Historia Kościoła, Rewolucja francuska - duże znaczenie dla HK


HISTORIA KOŚCIOŁA

(na podstawie wykładów ks. Urbana)

Rewolucja francuska - duże znaczenie dla HK.

Biskupi związani z królem

Kler niższy - z ludem

Stany Generalne (900): duchowieństwo (300), szlachta, stan trzeci (czyli cała reszta)

Duchowieństwo chciało reformy państwa i Kościoła

Stan trzeci - wezwał pozostałe stany do przyłączenia się do nich. Duchowni ich poparli

Zgromadzenie Narodowe → przeszło w Konstytuantę

23.06.1789 - król Ludwik zażądał, by posłowie się rozeszli

14.07.1789 - Bastylia (wolność)

Bunt chłopów - na który Konstytuanta nie miała nic

1789 - Konst. Zniosła obciążenie dla chłopów:

12.07.1790 - konstytucja cywilna kleru:

22.07.1790 - zgoda Ludwika XVI na tę konstytucję - później Pius IX jej nie chciał, ale pod namową Ludwika - podpisał

Później: Konstytucja francuska (1791), schizma w Kościele i Kościół w rękach państwa

Napoleon → rozbrojenie armii papieskiej i okrojenie Państwa Kościelnego

Kościół w okresie Napoleona → modlitwy za republikę i konsula:

* Ultramontanizm - kierunek postulujący podporządkowanie polityki lokalnych kościołów rzymskokatolickich różnych krajów decyzjom papieża

Kryzys modernistyczny - rozpoczął się właśnie we Francji

Otwarcie archiwum watykańskiego dla badaczy (przez Leona XIII) -> badania nad starożytnością chrześcijańską

1907 - w Kościele zwycięża integryzm

Modernizm przyczynił się do rozwoju teologii → akceptacja nowożytnej kultury i świata

Państwo kościelne (753 - 1870)

Historia:

Amerykanizm

W połowie XVII wieku - prześladowanie Wlk. Brytanii → kolonie w Ameryce

Konstytucja z 1789 - zniosła ograniczenia, 1 % ludności stanowili Katolicy

Później zaczęli wzrastać:

Modernizm

po śmierci Piusa IX był Leon XIII - poważniejszy, szacunek dla nauk, angażowanie świeckich, mniejszy izolacjonizm Kościoła, panował 25 lat (w 1808 - otworzył archiwum dla badań)

1903 - Pius X → uznał że swoboda wprowadzona w studiach za Leona XIII zaprowadziła niektórych uczonych za daleko

o. L. Duchesne - studia w Paryżu i Rzymie, mądra głowa :-), zrezygnował z pracy, bo chciał wykładać o dogmatach, choć jego nauka budziła kontrowersje, inspirował Alfreda Loisy`ego (który studiował biblistykę), został redaktorem pisma katolickiego, 1902 - książeczka „Ewangelia i Kościół” (Loisy) - przeciw książce z 1900, która pisała o obronie katolicyzmu, później 1904 - „4 ewangelie” - Pius X je wrzucił na indeks, a on zerwał z kościołem. Modernizm został generalnie potępiony przez papieża Piusa X w encyklice Pascendi Dominici gregis (1907) i w dekrecie Lamentabili Sane W tym ostatnim dokumencie Pius X określił modernizm jako sumę wszystkich herezji. Zamiast krytykować poszczególne dogmaty, moderniści negowali istnienie niezmiennej prawdy i sens Urzędu Nauczycielskiego Kościoła.

Inni przedstawiciele (poza Loisy) modernizmu: Tyrell - wychowany na anglikanizmie, jezuita, spowiednik, wydalony z Kościoła i Hügel - syn dyplomaty, krytyczne studia nad kulturą chrześcijańską. Katalog błędów modernistycznych zawierała słynna Przysięga antymodernistyczna, ogłoszona w encyklice Pascendi Dominici gregis. Przysięga musiała być wygłaszana przez każdego biskupa, księdza oraz nauczyciela religii dla uzyskania święceń lub zgody na nauczanie. Ustanowiono także sekretną organizację Sodalitium Pianum, mającą za zadanie tropienie i demaskowanie modernistów, głównie w seminariach duchownych. Obowiązkowe wygłaszanie Przysięgi antymodernistycznej zniósł papież Paweł VI w 1967 roku.

