KINEZYTERAPIA 22.03.2007r.

Temat: Badanie kręgosłupa.

Kręg C1- około 2 cm poniżej poziomu wyrostka sutkowatego.

C6- wyrostek poprzeczny na wysokości chrząstki pierścieniowatej krtani

C7- najbardziej wystający wyrostek kolczysty

Th2- wysokość wcięcia szyjnego rękojeści mostka

Th3- wysokość grzebienia łopatki

Th7- wys. Dolnego kąta łopatki

Th9- wys. Podstawy wyrostka mieczykowatego

L2- wys. Niższej części łuku żebrowego

L4- linia grzebieni biodrowych

S2- wys. Kolca biodrowego tylnego górnego

Szczyt kręgów guzicznych C0- wys. Guzów kulszowych

Metoda ruchomości kręgosłupa podczas skłonu

Przy skłonie w przód prawidłowe ukształtowanie kręgosłupa tworzy łukowate ugięcie a wyrostki kolczyste oddalają się od siebie równomiernie.

Ograniczony ruch- nie widać łukowatego ugięcia, a odcinek usztywniony jest płaski

Przy pochylaniu się na bok linia kręgosłupa tworzy łuk, gdy od łuku są odchylenia świadczy to o ograniczonym ruchu odpowiedniego odcinka kręgosłupa przy ograniczonej ruchomości chory prostuje najpierw odcinki zdrowe powyżej i poniżej usztywnienia a potem doprowadza cały kręgosłup do pionu.

Test Bertranda = Adama

Objaw szczytowy = uciskowy- badany siedzi, badający stoi z tyłu pacjenta, układa obie dłonie na szczycie głowy badanego i impulsowo wywiera nacisk osiowy na głowę pacjenta

Prawidłowo- badany nie odczuwa żadnych objawów negatywnych

Nieprawidłowo- ból w którejś okolicy od kręgosłupa poprzez bark do dystalnych części kończyny górnej przemawia za zwężeniem otworów międzykręgowych z dolegliwościami bólowymi o charakterze rwy ramiennej.

Test tradycyjny odcinka szyjnego

Badany siedzi terapeuta stoi z tyłu lub boku, chwyta pacjenta głowę pod bródką i za potylicę i wykonuje osiowy wyciąg skierowany ku górze i dołącza ruch rotacyjny głowy.

Taki wyciąg odciąża krążki międzykręgowe i korzenie nerwowe. Zmniejszone dolegliwości bólowe w czasie trakcji świadczą o podrażnieniu korzeni nerwowych przez krążki międzykręgowe. Jeśli ból nie ustaje świadczy to o zablokowaniu mięśniowo- więzadłowym lub zwyrodnieniu stawów kręgowych odcinka szyjnego.

Test dystrakcyjny stawów krzyżowo-biodrowych

Badany leży na boku nie testowanym, kończyny dolne zgięte w obu stawach, terapeuta stoi z tyłu pacjenta obie dłonie układa na bocznej stronie talerza biodrowego i szybkimi ruchami naciska na boczną stronę miednicy.

Ból okolicy kości krzyżowej świadczy o przeciążonych więzadłach krzyżowo-biodrowych tylnych lub stawach krzyżowo-biodrowych.

Test Menarda

Ułatwia sprawdzenie prawidłowych ruchów kręgów, wykonywany w przypadku bocznych skrzywień kręgosłupa, pozwala na ograniczenie ruchomości kręgów w obrębie skrzywienia. Badany leży tyłem na twardym podłożu stara się maksymalnie rozluźnić, terapeuta wkłada rękę pod plecy w okolicy skrzywienia.

Prawidłowa ruchomość- wyrostki kolczyste poddają się naciskowi naszych palców

Patologia- naciskający palec unosi nie poszczególny krąg, lecz cały odcinek kręgosłupa. Dodatkowo wykonuje się w tym przypadku test Lasaqe'a.

KLATKA PIERSIOWA

Zaczynamy od ogólnego obejrzenia klatki, od wysklepienia, kształtu itd.

Test obwodowy klatki piersiowej

Pacjent stoi lub siedzi luźno opuszcza kończynę górną

U kobiet pomiar powyżej piersi

U mężczyzn pomiar poniżej sutków

1 pomiar maksymalny wdech, 2 pomiar maksymalny wydech

Norma od 3 do 6 centymetrów w obwodzie

Zmniejszenie ruchomości spowodowane- zablokowaniem żeber i kręgów, stanów zapalnych, procesy nowotworowe opłucnej, zapalenie osierdzia- bolesny wdech i wydech

Dychawica oskrzelowa i rozedma bez bólu

Test oddechowy

Pacjent siedzi na kozetce z rękami oplecionymi na karku, wykonuje pogłębione ruchy wdechu i wydechu. Pacjent ma nas poinformować o nasilaniu się bólu i trudnościach.

