PRONACJA - obrót przedramienia wzdłuż długiej osi podczas którego następuje skrzyżowanie kości promieniowej i łokciowej. Pronacja w stawie - obrót stopy prowadzący do obniżenia brzegu przyśrodkowego (stopy), a uniesienia brzegu bocznego zewnętrzna pronacja inaczej nawracanie.

SUPINACJA - inaczej odwracanie, jest to obrót przedramienia wzdłuż długiej osi prowadzący do równoległego ułożenia kości promieniowej i łokciowej lub obrót stopy prowadzący do obniżenia brzegu bocznego a uniesienia brzegu przyśrodkowego.

OŚ - linia wokół której odbywa się ruch.

PŁASZCZYZNA - powierzchnia prostopadła do osi wokół której odbywa się ruch płaszczyzn i osie rozpatrujemy w pozycji anatomicznej (pozycja stojąca, gdy kończyny górne skierowane w dół).

Rozróżniamy 3 płaszczyzny i osie :

1. STRZAŁKOWA (S) - jest to tak zwana przednio-tylna płaszczyna, przechodzi ona przez ciało od przodu ku tyłowi dzieląc je na 2 części (oko, oko; prawa i lewa). Jeżeli ruch wykonywany jest w tej płaszczyźnie to odbywa się on wokół osi CZOŁOWEJ. Ruch - zgięcia głowy w przód i tył, zgięcie tułowia w przód i tył

2. CZOŁOWA (F) - jest to inaczej płaszczyzna boczna, przechodzi przez ciało z boku do boku dzieląc je na części przednią i tylnią, ruch w płaszczyźnie czołowej wokół osi STRZAŁKOWEJ. Ruch - zgięcie głowy w prawo i lewo, skłon tułowia.

3. POPRZECZNA (T) - pozioma lub horyzontalna, przechodzi przez ciało dzieląc je na część górną i dolną. Ruch w płaszczyźnie poprzecznej odbywa się wokół osi PIONOWEJ, oś ta biegnie od szczytu sklepienia do czworoboku podparcia. Ruch - rotacja zewnętrzna i wewnętrzna, skłon tułowia.

ZAKRESY RUCHU W STAWIE

Jest to droga ruchu, którą wykonuje część ciała w danym kierunku w odniesieniu do drugiej części ciała tworzącej staw.

Zakresy ruchu zależą od:

• elastyczności i długości mięśni,

• elastyczności torebki stawowej i więzadeł,

• kształtu i budowy stawu,

• stanu chrząstki stawowej,

• oporu mięśni.

RODZAJE ZAKRESÓW RUCHU:

pełen zakres

środkowy zakres xxxxxxxx

zew. zakres . . . . . . . . .

wew. zakres - - - - - - - -

PEŁEN zakres ruchu - ruch od pozycji max rozkurczu mięśni do max skurczu i odwrotnie.

ZEWNĘTRZNY zakres ruchu - ruch od pozycji max rozkurczu mięśni do pozycji połowy pełnego skurczu mięśni i odwrotnie.

ŚRODKOWY zakres ruchu - ruch od pozycji niepełnego rozkurczu mięśni do pozycji niepełnego skurczu i odwrotnie.

WEWNĘTRZNY zakres ruchu - ruch od połowy rozkurczu mięśni do max skurczu mięśni i odwrotnie.

OCENA ZAKRESU RUCHU:

PRZYKURCZ ZGIĘCIOWY W STAWIE RAMIENNO - BARKOWYM (do 180⁰)

METODYKA:

1. sadzamy pacjenta na taborecie tyłem do ściany, polecamy wykonać tzw. tyłopochylenie miednicy (przykleić odcinek L do ściany), polecamy zgiąć po kolei kończyny górne. Jeżeli po zgięciu kończyny pacjent nie potrafi dotknąć kończyną ściany (nie odrywając odcinka L) jest to przykurcz zgięciowy stawu ramienno - łokciowego.

2. badamy w pozycji KRUKA, podkładamy rękę pod odcinek L, każemy przenieść KG za głowę. Jeśli pacjent swobodnie to zrobi nie ma przykurczu - oceniamy wielkość kąta od położenia kończyny gdy zaczyna się zmieniać położenie miednicy - badanie orientacyjne.

PRZYKURCZ LĘDŹWIOWY W STAWIE BIODROWYM

BADAMY TESTEM THOMASA - leżenie tyłem (kończyny wyprostowane), biernie zginamy jedną KD w stawie biodrowym i kolanowym w istniejącym zakresie ruchu (120⁰) , obserwujemy zachowanie drugiej KD (wyprostowanej). Jeżeli przylega do podłoża swobodnie - jest zdrowy, jeśli udo się oderwie oceniamy przykurcz zgięciowy, którego wielkość określi kąt zawarty między długą osią uda a podłożem.

PRZYKURCZ MIĘŚNI KULSZOWO - GOLENIOWYCH - są to mm tylniej powierzchni uda, w skład wchodzą:

• m półbłoniasty,

• m dwugłowy uda,

• m półścięgnisty.

BADAMY TESTEM PALCE - PODŁOGA - z pozycji stojącej dotknąć palcami podłoża (powinno być bez dolegliwości, bez zgięcia kolan, bez bólu), wielkość przykurczu określamy odległością palca 3 od podłoża. Jeżeli pacjent nie może stać to badamy przykurcz mięśni w pozycji siedzącej i polecamy pacjentowi dotknąć palcami stopy.

PRZYKURCZ MIĘŚNIA DWUGŁOWEGO UDA

Pacjent leży tyłem, nogi wyprostowane, podnosimy nogę pacjenta przy wyprostowanych kolanach i badamy kąt między wyprostowaną nogą a podłożem. Kąt powinien wynieść powyżej 80⁰ - 90⁰

PRZYKURCZ MIĘŚNIA PROSTEGO UDA

Działa dwustawowo, wchodzi w skład czworogłowego uda. Jest to głowa długa tego uda, zgina udo w stawie biodrowym i w podudziu prostuje. Badamy w leżeniu przodem, biernym ruchem powinno się dotknąć piętą pośladków (nie pokonując oporu), mierzymy ilość cm potrzebnych do dotknięcia piętą pośladka.

PRZYKURCZ MIĘŚNIA BIODROWO - LĘDŹWIOWEGO

Zgięcie uda w stawie biodrowym, pacjent nigdy nie wykona przeprostu. Badamy w leżeniu tyłem musi leżeć na stole na wysokości kolców biodrowych, pacjent przyciąga do siebie kolano 120⁰, a udo drugiej nogi powinno być 5⁰, kolano powinno się zgiąć około 90⁰- 100⁰.

PRZYKURCZ MIĘŚNIA BRZUCHATEGO ŁYDKI

Pacjent stoi przodem do stołu, ręce opiera na stole, nogę wysuwa do przodu, do momentu aż pacjent nie będzie podnosił pięty do góry, kolano wyprostowane. Mierzymy kąt zawarty między nogami, powinien wynosić 40⁰ - 50⁰.

BADANIEM DOKŁADNIE OCENIAMY STAN STAWU.

---