Badanie zjawiska rezonansu napięć.
Przebieg ćwiczenia:
1. Obliczenie częstotliwości rezonansowej.
2. Wykreślenie charakterystyk częstotliwościowych.
3. Wykresy wskazowe.
4. Wyznaczenie dobroci Q.
Schemat układu:
Tabele pomiarów:
Tabela nr. 1 przy danych: R1 = 23 W, L = 3 mH, C = 3 mF, UG = 0,9 V:
Tabela nr. 2 przy danych: R2 = 30 W, L = 3 mH, C = 3 mF, UG = 0,9 V:
Tabela nr. 3 przy danych: R3 = 100 W, L = 3 mH, C = 3 mF, UG = 0,9 V:
Ad. 1
Częstotliwość rezonansowa układu wynosi fo = 1678 Hz według wzoru:
Prąd przy częstotliwości rezonansowej według wzoru:
Io = UG / RX
wynosi: I01 = 0,04 A ( R1 = 23 W );
I02 = 0,03 A ( R2 = 30 W );
I03 = 0,01 A ( R3 = 100 W ).
Ad. 2
Charakterystyki: ( |UL| / |U| ), ( |UC| / |U| ), ( |ULC| / |U| ), ( |I| / |I0| ) = f ( f / fo ):
przy R1 = 23 W : przy R2 = 30 W :
przy R3 = 100 W :
Wykresy wskazowe dla obciążęnia z R1 = 23 W:
a) przy: (f = 3751 Hz ) < fo: b) przy: (f = 6750 Hz ) > fo:
c) przy: (f = 5307.8 Hz ) = fo:
Dobroć układu Q wyznaczona:
z definicji: Q = |UL| / |U| = |UC| / |U|
gdy R1 = 23 W Q = 0,35
gdy R2 = 30 W Q = 0,29
gdy R3 = 30 W Q = 0,0022
graficznie z charakterystyk:
z pierwszej: Q = 0,36
z drugiej: Q = 0,29
z trzeciej: Q = 0,0022
Wnioski z ćwiczenia:
Zjawisko rezonansu napięć polega na tym, że przy częstotliwości rezonansowej napięcia na cewce i na kondensatorze są równe co do modułu, a przeciwne co do znaku, wobec czego ich suma jest równa zero. Można to zauważyć na charakterystykach częstotliwościowych.
W chwili rezonansu obwód ma charakter rezystancyjny więc napięcie pozostaje w fazie z prądem. W pozostałych przypadkach występuje przesunięcie w fazie. O wartości przesunięcia decyduje wartość reaktancji oraz częstotliwość napięcia zasilającego. Przewaga jednej z reaktancji nad drugą decyduje o charakterze odbiornika.
W obwodach rezonansowych wykorzystuje się pojęcie dobroci. Dobroć cewki w stanie rezonansu jest równa dobroci kondensatora. Wartość dobroci można wyliczyć algebraicznie lub odczytać z wykresu. Okazuje się po porównaniu wielkości, że są one zbieżne.