01.03.2011
ĆWICZENIA REDRESYJNE - sposoby, ćwiczenia, pozycje służące do rozciągnięcia przykurczonych tkanek miękkich (mięśni, ścięgien, powięzi, torebek stawowych)
Cel:
- rozciągnięcie przykurczonych tkanek miękkich,
- zwiększenie zakresu ruchu.
Wskazania:
- przykurcze miękkie, nieutrwalone (przykurcz- contractura),
- ograniczenie ruchomości w stawie na skutek skrócenia tkanek miękkich,
- zesztywnienie (ancylosis) - brak ruchu w stawie.
Cecha:
- przekraczanie granicy bólu.
Przyczyny:
- porażenia spastyczne, kurczowe,
- uszkodzenia nerwów obwodowych porażenie wiotkie zazwyczaj wybiórcze; przykurcz czynnościowy spowodowany porażeniem jednej grupy mięśni, np. uszkodzenie n. promieniowego - ręka opadająca,
- długotrwałe unieruchomienie w opatrunku gipsowym,
- akinezja (brak ruchu) zmniejszenie wydzielania mazi, która odżywia staw, działa jak smar.
Choroby stawów:
- RZS,
- ZZSK,
- zwyrodnieniowe (koksartrosis, gonartrosis),
- PHS - zespół bolesnego barku,
- urazy: zwichnięcia, złamania,
- blizny np. poparzenie.
Rodzaje przykurczów:
- w zależności od ustawienia stawu wyróżniamy przykurcz:
zgięciowy (ograniczenie wyprostu),
wyprostny (ograniczenie zgięcia),
przywiedzeniowy (ograniczenie odwiedzenia),
odwiedzeniowy (ograniczenie przywiedzenia),
w rotacji zewnętrznej i wewnętrznej.
Testy do wykrywania przykurczów stawowych:
- test Thomasa: wykrywa przykurcz zgięciowy w stawie biodrowym
wykonanie: pacjent leży na plecach, terapeuta zgina kończynę dolną w stawie biodrowym po stronie niezbadanej, starając się dotknąć przednią powierzchnię klatki piersiowej
interpretacja: objaw dodatni, gdy udo przeciwnej kończyny dolnej uniesie się nad leżankę (zegnie się w stawie biodrowym); kąt pomiędzy kończyną dolną a leżanką określa wielkość przykurczu
- test Pseudolaseque'a: przykurcz mięśni kulszowo goleniowych
wykonanie: leżenie tyłem, bierne uniesienie KD wyprostowanej w stawie kolanowym
interpretacja: ból pod kolanem świadczy o przykurczu mięśni kulszowo-goleniowych
- test Obera: przykurcz pasma biodrowo-piszczelowego, czyli przykurcz odwiedzeniowy
wykonanie: pacjent leży na zdrowej, podkurczonej KD; badający jedną ręką obejmuje KD, druga stabilizuje miednicę; wyprostowanie KD w stawie biodrowym; z tej pozycji przywiedzenie
interpretacja: jeśli KD nie osiąga odpowiedniego stopnia przywiedzenia lub pojawia się rotacja i ruch zgięcia świadczy to o przykurczu
- test Apleya: test diagnostyczny pierścienia rotatorów
wykonanie: próba dotknięcia palcem wskazującym kąta górnego łopatki po przeciwnej stronie
interpretacja: ból i niemożność dotknięcia palcem łopatki świadczy o chorobie pierścienia rotatorów (przeważnie m. nadgrzebieniowy)
- test ścienny (Degi): wykrycie ograniczenia ruchomości stawu ramienno-barkowego
wykonanie: siad ugięty tyłem do ściany, podniesienie ramion w górę
interpretacja: brak dotknięcia płaszczyzny ściany świadczy o przykurczu
- test Patricka: przykurcz przywiedzeniowy st. biodrowego
wykonanie: leżenie tyłem, badana KD w lekkim zgięciu, odwiedzeniu i rotacji zewnętrznej, pieta wsparta o kolano KD wyprostowanej; badający jedną ręką podtrzymuje KD wyprostowaną poniżej kolca biodrowego przedniego górnego, a drugą próbuje docisnąć kolano KD badanej do podłoża
interpretacja: obrona mięśniowa lub ból świadczą o przykurczu
- test przykurczu głowy prostej m. czworogłowego uda
wykonanie: leżenie przodem, stopy poza leżanką, bierne zgięcie KD badanej w stawie kolanowym
interpretacja: uniesienie się biodra po stronie badanej świadczy o przykurczu
- test końca palca (jeśli nie dotknie w siadzie prostym palucha przykurcz kulszowo-goleniowy).
