- dziecko krzyczy (AAA) - głośno
- mama szepcze (aaa)- cicho
Prawda czy fałsz: Rodzic/nauczyciel wypowiada zdanie, dzieci mają ocenić czy to prawda czy fałsz: jabłko jest czerwone - tak, pies ma dwie nogi - nie, itp.
„ CZ”
Poczłapały cztery kaczki
na pocztę we czwartek
Miały kaczki wysłać paczki
i pocztową kartkę
„ Ż”
Duża żaba nad kałużą
napotkała żuka
Żuk na nóżki włożył buty,
obcasami stukał.
„SZ”
Szare futro, długie uszy
ogonek nieduży
Gdy się w krzakach
coś poruszy,
zmyka, aż się kurzy
„ Żubr”
Pozwólcie przedstawić sobie :
Pan Żubr we własnej osobie.
No, pokaż się, żubrze. Zróbże
Minę uprzejmą, żubrze.
„ LIS”
Rudy ojciec, rudy dziadek
rudy ogon to mój spadek,
a ja jestem rudy lis,
ruszaj stąd, bo będę gryzł
„S” - Tygrys
Co słychać panie tygrysie
- A nic nudzi mi się
Pewnie chciałby Pan wyjść zza tych krat
- Tak, od razu bym Ciebie zjadł
„Dzik”
Dzik jest dziki, dzik jest zły,
Dzik ma bardzo ostre kły,
Kto spotyka w lesie dzika
Ten na drzewo zaraz zmyka
„Małpy”
Małpy skaczą niedościgle,
Małpy robią małpie figle,
Proszę spojrzeć na pawiana,
Co za małpa, Proszę pana
Co to jest LATERALIZACJA?
to przewaga jednej strony podczas czynności ruchowych
Schemat ciała ludzkiego wydaje się być symetryczny: człowiek posiada dwoje uszu, oczu, dwie pary kończyn. Jest to jednak pozorna symetria.
Symetria funkcjonalna naszego ciała jest wyraźna, głównie kończyn (jedna jest częściej używana) i narządów zmysłu (dominuje jedno z oczu, uszu).
Szczególnie ważną rolę odgrywa koordynacja ruchów rąk, która polega na tym, że ruchy obu rąk są odmienne, przy czym ręka wiodąca (prawa) wykonuje główną czynność, a ręka podporządkowana zapewnia tylko lepsze warunki pracy prawej ręce. Wysoki poziom precyzji ruchów jest osiągalny, gdy jedna z kończyn dominuje, druga zaś z nią współpracuje oraz gdy oko i ręka dominują po tej samej stronie ciała.
Sprzyja to wytworzeniu się tzw. układu ręka - oko, który jest podstawą koordynacji wzrokowo - ruchowej, a więc wykonywania większości czynności manipulacyjnych i nauki pisania.
Lateralizacja, czyli stronność, funkcjonalna dominacja jednej ze stron ciała związana jest z dominowaniem jednej z półkul mózgowych.
Większość ludzi prezentuje model lateralizacji jednorodnej prawostronnej: dominacja prawego oka (prawooczność), ręki (praworęczność), nogi (prawonożność).
Lateralizacja rozwija się w ciągu życia dziecka. Praworęczność zwykle ustala się około 2 - 3 roku życia, a leworęczność w wieku 3 - 4 lat.
Ostatecznie dominacja czynności ruchowych w większości przypadków ustala się do 6 roku życia. Proces lateralizacji zostaje zakończony w wieku szkolnym.
Modele lateralizacji
· Lateralizacja jednorodna prawostronna lub lewostronna
(np. prawooczność, praworęczność, prawonożność lub lewooczność, leworęczność, lewonożność).
· Lateralizacja niejednorodna - skrzyżowana
(dominujące narządy ruchu i zmysłów znajdują się po obu stronach osi ciała, np. dziecko praworęczne, lewooczne, prawonożne).
W tych przypadkach trudności spowodowane są głównie zaburzeniami współdziałania oka i ręki (koordynacji wzrokowo - ruchowej) ujawniają się podczas rysowania, pisania i czytania
· Lateralizacja nie ustalona (słaba) - brak funkcjonalnej dominacji jednej strony ciała. Jest stanem przejściowym (po 6 r.ż. świadczy o opóźnieniu procesu lateralizacji) lub trwałym, oburęczność utrzymuje się do końca życia.
U dzieci tych często występują trudności w nauce. Dziecko ma trudności w orientacji lewej i prawej stronie własnego ciała, w orientacji w przestrzeni, trudności z odwzorowaniem figur geometrycznych, rozpoznawaniem i odwzorowywaniem liter i cyfr podobnych pod względem kształtu, lecz inaczej ułożonych w przestrzeni (p-b-d-g).
Nieprawidłowa lateralizacja nie musi być powodem niepokoju, dopóki nie towarzyszą jej dodatkowe zaburzenia tj. zaburzenia motoryczne, zaburzenia percepcji wzrokowej, orientacji w przestrzeni i wtórne zaburzenia emocjonalne.
Należy pamiętać o ogólnych zasadach postępowania z dzieckiem leworęcznym.
Leworęczność powinna być traktowana jako jedna z wielu cech indywidualnych człowieka.