Skała, na której zbudowano klasztor Przemienienia znajduje się na zachodnim końcu „kamiennego lasu” i należy do największych. Usytuowana jest 613 m n. p. m. i 415 m ponad Koryntem Peneusa. Powierzchnia szczytu do 50.000 m2. Do Wielkiego Meteoru prowadzi 115 stromych, nieregularnych schodów wykutych w skale. Różnica wysokości podczas wspinaczki wynosi 250 . Pozostałe jeszcze na skalnych ścianach drabiny linowe nie są już dziś używane. Natomiast specjalny wyciąg z siecią słuzy jedynie do transportowania potrzebnych przedmiotów. Wspinając się mijamy po lewej stronie pustelnię założyciela klasztoru, św. Atanazego. To niewielki budynek, prawie całkowicie zlewający się ze skałą. Aż do roku 1923 do klasztoru można było się dostać jedynie wspinając się kolejnymi drabinami na górę. Dzisiaj dzięki schodom odwiedzający łatwo mogą stanąć na szczycie. Pierwszymi budynkami po zdobyciu wierzchołka są wieża, specjalny budynek z kołowrotem, piekarnia.
Katolikon
Najokazalszym budynkiem w klasztorze jest kościół pod wezwaniem Przemienienia Chrystusa, noszący nazwę Katolikon. Ten liczący 42 m wysokości budynek robi ogromne wrażenie. Kościół wybudowano na planie krzyża z kopułą podpartą w dwunastu miejscach. W budowli można wyróżnić przedsionek, narteks, nawę i sanktuarium, będące doskonałym przykładem budownictwa
z drugiego i trzeciego okresu architektury bizantyjskiej.
Obecne sanktuarium to pierwszy kościół wybudowany także na planie krzyża ze sklepieniem podtrzymywanym przez dwie kolumny. Wraz
z rozbudową utracił on narteks. Powstał przed 1382 rokiem dzięki założycielowi św. Atanazemu. Do tego 10 metrowego kościoła Joazaf dodał swoją część,
a także ozdoby w postaci malowideł ściennych (1484r.) Stosowna inskrypcja informuje o tym fakcie. Znajduje się ona na wschodniej ścianie sanktuarium, nad naczyniem do obmywania rąk (lavabo), gdzie jak się wydaje przez pewien czas znajdowały się drzwi. Brzmi ona następująco:
Ten święty kościół Pana naszego Jezusa Chrystusa został założony
i wzniesiony na koszt Ojców Atanazego i Joazafa i prace najmniejszego brata zakonnego w 1484, 2 pięćdziesięciolecie, 2 listopada.
Główna część kościoła jest dobrze oświetlona, a ściany pokrywają malowidła ścienne. Z innych inskrypcji wynika, że najwięcej dekoracji wykonano w 1552, w czasie kiedy rządy w klasztorze sprawował opat Symeon.
Ikonastas jest drewniany i pozłacany z licznymi rzeźbieniami. Wykonano go w 1791 r. a znaleźć na nim można motywy roślinne i zwierzęce. Całość wieńczy krzyż. Powyżej „carskich wrót” znajduje się następująca inskrypcja:
Partenius, opatem będąc
prace rąk Konstantina
Anatopitisa i Kostas
Messovitisa 1791 sierpień 6.
Wokół carskich wrót zapisano, ze wykonano je w 1635 roku, autorem był rzemieślnik Joannis, oraz iż została za nie uiszczona zapłata. Dalej odczytać można informacje o przełożonym Paiosiosie i opacie Partheniusie, ponieważ za ich życia powstał ikonostas. Ikony składające się nań są wyjątkowo piękne. Niektóre zostały wykonane metodą zalecającą użycie sadzy. Pochodzące z 1617 roku tron biskupi jest inkrustowany macicą perłową i kością słoniową we wzory zwierzęce.
Także pulpity posiadają bogatą dekorację z macicy perłowej i kości słoniowej. Zapis informuje, iż pochodzą z czasów opata Partheniosa i głównego śpiewaka Kallinikosa.