Moderniści nie mieli ogólnego programu.

Nowe interpretacje biblijne

MODERNIZM W POLSCE:

Głównie na płaszczyźnie naukowej. Byliśmy pod dużym wpływem Rosji

Ważna postać: ksiądz Izydor Wysłouch, w zakonie kapucynów brat Antoni, nie taił rozgoryczenia wywołanego stanowiskiem Kościoła jako organizacji wobec nędzy i niesprawiedliwości społecznej. Upominany przez swe władze, rozpoczął pracę publicystyczną i działalność społeczną pod pseudonimem Antoni Szech.

Kościół w 1WŚ

28.06.1914 - zamach na Franciszka Ferdynanda

Miesiąc później - wypowiedzenie wojny Serbom (przez Austro - Węgry)

Cała Europa brała w niej udział, myśleli, że szybko się skończy

Po stronie koalicji - 29 państw, Japonia, USA (wojna wyszła poza Europę)

Wojna osłabiła Piusa X i zmarł

Benedykt XV ogłosił od razu apel pojednawczy, a w listopadzie 1 encyklikę, w 1 rocznicę wojny znów namawiał do pokoju

1917 - wspólny apel Wilsona (prez. USA) i papieża o zakończenie pokojowe wojny, podjęli nawet mediacje, ale nic nie dały

Papież więc organizował pomoc dla ludności i duszpasterstwo wojskowe, protestował, pomagał, ujął się za Ormianami, wiele państw otrzymało dzięki niemu pomoc, Polsce dał 4 mln franków (w międzyczasie objawienia maryjne w Fatimie - 1915 - 16 - między majem a październikiem 1917 → od 1918 wznoszono już kaplice do MBF)

Ogłoszono kodeks kanoniczy w 1910 - odnowiono stary z 1870 i przesłano biskupom

1917 - prolongacja kodeksu, a w 1918 wszedł w życie

Generalnie:

W czasie 1WŚ zginęło 10 mln ludzi, 20 mln rannych, duże straty armii, przerażenie świata okrucieństwem, ogólnie bardzo niemiło, że zrobili tę wojnę i Kościołowi się to bardzo nie podobało

Wojna w Polsce i Galicji:

W 1914 ofensywa rosyjska została zatrzymana na linii: Limanowa, N.Sącz, Gorlice. Powstało wiele cmentarzy.

Biskup Sapieha - KBK - książęco - biskupi komitet pomoc: pomagali, humanitarnie się poświęcali, wiele sekcji, powstawały szpitale i sanatorium w Zakopanem, mieli duże poparcie również za granicą, pomagał im Benio XV. Paderewski - komitet w Szwajcarii

Generalnie:

90% ziem było na terenie wojny, wcielano ludzi do armii, 400 tys. Polaków zginęło, 900 tys. rannych, ziemie odłogiem, niedożywienie

28.061919 - w Wersalu podpisanie traktatu pokojowego → klęska państw centralnych, odrzucenie zasad kongresu wiedeńskiego

Rewolucja październikowa - przejęcie przez partię bolszewików władzy w Rosji rozpoczęte w Piotrogrodzie w nocy z 6 na 7 listopada 1917 roku (według obowiązującego wtedy w Rosji kalendarza juliańskiego było to 24 i 25 października - stąd nazwa).

1917 - Lenin przyjeżdża do Piotrogrodu → z emigracji

Na zachodzie marksizm rozwinął się ze społeczeństwa burżuazyjnego

W Rosji analfabetyzm i rewolucja

Lew Trocki - współpracownik Lenina, Róża Luksemburg

Lenin konsekwentnie chciał zdobyć władzę w państwie, nie zgadzał się z przekonaniem, że partia powinna się kierować przekonaniami i religią; ostatecznie zakazał wiary; napisał „Socjalizm a religia” - to miało być opium dla ludu

Sytuacja polityczna w Rosji - superskomplikowanie.

