Kiedy TAK, a kiedy NIE

Któż by nie chciał odnieść sukcesu, będąc jednocześnie lubianym i szanowanym?

Jak to osiągnąć? Jest pewien sposób - ASERTYWNOŚĆ

 

Asertywność nie jest wynalazkiem ostatnich czasów. Wszystko zaczęło się w Stanach Zjednoczonych, gdy grupa kilku psychologów postanowiła znaleźć receptę na sukces. Badano osoby, które odniosły sukces - ekonomiczny, polityczny, społeczny. Okazało się, że wszystkie badane osoby mają te same cechy - są otwarte na świat, potrafią komunikować się z innymi, są lubiane, osiągają swoje cele. Zespół tych cech nazwano właśnie asertywnością.

Asertywność - to umiejętność , dzięki której ludzie otwarcie wyrażają swoje myśli, uczucia i przekonania, nie lekceważąc uczuć i poglądów swoich rozmówców.

Asertywność - to również respektowanie własnych praw oraz praw innych ludzi.

Asertywność należy rozważać na trzech płaszczyznach
- sferach:

POZNAWCZEJ - asertywność w tej sferze polega na świadomości, że inni mają prawo być szczęśliwi, żyć po swojemu i mogą nam odmawiać. Gdy zdamy sobie z tego sprawę, nie obrazimy się już na kolegę, który nie pożyczył nam płyty z ulubionym zespołem muzycznym. Ma przecież do tego prawo.

EMOCJONALNEJ - sfera ta pokazuje nam, jak siebie widzimy w świecie, czy czujemy się lepsi, czy gorsi od innych. Każdy z nas ma kompleksy, lęki. Im ich więcej, tym gorzej radzimy sobie z asertywnością. Asertywność w tej płaszczyźnie to pewność, że jesteśmy ważni, ale tak samo ważni są wszyscy inni.

ZACHOWANIA - sfera ta mówi nam, jak komunikujemy się ze światem, jak świat dopuszczamy do siebie i ile z siebie dajemy innym.

Dlaczego asertywność jest taka ważna?

Brak asertywności jest równie niebezpieczny jak życie w stresie i powoduje podobne dolegliwości takie jak:

-   depresję - to wtedy, gdy złość na innych przenosisz na siebie,

-   urazy psychiczne - gdy masz wrażenie, że inni manipulują  i próbują kierować tobą,

-   frustrację - gdy zastanawiasz się, czy możesz pozwolić, aby inni znęcali się nad tobą?

-   agresję - gdy nie potrafisz poradzić sobie  z uczuciami - nagromadzone, negatywne uczucia mogą wziąć kiedyś górę; złość wybuchnie wtedy w najmniej spodziewanym momencie,

-   objawy somatyczne - bóle głowy, choroba wrzodowa, nadciśnienie; wszyscy wiedzą, co stres robi z ludzkim ciałem, podobnie działa brak asertywnośći, która może być doskonałym odstresowaczem.

Dlaczego jesteśmy agresywni?

 

1. boimy się, że nie dostaniemy tego, co chcemy

2. nie wierzymy w samych siebie, chcemy zwrócić na siebie uwagę

3. chcemy pokazać swoją władzę

4. chcemy wyładować złość

5. chcemy manipulować innymi

 

Co ryzykuje agresywna osoba?

 

1. konflikty z innymi ludźmi

2. utratę szacunku dla siebie i innych

3. będzie nie lubiana

4. będzie się stresować

5. może uzyskiwać rezultaty przeciwne od oczekiwanych

 

Jak się zachowuje agresywna osoba?

 

1. przyjmuje wrogą postawę lub obronną

2. nie słucha innych

3. dominuje nad innymi, czasami ich upokarzając

4. nie uwzględnia praw innych tylko swoje

Dlaczego jesteśmy ulegli i nie potrafimy powiedzieć "NIE"?

 

1. boimy się utraty akceptacji ze strony innych,

2. boimy się reakcji innych,

3. chcemy uniknąć konfliktów.

 

Co ryzykuje uległa osoba?

 

1.   swoją uległością zachęca innych do dominacji,

2.   traci poczucie własnej godności.

 

Jak się zachowuje uległa osoba?

 

1.   lekceważy swoje prawa, ale respektuje prawa innych,

2.   nie przedstawia własnych potrzeb, odczuć,

3.   ważne są dla niej odczucia innych,

4.   nie wierzy w siebie.

