Z

darzenie znane jako uderzenie
Meteorytu Tunguskiego fascy-
nuje naukowców, pisarzy, ar-

tystów

i zwykłych ludzi już od

stu lat. Katastrofa tunguska miała
miejsce w tajdze, w środkowej Sy-
berii (62°N, 101°E) nad rzeką Pod-
kamienna Tunguska niedaleko je-
ziora Bajkał. Eksplozja powaliła
drzewa w promieniu 40 kilomet-
rów, widziana była w promieniu

1500 km, słyszana w promieniu
4500 kilometrów. Do dziś dokład-
nie nie wiadomo, co tak naprawdę
doprowadziło do tego zdarzenia,
choć jego skutków doświadczyli
wszyscy mieszkańcy świata (m.in.
kilkudniowe świecenie nocnego
nieba we wszystkich europejskich
miastach – zjawisko „białej nocy”
zaistniało dzięki szczególnemu po-

łożeniu Słońca w okresie przesile-
nia letniego i wskutek odbijania
światła przez pył, będący efektem
eksplozji – zmniejszenie przejrzys-
tości powietrza w Kalifornii, trzę-
sienie skorupy ziemskiej zarejes-
trowane przez wszystkie sejsmo
grafy na świecie). Uderzenie było
tak silne, że ówczesne rosyjskie
magnetometry pokazywały w jego
rejonie drugi biegun północny.

T E O R I E

Najbardziej wiarygodne teo-

rie głoszą, że katastrofę spowodo-
wał wybuch meteorytu lub komety
na wysokości pięciu lub dziesięciu
kilometrów nad ziemią. Można
również znaleźć teorię, zgodnie
z którą wybuch był spowodowany
przez wydobywający się z ziemi
gaz. Istnieją również hipotezy mó-
wiące o tym, że wybuch spowodo-
wała niewielka czarna dziura, pró-
ba bomby wodorowej lub eksploz-
ja uszkodzonego statku kosmicz-
nego UFO. Niezależnie jednak od
przyczyny zdarzenia, doprowadziło
ono do zniszczeń zarówno w świe-
cie przyrody, jak i mieszkańców re-

1

r o c z n i c e

TEKST £ATWY

z

z
z

W

W ssyybbeerryyjjsskkii ppoorraanneekk 11990088 rrookkuu,, nniieeddaalleekkoo rrzzeekkii PPooddkkaam

miieennnnaa

TTuunngguusskkaa m

miiaałłoo m

miieejjssccee jjeeddnnoo zz nnaajjbbaarrddzziieejj zzaaggaaddkkoow

wyycchh

zzddaarrzzeeńń XXXX w

w.. O

Okkoołłoo 77..3300 nnaa nniieebbiiee ppoojjaaw

wiiłłaa ssiięę kkuullaa ooggnniiaa,,

kkttóórraa ddoopprroow

waaddzziiłłaa ddoo w

wyybbuucchhuu oo ssiillee 5500 m

meeggaattoonn ttrroottyylluu ((w

wyybbuucchh

bbyyłł ppoonnaadd 225500 rraazzyy ssiillnniieejjsszzyy nniiżż ssiiłłaa w

wyybbuucchhuu bboom

mbbyy aattoom

moow

weejj

zzrrzzuuccoonneejj nnaa HHiirroosszziim

męę)).. W

W cczzeerrw

wccuu tteeggoo rrookkuu m

miijjaa sseettnnaa

rroocczznniiccaa tteeggoo w

wyyddaarrzzeenniiaa,, ccoo zzoossttaanniiee w

wyykkoorrzzyyssttaannee ddoo pprroom

mooccjjii

RRoossyyjjsskkiieeggoo RReeggiioonnuu EEw

weennkkiijjsskkiieeggoo..

