KOMÓRKA

1. Gdzie najczęściej występują lizosomy?

Lizosomy występują w cytoplazmie komórek żernych, monocytów, histiocytów, granulocytów, obojętnochłonnych i zasadochłonnych jak również w mikrogleju.

2. Co to jest diapedeza?

Diapedeza to przechodzenie leukocytów i erytrocytów przez ścianę naczyń krwionośnych. Leukocyty wiążą się z glikoproteinami śródbłonka za pomocą selekty, co doprowadza do ich toczenia się po tym śródbłonku. Następnie za pomocą intergryn wiążą się mocniej, zatrzymują i przechodzą przez ścianę naczynia. Proces ten może zachodzić według dwóch mechanizmów:

- krwinki mogą przeciskać się przez istniejące już rozstępy - częstszy mechanizm,

- w miejscu związania się krwinki ze śródbłonkiem może wytworzyć się por.

3. Czym różni się błona elementarna od błony komórkowej?

Błona elementarna jest cieńsza i bardziej płynna od błony komórkowej. Spowodowane jest to znikomą ilością cholesterolu, glikolipidów i sfingomielin w błonie elementarnej. Płynność jest uwarunkowana przez liczbę wiązań podwójnych, np. między cząsteczkami cholesterolu. Błona elementarna nie tworzy glikokaliksu.

4. Wymień funkcje błon komórkowych.

Główne funkcje błon to:

- oddzielenie środowisk zawierających różne substancje w różnych stężeniach,

- selektywna wymiana substratów między komórkami oraz między różnymi składnikami komórek,

- tworzenie gradientów stężeń,

- udział w przekazywaniu i odbiorze sygnałów za pomocą receptorów,

- przewodzą pobudzenia za pomocą białek kanałowych,

- są bogatym rezerwuarem substratów dla wielu związków.

5. Co to są ligandy?

Ligandy to cząsteczki łączące się z białkami receptorowymi komórki i wywołujące określone reakcje tej komórki.

6. Co to jest centrosom?

Centrosom to inaczej centrum mitotyczne, centrosfera, cytocentrum - wyspecjalizowana struktura w pobliżu jądra komórkowego, ośrodek formowania mikrotubul wrzeciona podziałowego oraz mikrotubul szkieletu komórkowego w interfazie. Składa się z dwóch ułożonych prostopadle centrioli i otaczającej je cytoplazmy. Centriola zbudowana jest
z dziewięciu trójek mikrotubul ułożonych koncentrycznie a w środku znajduje się jeden filament. W okresie poprzedzającym podział komórki centrosom ulega duplikacji (w fazie S). W rezultacie powstają dwa centrosomy, każdy z dwiema centriolami. Wtedy to mikrotubule szkieletu komórkowego ulegają depolimeryzacji (zanikają) a wytwarzane miktorubule wrzeciona kariokinetycznego powodują rozsunięcie się centrioli do przeciwległych biegunów komórki.

7. Enzymy w mitochondriom.

- synteza ATP - produkuje ATP,

- cytochrom C - przenosi elektrony między białkami wewnętrznej błony mitochondriom.

8. Wymień rodzaje białek występujące w wewnętrznej błonie mitochondriom.

- białka łańcucha oddechowego - utleniają związki chemiczne,

- białka kompleksu enzymatycznego - syntazy ATP,

- białka biorące udział w transporcie metabolitów - są to grzybki mitochondrialne.

9. Opisz GERL.

Jest to powiązanie strukturalne i funkcjonalne pomiędzy aparatem Golgiego, siateczką śródplazmatyczną i lizosomami.

10. Jakie są różnice między rzęskami a mikrokosmkami?

Mikrokosmki to wypustki cytoplazmy na wolnej powierzchni komórki zbudowane
z równoległych filamentów aktynowych.

Rzęski zaś są zbudowane z dziewięciu par połączonych ze sobą mikrotubul, ułożonych promieniście, w środku tej „rury” znajdują się dwie mikrotubule. Całość jest połączona za pomocą neksyny i desminy.

JĄDRO KOMÓRKOWE I MITOZA

1. Metafaza mitozy.

W metafazie mitozy:

- chromosomy kończą kondensację,

- przemieszczają się do środka tworząc płytkę metafazalną,

- wrzeciono podziałowe uzyskuje pełen stopień rozwoju,

- składniki cytoplazmy przechodzą do biegunów komórki.

2. Przewężenie pierwotne i wtórne.

Przewężenie pierwotne to inaczej centromer otoczony białkowym kompleksem - kinetochorem. Dzieli ono chromosom na dwie chromatydy.

Przewężenie wtórne występuje w niektórych chromosomach i oddziela w nich struktury znajdujące się na końcu ramion nazywane satelitami lub trabantami.

TKANKA NABŁONKOWA

1. Opisz gruczoły apo-, mero- i holokrynowe.

Wydzielanie merokrynowe odbywa się przez fuzję pęcherzyków wydzielniczych
z błoną komórkową i wydzielenie substancji. To wydzielanie nie zmienia błony komórki widzianej w mikroskopie świetlnym. Należą tutaj gruczoły ślinowe i większość potowych.

Wydzielanie apokrynowe odbywa się przez fuzję pęcherzyków wydzielniczych
z błoną komórkową. Powoduje to skracanie się komórki przez ubytek jej szczytowej części. Należą tutaj gruczoły mlekowe i potowe wonne.

Wydzielanie holokrynowe polega na przemianie całej komórki w wydzielinę i jej wydaleniu. Należy tu gruczoł łojowy.

Notatki Łukasza Kiepasa

- 4 -

---