Grudziński w książce pt. "Inny œwiat". Strach i głód były przyczyną donosów, niesłusznych oskarżeń i zabójstw.
Książka "Inny œwiat" to nie tylko dokument zbrodni, ale i traktat filozoficzny, gdyż Grudziński snuje retleksje, czy w sytuacjach ekstremalnych można zachować człowieczeństwo. Nie pochwala czynów niegodnych, ale oskarża przede wszystkim tych, którzy tworzyli obozy, stwarzali sytuacje ekstremalne, przyczyniali się do degradacji człowieczeństwa.
Ludzie, którzy przeżyli koszmar wojenny, przez długi okres nie mogli odzyskać równowagi wewnętrznej, ciągle żyli strachem i grozą lat okupacji, wspominali œmierć bliskich osób. Przykładem wpływu doœwiadczeń wojennych na psychikę ludzką byli bohaterowie "Medalionów" Zofii Nałkowskiej. Z trudem, z wielkimi przeżyciami wspominają wydarzenia, w których uczestniczyli i doœwiadczyli wielu cierpień. Są wstrząœnięci, zdania urywają, mówią językiem nieskładnym i przekazują swoje tragiczne doœwiadczenia w sposób chaotyczny.
Motto "Ludzie ludziom zgotowali ten los" skłania do rozważań o stopniu okrucieństwa i zezwierzęcenia, jaki może osiągnąć człowiek oraz jakich zbrodni ten ezłowiek może się dopuœcić wobec innego człowieka.
Literatura polska jest wstrząsającym dokumentem ludobójstwa, strachu i heroizmu. Hanna Krall w reportażu "Zdążyć przed Panem Bogiem" isze o heroizmie Żydów w getcie warszawskim, którzy zorganizowali P " powstanie, żeby "godnie umierać z karabinem w ręku . Udowodnili œwiatu, że stać ich na heroizm, protest i bunt przeciwko planowemu wyniszczeniu narodu żydowskiego.
"Może być wstyd, że człowiek sam jest szczęœliwy" refleksje na temat różnych koncepcji szczęœcia
na przykładzie wybranych utworów
Szezęœcie jest uczuciem nierozerwalnie związanym z ludzkim życiem. Szczęœcie w życiu istnieje wtedy, kiedy nam się wszystko układa w domu, w rodzinie i w pracy lub w szkole.
Często słyszymy narzekania: "brak szczęœcia", "szczęœcie zawiodło", "kto ma szczęœcie w kartach, ten nie ma szczęœcia w miłoœci" - jest to więc uczucie zadowolenia, upojenia, radoœci. Szczęœciem może być zdanie egzaminu maturalnego lub na wyższą uczelnię. Pojęcie szczęœcia istnieje
zo
w różnych dziedzinach - także w sporcie. Przy wyrównanych drużynach lub zawodnikach potrzebny jest jeszcze łut szczęœcia, który może pomóc zwyciężyć jednemu z zawodników lub drużyn. Niektórzy marzą o szczęœciu tylko dla siebie, ale są też ludzie dzielący się własnym szczęœciem. Podzielenie się dobrami doczesnymi czy też służenie swoją osobą uważają za swój obowiąek spełnienia człowieczeństwa, co w konsekwencji odczuwają jako szczęœcie. Wolontariusze bezinteresownie opiekują się nieuleczalnie chorymi osobami. Ochotnicy pomagają poszkodowanym podczas klęsk żywiołowych, np. trzęsień ziemi albo powodzi.
Już od czasów starożytnych zastanawiano się nad znaczeniem wyrazu szczęœcie. Szukano sposobów na życie szczęœliwe, przykładem może być Epikur, który założył szkołę filozofów. Filozofia epikurejska stawiała sobie za cel życie szczęœliwe. Epikureizm głosił, iż aby być szezęœliwym należy wierzyć œwiadectwu zmysłów, nie uznawać sił nadprzyrodzonych i dążyć do przyjemnoœci. Życie wœród przyjaciół i zgodne z prawami natury, uporządkowane może przynieœć szczęœcie. Epikurejezyk powinien korzystać z radoœci, bo życie jest jedno. Œmierć niesie kres ciała i duszy. Nie znaczy to, że trzeba zaspokajać wszelkie pragnienia - umiar i rozum są tu wyznacznikami postępowania. Pojęcie hedonizmu ma też wiele wspólnego z nieograniczonym korzystaniem z przyjemnoœci życiowych i wszelkich wygód.
Całkiem inaczej pojmowano szezęœcie w œredniowieczu. W centrum zainteresowania był Bóg, stanowił najwyższą wartoœć w życiu człowieka, więc człowiek swoją ascetyczną postawą na ziemi chciał zasłużyć na szczęœcie w niebie. Żebraczym istnieniem i w ciągłej łącznoœci z Bogiem budował swój los po œmierci.
W "Legendzie o œwiętym Aleksym" bohater rezygnuje z wystawnego życia, opuszcza piękną żoną w dniu œlubu i rozdaje swoje bogactwo ubogim, żeby życiem w nędzy zasłużyć na szczęœcie w niebie. Podobny sposób myœlenia widoczny jest w najstarszej pieœni ojczyŸnianej - "Bogurodzicy" - lud prosi: "Daj nam zbożny pobyt, po żywocie rajski przebyt".
W epoce renesansu spotykamy się z całkiem innym poglądem na szczęœcie. Odstępuje się od œredniowiecznego teocentryzmu, ponieważ człowiek staje w centrum zainteresowania. Humanistów interesują zachowania społeczne i przyrodnicze człowieka.
W myœl nowych poglądów (antropocentryzm) człowiek powinien cieszyć się na Ziemi, do końca wykorzystać czas, który został mu dany. Powinien szukać szczęœcia w życiu ziemskim.
zr