Hotel Bazar w Poznaniu
Historia
24 czerwca 1838 została powołana "Spółka Akcyjna Bazar", a w skład jej komitetu wykonawczego weszli: lekarz i społecznik - Karol Marcinkowski, ziemianie: Józef Łubieński, Józef Szułdrzyński, Maciej Mielżyński oraz sędzia Gregor, mistrz ciesielski Antoni Krzyżanowski i kupiec Stanisław Powelski, a większość akcjonariuszy stanowili ziemianie.
Statutowym zadaniem spółki było popieranie pożytecznych inicjatyw, co oznaczało w efekcie rezygnację przez akcjonariuszy z całości lub części zysku, który przekazywany był na cele społeczne. Inną zasadą było wydzierżawianie sklepów jedynie Polakom.
W 1838 komitet zatwierdził projekt Ernsta Steudenera i w tym samym roku ruszyła budowa pod kierownictwem architekta E. Steudenera i A. Krzyżanowskiego.
Gmach hotelu zaczęto wznosić przy nowo powstałej ul. Nowej (dziś Paderewskiego), która łączyła Rynek z al. Wilhelmowskimi (dziś al. Marcinkowskiego). Budowa zakończyła się w 1842. Początkowo hotel nie dochodził do al. Wilhelmowskich, dopiero wtedy, gdy wykupiono przyległą narożną kamienicę, możliwe było zbudowanie w latach 1898-1899 drugiego skrzydła, wg projektu Rogera Sławskiego. Był to wówczas największy świecki budynek w mieście (do czasu wzniesienia Zamku Cesarskiego).
W "Bazarze" swoją siedzibę miały takie inicjatywy jak Centralne Towarzystwo Gospodarskie, Bank Włościański, Towarzystwa Pomocy Naukowej, Towarzystwo Ludoznawcze, Towarzystwo Wykładów Ludowych, Kasyno Towarzyskie (później Koło Towarzyskie), a także przez pewien okres Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.
Tu powstały takie tytuły prasowe jak: Dziennik Poznański, Kurier Poznański i Orędownik. Obradował tu Centralny Komitet Wyborczy, który przygotowywał polskie listy kandydatów do Sejmu Pruskiego i Parlamentu Rzeszy. Miał tu swój "sklep żelazny" Hipolit Cegielski.
Koło towarzyskie skupiało polskich patriotów (w 1858 wg danych policji na 295 członków 78 uznano za "skompromitowanych politycznie") ze wszystkich klas społecznych, od hrabiów Augusta Cieszkowskiego oraz Tytusa i Jana Działyńskich po młynarza Józefa Essmana. Dobrym przykładem solidaryzmu społecznego było usunięcie przez członków Koła z sali Marcina Kasprzaka, który usiłował zakłócić zebranie nawołując do rewolucji komunistycznej jedynie przy użyciu własnych sił.
W 1848 miał tu siedzibę Komitet Narodowy - rząd podczas powstania w 1848 - Wiosny Ludów; w hotelu nocował również Ignacy Paderewski, którego przemówienie z okna w dniu 27 grudnia 1918 uruchomiło kaskadę zdarzeń, które doprowadziły do wybuchu powstania wielkopolskiego.
W okresie międzywojennym Hotel Bazar pełnił funkcję luksusowego hotelu słynącego z restauracji o olbrzymim wyborze win. Spłonął w 1945, w 1950, po częściowej odbudowie przejął go Orbis. Po 1990 wrócił w ręce przedwojennych akcjonariuszy, którzy prowadzą jego remont.
Opis budynku
Fasada od ul. Paderewskiego w stylu neoklasycystycznym z podniesionym do poziomu dachu portykiem dzielonym pilastrami, a zwieńczona trójkątnym tympanonem, po bokach dwie czworoboczne wieże. Skrzydło od al. Marcinkowskiego wykonano w stylu neobarokowym według projektu Rogera Sławskiego.