Test Schepelmanna

Służy różnicowaniu bólu w klatce piersiowej.

Pacjent siedzi na taborecie i pochyla kręgosłup w jedną i w drugą stronę. Ból po stronie wklęsłej może wskazywać na neuralgię (nerwoból) mięśni między żebrowych, ból po stronie wypukłej wskazuje na zapalenie opłucnej. W przypadku złamanych żeber, ból występuje w każdym ruchu.

Odcinek szyjny

Zginanie głowy w przód- guzowatość potyliczna zewnętrzna do wyrostka kolczystego C7, norma 4-5 cm

Zginanie głowy w tył- najniższy punkt bródki do wcięcia szyjnego mostka, norma 4-6cm

Zginanie głowy i szyi w bok- szczyt wyrostka sutkowatego kości skroniowej do wyrostka barkowego łopatki, norma 4-5cm

Skręt głowy i szyi- najniższy punkt bródki do wyrostka barkowego łopatki, norma 6 cm

Zginanie odcinka piersiowego w przód- wyrostek kolczysty Th1 do wyrostka kolczystego Th12, norma 2-3cm

Zginanie odcinka lędźwiowego w przód- wys. Połączenia lędźwiowo-krzyżowego (linia łącząca kolce biodrowe tylne górne) 10cm w górę i 5 cm w dół, wykonujemy skłon i badamy norma 7 cm

Zginanie odcinka lędźwiowego w tył- koniec wyrostka mieczykowatego i guzek łonowy kości łonowej, różnica około 8 cm

Zginanie w bok odcinka piersiowo- lędźwiowego- szczyt grzebienia biodrowego do wyrostka mieczykowatego mostka, norma 5-6cm

Skręcanie odcinka piersiowo-lędźwiowego - poniżej dołka lędźwiowego (wyrostek kolczysty L5) do wcięcia szyjnego rękojeści mostka, norma 7cm

Skręcanie odcinka lędźwiowego- wyrostek kolczysty L5 do wyrostka mieczykowatego mostka, norma 6 cm

Całkowite zgięcie kręgosłupa w przód- guzowatość potyliczna zewnętrzna do grzebienia pośrodkowego kości krzyżowej, norma 10-12cm

KINEZYTERAPIA 29.03.2007r.

Temat: Badanie miednicy i stawów krzyżowo-biodrowych.

Skład układu statyczno-dynamicznego wchodzą: kręgosłup, klatka piersiowa, miednica, szczególną rolę spełnia miednica.

Kość kulszowa, biodrowa i łonowa tworzą jedną całość, kość miedniczną. Obie kości miedniczne połączone z przodu spojeniem łonowym a z tyłu kością krzyżową stanowią obręcz biodrową. Ostatnie połączone jest stawowe- staw krzyżowo -biodrowy. Miednica z kolei podparta jest głowami kości udowych, czyli stawem biodrowym. Osią tułowia warunkującą jego budowę i czynność jest kręgosłup, który w postaci kolumny opiera się na miednicy. Miednica dźwiga u człowieka ciężar tułowia, głowy i kończyn dolnych i przenosi go na głowy kości udowych.

Uniesienie przedniego brzegu miednicy przeciwstawiają więzadła biodrowo-udowe. W prawidłowych warunkach fizjologicznych miednica jest pochylona do przodu. Kont pochylenia miednicy zwiększa możliwości lokomocyjne, ponieważ przy większym pochyleniu miednicy udo może być dalej wysunięte, co zwiększa długość kroku. Przy ruchach unoszenia i opuszczania miednicy, czyli zmniejszania jej kąta pochylenia postawa ciała korygowana jest przez ruch w odcinku lędźwiowym kręgosłupa.

Anatomiczne nachylenie miednicy mierzy się kątem między linią poziomą a płaszczyzną wchodu miednicy mniejszej. To linia łącząca górny brzeg spojenia łonowego i wzgórek, kąt ten wynosi u mężczyzn 50-55 stopni u kobiet 55-60 stopni. Odchylenie 10 stopni uważamy za normę. Prawidłowe nachylenie miednicy ku przodowi wacha się w zależności od wieku i płci. U dzieci rozpoczynających chodzenie miednica ustawiona jest pionowo a w miarę wytwarzania się krzywizn fizjologicznych jej nachylenie zwiększa się ku przodowi.

