Jak radzić sobie w trudnych sytuacjach, Żeglarstwo, Materiały Szkoleniowe

Szkolenie żeglarskie jest procesem kształcenia, które nierozdzielnie związane jest z wychowaniem. Proces ten jest dynamiczny - jest wzajemną relacją między szkolącym a szkolonym. Niejednokrotnie IŻ napotyka wiele problemów w szkoleniu. Problemy te mogą wynikać z obydwu stron. W naszej pracy zajmiemy się sposobami rozwiązywania problemów z punktu widzenia kształcącego - IŻ.

Biorąc pod uwagę szkolenie żeglarskie młodzieży trzeba zdać sobie sprawę, że osoby szkolone w młodym wieku uczestniczą w kursach z różnych powodów. Niektórzy interesują się żeglarstwem, inni zostali wysłani przez rodziców, którzy chcieliby zapoznać swe dzieci z tym sportem, jeszcze inni uczestniczą w szkoleniu zupełnie przypadkowo. Stosunkowo najmniej problemów stwarza młodzież pierwszej grupy. Grupa ta wie czego chce i dość szybko przyswaja wiedzę. Młodzież ta chętnie słucha, ciekawi się, zadaje pytania. Najwięcej problemów IŻ stwarzają dwie ostatnie grupy. Można spotkać się z brakiem zainteresowania, znudzeniem, czasem bezczelnością i arogancją. Postawy takie nierzadko wywołują różne konflikty i budzą frustrację instruktora. Czy można mówić o jakiś stałych zasadach i regułach postępowania, które miałyby na celu uniknięcia / rozwiązania powyższych problemów? Przede wszystkim nie ma gotowych typowych rozwiązań. Ile jest ludzi tyle jest różnych postaw i możliwych reakcji. Każdy człowiek jest inny. Dlatego ważną rolę pełni doświadczenie, intuicja, wiedza oraz rozsądek IŻ.

Spróbujmy zastanowić się nad cechami IŻ sprzyjającymi procesowi kształcenia. Jedną z podstawowych cech IŻ jest kompetencja. Żeglarstwo jest sportem, który stwarza niekiedy sytuacje niebezpieczne, nawet zagrażające życiu. Potrzeba ciągłego samokształcenia, praktyki, odrzucania rutyny. Kursant dość szybko wyczuwa niepewność, rutynę. Szybko nabiera nawyków - złych lub dobrych. Potrafi też dostrzec czy żeglarstwo jest pasją dla IŻ czy też czymś obojętnym. IŻ jest nie tylko instruktorem ale i wychowawcą. Słownictwo, zachowanie się, reakcje, postawy nie tylko w trakcje bezpośredniego szkolenia ale także w wolnym czasie, są łatwo przyswajalne, szczególnie gdy istnieje intensywny tryb szkolenia. Ważne jest, aby IŻ potrafił zyskać autorytet u kursantów - był naturalny, życzliwy ale i konsekwentny w postępowaniu. Nie chodzi tu o swego rodzaju nieomylnego idola ale o człowieka, który potrafi także przyznać się do błędu i słabości.

Najczęstsze błędy szkolącego to: złośliwość, częste podnoszenie głosu, irytowanie się, poniżanie i ośmieszanie kursanta wobec grupy, gnębienie i wykazywanie swoich racji, niepozwalanie na popełnienie błędu, stosowanie przemocy fizycznej, niekonsekwencja, lekceważenie zachowania kursantów, brak zainteresowania wobec mniej zdolnych, tolerowania chamstwa i bezczelności, straszenie niezdaniem kursu, "nieomylność", nie stawianie wymagań, porównywanie do innych, nierówne traktowanie kursantów.

Jak zatem radzić sobie w trudnych sytuacjach szkolenia? Przede wszystkim zapobiegać. Problemy i konflikty są nieuniknione. Są swego rodzaju wyzwaniem, egzaminem do zdania przez IŻ. Duża rolę odgrywa aktywizacja oraz zainteresowanie przedmiotem. Dostrzeganie, wykorzystanie wartości i walorów trudnych osób, szukanie wciąż nowych, ciekawszych sposobów przekazywania wiedzy, indywidualne rozmowy na tematy pasjonujące trudne osoby, pochwała, nagroda - są niekiedy bardzo skutecznymi środkami w procesie kształcenia i wychowania niż jakiekolwiek kary. Co robić, gdy już zaistniała sytuacja konfliktowa? Przede wszystkim nie stracić głowy! Z każdej sytuacji jest jakieś wyjście. Czasami bardziej pożyteczne jest chwilowe odczekanie niż natychmiastowy wybuch. Choć czasami potrzeba szybkiej reakcji. To zależy od sytuacji. Ktoś kiedyś powiedział mi, żebym w chwili zdenerwowania policzył do 10 i dopiero wtedy zareagował. Czasami skutkuje (a czasami nie).

Ważne jest by w grupie budować więź: wspólnych pasji, zainteresowań, postaw. Wiele daje poznanie kursantów. Zainteresowanie się ich pasjami, kontakt wzrokowy, próba rozumienia, słuchanie, wspólne prace np. klarowanie i sprzątanie są cennym środkiem zawiązania więzi. Wszystko to powinno następować w sposób naturalny, bez "wkradanie się" w łaski kursantów. Nie należy szukać "taniej popularności". Nie należy bać się, że kursanci przestaną nas lubić. Trzeba zaryzykować nawet utratę ich sympatii. Paradoksalnie wtedy jest największa szansa na autentyczną więź. Istotną rzeczą w kształceniu jest ciekawie nauczać, budzić zainteresowanie kursantów. To jeszcze nie wszystko: potrzeba ustalenia pewnych zasad i konsekwentne wymaganie ich przestrzeganie. Być stanowczym i konsekwentnym jeśli chodzi o przestrzeganie zasad a jednocześnie "miętkim" chodzi o osoby. Chyba to jest tajemnica dobrego szkolenia, kształcenia i wychowania.