Obowiązki starszego mechanika w zakresie procedur powypadkowych
Opracował:
Leszek Chybowski
grupa: V MAb
Szczecin 1999
Spis treści
1. Wypadek morski statku - istota i charakterystyka..................................................................3
2. Czynności do których zobowiązany jest starszy mechanik w zakresie procedur
powypadkowych.....................................................................................................................4
3. Przygotowanie się do rozprawy przed Izbą Morską...............................................................6
4. Udział w rozprawie przed Izbą Morską..................................................................................7
5. Możliwość odwołania od orzeczenia Izby Morskiej...............................................................7
Literatura.....................................................................................................................................7
1. Wypadek morski statku - istota i charakterystyka
Izba morska rozpatruje sprawy wypadków morskich, które powodują lub którym ulegają statki na morzu, bądź wodach z morzem połączonych oraz wypadki związane z pracą na statku lub działaniem urządzeń statkowych, w wyniku których nastąpiło ciężki uszkodzenie ciała, uszczerbek na zdrowiu lub śmierć człowieka.
Jak wypadek morski definiuje się uszkodzenie każdego mechanizmu, urządzenia czy wyposażenia, które ogranicza lub powoduje pełną lub czasową utratę zdatności statku do żeglugi.
Nie są wypadkami morskimi uszkodzenia ważnych mechanizmów i urządzeń, które występują podczas postoju statku przy nabrzeżu w porcie lub te które zostały ujawnione podczas przeglądów i remontów w tych warunkach. Wypadki te posiadają cechy wypadków morskich, ale pomimo że statek traci zdolność żeglugową, nie zagrażają one bezpieczeństwu statku i załogi.
Wypadki morskie dzieli się ustawowo na dwie podstawowe grupy, zależne od przedmiotu wypadku, którym może być statek (grupa pierwsza) lub ludzie (grupa druga). Pod kątem ewidencyjnym wypadki statków można podzielić na:
1. wypadki techniczne (karta informacyjna o symbolu „N”),
2. wypadki techniczne (karta informacyjna o symbolu „T”).
często występują sytuacje kiedy do wypadku dochodzi z obu powyższych przyczyn, tzn.: gdy awaria techniczna może doprowadzić do awarii nawigacyjnej (np.: awaria maszyny sterowej powoduje kolizję statku) lub gdy awaria nawigacyjna powoduje awarię techniczną (np.: uszkodzenie śruby nastawnej w wyniku wejścia na mieliznę).
2. Czynności do których zobowiązany jest starszy mechanik w
zakresie procedur powypadkowych
Zarówno przy awarii technicznej, jak i przy nawigacyjnej starszy mechanik ma obowiązek dokładnie wypełnić kartę informacyjną „T”. Starszy mechanik musi podjąć szereg czynności w celu odtworzenia rzeczywistego przebiegu wypadku.
Wśród obowiązków starszego mechanika w zakresie procedur powypadkowych są zabezpieczenie dowodów oraz sporządzenie raportów opisowych zgodnie z poniżej zestawionymi czynnościami.
Oględziny miejsca wypadku, gdzie można zebrać różne rzeczowe środki dowodowe oraz zabezpieczenie miejsca wypadku przed przemieszczeniem czegokolwiek.
Zabezpieczenie wyglądu miejsca oględzin przez sfotografowanie lub wykonanie szkicu z dokładnym opisem wyglądu miejsca oraz stanu uszkodzonych elementów (rozmiary, kształt, rodzaj uszkodzeń, znamiona szczególne).
Zabezpieczenie przedmiotów (uszkodzonych części) mogących stanowić dowody dla izby morskiej.
Zabezpieczenie dokumentów wymienionych poniżej i sporządzenie wypisów:
dziennik okrętowy z wypisem dotyczącym awarii,
dzienniki manewrowe pokładowy i maszynowy, jeśli wypadek wystąpił podczas manewrów maszyną,
dziennik maszynowy z wypisem zapisów co najmniej od 4 godzin przed wypadkiem do chwili wypadku oraz zapisów wcześniejszych dotyczących np.: czyszczenia filtrów oleju smarnego, przestrzeni podtłokowych, itp. jeżeli wiąże się to z wypadkiem,
księgę wieczystą, z której należy sporządzić wyciąg wszystkich zapisów dotyczących urządzenia lub mechanizmu, które uległo uszkodzeniu,
aktualne atesty i poświadczenia badań, karty odbioru robót remontowych przy urządzeniu lub mechanizmie, które uległo uszkodzeniu,
dokumentację techniczną i instrukcję obsługi,
analizy oleju smarnego, jeżeli może to mieć związek z wypadkiem,
w razie oględzin urządzeń przez ekspertów, odpis sporządzonych atestów.
Zebranie dowodów osobowych:
od świadków wypadków, pisemnych oświadczeń na temat przebiegu wypadków,
od oficera - mechanika sprawującego na mocy regulaminu pracy nadzór nad urządzeniem (mechanizmem), które uległo uszkodzeniu, pisemnego oświadczenia o wykonanych do czasu wypadku naprawach, pracach konserwacyjnych i obserwacjach dotyczących działania urządzenia.
Na podstawie zebranych materiałów i własnych spostrzeżeń starszy mechanik na obowiązek opracować raport o wypadku, który m.in. powinien zawierać:
charakterystykę urządzenia - mechanizmu,
liczbę przepracowanych godzin
datę i rodzaj ostatniego przeglądu lub naprawy,
datę, godzinę i ustalony przebieg wypadku,
zakres uszkodzeń,
czynności wykonane po wypadku,
własną ocenę przyczyn wypadku.