W marcu 1917 abdykował car Mikołaj II i rządził rząd tymczasowy. Rosja komunistyczna.

6.11 (25.10) bolszewicy zaatakowali pałac zimowy, aresztowali członków rządu. Przejęcie władzy przez "Tymczasowy rząd robotniczo-chłopski - Radę Komisarzy Ludowych" , której przewodniczącym został przywódca bolszewików - Lenin. Oznaczało to faktyczne zakończenie okresu dwuwładzy w Rosji i przejęcie pełni władzy przez partię bolszewików za fasadą władzy rad. Republika Rad.

Żywiołowe przejmowanie ziem przez chłopów = głód w Rosji

2 dekrety: o pokoju i o ziemi - dogadanie się z Niemcami

W ciągu 1918 roku w Rosji przestała mieć swoje miejsce szlachta, później burżuazja, duchowieństwo (upaństwowiono kościoły)

Sierpień 1918 - dyktatura proletariatu (każdy przeciwny jednopartyjnemu państwu = wróg państwa)

Grudzień 1918 - tropienie i likwidowanie rządów rewolucji. WCzK - centrala w Moskwie. Feliks Dzierżyński (Czeka (WCzK) - Ogólnorosyjska Nadzwyczajna Komisja do Walki z Kontrrewolucją, Spekulacją i Nadużyciami Władzy likwidowanie przeciwników rewolucji

Łubianka - symbol państwa milicyjnego

Marzec 1919 - zjazd Międzynarodówki w Niemczech (Berlin, jako klucz do Europy)

Kwiecień 1919 - przymusowe łagry (trafiali tu świeccy, zakonnicy) → aresztowano m.in. Roppe i wywieziono do Moskwy

1922 - WCZK - przekształcone w OPU - polityczny system walki z Kościołem

1919 - Lenin - „nadciąga chwila powstania wielkiej rewolucji radzieckiej”

- plan zdobycia Polski, celem przejęcia Berlina

15.08.1920 - wojna radziecka polska - Radzyń, Osów, Zielonka. „Cud nad Wisłą” - zatrzymało to ekspansję bolszewizmu w głąb Rosji

1920 - 21 - kryzys w Rosji, głód (organizowano dla nich międzynarodową pomoc), wojny domowe

1921 - nowy program gospodarczy i ekonomiczny - zmuszenie Lenina do zmian

Wpływ na Kościół:

Za rządów Stalina wzrasta biurokracja: po WCzK było GPU (Państwowy Zarząd Polityczny) NKWD - Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych. Tu rządzili: Jagoda, Jeżow, Krugłow Beria. Tortury, procesy, czystki.

Władze stalinowskie - propaganda antyreligijna i ateistyczna → dzienniki, powstał związek ateistów, zmiana konstytucji, zamykanie kościołów, cerkwi (wysadzano w powietrze) → tajne, podziemne nauczanie religijne

1937 - spis ludności ZSRR (70% wierzących, ale władze nie opublikowały tego wyniku)

Watykan interweniował u bolszewików, Pius XII chciał uwolnić w Rosji zaginionych księży. Podjął negocjacje, wyświęcił potajemnie biskupa, święcił księży w Rosji

Faszyzm i hitleryzm (2WŚ)

- objął Niemcy i Francję. Totalitaryzm, kult wodza. Podobnie do komunizmu - chcieli podporządkować Kościół sobie → 1922 - we Francji to się udało. We Włoszech Benito Mussolini i też niefajnie ;-) a papież był władcą PK (od traktatów loterańskich z 1929) → konkordat i konflikt między faszystami a kościołem - chodziło o Akcję Katolicką. Pius XI przeciw faszyzmowi w enc.”Non obbiam o bistro” 1931. - i takie napięcia do 1934

Hitler obejmuje władzę w 1933 → konkordat z Rzeszą, ale H. go nie przestrzegał

W Niemczech Hitler w konflikcie z Kościołem. Krytykował papieża za konkordat, kościół miał być lojalny wobec władzy państwowej. W ogóle tutaj mieli taki rasizm i supernazizm - jeden wódz, jedno wszystko (nie mylić z „wszystko jedno” :P)

W Niemczech było bardzo mało Żydów, bo podobno „zagrażali” rasie niemieckiej. Zostali wymordowani, obozy były już od 1933.

