Transport i jego rodzaje. Transport bliski-związany z bezposrednią komunikacja na poziomie poj kom Dyfuzja prosta-samorzutne wyrównanie się stężenia subst na skutek mieszania się cząst Dyfuzja wspomagana-przechodz subst zgodnie z graadientem stężeń przy pomocy wspomagacza (kanał jonowy,nietrwały kompleks) Transport aktywny-przenoszenie subst z roztworu o mniejszym stężeniu do roztworu o stężeniu wiekszym. Transport daleki-związany z koniecznością przemieszczania subst na duże odl.

Metabolizm i jak sie dzieli.

Metabolizm-przemiana materii-jest podstawowym warunkiem życia biologicznego żywego org.Przebiega on wew org,czyli w środowisku wew.Obejmuje on dwa przeciwstawne procesy (anabolizm i katabolizm),które w warunkach fizjologicznych zachodzą równocześnie. Anabolizm-reak syntez związków bardziej zlożonych z prostszych,wymagajace energii. Katabolizm-reak chem,w czasie których następuje obniżenie poziomu energetycznego substratów na skutek ich rozkladu na związki prostsze z wydzieleniem en.

Woda (ile i gdzie sie znajd).

Woda-jest podstawowym skladnikiem org człowieka.Całkowita woda org stanowi 62% masy ciała.Pozostałe 38% masy ciala to:białka (18%),tłuszcze (13%) i sole min. (7%).Płyn w przestrzeni wewkom-40%,zewkom-20% i transkom-2%.Płyn zewkom dzieli się na-15% wody śródmiąższowej i 5% wody śródnaczyniowej (osocze,chłonka,płyn tkankowy).

Homeostaza- Jest to zdolność org do zachowania stałego środ wew pomimo zmian zachodzących w środ zew.Czynniki wpływające na zmiany homeostazy:fiz i chem .

Uniport-przenoszenie czast jednej subst chem przez białko nośnikowe do kom

Symport-przenoszenie jednocześnie dwóch cząst sub chem do kom,np Na i glukozy do kom jelita cienkiego

Antyport-przenoszenie przez białko nośnikowe dwóch różnych subst chem jednych na zew,drugich do wew kom,np w bł neuronów i miocytów.

Odbiór inf przez kom.-Inf odebrane przez receptory w bł kom wywołuje reak:

Krótkotrwałe (od ułamka do kilkudziesięciu mili sek)-związane z ruchem jonów przez bł kom

Dłużej trwające (od mili do wielu godzin)-będące wyrazem aktywacji lub inaktywacji enzymów w bł kom.

Długotrwałe (od wielu godzin dowielu tygodni)-gdzie dochodzi do ekspresji genów w jądrze kom.

Etapy odbioru inf: Rozróżnienie sygnałów,przenoszenie,wzmocnienie. Endocytoza-jeden ze sposobów transportowania większych cząst (cholesterol) do wnętrza kom.Przenikają do kom w wyniku tworzenia się wakuol.Przedostają się do kom wraz z fragmentami bł kom.Endocytoza dzieli się na:fagocytozę i pinocytozę. Fagocytoza jest procesem w czasie którego fragmenty obcych cząst lub mikroorg zostają otoczone bł kom i wciągnięte do wnętrza kom tworząc wakuolę.Następnie do niej otwierają sie lizosomy z enzymami,które zfagocytowane fragmenty trawią w obrębie wakuoli i uwaniają je do cytoplazmy-ciałka resztkowe. Pinocytoza-proces podobny do fagocytozy,lecz dotyczy cząst zw chem,które przyczepiają się do zew pow bł kom. Egzocytoza -jest to proces polegajacy na uwalnianiu metabolitów powst wew kom i prod ubocznych metabolizmu i wydalin do przestrzeni pozakom.Proces ten zachodz na drodze fuzji pęcherzyków transportujących metabolity z bł kom od wew,co skutkuje wyrzuceniem ich zawartości do środ pozakom.Za przebieg procesu i za wyznaczenie miejsca egzocytozy odpowiedzialne są kompleksy egzocystu.

