Balkony

Balkon jest zestawem elementów budowlanych, z których głównym jest nadwieszona płyta wysunięta przed lico zewnętrznej ściany budynku. Balkon jest jednym z istotniejszych elementów architektonicznych budownictwa mieszkaniowego, pełniąc rolę użytkową. Może on być dostępny z jednego lub kilku pomieszczeń w budynku.

Balkony są stosowane też wewnątrz budynków użyteczności publicznej, jako górne części widowni teatralnych, sal publicznych itp. przystosowane do przebywania ludzi.

Dawniej płyty balkonowe opierano na (wysuniętych ze ściany) belkach drewnianych, kamiennych, żeliwnych lub stalowych. Balkony są na ogół wykonane z materiałów stosowanych w stropach. Przykładem może być balkon wykonany w postaci płyty żelbetowej lub płyty Kleina opartej na belkach stalowych wystających z lica muru. Balkony z płytą Kleina są stosowanesporadycznie w budownictwie indywidualnym oraz podczas konserwacji lub odbudowy budynków zabytkowych. Belki balkonowe mogą być wspornikowe jako przedłużenie belek stropowych albo pracować jako belki jednostronnie utwierdzone niezależne od belek stropowych. Belki utwierdzone osadza się w murach na głębokość nie mniejszą niż 38 cm, przy czym nie mogą one być umieszczone pod otworami drzwiowymi prowadzącymi na balkon.

Konstrukcja belkowej płyty Kleina na belkach stalowych: a) przekrój równoległy do belek,

b) przekrój prostopadły do belek

Liczba belek zależy od długości balkonu, a zastosowana jest zawsze płyta typu ciężkiego. Podczas wykonywania konstrukcji płyty, przez wywiercone otwory w średnikach każdych dwóch belek stalowych przeprowadza się ściągający pręt stalowy z nakrętkami na końcach, za pomocą których można regulować naciąg pręta. Rolę ściągacza może też pełnić stalowy drut o średnicy około 4,5 mm.

Współczesne balkony są wykonywane z żelbetu jako płyty monolityczne lub prefabrykowane.

Płyty balkonowe monolityczne mogą być wykonywane jako gładkie płyty wspornikowe wystające ze ściany do 1,5 m albo jako płyty użebrowane wystające ze ściany powyżej 1,5 m przy dużych obciążeniach.

Płyta wspornikowa może być samodzielnie osadzona w murze lub mocowana w wieńcu stropowym i wówczas może stanowić jednocześnie przedłużenie płyty stropowej:

• na kierunku żeber nośnych, np. w stropach gęstożebrowych,

• na kierunku poprzecznym do żeber nośnych — w tym wypadku jest połączona z żebrami rozdzielczymi, które jednocześnie przeciwdziałają skręcaniu wieńca nadproża.

W płycie wspornikowej pręty główne muszą być dokładnie rozmieszczone w górnej części płyty, w której panują naprężenia rozciągające. Niewłaściwe rozmieszczenie prętów głównych było przyczyną wielu załamań płyt po rozdeskowaniu. Pręty główne kotwi się w wieńcu lub między dwoma żebrami stropu. Grubość płyty balkonowej wspornikowej przy licu ściany nie może być mniejsza niż 8 cm; przy wysięgu 1,5 m wynosi około 12÷14 cm, co powinno być potwierdzone obliczeniami. Uformowany na końcu płyty od spodu kapinos ma zapobiegać ściekaniu wody na ścianę.

Przykłady konstrukcji płyty balkonowej z żelbetu monolitycznego: a) utwierdzonej, b) wspornikowej zamocowanej w wieńcu, przy podłużnym układzie ścian, c) wspornikowej zamocowanej w wieńcu, przy poprzecznym układzie ścian.

Płyta użebrowana ma mniejszą grubość od wspornikowej i wynosi ona 8÷10 cm. Pręty główne rozmieszczane są u dołu płyty, poprzecznie do żeber. Zebra, pełniąc rolę wsporników, mają najczęściej wysokość malejąca w kierunku ich wolnego końca. Zbrojenie składa się z prętów głównych rozmieszczonych wzdłuż górnej części żebra oraz prętów montażowych i strzemion.

Przykład konstrukcji monolitycznej płyty współpracującej z żebrami wspornikowymi

Płyty prefabrykowane są stosowane w budynkach z elementów prefabrykowanych wielkopłytowych, które wykonywane są już rzadko. Płyta balkonowa może tu być:

• wystającą częścią prefabrykowanej płyty stropowej,

• niezależnym elementem wspornikowym przytwierdzonym do belki wieńcowo-nadprożowej za pomocą pętli zbrojenia w otworach płyty, a następnie betonowanym,

• połączona za pomocą przyspawania taśmy stalowej do kątowników zamocowanych w płycie stropowej i balkonowej.

Prefabrykowana płyta balkonowa:

a) jako monolityczna część płyty stropowej

b) zamocowana w ścianie za pomocą pętli zbrojnych i betonu,

c) przymocowana do płyty stropowej w ścianie za pomocą spawania

---