1932 - biskupi antyhitleryzmowi i anty NSDAP (pomimo, że w roku 1933 Niemcy stały się klasycznym państwem monopartyjnym, a NSDAP została jedyną legalną partią polityczną)

Kościół niemiecki się podzielił, ale nie został zdominowany przez władze:

1937 - Pius XI - enc. „Mit brennen der sorge” (potępienie nazizmu) i druga encyklika - anty ateizmowi

Klęska polskiej armii. Okupacja, podział kraju - a jednak nie ma kapitulacji, jest ciągłość władzy (Mościcki, Raczkiewicz). Kształtuje się Polskie Państwo Podziemne. A wojna trwała i brało w niej udział (chcąc, czy nie) coraz więcej państw.

A wyglądało to mniej więcej tak:

Ale:

W Polsce:

Pius XII wobec wojny:

Ogólnie: wojna trwała 6 lat, brało udział 72 państwa, zginęło 110 mln ludzi (w ZSRR - 11 %, w Niemczech - 7%, w Polsce - 20%!!!!) w obozach zginęło 18 mln, w tym 3 mln Polaków. Ogromna eksterminacja Żydów, wyniszczenie inteligencji. Ogólnie 5 razy więcej niż w I WŚ. Wielu męczenników: MM.Kolbe, Edyta Stein (karmelitanka), Antoni Nowowiejski, Michał Czartoryski (dominikanin) → w 1999 JPII ogłosił 100 błogosławionych męczenników.

Kościół po 2 WŚ (PRL)

Historia Kościoła katolickiego w Polsce pod rządami komunistycznymi obejmuje dwa nierównej długości okresy. Pierwszy, w czasie którego panował względny spokój, trwał przez 3 powojenne lata (1945-1948), drugi - ponad 40 lat. Wśród dziesięciu krajów, które po II wojnie światowej w wyniku umowy jałtańskiej (1945) znalazły się pod dominacją Związku Sowieckiego, Polska, największa liczebnie, wyróżniała się pod względem religijnym. Lata okupacji i krwawego terroru niemieckiego (ponad 2 tys. księży polskich zginęło w niemieckich obozach koncentracyjnych) pogłębiły uczucia i praktyki religijne. Silna więź społeczeństwa polskiego z Kościołem sprawiła, że komuniści zastosowali taktykę odpowiednią do zastanej sytuacji. Już jednak w pierwszym okresie, zachowując pewne pozory, rozpoczęli realizację swojego rzeczywistego celu, jakim było zniszczenie Kościoła.

Polska w strefie wpływów radzieckich, zmiany granic, przymusowe przesiedlenia. Walka z Kościołem (SB, UB, ZOMO, kolegia). Kościół - przeciwnik komuny (okres wstępny: do 47, potem 48 - 56 i końcowa faza: pod 1956) → Wstępne działania polegały na założeniu przez aparat bezpieczeństwa teczek obserwacyjno-agenturalnych dla każdej parafii i dla wszystkich księży

Antykościelna polityka rządu komunistycznego:

Sobór Watykański II

Sobór I został przerwany w 1870

Jan XXIII wyraził chęć zwołania SWII w 1959 r. (25 I) - dyscyplina chrześcijańska i odnowienie życia chrześcijańskiego

Planowali:

I sesja - jesień 1962 - nowa eklezjologia.