100 lat

po katastrofie

M o n i k a W i t a n

Wyprawa

Uczczenie wydarzeń tunguskich pla-
nują również Polacy, biorący udział
w wyprawie z okazji obchodzonej
rocznicy. Wśród uczestników znaj-
dzie się Krzysztof Michniewicz – Dy-
rektor Generalny Incentive Concept
Poland i podróżnik dr Jarosław Ka-
piński. Członkowie wyprawy planują
pokonać pieszo tajgę oraz dotrzeć
do miejsca katastrofy dokładnie 30
czerwca 2008 r. czyli równo w 100 lat
po wydarzeniu.
Na obchody setnej rocznicy wyda-
rzenia wybieram się z kilku powodów
– mówi Krzysztof Michniewicz – prze-
de wszystkim kierują mną moje pry-
watne zainteresowania, czyli podró-
że. Z pewnością również fascynujące
będzie samo wzięcie udziału w wy-
prawie na cześć prawdziwej współ-
czesnej legendy, jaką jest wydarze-
nie Tunguskie. Trzecim elementem,
który skłania mnie do stawienia czoła
trudom podroży, są kwestie zawodo-
we. Pracuję w branży wyjazdów mo-
tywacyjnych, dlatego chcę skorzys-
tać z okazji i poznać miejscowe oby-
czaje, kulturę i samą organizację im-
prezy po to, aby móc te doświadcze-
nia przenieść na grunt profesjonalny.
Nie będę również ukrywał, że po po-
wrocie chciałbym mieć możliwość
podzielenia się swoją relacją i doku-
mentacją fotograficzną z dziennika-
rzami.

Czy tak wyglądał ten tajemniczy meteoryt? rys. Don Davis

1

2

24

4

gionu – szczególnie rdzennych
Tunguzów. Wybuch spowodował
straty w dobytku mieszkańców
i powalenie drzew

na obszarze

około 3000 km

2

– czyli blisko sześ-

ciokrotnie większym niż obszar
Warszawy.

R O C Z N I C A

Wszystko to jest przyczyną,

dla której planowane w dniach
27–30 czerwca br. obchody roczni-
cowe nie tylko będą dotyczyły sa-
mego zdarzenia, ale również dot-
kną problemów związanych z och-
roną środowiska i kultury regionu
ewenkijskiego. Władze wydadzą
na wydarzenia rocznicowe 6 milio-
nów rubli (163 000 EUR). Główne
obchody odbędą się we wsi Wana-
wara w ramach Festiwalu Cudu
Tunguskiego. Organizatorzy spo-
dziewają się, że na imprezie bę-
dzie obecnych kilka tysięcy gości:
naukowców, studentów, turystów,
dziennikarzy itp.

Obchody rocznicowe z całą

pewnością będą stanowiły ważne
wydarzenie, ponieważ zwrócą
oczy wielu ludzi na region ewen-
kijski oraz na problemy globalnego
świata, jak zanieczyszczenie śro-

dowiska i zanikanie lokalnych kul-
tur. Znaczenie ma również polska
wyprawa, dzięki której do naszego
kraju dotrą informacje na temat
wciąż rzadko odwiedzanego przez

naszych rodaków regionu. Być mo-
że nawet któreś z tych wydarzeń
doprowadzi do tego, że tajemnica
zdarzenia sprzed stu lat w końcu
zostanie rozwikłana...

z

2

Lokalizacja miejsca katastrofy.

Zdjęcie powalonych i spalonych
drzew zrobione podczas wyprawy
Leonida Kulika w 1927.

Po Wybuchu Tunguskim powstało wiele mniej lub bardziej prawdopodobnych
hipotez, mających wyjaśnić przyczynę owego fenomenu. Aby położyć kres bez-
podstawnym domniemaniom, w roku 1927 – 19 lat po wybuchu – wysłano pier-
wszą poważną ekspedycję naukową w rejon katastrofy. Badania zostały prze-
prowadzone przez Leonida Kulika z Sowieckiej Akademii Nauk. Uczony wyraził
przypuszczenie, iż na obszar Syberii spadł gigantyczny meteoryt, zbudowany
z żelaza i niklu. Chcąc znaleźć dowody na poparcie tej tezy, Kulik długie lata
prowadził badania w strefie torfowisk na górze Stojkowicz. Poszukiwania ekspe-
dycji Kulika zakończyły się niepowodzeniem – nie znaleziono żadnych pozosta-
łości meteorytu lub krateru poimpaktowego, zawdzięczamy jej jednak sporą
ilość materiału fotograficznego, demonstrującego krajobraz tajgi po katastrofie.

2

2

25

5