Układ kierowniczy i hamulcowy
Układ kierowniczy
Układ kierowniczy jest jednym z niezbędnych układów w samochodzie. Układ ten odpowiedzialny jest za sterowanie pojazdem czyli umożliwienie jazdy na wprost, skręcania oraz omijania przeszkód znajdujących się na torze jazdy samochodu.
Technicznie mówiąc głównym zadaniem układu kierowniczego jest zamiana momentu obrotowego wywieranego przez kierowcę na koło kierownicy na obrót kół pojazdu. Mogą to być koła przednie, tylne lub też przednie i tylne.
W skład podstawowego układu kierowniczego wchodzi koło kierownicy, kolumna kierownicza, przekładania kierownicza, drążki kierownicze oraz końcówki drążków. Przy czym kolumna kierownicza powinna być tak zbudowana aby w razie wypadku uniemożliwić “wejście” kierownicy do wnętrza pojazdu czyli kierownica powinna w miarę możliwości pozostać na swoim miejscu.
Dla bardziej zaawansowanych konstrukcji stosuje się elektryczne lub hydrauliczne rozwiązania układu kierowniczego. Układy te podnoszą sprawność układu, a tym samym zmniejszają siłę jaką kierowca musi przyłożyć do koła kierownicy aby móc skręcić kołami samochodu.
Obecnie większość pojazdów wyposażona jest w układ kierowniczy ze wspomaganiem. Zapewnia to znaczne zmniejszenie siły potrzebnej do wywołania skręcenia kół. Wspomaganie układu kierowniczego może być również hydrauliczne, elektryczne lub hydrauliczno-elektryczne. Bez względu na to jaki rodzaj wspomagania zastosowany jest w pojeździe, dla jego zadziałania konieczne jest uruchomienie silnika pojazdu.
W ostatnich czasach coraz częściej usłyszeć można o inteligentnych układach kierowniczych, które są w stanie samodzielnie prowadzić pojazd są one jednak jeszcze w fazie dopracowywania jak również znacznie ograniczone przepisami dopuszczenia pojazdu do ruchu drogowego.
Obecnie stosowane są już rozwiązania pozwalające na utrzymanie pojazdu na danym pasie ruchu lub układy, które samodzielnie naprowadzają pojazd na wybrany wcześniej tor jazy wtedy np kiedy kierowca zaśnie. Są one jednak obecnie stosowane tylko w pojazdach klasy wyższej. W przyszłości zapewne uda nam się doczekać pojazdu który sam doprowadzi nas do miejsca docelowego.
Układ hamulcowy - podstawowe informacje
Układ hamulcowy, jest jednym z najistotniejszych podzespołów samochodu. Jak wiadomo niesprawne hamulce to tylko krok do wypadku. Powinniśmy regularnie sprawdzać ich stan, nie chodzi tu jedynie o właścicieli wyeksploatowanych samochodów - nawet w nowym samochodzie może zdarzyć się problem z układem hamulcowym. Dlatego tak ważne jest regularne jego przeglądanie.
Budowa i rodzaje
Układ hamulcowy to najprościej rzecz biorąc zbiór urządzeń odpowiedzialnych za zatrzymanie samochodu. Składa się on z następujących podzespołów:
pedał hamulca
pompa hamulcowa
przewód ciśnieniowy
przewód elastyczny
zaciski hamulcowe
Rozróżniamy dwa rodzaje układów hamulcowych:
Podstawowy - inaczej zwany roboczym, jest to najczęściej układ hydrauliczny.
Dodatkowy - zwany potocznie hamulcem ręcznym, jest to najczęściej układ dźwigni i cięgien.
Współczesne układy hamulcowe są wyposażone w układy wspomagające podciśnieniowo siłę hamowania, przez co nie trzeba używać dużej siły naciskając na pedał hamulca, jak miało to miejsce w starszych pojazdach. Układ zbudowany jest dwuobwodowo w celu zwiększenia bezpieczeństwa, w momencie uszkodzenia jednego obwodu drugi nadal może swobodnie tłoczyć płyn hamulcowy, choć siła hamowania jest dużo mniejsza.
Zasada działania
Kierujący naciska pedał hamulca w celu zatrzymania samochodu, pompa tłoczy płyn hamulcowy pod ogromnym ciśnieniem, w związku, z czym tłok umiejscowiony w zacisku dociska klocki do tarczy obracającej się wraz z kołem. Samochód wytraca prędkość aż do całkowitego zatrzymania.
W nowych samochodach montowany jest seryjnie system ABS wspomagający hamowanie poprzez odblokowanie blokujących się kół. Więcej o tym systemie można przeczytać w naszym artykule.
Należy pamiętać, że nawet najnowocześniejszy układ hamulcowy musi być regularnie sprawdzany, należy szczególną uwagę zwrócić na:
stopień zużycia klocków hamulcowych
stopień zużycia tarcz
regularną wymianę płynu hamulcowego,
W innym przypadku powinniśmy się liczyć z tym, że hamulce zawiodą nas w najmniej oczekiwanym momencie.
Od dłuższego czasu zasada działania układów pozostała niezmieniona, ale coraz częściej słyszy się o wprowadzeniu hamulców elektrycznych. Byłaby to zapewne rewolucja w tej dziedzinie.