Energia uwalniana z rozpadu ATP służy do: -Transportu aktywnych jonów i subst drobnocząst i transportu wewkom; -Syntezy DNA,RNA,białek,lipidów,resyntezy glukozy i polimeryzacji glikogenu; -Pracy mechanicznej kom

Nekroza-tzn śmierć kom w skutek niedoboru tlenu i przejawia się ona samostrawieniem przez wlasne enzymywewnątrzkom,rozpadem bł kom i wypłynięciem skład kom. Apoptoza-zaprogramowana śmierć kom,zachodzi w warunkach fizjologii,w wyniku ekspresji gr genów i zwiększeniu aktywności innych enzymów kom,co prowadzi do zniszczenia kom z nastęonym jej usunięciem przez kom żerne w procesie fagocytozy.

Metabolizm wymaga: dżywiania,oddychania,krążenia materiałów energetycznych i budulcowych,gazów i prod przemiany materii,wydalanie;

Komunikacja między kom-

Bezpośrednia-z kom na kom dzięki plamkom przylegania i połączeniom szczelinowym

Humoralna-przenoszenie inf w postaci subst chem przez płyn ustrojowy i zewnątrzkom (autokrynna,parakrynna,endokrynna)

Za pośrednictwem kom nerwowych (synaps) w bł kom wypustek otwierają się knały dla prądów jonowych,co powoduje przewodzenie impulsów nerwowych.

Sprzężenie zwrotne

Sprzężenie proste-przepływ inf jest jednokierunkowy z kontrolą czynności jednokierunkowej

Ujemne sprzężenie zwrotne zachodzi pomiędzy ukl sterującym i sterowanym i zapewnia stabilizację funk fizjologicznych.

Pobudliwość - jest to zdolność reagowania na bodziec

Tk.Pobudliwe - to te, które szybko odpowiadają na bodziec. Są to tk. zbudowane z kom. nerwowych i ich wypustek oraz z kom. mięśni poprzecznie - prążkowanych, mm.gładkich i m.sercowego.

Pobudzenie - jest to zmiana właściwości błony komórki lub metabolizmu komórkowego pod wpływem bodźców (chemicznych i fizycznych), czyli czynników działających na komórki z zewnątrz.

Potencjał spoczynkowy bł.komórkowej - pomiędzy wnętrzem komórek tk.pobudliwycha płynem zewnątrzkomórkowym występuje w spoczynku stale ujemny potencjał spoczynkowy bł.komórkowej, który w kom.neuronu wynosi od -60 do -80mV, a w kom.mm poprzecznie prążkowanych od -80 do -90mV.

Pompa sodowo-potasowa- (Na-K-ATP-aza) enzym transportujący kationy K i Na przez bł.komórkową wbrew gradientowi stężeń, wymaga to nakładu energii, którą czerpie z hydrolizy ATP do ADP w obecności jonów magnezowych. Prawidłowa jej praca zależy od: - stałego dopływu tlenu i substancji energetycznych do kom.; - stałej rezyntezy ATP z ADP i fosforanu w procesie oddychania kom.; - stałego odprowadzania z kom. CO2; - odpowiedniego stosunku kationów Na do K w płynie zewnątrzkomórkowym; - odpowiedniej temperatury dla procesów enzymatycznych wewnątrzkomórkowych, która wynosi 37 stopni C.

Komórka nerwowa - w organizmie człowieka znajduje się ok. 1 biliona kom. Nerwowych i od kilkunastu do kilkudziesięciu razy więcej kom. Podporowych(glejowych).

Znaczna większość kom.nerwowych znajduje się w OUN, a niewielka ich ilość występuje poza nim w: zwojach nerwów czaszkowych, rdzeniowych, ukl.autonomicznego i splotach przewodu pokarmowego.

