POTRZEBA (Murray) - życie czł. składa się z epizodów, a za każdym z nich kryje się potrzeba. Rodzaje epizodów - lista potrzeb 42.

(Maslov) - biolog. lub psych. stan braku czegoś w org., który wzbudza motyw. do działania zmierzającą do jego zaspokojenia.

Niższe - organiczne, bezp., miłości i przynależn., uznania i szacunku

Wyższe - poznaw., estet., samoreal.

Kszałt. potrzeb - odbywa się w procesie wychow. dziecka (z jednej str. na ich zaspok., z drugiej na ich kszt. i rozbudz).

Charakter wychowania w kształt. potrz. - wychowawca może: bezpośr. zaspok. potrzeby, stwarzać odp. warunki i sytuacje sprzyjające z.p., uczyć dziecko z.p. przez stawianie mu określ. zadań i wymagań.

Resocj. - przekszt. potrz. z niewł. na wł. i oddz. na kształt. nowej hierarchii.

POSTAWA - gotowość do działania w określ. sposób wobec obiektów (przedm., osób, sytuacji).

Elementy:

Poznawczy - wiedza, przekonania, sądy, opinie o obiekcie post.

Emocj.- emocje wywoł. przez obiekt

Behawioralny - określ. zachowanie wobec obiektu

Cechy (właśc.) postawy:

Znak - kierunek działań, który wiąże się z negat. lub pozytywn. ocenami, sądami o obiekcie

Siła - intens. (moc). Im bardziej nasze sądy, opinie, uczucia są bliżej + lub - , tym siln. są nasze poz. lub neg. postawy.

Zwartość - zgodność jej poszcz. Elem. (pozn., emocj., behaw.)

Miejsce post. w syst. postaw - postawy centr. i mniej ważne zależne od centr.

Mechanizmy:

Empatia - wczuwanie się w psychikę innych

Modelowanie - wzorowanie się na modelu

Identyfikacja - utożsamianie się z inną osobą w jej uczuciach

System kar i nagród

Możemy zmieniać siłę, znak post.+/-

Podatni na zmianę postaw:

- osoby z pocz. niższości

- wrogo nast. do autorytetów

- podatne na perswazję

Odb. dąży do rozł. nap.:

-zmienia postawę sugerowaną przez przekaz.

-zniekszt. treść przekazu, co zmniejsza dyskomf. psych.

-podważa wiarygodność nadawcy

-nie przyjmuje informacji

Rodzaje postaw:

Utajona - stan got. do działania w okr. kier.

Czynna - konkretne zachow. się człowieka do obiektu post.

Specyficzna - odnosi się do sytuacji szczegół.

Zgeneralizowana - ogólnych

Pełna - zwarta

Niepełna - niezwarta

Wpływ na zmianę postawy - uwzgl. wiek, doświadcz., przynależność do grupy, rodzaj przekazu, cechy osobow.

Postawy rodzicielskie:

Prawidłowe:

Akceptacja - wygląd, rozw. umysł., wady i zalety (D - pogodne, współcz., przyjacielskie, pocz. bezp.)

Współdziałanie - zainteresowanie dzieckiem (D - ufne wobec rodziców i innych dorosłych

Uznanie swobody - pozwolenie na naw. kontaktów poza rodziną (D - łatwo współdziała, samodz., otwarte

Poszanowanie praw - szanowanie indywidualności

Nieprawidłowe:

Odtrącenie - jawne (krytyka, wytykanie błędów, etykietowanie) i niejawne (brak zainteresowania i czasu) - D - agresja, nieposł., kłamstwo, lękliwość, nerwice, zach. aspołeczne

Unikanie - brak czasu, kont. (D - niepewność, nieufność, bojaźliwość, zaburzone poczucie bezp.

Nadmiar ograniczeń - chronienie (D - później dojrzewa, bierność, brak inicjatywy, ustępliwość, rozpieszcz. dziecko)

Nadmiar wymagań - w stos. do rozwoju (D - brak wiary we własne siły, niepewność, lękliwość, uległość, zachowania aspołeczne.

KOMUNIKACJA - słowne lub bezsłowne porozumiewanie się ludzi, przesyłanie informacji i kształtowanie określ. relacji międzyludzkich.

Elementy - nadawca, przekaz, odbiorca

Nadawca - autorytet, fachowość merytor., umiejętności język., ton gł., łączenie kom., aktywne słuchanie

-Wymaga konc. na istocie probl.