Przeciwwskazania do redresji:
- ostry stan zapalny stawu (obrzęk, spuchnięcie, bezwład),
- osteoporoza,
- niepełny zrost kości po złamaniu,
- zaburzenia czucia bólu,
- brak współpracy z pacjentem - pacjent musi się zgodzić na ból! Musi rozluźnić mięśnie, i nie bronić się przed bólem,
- nie wykonujemy u małych dzieci,
- redresowanie stawu łokciowego.
4 rodzaje redresji:
bierna - wykonywana przez terapeutę. Chwyty podobne do chwytów, jakie stosujemy w ćwiczeniach biernych,
czynna - przez pacjenta. Nazywana AUTOREDRESJĄ - np. za pomocą drugiej ręki, albo zestawu bloczkowego. Jest ona najlepsza ze wszystkich sposobów,
pozycje redresyjne - polegają na ułożeniu pacjenta tak, aby siła ciężkości sama rozciągała staw,
wyciągi redresyjne - musimy użyć siły zewnętrznej w postaci zestawu ciężarkowo-bloczkowego.
Ciężar: 1/6 max masy ciała, ale nie mniej niż 5 kg dla KKD
t=30 min
wyciąg Degi - likwiduje przykurcz m. biodrowo-lędźwiowego
Metodyka wykonania redresji:
Przed redresją przygotować staw do rozciągania (poprzez zabiegi cieplne - sollux, parafina, masaż wirowy, masaż ręczny).
Stabilizacja odcinka bliższego - mocna (albo pasem albo ręką terapeuty).
Przy redresji zaleca się odciągnięcie powierzchni stawowych od siebie.
Możemy stosować dźwignie na staw.
Zgoda pacjenta.
Na końcu utrwalenie efektu redresji (np. za pomocą łuski korekcyjnej).
Pozycje ułożeniowe.
Wzmacniamy mm. antagonistyczne do mm. przykurczonych.
TECHNIKA POIZOMETRYCZNEJ RELAKSACJI (PIR)
Cel:
- rozciągnięcie przykurczonych tkanek miękkich,
- może być stosowana alternatywnie do redresji.
Nie przekraczamy granicy bólu! Jeśli przykurczony mięsień odda się naprzemiennym skurczom i rozluźnieniom to mięsień ten potem łatwiej nam jest rozciągać.
Cykle składają się z faz:
1) rozciągnięcie mięśnia do granicy bólu,
2) napięcie izometryczne mięśnia z oporem, ręką terapeuty (nie mniej niż 10s), opór dostosowany do pacjenta.,
3) rozluźnienie trwa 3 s, potem wdech i następny cykl.
- rozpoczynamy od uzyskanego efektu w I fazie
1) rozciągnięcie mięśnia do granicy bólu i utrzymanie tej pozycji nie mniej niż 10s,
2) napięcie izometryczne,
3) rozluźnienie,
8-5 cykli 2 razy dziennie.
PIR dotyczy szczególnie przykurczy w obrębie st. łokciowego i kolanowego gdyż w nich nie można wykonać redresji.
2
KINEZYTERAPIA - wykład7