Neuron- składa się z ciałka komórki i z 2 rodzajów wypustek, tj. aksonu i licznych dendrytów. Zasadniczą rolą neuronu jest przekazywanie inf zakodowanej w postaci impulsów nerwowych. Ciała neuronów są zasadniczym miejscem metabolizmu i syntezy składników komórkowych.

* neurony o krótkich aksonach są pozbawione osłonki mielinowej i tworza włókna bezrdzenne

* neurony o długich aksonach biegną przez istotę białą w OUN i w nerwach rdzeniowych mają osłonkę mielinową i noszą nazwę wł. Rdzennych

Dendryty - przewodzą impuls nerwowy w kierunku do ciała komórki.

Synapsa- jest to miejsce stykania się bł.kom zakończenia aksonu z bł.kom drugiej kom. Wyr 3 rodzaje synaps (aksono-dendrytalna, aksono-aksonalna, aksono-somatyczna).

Bł. Presynaptyczna- bł.kom. neuronu przekazującego impuls

Bł. Postsynaptyczna- bł.kom neuronu odbierającego impuls

Impuls nerwowy- przekazywanie informacji od receptora przez układ nerwowy do efektora, czyli zmiana potencjału elektrycznego wzdłuż neuronu. Droga przekazywania impulsu składa się z 5 elementów (receptor, droga doprowadzająca, ośrodek analizujący, droga odprowadzająca, efektor).

Transsmittery- Są to przekaźniki chemiczne wydzielane z zakończeń aksonów w obrębie synapsy, zmieniające właściwości bł. Postsynaptycznej. Wyr.:

- transmitery chemicznie pobudliwe - Acetylocholina, Dopomina, Noradrenalina, Serotonina, Adenozyna, Sole kw. Asparaginowego i glutaminowego

- transmitery synaptyczne pobudzające - tlenek azotu

- transmitery hamujące - GABA(kw. Gammaaminomasłowy), prowadzi do hiperpolaryzacji bł.postsynaptycznej tzn. powstaje postsynaptyczny potencjał hamujący.

Modulatory synaptyczne- są to związki o większych cząsteczkach uwolnionione poza transmiterami w czasie egzocytozy z pęcherzyków synaptycznych. Działaja na bł. Pre- i postsynaptyczne. Aktywują lub inaktywują enzym błony wpływając na inter- i eksternalizację receptorów bł.kom. Wykryto je w podwzgórzu, przysadce oraz przewodzie pokarmowym.

Przepływ inf miedzy neuronami- proces zachodzi w bł.kom. następuje synteza transmiterów i modulatorów, ma miejsce stale postępujący i wsteczny przepływ substancji chemicznych (peptydy).

Przewodzenie impulsów we wł.bezrdzennych- polega na przesuwaniu się w sposób ciągły fali depolaryzacji, za którą postępuje repolaryzacja. Przewodzone są one na zmiane z narastającymi i zmniejszającymi się częstotliwościami. Dzieki temu tworza one salwy impulsów.

Grupy wł.nerwowych:

-podział pod względem morfologicznym (występuje lub nie występuje osłonka mielinowa)- wł.morfologiczne (tworzące w OUN drogi nerwowe, w obwodowym ukł nerwowym tworzą skupiska nerwów)

- podział pod względem czynnościowym(w zależności od nerwu przewodzącego impuls) - wł.czynnościowe dośrodkowe(aferentne -przewodzą impuls z obwodu do ośrodka, stanowia część łuków odruchowych somatycznych i autosomalnych); wł.czynnościowe odśrodkowe( eferentne ( przewodzą impuls z ośrodka do obwodu).

Komórki glejowe - nie przewodzą impulsów, pełnią funkcję podporową dla kom.nerwowych, wychwytują i metabolizują transmitery wpływając na przewodnictwo synaptyczne, dziela się na neuroglej i mezoglej-mikroglej.

