Cel i zakres ćwiczenia laboratoryjnego
Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z zasadami BHP oraz regulaminem pracy w Laboratorium Materiałoznawstwa oraz przygotowanie próbek do badań mikroskopowych.
Zakres ćwiczenia:
zapoznanie z zasadami BHP oraz regulaminem pracy w Laboratorium Materiałoznawstwa
zapoznanie z metodyką przygotowania próbek do badań mikroskopowych
przygotowanie próbek
zapoznanie z zasadą działania mikroskopu metalograficznego
obserwacje przygotowanych zgładów
analiza wyników
Opis stanowiska badawczego
Do wykonania ćwiczenia niezbędne są:
polerka
suszarka laboratoryjna
uniwersalny odczynnik NITAL
bagietka szklana owinięta watą
bieżąca woda
papiery ścierne o różnej ziarnistości (od 120 do 600)
wodna zawiesina Al2O3
mikroskop metalograficzny
Przebieg realizacji eksperymentu
pobranie próbki
szlifowanie próbek na papierach ściernych o coraz drobniejszych ziarnach: ze względu na niezły stan powierzchni szlifowanie rozpoczęło się na papierze 500, następnie powierzchnię próbki należało przemyć wodą i obracając o kąt 90o w stosunku do widocznych rys , szlifować papierem 600, a na koniec umyć starannie próbkę w celu usunięcia resztek materiału ściernego
polerowanie próbki w celu usunięcia widocznych rys na powierzchni zgładu; odbywa się na polerce, której tarcza ścierna powinna być zwilżana roztworem wodnym tlenku glinu
dokładne umycie próbki i rąk w celu usunięcia resztek Al2O3 , które mogłyby zakłócić obraz pod mikroskopem
trawienie osuszonej próbki; odczynnik trawiący - Nital, tj. 4% rozwtór HNO3 w C2H5OH.
opłukanie wytrawionej próbki pod bieżącą wodą i osuszenie jej
obserwacja zgładu przez mikroskop metalograficzny
Szkic i opis struktury
Rys 1: Powierzcznia zgładu w powiększeniu 250x
Struktura składa się z dużych jasnych ziaren ferrytu - A, wśród których można dostrzec mniejsze ciemne ziarna perlitu - B. Poza tym widoczne są inne ciemne punkty - C w charakterystycznych otoczkach - są to zanieczyszczenia powstałe na skutek nie dość dokładnego oczyszczenia powierzczni zgładu. Cały obszar próbki jest poprzecinany rysami.
Wnioski
Widoczna struktura wskazuje iż próbka została wykonana ze stali 15 (duże ziarna ferrytu i niewielka ilość ziaren perlitu)
Próbka została właściwie wytrawiona i jej struktura jest dokładnie widoczna
Żółte zabarwienie powierzchni świadczy o nie dość dokładnym jej opłukaniu z Al2O3
Rysy i miejscowe defekty (powbijane obce ziarna) świadczą o niedokładnym przygotowaniu próbki; należałoby proces przygotowawczy powtórzyć, ale nie było to możliwe ze względu na brak czasu