Obrona polskiej waluty
1. Wstęp
Około 30% Polaków (na co wskazują wyniki badań socjologicznych) uważa, że złoty powinien zostać zachowany „po wsze czasy”. Ta grupa ludzi to nie „bydło”!!!. Oni mają prawo do tego, żeby nie tylko żyć ale swoje poglądy wyrażać i oni mają prawo do tego, żeby być szanowani i żeby także ich poglądy znalazły swoje odbicie w Raporcie. Proponuję aby w kontekście debaty o ewentualnym wejściu Polski do strefy euro mówić o: „zwolennikach euro” i „zwolennikach złotego”.
2. Argumenty zwolenników euro:
1. Polska musi przyjąć euro:
Kontrargumenty:
1. W Traktacie akcesyjnym nie podano daty przyjęcia jednej waluty
2. O euro mówi się wprost dopiero w Projekcie Traktatu z Lizbony. W Traktacie o Unii Europejskiej mówi się tylko o „jednej walucie”.
3. Szwecja jest w podobnej sytuacji prawnej jak Polska a euro jednak nie przyjęła. Szwedzi odrzucili euro w referendum.
4. Dania i Wlk. Brytania wywalczyły protokoły do Traktatu o Unii Europejskiej zawierającej wyłączenie z obowiązku przyjęcia jednej waluty.
5. Zwolennicy złotego mają prawo żądać przeprowadzenia referendum, w którym zadane będzie takie pytanie jak w referendum w Szwecji. Zwolennicy złotego mają do tego prawo, gdyż są obywatelami naszego państwa, płacą podatki do polskiego budżetu, chcą tutaj nad Odrą i Wisłą pracować, rozwijać się i chcą TUTAJ na polskiej ziemi umrzeć.
2. Wejście do strefy euro to szansa na szybki wzrost gospodarczy
Kontrargumenty:
1. Strefa euro może być nazwana strefą wolnego wzrostu gospodarczego. W latach 1999-2007 średnie tempo wzrostu PKB w strefie euro wynosiło 2,2%.
2. Niskie tempo wzrostu gospodarczego jest TRWAŁĄ cechą strefy euro. W prawie wszystkich latach okresu 1999-2007 tempo wzrostu gospodarczego w strefie euro było niższe od tempa wzrostu gospodarczego w krajach dojrzałych ogółem.
3. Nie było dotychczas przypadku aby kraj biedny wszedł do strefy euro a funkcjonując w strefie euro stał się krajem bogatym. Portugalia która była najbiedniejszym krajem strefy euro spośród 11 krajów tworzących tą strefę w 1999 r. obecnie nadal jest najuboższym krajem w gronie tych 11.
3. Badania pokazują, że przyjęcie euro oznacza szybszy wzrost niż pozostanie przy złotym.
1. To jest teza nieweryfikowalna. Jeżeli Polska przyjmie euro to przecież nie będziemy wiedzieli jakie byłoby tempo wzrostu w sytuacji utrzymywania złotego.
2. Dokonywanie prognoz na 20 albo 30 lat obarczone jest ogromnym ryzykiem popełnienia błędu. Warto, aby ci którzy pod taką prognozą się podpisali przytoczyli przykłady(!!!) takich prognoz długoterminowych, które kiedyś sporządzili a które się sprawdziły. Tak samo jak hydraulik powinien umieć naprawić kran i pochwalić się ile razy ten kran naprawił, tak samo długoterminowy prognostyk powinien pochwalić się kiedy takiej trafnej długoterminowej prognozy dokonał.
3. Dokonywanie prognoz bardzo szczegółowych prezentujących prognozowane średnie tempo wzrostu PKB z dwoma miejscami po przecinku może być traktowane wyłącznie jako symulacja. Można być niemal pewnym, że tak szczegółowa prognoza nie sprawdzi się
4. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii Robert Lucas wypowiedział pogląd, że „wielość walut nie stanowi przeszkody w osiąganiu dobrobytu”.
4. Cykle koniunkturalne Polski i strefy euro są dopasowane
Kontrargumenty
1. Badania Pawła Skrzypczyńskiego pokazują, że kraje mniejsze LUB uboższe charakteryzują się słabszym powiązaniem swego cyklu koniunkturalnego z cyklem całej strefy euro.
