CHIRURGIA

Choroby naczyń obwodowych

Mechanizmy dzielimy na:

1. choroby tętnic

2. choroby żył

3. choroby naczyń chłonnych

prawidłowy przepływ krwi przez tętnicę zależy od:

1. rzutu zewnętrznego

2. elastyczności tętnic

3. prawidłowego przekroju tętnic

4. niezaburzonego przepływu krwi

Upośledzenie przepływu krwi do tkanek wystepuje w wyniku:

1. nagłego przerwania przepływu

2. stopniowego narastania przewężeń

3. ostre niedokrwienie

4. częściej występuje w kończynach dolnych niż górnej

Przyczyny to:

• uraz tętnicy

• zator tętnicy

• zakrzep

Zator to zamknięcie naczynia w skutek przemieszczenia materiału.

Zakrzep powstaje w zmienionym chorobowo śródbłonku naczynia.

• Leczenie

- zatoru - embeloktomia

- zakrzepu - intensywne leczenie farmakologiczne (heparyna, streptokinaza)

- martwica doraźna amputacja

• Przewlekłe niedokrwienie kończyn doprowadza do powstania krążenia obocznego. Mechanizm adaptacyjny.

Najczęstsze choroby powodujące przewlekłe niedokrwienie to:

- miażdżyca (zakrzepowo-zarostowe stwardnienie tętnic)

- zakrzepowo-zarostowe zapalenie naczyń (choroba Burgera)

Miażdżyca dotyczy dużych naczyń.

Choroba Burgera- dotyczy małych naczyń poniżej kolana.

Objawy ch. Burgera- spiralki naczyń w angiografii.

• Podział przewlekłego niedokrwienia kończyn:

I Niedokrwienie umiarkowane:

1⁰ Chromanie przystankowe- ustabilizowane

2⁰ Chromanie nasilające się z upływem czasu

3⁰ Ból spoczynkowy bez trwałych zmian na skórze

II Niedokrwienie znaczne:

4⁰ Ból spoczynkowy ze zmianami martwiczymi lub owrzodzeniem skóry

III Niedokrwienie skrajne:

5⁰ Ból spoczynkowy z martwicą, owrzodzeniem, znacznym obrzękiem kończyn i trwałym przebarwieniem skóry.

• Zakrzepowo-zanikowe stwardnienie tętnic (miażdżyca)

- przeważnie dotyczy chorych w wieku powyżej 40 r.ż.

- zmiany zwyrodnieniowe błony wewnętrznej dotyczy naczyń dużych

- istnieje często dobrze rozwinięte krążenie oboczne (arteriografia)

- czynniki sprzyjające to:

-genetyka

-cukrzyca

-nadciśnienie

-palenie tytoniu

- Leczenie operacyjne

- udrożnienie tętnicy + łata żylna

- pomost naczyniowy (by-pass)- żyła odpiszczelowa

• Zakrzepowo-zarostowe zapalenie tętnic

- przeważnie dotyczy chorych powyżej 40 lat

- dochodzi do niedrożności naczy6ń drobnych obwodowych

- brak krążenia obocznego

- zmianą ty towarzyszy wędrujące zapalenie żył

- czynniki usposabiające:

- genetyka

- palenie tytoniu

-procesy autoimmunologiczne

• Tętniak tętnic obwodowych

- tętniak jest nieprawidłowym rozszerzeniem tętnicy, przekraczającym swoim wymiarem 1,5x przekrój tętnicy w odcinku tuż powyżej rozwidlenia

- tętniak powstaje na skutek osłabienia ściany tętnicy

Przyczyny:

- ludzie młodzi - uraz

- ludzie starzy - miażdżyca

- tętniak jest zagrożeniem życia (pęknięcie-aorta ; niedokrwienie-kończyn dolnych)

• Rozpoznanie niedokrwienia kończyn dolnych

1. Wywiad, zimna kończyna, chromanie przestankowe, ból spoczynkowy.

2. Badanie fizykalne - kolor, temperatura, zmiany tętnicze

3. Badanie tętnic:

t. udowa

t. podkolanowa

t. piszczelowa tylna

t. grzbietowa stopy

4. USG - Doppler

5. Arteriografia

• Choroby żył

Układ kończyny dolnej to:

- żyły powierzchniowe

- żyły łączone

- żyły głębokie

• Żylakami nazywamy nieregularne rozmieszczenie i wydłużenie żył układu powierzchownego kończyn dolnych.

Czynniki usposabiające to:

- wrodzona budowa żył

- długie stanie w bezruchu

- ciąża

- wiek

Wyróżniamy:

• Żylaki pierwotne powstałe w wyniku przewlekłego zastoju w żyłach

• Żylaki wtórne powstają w wyniku zniszczenia zastawek w przebiegu zakrzepicy.

Leczenie:

• początkowo zachowawcze,

• kompreso terapia

• potem operacyjne

Powikłania żylaków:

• Zakrzepica żył powierzchniowych

• Krwotok z żylaka

• Zakrzepica żył głębokich kończyny dolnej

Zakrzepica żył głębokich kończyny dolnej najczęściej zaczyna się w obrębie golenia.

Wyróżniamy następujące postacie:

• Zakrzep żył golenia i żyły udowej powierzchownej

• Zakrzep udowo-biodrowy

• Całkowity zakrzep żyły biodrowej wspólnej i żył krążenia obocznego.

• Objawy zakrzepicy w żyłach głębokich kończyny dolnej:

- ból w goleni

- podwyższenie temperatury ciała

- objaw Homansa

- zwiększenie obwodu kończyny podudzia, uda

• Leczenie:

- unieruchomienie w łóżku

- szyna Browmana

- leki p. zakrzepowe

- antybiotyki

- operacyjnie w przypadku zagrożenia zatoru tętnicy płucnej.

• Zespół pozakrzepowy

- występuje w obrębie kończyny dolnej

- jest wynikiem przebytych zakrzepic w żyłach i zniszczenie zastawek

- występuje wzmożone ciśnienie krwi w części układu powierzchownego

- występuje obrzęk podudzia ze zmianami troficznymi skóry

• Leczenie:

- zachowawcze

- operacyjne

• Choroby naczyń chłonnych

Zakrzepica naczyń chłonnych

- najczęściej w drobnych urazach na skutek wniknięcia bakterii

- występuje pasmowate, bolesne zaczerwienienie skóry dochodzące do najbliższej grupy węzłów chłonnych.

Węzły chłonne tej grupy są powiększone i bolesne

• Leczenie:

- zachowawcze

-unieruchomienie kończyn

- antybiotyki

Obrzęk chłonny

- Każde utrudnienie odpływu chłonki powodujące nagromadzenie się płynu międzytkankowego i powstanie obrzęku.

Przetoka może powstać na każdym poziomie:

- naczyń chłonnych włosowatych

- węzłów chłonnych

- naczyń zbiorczych

- przewodu piersiowego

- prawego przewodu chłonnego

Pierwotny obrzęk

- zaburzenia rozwoju naczyń chłonnych

- najczęściej dotyczą kończyn dolnych

- rzadziej krocze

Wtórny obrzęk

Uszkodzenie układu chłonnego poprzez:

- proces zapalny

- proces nowotworowy

- zabieg chirurgiczny

- Rtg - terapię

• Leczenie

-przeważnie zachowawcze

-przeciwobrzękowe ułożenie kończyny w nocy

- opaska elastyczna na dzień

- masaże

- operacyjne ( wycięcie tkanki podskórnej; zespolenie limfatyczno-żylne )




1

---