MM.poprzecznie prążkowane- zbudowane z kilkutysięcy kom.mięśniowych tworzących pęczki. Maja długość od kilku mm do 50 cm, na obu końcach są przyczepione do ścięgien. Kom.mięśniowe otoczone są sarkolemmą - pobudliwą bł.kom; wnętrze wypełnione jest sarkoplazmą i pęczkami wł.mięśniowych - miofibryli.

Wł.mięśniowe - mają na przemian ułożone odcinki silniej załamujące światło tworzące prążki ciemniejsze (anizotropowe A) i słabiej załamujące światło prążki jaśniejsze (izotopowe I). Wł.mięśniowe składają się z nitek kurczliwych grubych (miozyny), i cienkich (aktyny i tropaminy).

Sarkomer- podstawowa jednostka czynnościowa mięśnia poprzecznie prążkowanego. Tworzą go szeregowo ułożone segmenty wł. Mięśniowych. Obejmuje on cały prążek anizotropowy A i sąsiadujące z nim dwie połówki prążków izotopowych I. Jest on w istocie złożonym kompleksem kilkunastu białek, które tworzą podstawowe fibryle.

Mechanizm skurczu mięśnia- po zadziałaniu bodźca fizjologicznego na kom. Mm szkieletowych dochodzi do pobudzenia bl.kom - depolaryzacji. Następuje aktywacja kanału dla dokomórkowego szybkiego prądu jonów Na+. Depolaryzacja przesuwa się po powierzchni bł.kom obejmując wnętrze kom. Ze zbiorników końcowych uwalniają się wolne jony wapniowe. Następuje wiązanie tych jonów z tropaminą C, zmniejszając jej powinowactwo do aktyny. Cząsteczki aktyny stykając się z miozyną wyzwalają jej aktywność enzymatyczną. Aktyna, miozyna rozkładaja ATP do ADP i ortofosforanu. Ślizgowe nasuwanie się nitek cienkich aktyny na grube nitki miozyny powoduje skracanie się kom. Mm poprzecznie prążkowanych i skurcz mięśnia.

Rodzaje skurczu: - skurcz izotoniczny - kom. Mm skracają się i cały mięsień skaraca się lecz jego napięcie nie zmienia się, a przyczepy zbliżają się do siebie.; - skurcz izomeryczny- polega na zwiększeniu napięcia mięśnia bez zmian długości, a przyczepy nie zmieniają swojego położenia; - skurcz tężcowy zupełny - wywołany jest sumowaniem się pojedynczych skurczów przy pewnej częstotliwości bodźca, gdy bodziec pobudza mięsień w odstępie krótszym niż trwa pojedynczy skurcz.; - skurcz maksymalny wywołany pobudliwością wszystkich kom. Mięśniowych.

Rodzaje włókien mięśniowych w zależności od ich odporności na zmęczenie:

- wł.wolno kurczące się odporne na zmęczenie- mają małą aktywność ATP-azy, zdolne są do długotrwałej pracy, są bogate w mitochondria i sieć naczyń włosowatych, nie rozwijają dużego napięcia, są to głównie prostowniki

-wł.szybko kurczące się odporne na zmęczenie- wysoka aktywność ATP-azy, bogata sieć naczyń włosowatych, dobrze ukrwione, męczą się tylko gdy są długo w skurczu

-wł. Szybko kurczące się nieodporne na zmęczenie- wysoka aktywność ATP-azy, niewielkie zaopatrzenie w krew, mało mitochondriów, duża zdolność do przemian glikogenu, są to głównie zginacze.

Tkanka mięśniowa dysponuje 3 mechanizmami energetycznymi: fosfogenowy, glikolityczny i tlenowy.

Jednostka motoryczna- jest ustanowiona przez jedną kom.nerwową, jej wypustkę, która biegnie do mięśnia i unerwia wszystkie jego kom. Mięśniowe

Siła skurczy zależy od: liczby jednostek motorycznych w czasie skurczu; -częstotliwości pobudzenia jednostki motorycznej; - stopniowego rozciągania mięśni przed skurczem.