Przy badaniu obręczy biodrowej zwracamy uwagę na:

1. Obrys czworoboku Michaelita, który jest utworzony przez dwa dołeczki nad kolcami biodrowymi tylnymi górnymi i wyrostkami kolczystymi L5- najwyższy punkt szpary pośladkowej

2. Ustawienie miednicy i jej ewentualne pochylenia w jedną stronę, większe uwypuklenie pośladka ku tyłowi

3. Brzeg górny bruzdy międzypośladkowej

4. Najwyższy punkt grzebienia kości pośladkowej od strony bocznej. Do określenia ustawienia obu grzebieni biodrowych możemy posłużyć się przyrządem z zainstalowaną poziomnicą.

Sposoby pomiaru przodopochylenia miednicy:

- inklinometr miedniczny Wilesa, mierzymy nim kąt zawarty między pionem a linią łączącą spojenie łonowe z kolcem biodrowym tylnym górnym. Składa się z: dwóch metalowych ramion, do których przymocowany jest kątomierz i pion. Jedno ramię przykładamy do górnego brzegu spojenia łonowego, drugie do kolca biodrowego tylnego górnego opuszczamy pion i pokazuje on na skali kątomierza, kąt pochylenia miednicy.

Kąt mierzony tym sposobem: u dziecka 4 letniego=22*, 7letniego=25*

U dorosłych, u mężczyzn=31*, u kobiet 28*

- polega na wykreśleniu taśmą centymetrową linii od góry brzegu spojenia łonowego do kolca biodrowego tylnego górnego. Linia ta z linią horyzontalną powinna tworzyć kąt 50-60*. Kąt większy daje hiperlordozę lędźwiową. Kąt mniejszy od 50* zmniejszenie fizjologicznej lordozy, czyli obje zaburzają statykę i dynamikę kręgosłupa

- określenie stosunków anatomicznych na radiogramie przy zdjęciu wykonany w pozycji stojącej, przodopochylenie oznacza:

a) kąt krzyżowy zawarty między linią podstawy kości krzyżowej a linią poziomą- 30-40*

b) kąt lędźwiowo-krzyżowy- między osią L5 a osią S1- 140*

c) wielkość lordozy lędźwiowej wskazuje tzw. Strzałka lędźwiowa, czyli odległość środka trzonu kręgu szczytowego lordozy a linią łączącą środki trzonów piersiowych i 5 lędźwiowych- 2 cm.

Pochylenie miednicy zależy od mięśni, które działają na 2 układy:

I mięśnie, których wzmocnienie powoduje zwiększenie przodopochylenia miednicy, z przodu biodrowo-lędźwiowy i prosty uda, z tyłu czworoboczny lędźwi i prostownik najszerszy grzbietu

II mięśnie, których wzmocnienie zmniejsza przodopochylenie miednicy, z przodu mięsnie brzucha- prosty skośny, zewnętrzny, wewnętrzny i poprzeczny, z tyłu pośladkowe- wielki, środkowy, mały, mięśnie kulszowo-goleniowe- półbłoniasty, półścięgnisty, dwugłowy uda, przywodziciel wielki.

Objaw Trendelenburga

Badamy za jego pomocą wydolność siłową mięśni stabilizatorów miednicy w płaszczyźnie czołowej- mięsień pośladkowy średni i mały

Badany stoi jednonóż na kończynie słabszej funkcjonalnie, obserwujemy s tyłu ustawienie miednicy- kolec biodrowy tylny górny, opadanie miednicy po stronie obciążonej świadczy o niewydolności siłowej mięśni. Objaw dodatni.

Jeżeli osobie zdrowej polecimy stanąć na jednej kończynie dolnej a drugą zgiąć w stawie kolanowym to obręcz biodrowa zachowuje swoje poziome ustawienie. Napięcie mięśni pośladkowego średniego i małego przeciwdziała pochyleniu.

W zmianach zwyrodnieniowych stawu biodrowego, zwichnięciach biodrach lub porażeniach mięśnia pośladkowego średniego, krętarz większy, do którego przyczepia się ten mięsień unosi się do góry. Przyczepy mięśnia pośladkowego średniego zbliżają się do siebie, mięsień skraca swą długość i traci na pięcie, czego efektem jest opadanie miednicy ku stronie przeciwnej. Obniżają się pośladki i fałd pośladkowy.

Objaw Duchenne'a

Objaw kompensacyjny i występujący łącznie z objawem Trendelenburga dodatnim. Polega na pochyleniu tułowia w stronę kończyny podpartej w płaszczyźnie czołowej i uniesieniu miednicy po stronie przeciwnej (zdrowej) w celu utrzymania równowagi

Test kolców

Służy do oceny funkcjonalnej stawu krzyżowo biodrowego. Badany stoi terapeuta za nim, kciukiem wyczuwa kolec biodrowy tylny górny, grzebień krzyżowy pośrodkowy. Pacjent unosi kończynę dolną tak, aby staw i kolce były wysunięte jak najbardziej do przodu.