-Odzwierciedlanie (np. wydaje mi się, że jesteś zły)

-Parafrazowanie - ujmowanie w inne słowa tego, co ktoś powiedział

-Kontakt wzrokowy z rozmówcą

-Przyjazne gesty, przytakiwanie

Poziomy komunikowania się (werbalnego):

Fatyczny - norm. wymiana inform. -Bez Emocji

Instrument. - instr., ukierunk.- B.E

Afektywny - doch. emocje

Efektywna komunik.:

-Kom. dostos. do wieku i wykształc.

-Budowanie właściwego kontaktu - ciepła atmosfera

-Partnerskie porozumienie

-Uważna obserwacja rozmówcy

-Aktywne słuchanie

Nieefektywna komunik.:

-Niezwracanie uwagi - co mówią inni - swój wątek

-Wchodzenie w słowo

-Wybiórcze słuchanie

-Niezrozumiały język dla odbiorcy

-Duży dystans fizyczny

-Nadawca jest: autorytarny, poucza- jący, obwiniający, bagatelizujący

Bariery komunikacyjne:

-Osądzanie (krytykuje, obraża, orzeka, chwali dla manipulacji)

-Decydowanie za innych (rozkazuje, grozi, moralizuje, zadaje liczne niewł. pytania)

-Uciekanie od problemów innych (zmienia temat, logicznie argumentuje, pociesza, doradza)

Przekaz - inform. zakodowane w systemie znaków, które chce przekazać nadawca do odbiorcy.

Formy przekazu (kom.):

-Werbalne - informacje, pytania, polecenia

-Niewerbalne - gesty, ton gł., mimika, wygląd, nasze otoczenie, sposób kont. fiz., dotyk, kontakt wzrokowy

-Obrazowe (plakaty)

-Symbole pisma

OSOBOWOŚĆ:

Rejkowski - centr. system regulacji i integracji zachowania, jest organizacją dynamiczną podlegającą nieustannie przekształceniom i rosnącej hierarchizacji.

Obuchowski - całokształt mech. psycholog. wyznaczających stałość i organizację zachowania.

-Kształtuje się w ciągu całego życia w zależn. od indywid. doświadczeń.

-Zmiany w osob. w trakcie rozwoju czł. prowadzą do wzrostu integr. zachowań (stałość, spójność)

małe dziecko - poziom niższy, popędowo - emocjonalny (zach. krótkotrwałe, chaotyczne, czynności zdeterminowane przez bodźce zewn.)

rozwój osob. - poziom wyższy, poznawczy (oprócz bodźców wywierają wpływ doświadczenia)

Struktura osobow. wg Hilgarda:

Temperament, uzdolnienia intelekt. i specjalne, potrzeby, postawy, zainteresowania, wartości

Często + obraz samego siebie i obraz świata

Możliwości (inteligencja + zdolności) - wyznaczają granice możliwości funkcjonowania człowieka.

Preferencje (potrzeby + zainteres.) - określają dziedziny funkcjon. poprzez świadomy lub nieśw. ich wybór i wyznaczają: kierunek i rodzaj działań (co?), oraz sposób (jak?)

Czynniki wpł. na kształt. osob.

-Poziom rozw. biologiczn.

-Poziom rozw. psychiczn.

-Poziom oddział. społeczn.

-Aktywność własna

Dojrzała osobowość - układ trwałych właściwości charakt. dla jednostki.

SAMOOCENA geneza:

-Opinie i zach. innych ludzi wobec nas np. czł. rodziny i innych grup (towarzyska, zawodowa)

-Własne doświadcz. czł. połączone z dokonywaniem porównań społeczn.

Rodzaje samooceny:

-Wysoka i niska

-Stabilna i niestabilna

-Adekwatna i nieadekwatna

Jakość samooceny ma wpływ na funkcjonow. społ. i poznawcze człow.

POCZUCIE WŁASNEJ WARTOŚCI - wyobrażenia, które mają wpływ na to jak się uczymy, zachowujemy, jak rozwiązujemy problemy, jakie są relacje z innymi, jak się ubieramy

Czynniki wpływające na pww:

-Tworzona tożsamość osobowa

-Tożsamość kulturowa

Określona jakość tożsamości osob. i kulturowej tworzy określone pww dziecka

Czynniki zaburzające pww:

Odrzucenie (np oddanie do placówki)

Przemoc fiz., psych., wykorz. seks.

Zaniedbania

4 obszary ważne w kształt. pww:

-przynależność (rodzina, szkoła, grupy rówieśnicze, zawodowe)

-wzorce

-władza

-niepowtarzalność - budowanie swego „ja” jako „ja” z wadami i zalet.

---