Zakończenie synaptyczne nerwowo - mięśniowe (synapsa nerwowo - mięśniowa). Jest to miejsce stykania się wypustek kom. Nerwowych (aksonu) z kom. Mięśniowymi.

Czynność układu kontrolno-regulacyjnego- aktywność mięśni opiera się prawie zawsze na zintegrowanej czynności całego organizmu. Działają one na zasadzie sprzężeń zwrotnych ujemnych i mogą stanowić układ typu nerwowego i humoralnego. Zasadniczym celem funkcjonowania tych układów jest zapewnienie niezbędnej równowagi fizjologicznej i biomechanicznej funkcji ustrojowych będącej warunkiem pożądanej homeostazy. Wysiłek fizyczny wraz ze swoimi „produktami” zmierzając do zaburzenia tej równowagi uruchamia równocześnie cały szereg mechanizmów niwelujących te zaburzenia, dążąc do utrzymania stanu równowagi - do wystąpienia skurczu mięśnia.

Wystąpienie skurczu mięśnia zależy od: stałości anatomicznej i sprawności fizjologicznej elementów nerwowo-mięśniowych; pobudzenia tk. Mięśniowej przez UN, dostawa energii zabezpiecza zmiany mechaniczne związane ze skróceniem wł.mięśniowych, eliminacji produktów metabolizmu i nadmiary energii cieplnej.

Istota czynności mięśnia- prawidłową funkcją w działalności ruchowej człowieka jest czynność samych mm. szkieletowych, odpowiednio zbudowane i posiadające określone właściwości fizjologiczne tzn. pobudliwość i kurczliwość. Podstawą skurczu mięśnia jest tworzenie wiązań mostkowych między aktyną i miozyną w wyniku reakcji chemicznych. Porównując funkcje różnych mięśni należy stwierdzić, że jedne szybciej się kurczą a inne szybko się męczą, wynika to z różnic w aktywności ATP-azy.

MM.gładkie- kom. Mięśni gładkich nie mają sarkomerów, wnętrze wypełniają nitki kurczliwe ułożone równolegle i wzdłuż osi komórki, w czasie skurczu nitki skracają się, w cytoplazmie kalmodulina łączy się z napływającymi jonami wapniowymi. Następuje aktywacja enzymów miozyny, hydroliza ATP-nitki cienkie aktyny przesuwają się wzdłuż grubszych nitek miozyny.

mm.gładkie kurczą się pod wpływem: samoistnego pobudzenia występującego rytmicznie; czynnika miejsc mechanicznych (rozciąganie) lub chemicznych (zmiana pH); przekaźników chemicznych wytworzonych w odległych miejscach i przenoszonyc na drodze humoralnej (np. hormony rdzenia nadnerczy); przekaźników chemicznych wydzielanych z aksonów neuronów ukl. Autonomicznego.

Na kom. Mięśni gładkich działają 2 transmittery: noradrenalina i acetylocholina.

M.sercowy-składa się z 2 przedsionków i 2 komór oddzielonych od siebie pierścieniami włóknistymi otaczającymi ujścia przedsionkowo-komorowe. Zbudowany jest z wł.mięśniowych zawierających sarkomery. Błony sąsiednich komórek ściśl do siebie przylegają i tworzą wstawkę, dzięki której pobudzenie przenosi się z jednej na drugą. Odpowiada on na bodziecmaksymalnym skurczem zgodnie z prawem „wszystko albo nic”.

Fazy pobudzenia m. sercowego: faza 0- bardzo szybkiej depolaryzacji; faza 1- nieznaczna repolaryzacja; faza 2 stała depolaryzacja; faza 3- powrót do potencjału spoczynkowego.

Prawo Sterlinga - siła skurczu m.sercowego zależy od początkowej długości jego włókien i przy optymalnym wypełnieniu jam serca przez rozciągnięte komórki m.sercowego występuje jego maksymalny skurcz

Rozrusznik serca- stanowią komórki węzła zatokowego, który pobudza się samoistnie i najszybciej (72 uderzenia na 1min). Spowodowane jest to powolną depolaryzacją bł.kom między potencjałami czynnościowymi.