 

Osoby asertywne to takie, które:

o    są otwarte na świat,

o    potrafią komunikować się z innymi,

o    są lubiane,

o    osiągają zamierzone cele,

o    nie mają kłopotów z mówieniem "nie",

o    jeżeli potrzebują pomocy, nie boją się o nią poprosić,

o    potrafią skutecznie przekonywać,

o    potrafią okazywać innym serdeczne, pozytywne uczucia,

o    są pewne siebie, ale nie aroganckie,

o    są stanowcze, ale uznają prawo innych do odmowy,

o    są bezpośrednie,

o    szanują innych,

o    wiedzą, że inni też mają prawo mówić "nie", podejmować decyzje, nawet błędne.

 

Komunikuj się, jak trzeba

Jak rozwijać asertywność na poziomie komunikacji?

Jak mówić, aby osiągać cele i nie zniechęcać innych do siebie?

Pamiętaj, aby każda Twoja odpowiedź składała się z trzech części:

1.   okaz empatię - postaraj się udowodnić rozmówcy, że rozumiesz jego zachowanie i nie chcesz wywołać kłótni, np.: "Wiem, że miałeś dużo pracy"

2.   nazwij problem - powiedz, co Cię denerwuje i dlaczego, np.: "....czuję się zlekceważony..."

3.   powiedz, czego oczekujesz - to prośba o zmianę zachowania i propozycja, jak zamierzasz to zrobić, np.: "Chcę, abyś w ciągu godziny oddał mi moją książkę, gdyż jest mi ona bardzo potrzebna"

Pamiętaj :

-   używaj języka ciała - zwróć się do rozmówcy, stań lub usiądź prosto, rób wszystko, by zachować miły, ale poważny wyraz twarzy, mów spokojnie i miękko,

-   używaj sformułowania "ja" - skup się na problemie, nie oskarżaj i nie obwiniaj innych, Mów: "Chciałbym skończyć moja wypowiedź bez przerywania" zamiast "Ty zawsze mi przerywasz",

-   mów o faktach, a nie o sądach - powiedz: "Musisz popracować nad swoją interpunkcją" zamiast: "To pismo jest do bani" lub: "Czy zauważyłeś, że masz zaplamioną koszulkę?" zamiast: "Chyba nie zamierzasz wyjść tak ubrany, prawda?"

-   nazywaj rzeczy po imieniu - Mów: "Jestem wkurzony, gdy mój kolega łamie obietnice" zamiast: "Mój kolega bywa wkurzający"

-   mów prosto i zrozumiale - zadając pytania, nie zapraszaj innych do rozmowy. Mów więc: "Czy możesz...?", a nie: "Czy nie masz nic przeciwko...?"

 

Wskazówki dla tych, którzy chcą być asertywni:

-   bądź pewny swojej odpowiedzi bez względu na to, co chcesz powiedzieć. Jeżeli nie jesteś zdecydowany, powiedz, że potrzebujesz więcej czasu do namysłu,

-   jeżeli nie zrozumiałeś czyjejś prośby, poproś o wyjaśnienia,

-   odpowiadaj w sposób zwięzły, podaj główny powód odmowy, ale unikaj długich wyjaśnień,

-   kiedy jesteś zdecydowany, mów po prostu "nie", słowo "nie" ma zdecydowanie większą moc niż "No wiesz, raczej nie ....",

-   zwróć uwagę, czy twoje gesty potwierdzają, to co mówisz,

-   używaj słów: "Nie chcę", "Zdecydowałem, że nie...", unikaj: "Nie mogę", "Nie powinienem",

-   możesz wyrazić żal, że komuś odmawiasz: "Wiem, że to dla ciebie rozczarowanie, ale nie zrobię tego", nigdy nie mów jednak "Jest mi przykro", bo wtedy druga strona może to odebrać jako szansę na "kompromis",

-   nie czuj się winny, nie twoim zadaniem jest uszczęśliwianie innych i rozwiązywanie ich problemów,

-   nawet jeśli wcześniej powiedziałeś "nie", zawsze możesz zmienić zdanie.

 

Na koniec Prawa asertywności

1.   Masz prawo prosić o to, czego chcesz - ale nie wymagać tego.

2.   Masz prawo mieć i wyrażać swoje zdanie.

3.   Masz prawo postępować nielogicznie i nie uzasadniać tego.

4.   Masz prawo podejmować decyzje i ponosić ich skutki.

5.   Masz prawo nie wiedzieć, nie znać, nie rozumieć.

6.   Masz prawo popełniać błędy, odnosić sukcesy, zmieniać zdanie.

7.   Masz prawo do swojej prywatności.

8.   Masz prawo zmieniać się i korzystać ze swoich praw.

1

---