Zdrowie publiczne sem II „system ubezpieczeń społecznych”
Nasz system ubezpieczeń społecznych jest wzorowany na niemieckim systemie kas chorych powstałym za czasów Bismarcka.
1860 - 20tys instytucji o charakterze ubezpieczeniowym
1881 - Bismarck widzi robotników i ludzi którzy się przenieśli ze wsi jako potencjalny elektorat
1883 -wprowadza ubezpieczenia społeczne
(1893 - data wprowadzenia ubezpieczeń medycznych)
W Polsce sytuacja krystalizowała się podobnie:
19 kwietnia 1920 - ustawa o obowiązku ubezpieczenia pracujących i ich rodzin na wypadek choroby
1939 system legł w gruzach z wiadomych powodów
1997 - ustawa z 6 lutego o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym - wprowadza od 1 stycznia 1999 ponownie kasy chorych - umożliwia wprowadzenie systemu ubezpieczeń zdrowotnych!
2003 ustawa o NFZ - obecnie obowiązująca!
W Polsce jest 16 oddziałów NFZ
Składka wynosi 9% od osiąganych dochodów.
Za Bismarcka 2/3 płacił pracodawca a 1/3 pracownik. W 1920 w Polsce 3/5 pracodawca a 2/5 pracownik.
1920 - 5tys lekarzy w Polsce
1938 - 13tys lekarzy w Polsce
1936 - Konferencja w Genewie: na 10tys mieszkańców wsi ma być 5. lekarzy
Model niemiecki 2,5tys pacjentów/1 lekarza (obecnie 1,5tys/1lekarza)
Model włoski 1,5tys pacjentów/1 lekarza
1999-2001 - składka wynosiła 7,5% początkowo. Od 2001 roku składka wzrastała o 0,25% do osiągnięcia 9%
W Niemczech w momencie zjednoczenia było ok1100 obecnie <1000 w tym:
- kasy typu państwowego 60%
- kasy wolno zrzeszone 28%
- reszta(?) kasy zakładowe, lokalne, specjalne 2%
Składka w Niemczech wynosi od 7%-16% średnio 13,3% w zależności od typu kasy.
Zasady ubezpieczeń społecznych:
solidaryzm społeczny = solidarność społeczna
- wszyscy przynależą do systemu
- wszyscy płacą
- wszyscy płaca w równym stopniu
samorządność - regulacje prawne
zasada samofinansowania
- nie wymaga dopłacania do rządu, utrzymuje się ze składek
- pieniądze idę za pacjentem ale część idzie na utrzymanie systemu
prawo wybory lekarza (wg ustawy z 1997)
prawo pełnego, równego dostępu do świadczeń medycznych
działalność kasy nie dla zysku - pierwsze 0,25% równało się 800mln złotych.
W 2000 jedna kasa chorych wypracowała zysk wielkopolska
w następnym roku: wielkopolska, mazowiecka i śląska
ale zysk=oszczędności, więc mniej zawieranych kontraktów i mniej refundowanych badań
bilans kasy powinien wynosić 0!
powszechność ubezpieczeń
w Polsce wszyscy
w Niemczech 94% społeczeństwa - 6% to osoby bogate które dobrowolnie mogą zrezygnować z ubezpieczeń społecznych (w rzeczywistości 2-3%)
gospodarność i celowość działania
Francja
1928 - Narodowa Kasa Ubezpieczeń Chorobowych
1930 - zmiany - obowiązują do dziś
Państwowa kasa chorych posiada:
- 16 oddziałów lokalnych
- 143 oddziałów regionalnych które mogą być dofinansowywane przez merostwa
- środki mogą być przenoszone między oddziałami
„Dla ubezpieczenia społecznego ważniejsza niż PKB jest stabilna gospodarka”
USA - jedyny kraj bez obowiązkowych ubezpieczeń społecznych (do poł. Lat 90-tych też Szwajcaria); „istna mozaika firm i organizacji” (Kubick) które chcą osiągać zysk!
Do niedawna 17% społeczeństwa nie miało ubezpieczenia - dziś nawet 50mln i więcej!!!
- dominują ubezpieczenia prywatne
- istnieją programy rządowe Medicare i Medicate z końca lat 60-tych związane z wojną w Wietnamie dla weteranów ale teraz płacą za osoby samotne (np.. przebywające w domach opieki), jednakowoż ich zasiąg jest niewystarczający.
Istnieją jednak również grupowe ubezpieczenia posiadające następujące pozytywne cechy:
objęcie jedną umową dużej grupy ludzi zmniejsza koszty transakcji
objęcie jedną umową dużej grupy ludzi zmniejsza skutki selekcji negatywnej
można skorzystać z ulg podatkowych