AKADEMIA 12-03-02

TECHNICZNO-HUMANISTYCZNA

WYDZIAŁ INŻ. OCHR. ŚRODOWISKA

Ćw. 2

Tomasz Dudziak Gr. 2

Wstęp teoretyczny:

Termiczne pory roku są okresami o pewnych ustalonych wartościach temperatury średniej dobowej. Wyróżniamy osiem pór roku:

Przedwiośnie: od 0^oC do 5^oC

Wiosna: od 5^o C do 10^oC

Przedlecie: od 10^oC do 15^oC

Lato: > 15^oC

Polecie: od 15^oC do 10^oC

Jesień: od 10^oC do 5^oC

Przedzimie: od 5^oC do 0^oC

Zima: <0^oC

Wyznaczenie początku i końca każdej pory roku w konkretnym roku bywa trudne, ponieważ temperatura zwykle zmienia się z dnia na dzień w sposób nieregularny, przechodząc kilkakrotnie przez interesujące nas wartości progowe temperatury. Termiczne pory roku wyznacza się zatem na podstawie danych wieloletnich. Najdokładniej można tego dokonać opierając się na wartościach średnich wieloletnich temp. dobowej z kolejnych dni roku. Temp. średnia dobowa obecnie wyliczana jest jako średnia arytmetyczna z temp. maksymalnej i minimalnej oraz wartości z godzin 07 i 19(bądź 08 i 20 czasu letniego). Średnią dobową wylicza się także z 24 wartości co godzinnych na podstawie termogramu

Średnie miesięczne oblicza się z danych terminowych, dobowych i ekstremalnych. Na podstawie średnich z kolejnych miesięcy roku otrzymuje się odpowiednie średnie roczne, a na podstawie średnich z tego samego miesiąca z kolejnych lat uzyskuje się średnia wieloletnią z danego miesiąca. Wartości średnie miesięczne wieloletnie określają średni przebieg roczny temperatury. Przebieg ten jednak może być przedstawiony znacznie dokładniej, jeśli będzie oparty na wartościach średnich z okresów krótszych niż miesiące: dekad, pentad lub dni. Im krótsze są okresy, tym obraz przebiegu rocznego jest bardziej zaburzony.

TABELA ŚREDNICH TEMP.MIESIĘCY

Miesiąc	Średnia temp.
styczeń	-0,5
luty	-1,3
marzec	1
kwiecień	5,6
maj	10,2
czerwiec	15,2
lipiec	17,2
sierpień	17,1
wrzesień	13,9
październik	9,6
listopad	4,6
grudzień	1,4

Przykładowe obliczenia:

Obliczam przyrost temperatury z miesiąca lutego na marzec:

Średnia miesięczna dla miesiąca lutego wynosi: -1,3^oC, a dla miesiąca marca: 1,0^oC.

ΔT = 1,0^o C - ( - 1,3^o C) = 2,3^o C

Przyrost temperatury dziennej:

Δ t = Δ T / ilość dni

Δ t = 2,3^oC / 28 dni = 0,082^oC / dzień

15.02.: -1,3^oC + 0,082^oC = -1,218^oC

16.02.: -1,3^oC + 0,082^oC +0,082^oC = -1,136^oC

17.02.: -1,3^oC + 0,082^oC + 0,082^oC + 0,082^oC = -1,054^oC

.

.

.

15.03.: -1,3^oC + 28(0,082^oC) = 0,996^oC

Obliczenie przyrostu temperatury dziennej dla przedwiośnia:

Δ t = 5^oC / 40 dni = 0,125^oC / dzień

11.04.: 5^oC - 0,125^oC = 4,875^oC

10.04.: 5^oC - 2(0,125^oC) = 4,750^oC

09.04.: 5^oC - 3(0,125^oC) = 4,625^oC

.

.

.

03.03.: 5^oC - 40(0,125^oC) = 0^oC

Podobnie postępujemy z kolejnymi termicznymi porami roku.

TABELA PRZEDSTAWIAJĄCA WYNIKI

	Data rozpoczęcia	Data zakończenia	Czas trwania (ilość dni)	Δ t
Przedwiośnie	3.03.	11.04.	40	0,125
Wiosna	12.04.	13.05.	32	0,312
Przedlecie	14.05.	13.06.	31	0,483
Lato	14.06.	4.09.	83	0,204
Polecie	5.09.	12.10.	38	-0,394
Jesień	13.10.	12.11.	31	-0,322
Przedzimie	13.11.	16.01.	65	-0,076
Zima	17.01.	2.03.	45	-0,028

Wnioski:

Ćwiczenie to pozwoliło mi zapoznać się z różnicami jakie są pomiędzy termicznymi porami roku a kalendarzowymi porami roku. Termiczne pory roku ulegają ciągłej zmianie kiedy kalendarzowe pozostają bez zmian. Wartości średnie miesięczne wieloletnie określają średni przebieg roczny temp. Uważam jednak że przebieg ten byłby przedstawiony znacznie dokładniej, jeśli byłby oparty na wartościach średnich z okresów krótszych niż miesiące. Im krótsze są okresy, tym obraz przebiegu rocznego jest bardziej „zaburzony”, ujawniając tym samym liczne wahania nie okresowe: wzrosty i spadki, które nie ulegają zatarciu w wyniku uśredniania nawet w przypadku 50-letnich obserwacji.

Literatura:

„Zakres klimatu Polski” A. Woś

„Meteorologia dla geografów” - A. Woś

„Geografia Świata i Polski” - S. Piskorz, S. Zając

0

---