Staw krzyżowo-biodrowy nie jest zablokowany- kość biodrowa opada po badanej stronie, kolec biodrowy tylny górny przesuwa się w dół do 2 cm. Natomiast blokada stawu- nie dochodzi do obniżenia kolców, zostaje on na tym samym poziomie lub przemieszcza się ku górze.

Objaw wyprzedzenia

Informuje nas o stanie czynnościowym stawu krzyżowo-biodrowego. Pacjent w pozycji siedzącej pochyla się do przodu prawidłowo przy końcu pochylania kolec biodrowy tylny górny znajduje się na tym samym poziomie. W trakcie pochylania się do przodu kolec po stronie zablokowanej zostaje pociągnięty przez k. krzyżową o tyle wyżej o ile ograniczony jest ruch stawu.

Obecność objawu świadczy przede wszystkim o zablokowaniu po stronie badanej stawu krzyżowo-biodrowego. Przed przystąpieniem do badania należy wykluczyć zaburzenia miednicy i stawów biodrowych.

Objaw Derbolowskiego

Służy do oceny zmieniającej się różnicy długości kończyn dolnych, czyli badaniu objawu wyprzedzania. Pacjent, leży tyłem, wykonuje 3x siad prosty dla wyrównania obciążenia obu guzów kulszowych. W przypadku zablokowania stawu krzyżowo-biodrowgo oraz występowania zaburzeń ruchu między k. krzyżową i biodrową, kończyna po stronie zablokowanej w trakcie siadania staje się pozornie dłuższa, natomiast w pozycji leżenia pozornie krótsza lub dłuższa. Kończyny wyrównują się. Przed przystąpieniem do badania należy wykluczyć przykurcz mm. kulszowo-goleniowych oraz anatomiczne skrócenie czy wydłuż kończyny.

Objaw Lee Walshe'a

Pacjent w pozycji stojącej wykonuje zakrok raz1 raz 2. kończyną, która jest wyprostowana w stawie kolanowym, stopa ma się oprzeć na przedstopiu. Opadająca miednica po stronie zakrocznej- mamy do czynienia z czynnościową dysfunkcją miednicy po tej stronie.

Objaw Flamenco

Wykonujemy w sposób statyczny- stanie na jednej kończynie, dynamiczny- podskoki na jednej kończynie. Ból pojawi się w okolicy spojenia łonowego lub stawu krzyżowo-biodrowego przemawia za przeciążeniową dysfunkcją miednicy.

Test czynnego unoszenia prostej kończyny dolnej (ASLR)

Pacjent leży tyłem, unosi kończynę wyprostowaną w stawie kolanowym na wys. 20 cm nad podłożem a następnie dołącza drugą kończynę. Ból w trakcie ruchów świadczy o niestabilności w obszarze miednicy. Test stosowany przede wszystkim w badaniu patologii dolnego odcinka kręgosłupa i miednicy u kobiet po porodzie. Klasyfikuje się go w 6* skali:

0. Test wykonany bez żadnego problemu

1. Mały dyskomfort w trakcie unoszenia kończyny

2. Nieduże trudności w unoszeniu kończyny spowodowany bólem miednicy

3. Test jest trudny do wykonania, pojawia się ból

4. Bardzo duże problemy w czynnym uniesieniu kończyn dolnych spowodowane bólem

5. Niemożność uniesienia kończyn spowodowana bólem

Uzupełnieniem testu jest ASLR z bierną stabilizacją miednicy

Wykonujemy go z dodatkowym biernym dociskiem obu talerzy biodrowych w kierunku przyśrodkowym i znaczne zmniejszenie a nawet ustąpienie bólu w trakcie czynnego unoszenia1. i 2. kończyny dolnej wskazuje przyczynę dolegliwości- niestabilność okręgu kostnego miednicy.

ASLR z czynnym oporem

Opór stawiamy na barku, który jest usytuowany po skosie w stosunku do uniesionej kończyny, co umożliwi wykazanie zdolności czynnej stabilizacji miednicy. W czasie jego wykonywania znaczne ustępowanie dolegliwości bólowych świadczy o zmniejszaniu siłowego ryglowania stawów krzyżowo-biodrowych przez układ mm. grzbietowych., biodrowo-lędźwiowych, pośladkowych wielkich, więzadeł krzyżowo-guzowych, głowę długą m. dwugłowego uda.

3

---