Przerwa do września 1963

- Wojtyła pracuje nad Gaudium Espes

- śmierć Jana XXIII

II, III i IV sesja (Paweł VI) (1963 - 65)

III sesja zakończyła się w 1964

IV - 8.12.1965

W listopadzie 1964 polscy biskupi dali papieżowi memoriał - Maryja Matką Kościoła i zaproszenie na obchody milenijne (też niemieckich biskupów zaprosili) → oni odpowiedzieli w 1965 i przeprosili za swój naród; tutaj też: program obchodów chrztu Polski

Sobór watykański II stał się prawdopodobnie najważniejszym wydarzeniem w dziejach chrześcijaństwa XX wieku. Kościół katolicki uległ w jego wyniku tak poważnym przemianom, że zwykło się przeciwstawiać sobie Kościół "przedsoborowy" i "posoborowy". Oceny soboru wahają się od entuzjastycznych do niezwykle krytycznych. Zwolennicy zmian posoborowych podkreślali, że oznaczają one pozbycie się przez Kościół katolicki sztucznej, formalnej bariery odgradzającej go od współczesnego świata. Zmiany te oceniono jako koniec epoki kontrreformacji - zerwanie z mentalnością oblężonej twierdzy. Krytyka soboru następowała z dwóch punktów widzenia, które można umownie określić jako konserwatywny i modernistyczny. Wspólną cechą krytyki z obu stron jest to, że Sobór Watykański II obarczają odpowiedzialnością za niepowodzenia w misji ewangelizacji w postaci narastającego ateizmu i sekularyzacji społeczeństw, które jeszcze przed Soborem były uważane za katolickie.

Pozytywne wyniki SWII to:

Wynik SWII - powołanie synodu, który zbiera się co 3 lata. Rady duszpasterskie, aktywność świeckich

1965 - dialog z niewierzącymi, nowa ewangelizacja, ekumenizm

SWII kończy epokę trydencką

Chrystianizacja państw kolonialnych (a także: działalność JP2)

Sekty

1983 - deklaracje z anglikanizmem i prawosławnym patriarchą syryjskim

1992 - prawosławny patriarcha odmówił spotkania z JP2

Poszanowanie człowieka

1999 - deklaracja o usprawiedliwieniu - z kościołem augsburskim

2000 - modlitwa o jedność, Taize (R.Schutz)

Dzięki upadkowi komunizmu - możliwość poszerzania wolności religijnej

1990 - nauczanie religii w szkołach

13 nowych diecezji, 8 metropolii

Obecnie: 44 diecezje, 10 tys. parafii, 20 tys. księży, 26 tys. zakonnic

96% Polski to Katolicy (36 mln)

1993 - konkordat między stolicą apostolską a RP

Katolickie media!

1989 - stowarzyszenia katolików świeckich (Oaza, różne ruchy, KSM, neokatechumenat, odnowa w Duchu)

Poza Polską:

13



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Mieczyslaw Zywczynski Kosciól i rewolucja francuska
Kościół i rewolucja francuska Mieczysław Żywczyński
Rewolucja francuska (1789-1795), ważne wydarzenia historyczne
Rewolucja francuska, ważne wydarzenia historyczne
Bardzo duzy wplyw na historie francji miała rewolucja francuska trwajaca w latach89
przedmiot historii gospodarczej i jej znaczenie dla ekonomis STIMIPYHMXMQX55KAIUKMYSSUS6R7342JJ752IA
Ks. M. Poradowski Dziedzictwo rewolucji francuskiej, Kościół
Rewolucja francuska-ONET, ważne wydarzenia historyczne
historia-rewolucja francuska rozbiory polski (2) , REWOLUCJA FRANCUSKA (1789-1799) PRZYCZYNY: 1
Rewolucja francuska ll, ważne wydarzenia historyczne
historia wychowania Wielka Rewolucja Francuska i jej wpływ na model edukacji wychowania
Historia PLUSY I MINUSY WIELKIEJ REWOLUCJI FRANCUSKIEJ
Historia Rewolucja Francuska
Konstytucja 3 maja 1791 i jej historyczne znaczenie dla polski

więcej podobnych podstron