Dług tlenowy- w czasie pracy mięśni naczynia krwionośne i mięśniach ulegają rozszerzeniu w ten sposób zwiększa się podaż tlenowa, ale tylko do pewnego momentu zuzycie tlenu jest proporcjonalne do energii użytkowej. W czasie dużegowysiłku tlenowego resynteza energii zmagazynowanej nie może nadążyć za jej zużyciem i wówczas do resyntezy ATP jest zużywana fosforylokreatyna. Częściowa resynteza ATP jest kosztem energii uwolnionej w beztlenowym rozpadzie glukozy do mleczanu. Po skończonym wysiłku następuje dodatkowy pobór tlenu w celu usunięcia nadmiaru mleczanu, odnowy zmagazynowanej fosforylokreatyny, ATP i uzupełnieniu niewielkiej ilości tlenu pobranej z mioglobiny. Ilość pobranego tlenu jest proporcjonalna do zapotrzebowania energetycznego w czasie wysiłku fizycznego, który przewyższał wydajność procesów tlenowych potrzebnych do magazynowania energii tj. w jakim stopniu zaciągnięty był dług tlenowy. Wielkość długu tlenowego może 6-krotnie przekroczyć podstawowe zużycie tlenu.

Deficyt tlenowy - jest to niedobór tlenu w czasie pracy będącej różnicą między zapotrzebowaniem tlenowym a jego dostarczeniem.

Prawidłowa funkcjonalnosc OUN wiąże się z:

-odbieraniem bodźców

-reakcją adekwatna na odebrany bodziec

-zapamiętywanie

ODRUCH-refleks,jest to odpowiedź efektora wywołana przez bodziec, który zadziałał na receptor

ŁUK ODRUCHOWY-droga jaką przebywa impuls od receptora do efektora

ODRUCHY BEZWARUNKOWE-wrodzone,bodziec działa na okreclony receptor, wyzwala odpowiedź odpowiedniego efektora, dają zawsze te samą odpowiedz na ten sam bodziec

ODRUCHY WARUNKOWE-nabyte,sa uwarunkowane działaniem zespołu bodzców charakteryzują się dużą zmiennoscią odpowiedzi na ten sam bodziec

wytworzenie łuku odruchowego odruchu warunkowego zal od:

-przewodzenia imp przez wstepujacy ukl siatkowaty

-pobudliwosc osrodkow motorycznych miedzymozgowia i ukl rabkowego

-kory mozgu

CZUCIE-jest to wrażenie zmysłowe proste polegające na subiektywnej ocenie bodzców pobudzających odp receptorów z równoczesnym przewodzeniem impulsacji czuciowej przez swoiste i nieswoiste drogi czuciowe

PODZIAŁ CZUCIA

-teleceptywne-czucie odbierane przez narządy zmysłu

-eksteroceptywne-czucie odbierane z pow skóry

-proproiceptywne-czucie głebokie, inf od OUN o stanie kostno-stawowo-miesniowego i ruchu całego ciała

-interoceptywne- z obszarów narzadów wewnetrznych, czucie trzewne odbierane przez receptory znajdujące się w narządzie wew pobudzających przez bodzce

GAŁKA OCZNA SKŁADA SIE Z WARSTW:

-zewnętrznej-rogówka i twardówka

-srodkowej-naczyniówka, ciałko rzęskowe, tęczówka

-wewnętrznej-siatkówka

UKŁAD OPTYCZNY składa sie ze struktór i płunów przejrzystych załamujących promienie swietlne

-rogówka

-ciecz wodnista uzupełniająca komore przednią gałki ocznej

-soczewka

-ciałko szkliste

NARZĄD CORTIEGO w uchu wewnętrznym główny receptor odbierający fale akustyczne i powoduje przetworzenie ich na impulsy nerwowe

DROGA SŁUCHOWA

-fala akustyczna przewodzona przez powietrze znajdujące sie w przewodzie słuchowym zewnetrznym

