układ biznes planu
Typowy układ i zakres treści biznes planu, oczekiwany przez najbardziej wymagających kredytodawców zawiera:
1. Wstęp: przygotowania przedsiębiorstwa do wprowadzenia wyrobu na rynek, pozycję handlową firmy, dotychczasowe osiągnięcia, produkt wprowadzany na rynek, potencjalnych nabywców, przewagę nowego produktu nad konkurencyjnymi, powody, dla których nabywcy kupią nasz produkt, docelowy rynek, rozmiary i perspektywy wzrostu sprzedaży, krótko- i długookresowe cele firmy oraz strategia jej realizacji, prognozę sprzedaży, zysków, przepływu pieniędzy, zapotrzebowanie na gotówkę, korzyści dla inwestorów z tytułu udzielenia pożyczek.
Tego typu wstęp należy opracować po zakończeniu pisania biznes planu. Po wprowadzeniu zamieszczamy spis treści. Jest on rodzajem mapy dającej przegląd aspektów działalności firmy.
2. Opis firmy: zapoznanie z działalnością firmy od chwili założenia do momentu obecnego. Są to: nazwa, adres, misja i cele przedsiębiorstwa, forma prawna, itp.. Zamieszcza się także historię przedsiębiorstwa, czyli: gdzie i kiedy powstała, ważniejsze osiągnięcia, itp.. Przedstawiamy też strukturę organizacyjną firmy: opis stanowisk, zakres ich kompetencji, sposób powiązania między nimi, schemat organizacji. A także: dane o właścicielu przedsiębiorstwa - imię, nazwisko, numer dowodu osobistego, miejsce zamieszkania, itp.. Informacje na temat załogi: płeć, wiek, wykształcenie, lecz także stosunek do pracy, sumienność, pomysłowość, liczebność, działające związki zawodowe. Dane o profesjonalistach, informacje o radzie nadzorczej, zaciągnięte kredyty, proponowane zabezpieczenia kredytu, lokalizację firmy.
3. Kierownictwo i zarządzanie: sukces firmy to jej kierownictwo, dlatego też muszą tu być informacje dotyczące - wykształcenia, doświadczenia w sektorze, uzdolnień i zainteresowań, osiągnięć zawodowych i sukcesów, awansów i kariery, umiejętności organizacji, unikania konfliktów i sposobów ich rozwiązywania, zaciągniętych w przeszłości kredytów oraz ich zwracania, dotrzymywania zobowiązań finansowych wobec firm współpracujących, obsady kluczowych stanowisk kierowniczych, zakresu obowiązków i odpowiedzialności poszczególnych członków kierownictwa.
Co do systemu zarządzania to składają się na niego:
a) motywowanie załogi do pracy
motywowanie przez: formy płac zasadniczych i ich wysokość, sposoby premiowania, sposoby oceny efektów pracy, sposoby oceny pracowników, system awansowania, bodźce pozapłacowe.
b) planowanie
planowanie określamy tu: zakres planowania, stosowane metody planowania, stopień realizacji planowanych zadań, podział zadań i odpowiedzialności, delegowanie uprawnień decyzyjnych, obciążenie pracą komórek organizacyjnych.
c) kontrolowanie
sposób przeprowadzania kontroli merytorycznej, kontrola przez system finansowy, sposób formułowania zaleceń pokontrolnych i śledzenia ich realizacji.
d) organizowanie
4. Opis produktu: ujmuje się tu wady i zalety, przewagi nad produktem konkurencji, oraz - rodzaj, wyjaśnienie czy są to produkty już istniejące czy dopiero projektowane, koszt jednostkowy, cenę produkcji, zysk jednostkowy, posiadane patenty, znaki towarowe, sposób zapewnienia jakości produkcji, planowane usługi posprzedażne lub gwarancyjne, planowana wielkość produkcji, koszty jakie należy ponieść by rozpocząć produkcję i zwiększyć jej rozmiary, utrudnienia związane z wprowadzeniem produktu na rynek.
5. Charakterystyka procesu produkcyjnego: szczególnie jest to ważne przy firmach produkcyjnych, wyjaśniamy tu czy w firmie będzie realizowany pełny cykl produkcyjny, czy nie. Opis musi być szczegółowy lecz jednocześnie zrozumiały dla laika. Trzeba przedstawić charakterystykę procesu, przewidywane zdolności produkcyjne, stopień wykorzystania urządzeń produkcyjnych, niezbędne nakłady, poszczególne fazy procesu produkcyjnego, charakterystykę dostawców, wykonawców i podwykonawców, norm produkcyjnych, technicznych. Planuje się tu także zakupy maszyn i urządzeń.
6. Rynek i konkurencja - opis otoczenia dla biznes planu: charakteryzujemy rynek pod względem geograficznym, demograficznym, koncentrujemy się na nabywcach, dostawcach i konkurentach. Dokonujemy tu segmentacji rynku - tu musi się znaleźć minimum informacyjne o nabywcach: wiek, płeć, motywy zakupów, itp.. Informacje o pojemności rynku i tendencjach rozwojowych, dostawcach, podwykonawcach, konkurentach (5 sił Portera czy macierz BCG).
Mówi się tu o sposobach ustalania cen. Przy ich ustalaniu należy uwzględniać:
a) koszty (produkcji, sprzedaży, badania rynku, reklamy i promocji)
b) przewidywany zysk
c) „wartość” dla konsumenta produktu
d) ceny konkurencji
e) elastyczność popytu
f) polityka cenowa przedsiębiorstwa
g) warunki rynkowe
h) czynniki sezonowe
i) zdolności produkcyjne
Wybiera się tu także środki i formy reklamy, by dotrzeć do jak największej liczby potencjalnych klientów. Określamy sposób dystrybucji: handel detaliczny, hurtowy, sprzedaż wysyłkowa, akwizytorzy, sprzedaż w domu, sprzedaż telefoniczna.
7. Finanse: do tej części inwestorzy i banki przywiązują największą uwagę. Jest to fundament biznes planu i punkt wyjścia do jego opracowania. Dane tu zamieszczane ilustrują finanse firmy w przeszłości oraz prognozę finansów na przyszłość. Dane wstecz powinny obejmować okres 5 lat. W przypadku nowouruchomionego przedsiębiorstwa przedstawiamy tylko prognozę finansów. Najczęściej opracowuje się prognozę na 3 - 5 lat.
Założenia co do przyszłości powinny uwzględniać:
- koniunkturę gospodarki
- perspektywy rozwoju sektora
- przewidywany popyt na wyroby firmy
- inflacyjny wzrost cen
- kursy walut (przy eksporcie / imporcie)
- stopy procentowe kredytów
- politykę podatkową
- cła wywozowe i przywozowe
Prognoza finansowa sporządzana jest w trzech wariantach:
- optymistycznym
- pesymistycznym
- pośrednim
Biznes plan - cele omawiająca finanse zazwyczaj obejmuje następujące elementy:
- koszty
- sprzedaż
- rachunek zysków i strat
- rachunek przepływu gotówki
- bilans
Na okładce, jaką opatrzone są biznes plany należy umieścić podstawowe dane o firmie, oraz datę jego opracowania. Strona tytułowa powinna zawierać powtórzenie informacji z okładki, a dodatkowo nazwisko właściciela, jego adres i numer telefonu.