Narteks jest obszerny, podtrzymywany przez cztery kolumny. Na prawo, nieco z tyłu znajdują się nagrobki założycieli Joazafa i Atanazego. Nad nimi widnieje malowidło ścienne, przedstawiające obu zmarłych trzymających
w rękach klasztor. W dużym przedsionku obejrzeć można malowidła ścienne
i „trywia” – tablice ozdobione różnorodnymi wzorami. Wchodząc przedsionkiem do kościoła warto zwrócić uwagę na umieszczoną na lewo przy wejściu inskrypcję:
Ten święty kościół
transfiguracji Pana Naszego
Jezusa Chrystusa wzniesiony
został kosztem i pracą
zgromadzonych braci
zakonnych w latach 1544/5.
Malowidła ścienne
Wszystkie ściany kościoła pokrywają kompozycje ikoniczne związane tematycznie z cyklem liturgicznym. Malowidła te cechuje zręczność
i plastyczność wykonania. Rysunek wyróżnia się dokładnym oddaniem szczegółów oraz wyjątkowym wyczuciem barw. Wydaje się, że ta szczególnie piękna graficzna dekoracja sanktuarium jest dziełem doświadczonego malarza ikon. Niestety przekazy nie podają jak nazywał się ów artysta.
W głównej części kościoła dominują ikony przedstawiające męczeństwo świętych. Eksperci badający to malarstwo próbowali ustalić autorstwo
i przychylają się do sugestii, iż malowidła ścienne Katolikonu Wielkiego Meteoru (Przemienienia) musiały być dziełem świętego kreteńskiego malarza ikon Teofanisa.
Poza największym kościołem, klasztor ma trzy inne, mniejsze kościoły zbudowane w różnym czasie. Pierwszy pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela, pokrywają piękne malowidła ścienne pochodzące z XVI wieku. Godny uwagi jest także rzeźbiony, drewniany ikonostas. Następny kościół świętych Konstantyna i Heleny także posiada Ikonastas niezwykłej urody, pochodzący
z 1784 roku. Inskrypcja odnotowująca jego powstanie wbudowana jest w mur
u wejścia do klasztoru.
Pierwszy Synod Ekumeniczny – Malowidło Ścienne
Refektarz – Muzeum
W czasach, kiedy w klasztorze było wielu mnichów używano przestronnego refektarza. Teraz został on zamieniony na muzeum. Sala przetrwała w bardzo dobrym stanie, i jako, że jest stosunkowo duża – 35 m długości i 12 m szerokości – z powodzeniem nadaje się na pomieszczenie muzealne. Pięć kolumn podtrzymuje sufit, składający się z czterech pojedynczych i dwóch podwójnych kopuł. Przyozdobiono je głównie geometrycznymi wzorami. W niszy refektarza znajduje się ikona Dziewicy pomiędzy aniołami Gabrielem i Michałem. Napis na jednej ze ścian głosi:
Ten Refektarz został
Założony i zbudowany
Wspólną pracą braci
Zakonnych na koszt opata
Mistrza Symeona; mnich,
W miesiącu sierpniu 1557.
Refektarz przechowuje cenne relikwie, których wykonanie wymagało nie tylko zdolności, lecz także cierpliwości i wytrwałości. Zwiedzający mogą podziwiać krucyfiksy i ich oprawy, wystrój wielkanocnych grobów, ikony, kielichy, Ewangelie, biskupi pastorał, ornaty, dokumenty, a wśród nich złote bulle oraz pieczęcie i inne eksponaty dużej wartości historycznej i artystycznej. Szczególnie piękny jest drewniany krucyfiks dłuta mnicha Daniela, nad którym praca trwała ponad 10 lat. Po jednej stronie znajduje się dziesięć scen z kilkoma figurami każda, a także 24 pojedyncze osobne postaci. Pomiędzy dwoma pięknymi i cennymi figurami znajduje się kilka szczególnie zasługujących na uwagę: „Upokorzenie”, „Lament Dziewicy”, „Niewierny Tomasz”, „Ewangeliści”
Bezpośrednio za refektarzem znajduje się infirmeria
Narodzenie – ikona przenośna, XVI w.