POLSKA-SZWECJA: rywalizacja miedzy Szwecja a RP o dominacje na Bałtyku, uzywanie przez Wazow tytulu krola Szwecji, Estonia inkorporowana przez RP, 1600-atak szwedow na inflanty(wybuch wojny),=1605-bitwa pod Kircholmem zwycięstwo RP dowodzil J.Chodkiewicz, 1611-pokoj inflanty sa szwedzkie,1622-rozejm w mitawiegranica RP i Szwecji wdluz rzeki Dźwiny,1625-drugi etap Szwedzi atakuja prusy krol. i blokuja Gdańsk,1627-bitwa pod Trzciana RP wygrywa dow. Koniecpolski, 1627-bitwa morska pod oliwa RP pokonuje Szwecje,1629-altmark rozejm wszystko finlandzkie/pruskie procz Pucka, Gdanska i Królewca jest szwedzkie,1635-sztumska wies 25letni rozejm na warunkach z altmarku,1655-układ w Kiejdanach,1655-60-potop szwedzki,1655-56-obrona jasnej gory i ogólnonarodowe powstanie przeciw Szwedom dow Czarnecki, 1657-traktat welawsko-bydgoski/zrzeczenie się lenna pruskiego przez RP,1660-pokoj w Oliwie potwierdzenie powyższych inflanty sa szwedzkie POLSKA-TURCJA: udzielenie przez Zygmunta 3 waze pomocy zbrojnej Habsburgom w wojnie 30letniej, najazdy kozakow na ziemie tureckie i spalenie warny, plany RP interwencji w ks. Mołdawii i na Wołoszczyźnie, 1620-RP atakuje.bitwa pod Cecora kleska RP i śmierć S.żółkiewskiego,1621-turcy oblegaja Chocim,1625-pokoj w Chocimiu rzeka Dniestr granica RP/Turcja strony zobowiązały się zakazac tatarom i kozakom wzajemnych najazdow, 1672-drugi etap Turcy najeżdżają ziemie RP polska ponosi kleske,1683 wiosna-polska w lidze antytureckiej,1683-jan 3 sobieski obrona Wiednia porazka Turcji POLSKA-ROSJA: 1605-poczatek dymitriady, 1609-poczatek wojny,4.07.1610-bitwa pod Kruszynem, zwycięstwo RP dow.S.żółkiewski,1612-wojska pospolitego ruszenia oblegaja moskwe i kapitulacja miasta,1617-18-wyprawa moskiewska,1619-rozejm w dywilinie RP uzyskala ziemie smolenska, czernichowska,siewierska a michal 1 romanow zrzekl się pretensji do Inflant,koniec 1 etapu,1632-smierc Zygmunta 3 wazy,dzialania zbrojne Moskwy na smolenszczyznie,1634 wiosna-traktat pokojowy w Polanowie Rosja uznala postanowienia z dywilina a Władysław 4 zrzekl się pretensji do tronu Rosji,1654-55-rosja zajela Smoleńsk,Grodno,Wilno RP zaczyna ofensywe i tryumfuje pod Otmachowem(1655),1656-rozejm z Rosja i układ antyszwedzki,1667-w andruszowie zawarto rozejm, przyłączenie do rosji lewobrzeżnej ukrainy, smolenszczysny,siewierszczyzny,ziemi czernichowskiej,a prawobrzezna Ukraina miala zyskac autonomie,1686-traktat pokojowy w Moskwie, potwierdzenie postanowien z andruszowa oraz odebranie RP kijowa(pokoj Grzymultowskiego)