-bł bębenkowa-drgania jej pod wpływem fal akustycznych przewodzone sa w uchu srodkowym

-przez okienko przedsionka do kosteczek słuchowych

-przewód slimakowy uzupełnniony sródchłonka

-narzad spiralny slimaka z kom zmysłowymy oplecionumi wł nerwowymi biegnącymi od narz slimakowego do mostu i jądra slimakowego brzusznego i grzbietowego biegnac do III iIV neuronu czuciowego i do pola słuchowego w płacie skroniowym

UKŁAD PIRAMIDOWY-część ukł nerwowego kontrolująca ruchy dowolne i postawe ciała. składa sie z 2 neuronów: osrodkowego o obwodowego. Osrodkowy neuron ruchowy to duża piramidowa komórka Betza leżaca w 4 i czesciowo 6 polu kory ruchowej. obwodowy neuron ruchowy to kom leząca w rogu przednim rdzenia kregowego lub w jadrze ruchowym nerwów czaszkowych w zaleznosci od tego przez jakie nerwy dany miesien jest unerwiony

UKŁAD POZAPIRAMIDOWY-funkcją jest współdziałanie w wyzwalaniu ruchów dowolnych i regulowanie napiecia mm szkieletowych

UKŁ AUTONOMICZNY-część ukł nerwowego którego nerwy unerwiaja narzady wewnetrzne.powoduje reakcje niezalezne od naszej woli (wydz soku zołądkowego, ruchy perystaltyczne jelit) dzieli sie na układ współczulny (sympatyczny) pobudzający i przywsołczólny (parasympatyczny) hamujacy. wszystkie narzady wewnetrzne sa unerwione jednoczesnie przez oba te uklady- ich działanie jest wobec siebie antagonistyczne. w sytuacjach stresowych działanie ukł wspołczulnego przewaza nad działaniem ukł przywspółczulnego

CZYNNOSC MÓZDZKU

-odbiór inf z receptorów całego ciała

-sekundowe jej zgromadzenie

-kontrola ukł ruchowego

-dystrybutor siły skurczowej mm poprzecznie prązkowanych

CZUWANIE-stan aktywnosci ukł somatycznego

SEN-stan spoczynku ukł somatycznego

CZYNNIKI SNU I CZUWANIA

-melatonina

-kwas gamma-aminomasłowy

-interleukina

OSRODKI KIERUJACE ZACHOWANIEM

-pokarmowy

pragnienia

-agresji i ucieczki

-rozrodczy i macierzunstwa

UKŁ LIMBICZNY (rąbkowy) kontroluje osrodki podwzgórza związane z aktywnoscią somatyczna autonomiczna i wewnatrzwydzielnicza. struktury tego ukł łącza sie z kora mózgowa, jadrami ciał suteczkowych przedniego wzgortza i w zwiazku z tym uczestniczy w procesie uczenia sie i zapamietywania

ZAPAMIETYWANIE-proces przechowywania sladów po odebranych bodzcach

UCZENIE SIE-zdolnosc do zapamietywania zmian zachowania dzieki zdobytemu doswiadczeniu, co wiedzie do utrzymania lepszej homeostazy organizmu

PAMIEC SWIEZA-krotkotrwała, jest to przechowywanie sladów po odebranym bodzcu na krótki czas

PAMIEC TRWAŁA-wymaga konsolidacji pamieci, która musi trwac dostatecznie długo, aby powstały trwałe zmiany w połączeniach miedzy neuronami i mogła dojsc do ekspresji okreslonych genów w jadrze kom

POLA KOJARZENIOWE KORY MOZGU

-czołowa- zapamietywanie, myslenie abstrakcyjne, planowanie, hamowanie popedów i emocji

-skroniowa-magazynowanie trwale zapamietanych wrazen zmysłowych

-potyliczno-skroniowo-ciemieniowa nadrzedny osrodek mowy w dominujacej polkuli

---