TEMAT 1 - Czym jest pedagogika

1. Uniwersalna definicja pedagogiki =>Pedagogika jest interdyscyplinarna nauką praktyczną o:

1. wychowaniu człowieka

2. edukowaniu człowieka

3. kształtowaniu osobowości człowieka

4. wspieraniu rozwoju człowieka

5. uspołecznieniu, czyli socjalizacji

6. profilaktyce, czyli zapobieganiu

7. kompensacji, czyli wyrównywaniu występujących w rozwoju człowieka nieprawidłowości

2. Teoretyczne podstawy pedagogiki

1. Pedagogika jako dyscyplina może nazywać się nauką tylko gdy dysponuje solidnymi podstawami wiedzy

2. Praktyczność pedagogiki mówi, że nie jest ona nauką teoretyczną

3. Użyteczność, czyli przydatność wiedzy pedagogicznej w różnych sferach naszego życia zarówno indywidualnego, jak i społecznego

4. Interdyscyplinarność pedagogiki oznacza, że nie jest ona dyscyplina samodzielną, lecz współpracuje z innymi naukami

5. Podstawowe pojęcia pedagogiki

6. Dyscypliny szczegółowe pedagogiki (działy)

3. Wiedza praktyczna => ma charakter poglądowy, indywidualny, zbiorowy, społeczny. Wynika ona z naszych obserwacji i doświadczeń, są to np. zwyczaje, tradycje.

4. Wiedza teoretyczna => nazywana inaczej naukową, kształtuje dziedziny ludzkiej wiedzy, która na tle światów myślących daje początek oraz opisuje dokonania nauki. Jest wiedzą, która inspiruje.

5. Kryteria naukowości

1. Kryterium przedmiotu

2. Kryterium badawcze i metodologiczne

3. Kryterium uogólnień teoretycznych

6. Przedmioty badań w pedagogice => przedmiot pedagogiki nie występuje samodzielnie. Ma on charakter osobowy i praktyczny. Jej przedmiotem jest wychowanie, edukacja, kształcenie, uspołecznienie, profilaktyka, kompensacja, itp.

7. Oddziaływania => ludzie są „odbiorcami” oddziaływań. Istnieje dwustronność oddziaływań „nadawca - odbiorca”. Podmiot ma charakter nadrzędny względem przedmiotu. Ponad to istnieje nierozerwalna więź między przedmiotem, a podmiotem.

„NADAWCA”

PRZEDMIOT PODMIOT

Wychowanie Człowiek

Edukacja Odbiorca

Wychowawcy

Edukator pedagodzy zawodowi

Nauczyciel „Pedagog” - ludzie nawzajem

8. Kryterium poznawcze:

1. Zdolność poznawania siebie i środowiska

2. Otaczający rzeczywistość

3. Adaptacja

4. Działanie

5. Poznanie subiektywne (jednostkowe) - uwzględnia wyższe procesy nerwowe, takie jak wrażenia, myśli i pamięć, wrażenia zmysłowe (bodziec -> reakcja wzrokowa, słuchowa, węchowa, termiczne, statyczne, itp.) Na ich tle mamy do czynienia z poznaniem subiektywnym.

6. Poznanie obiektywne (naukowe) - musi być wolne od poznania subiektywnego, czyli od procesów nerwowych.

9. Trzy typy badań:

1. TEORETYCZNE => mają charakter przedmiotowy. Badają dokumenty i dają początek uogólnieniom teoretycznym.

2. PRAKTYCZNE => pozwalają na badania teoretyczne. Nazywamy je inaczej empirycznymi

3. DOŚWIADCZENIE

10. Procedura badawcza w pedagogicznych badaniach praktycznych, wg koncepcja Tadeusza Pilcha => wyróżnił on cztery etapy w pedagogicznych badaniach praktycznych (terenowych, środowiskowych):

1. I ETAP => czyli etap wstępny, który zapoczątkowuje etap badawczy. Składa się on z czterech kroków:

• Krok I - wybór problematyki badawczej

• Krok II - uzasadnienie wyboru problematyki badawczej

• Krok III - określenie celów badawczych

• Krok IV - krytyczna analiza literatury przedmiotu

2. II ETAP => czyli etap opracowywania koncepcji badań własnych. Składa się on z dziesięciu kroków:

• Krok I - sformułowanie problemów badawczych

• Krok II - sformułowanie przewidywanych odpowiedzi

• Krok III - sporządzenie katalogu zmiennych i wskaźników do nich

• Krok IV - wybór metod i technik badawczych oraz opracowanie narzędzi badawczych

• Krok V - dobór próby badawczej

• Krok VI - wybór terenu badań

• Krok VII - ustalenie czasu badań

• Krok VIII - przeprowadzenie badań wstępnych (pilotażowych)

• Krok IX - opracowanie ostatniej koncepcji badawczej

• Krok X - organizacyjne zabezpieczenie badań

III ETAP => czyli etap realizacji badań i opracowywania wyników zebranego materiału badawczego. Składa się on z sześciu kroków:

• Krok I - realizacja badań przy użyciu głównego narzędzia badawczego

• Krok II - wstępna analiza i selekcja zebranego materiału badawczego

• Krok III - realizacja badań przy użyciu dopełniającego narzędzia badawczego

• Krok IV - przygotowanie zebranego materiału badawczego do analizy ilościowej

• Krok V - przeprowadzenie analizy ilościowej

• Krok VI - przeprowadzenie analizy jakościowej

• IV ETAP => czyli etap końcowy, zamykający postępowanie badawcze. Składa się on z trzech kroków:

• Krok I - ustalenie w jakim stopniu etapu rzeczywiste wyniki badań własnych (patrz kroki V i VI etapu III-ego) odpowiadają wcześniejszym domniemaniom badawczym (etap II)

• Krok II - ustalenie w jakim stopniu zostały osiągnięte cele badawcze (patrz krok III etapu I-ego)

• Krok III - sporządzenie opracowania końcowego.

1. Kryterium uogólnień teoretycznych => są to wcześnie realizowane badania i cele, np.

1. Analiza naukowa - uogólnienie teoretyczne

2. Artykuły naukowe

3. Podręczniki, skrypty

4. Prace licencjackie, magisterskie, doktorskie.

---