2. Nawet jeśli cykl jest dość silnie powiązany to nie znaczy, że polityka NBP i EBC byłyby na pewno takie same. Poglądy członków kierownictwa banku centralnego NBP i EBC mogą się przecież różnić co do tego jaką politykę należy prowadzić.
5. Po wejściu do strefy euro będziemy mieli wpływ na politykę EBC
Kontrargumenty:
1. Wpływ ten będzie minimalny. EBC z naszego punktu widzenia jest bankiem obcym zewnętrznym DE FACTO zagranicznym którego celem nie jest troska o polską gospodarkę ale o gospodarkę strefy euro.
2. Jeśliby Polska weszła do strefy euro to przy zachowaniu dotychczasowych uregulowań prawnych funkcjonowania EBC nie będziemy nawet wiedzieli jak głosuje prezes NBP w organie decyzyjnym EBC(!!!).
3. Argumenty zwolenników złotego:
1. Własna waluta narodowa to atrybut SUWERENNOŚCI państwa. Z posiadania własnej waluty narodowej wiąże się prawo do prowadzenia własnej polityki pieniężnej. To ogromna wartość, gdyż suwerenność jest samoistna wartością a także posiada szereg praktycznych zalet. Jest wartością samoistną, gdyż w przeszłości nasi rodacy walczyli o to, abyśmy mogli samemu się rządzić. A obowiązkiem obecnego pokolenia jest przekazać suwerenność Polski w poszczególnych dziedzinach przyszłym pokoleniom.
2. NBP będzie lepiej troszczył się o polską gospodarkę niż EBC. Jest oczywiste, że członkowie RPP z tego tytułu, że są Polakami są moralnie zobowiązani do troski o Polskę natomiast członkowie organu EBC do tego zobowiązani nie są. Przykładowo należy tak rozwijać cel inflacyjny aby odbywało się to z jak największą korzyścią dla polskiej gospodarki.
3. Szwecja, Dania i Wlk. Brytania nie przyjęła euro. Te przykłady pokazują, że nawet europejskie kraje dojrzałe, które są podobne pod względem poziomu PKB per capita euro nie przyjęły. Tym bardziej więc powinniśmy być ostrożni rozważając decyzję o przyjęciu euro w przypadku polskiej gospodarki, która jest gospodarką o niższym poziomie rozwoju niż gospodarki krajów dojrzałych strefy euro.
4. Obecny kryzys finansowy pokazuje, że najszybsze działania podjęły państwa narodowe i narodowe banki centralne i organy instytucji narodowych. Żeby skutecznie łagodzić skutki kryzysu dla Polski trzeba działać szybko. Aby było to możliwe trzeba aby polskie instytucje państwowe zachowały swe kompetencje i nie przekazywały ich w ręce obce, gdyż tylko wówczas będą mogły szybko działać.
5. Istnieje poważna ALTERNATYWA dla przyjęcia euro - alternatywą tą jest udoskonalanie polskiej polityki pieniężnej i generalnie lepsze niż dotychczas wykorzystanie suwerenności monetarnej Polski.
Istotą alternatywy wobec koncepcji likwidacji polskiego złotego jest jak najlepsze wykorzystanie suwerenności monetarnej Polski. Szczególnie ważne jest zmniejszenie ewentualnych niekorzystnych skutków wahań kursu walutowego. W tym celu konieczne wydaje się być utrzymanie dotychczasowego poziomu limitu inwestycji zagranicznych dla OFE. Należy również rozważyć możliwość utworzenia polskiego Exim Banku. Warto podjąć działania zmierzające do pewnej zmiany sposobu zarządzania rezerwami walutowymi. Należy stworzyć dogodne warunki dla rozwoju polskiego rynku finansowego, w tym utrzymać GPW w Warszawie w rękach Skarbu Państwa. Pożądane wydaje się być także wzmocnienie współpracy między NBP a rządem i sejmem RP.
4. Wnioski końcowe:
Po pierwsze wejście do strefy euro oznaczałoby przekazanie suwerenności monetarnej w ręce obce.
Po drugie zadaniem EBC nie jest troska o polska gospodarkę(!!!).
Po trzecie, cykle koniunkturalne w poszczególnych krajach członkowskich strefy euro nie są dokładnie do siebie dopasowane.
Po czwarte strefa euro jest strefą wolnego rozwoju gospodarczego.
Po piąte istnieje alternatywa wobec koncepcji członkostwa Polski w strefie euro - istota tej alternatywy jest udoskonalanie polskiej polityki pieniężnej.