Do raportu należy załączyć wypisy z dokumentów, zdjęcia, szkice, atesty oraz zebrane oświadczenia.
W oparciu o tak zebrany materiał, kapitan sporządza na formularzu raport lub meldunek o wypadku morskim.
W związku z samoistnym wypadkiem z ludźmi w dziale maszynowym należy wypełnić kartę ewidencyjną „L” oraz wykonać poniższe czynności.
Dokonać oględzin miejsca wypadku.
Wykonać fotografie i szkice miejsca wypadku z naniesionymi pomiarami (wysokość bariery, progu itp.)
Zebrać oświadczenia świadków zdarzenia, którzy uczestniczyli w wypadku, byli przy nim obecni lub pośrednio współpracowali z poszkodowanym oraz jeśli to możliwe oświadczenie poszkodowanego. Oświadczenie powinno zawierać spostrzeżenia co do stanu pogody, zachowania statku, pracy urządzeń, czas zdarzenia i określenie miejsca, z którego świadek obserwował wypadek, czynności jakie wykonywał oraz czynność jaką wykonywał poszkodowany itp.
Jeżeli to możliwe należy uzyskać oświadczenie lekarskie lub szpitalne.
Uzyskać wynik badania krwi poszkodowanego lub osoby uczestniczącej w wypadku jeżeli zachodzi podejrzenie, że znajdowała się w stanie nietrzeźwym, a badanie takie jest możliwe do przeprowadzenia.
Wykonać wyciąg z dziennika okrętowego zawierający zapisy czasu wypadku, stanu pogody, pozycji statku oraz wszystkich innych okoliczności związanych z wypadkiem i odnotowanych w dzienniku.
Starszy mechanik sporządza szczegółowy opis okoliczności i przebiegu wypadku wraz z przedstawieniem akcji ratunkowej.
Po uzyskaniu tych materiałów kapitan sporządza na formularzu raport lub meldunek o wypadku morskim.
3. Przygotowanie się do rozprawy przed Izbą Morską
W związku z tym że rozprawa przed izbą morską jest dla zainteresowanego swoistym sprawdzianem kwalifikacji zawodowych i przydatności do wykonywania zawodu marynarza, bardzo ważnym jest staranne przygotowanie się do rozprawy.
Mając to na względzie należy zwrócić uwagę na prawo korzystania z fachowej pomocy doradcy, którym może być członek związku zawodowego lub adwokat.
Największe znaczenie ma jednak dokładne zaznajomienie się z materiałem dowodowym. Składa się na to
przypomnienie szczegółów wypadku,
własna analiza materiałów dowodowych,
sprawdzenie ustaleń na podstawie dzienników,
wykrycie ewentualnych błędów w zapisach,
analiza własnych decyzji w świetle przepisów prawa,
konfrontacja dowodów sprzecznych.
Wskazane jest również zapoznanie się z danymi z instrukcji techniczno - ruchowych mechanizmów, których uszkodzenia są przedmiotem rozprawy.
4. Udział w rozprawie przed Izbą Morską.
Na rozprawie padają pytania w rodzaju: czy rzeczywiście tak było, jak przedstawił to zainteresowany, dlaczego podjął takie, a nie inne decyzje. Pytania te należy przewidzieć i przygotować odpowiedzi.
Ocenie oprócz treści odpowiedzi podlega również, sposób składania wyjaśnień, logiczność wypowiedzi, rzetelność wyjaśnień, sposób wyjaśniania ujawnionych sprzeczności, pewność spostrzeżeń i ogólne zachowanie na rozprawie.
W trakcie rozprawy przysługuje prawo składania wniosków dowodowych, które muszą ściśle określać okoliczność, która ma być za wnioskami dowodowymi potwierdzona lub wyjaśniona.
Należy też zwrócić uwagę na prawo do wykorzystania przez zainteresowanego prawa do tzw. „ostatniego słowa”. Powinno ono polegać na podsumowaniu wyników rozprawy, ich ocenie, a w szczególności na wypowiedzeniu się co do stanowiska delegata ministra i inspektora pracy (jeżeli w sprawie występuje)
Za zbędne skorzystanie z tego uprawnienia można uznać tylko te przypadki, w których nie zgłoszono żadnych zarzutów obciążających zainteresowanego, bądź gdy zainteresowany godzi się na wysunięte przeciwko niemu zarzuty.
5. Możliwość odwołania od orzeczenia Izby Morskiej
Starszy mechanik (zainteresowany), który chce spowodować zmianę orzeczenia izby morskiej ma prawo do wniesienia odwołania do Odwoławczej Izby Morskiej, które wnosi się na piśmie do Izby Morskiej, która wydała orzeczenie. Termin odwołania wynosi 14 dni i rozpoczyna się od daty doręczenia zainteresowanemu orzeczenia z uzasadnieniem. Rozpoznanie odwołania zależne jest od wniesienia zaliczki na koszty postępowania.
Literatura
1. Jabłoński E., Izby morskie, zadania - organizacja - postępowanie. Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1975.
2. Tarnawski A., Obowiązki i prawa starszego mechanika w sprawach wypadków morskich rozpoznawanych przez izby morskie. Gdynia 1991.
3
7