WCZESNA DIAGNOZA I WCZESNA STYMULACJA ROZWOJU. DZIECKO Z RYZYKA WYSTĄPIENIA ZABURZEŃ ROZWOJU. PROGRAM WCZESNEJ INTERWENCJI.
Wczesna diagnoza
Jest to jak najwcześniejsze wykrycie u dziecka nieprawidłowości w jego rozwoju. Za pomocą badań lekarskich i psychologiczno-pedagogicznych.
Wczesna interwencja - program
Jest to proces rozpoczynający się od możliwie wczesnego wykrycia i rozpoznania, obejmujący działania rehabilitacyjne i wspierające w wyniku rozpoznania zaburzeń rozwojowych lub niepełnosprawności. Jest to okres od postawienia diagnozy aż do rozpoczęcia nauki szkolnej przez dziecko Dotyczy ona zarówno dziecka, jego rodziców oraz osób bezpośrednio z nim związanych.
W węższym ujęciu (0-6 lat) jest to wielospecjalistyczna, realizowana w zespole specjalistów (lekarz, psycholog, pedagog, logopeda, fizjoterapeuta, terapeuta zajęciowy) opieka nad małymi dziećmi, wykazującymi poważne zaburzenia w rozwoju. Celem opieki jest zwiększenie możliwości rozwojowych dziecka, eliminowanie zaburzeń zapobieganie wtórnym dysfunkcji rozwoju.
W szerszym znaczeniu odnosi się do różnego rodzaju zaburzeń psychologiczno-pedagogicznych w klasach I-III szkoły podstawowej. W celu wspomagania jego rozwoju odnosi się też do węższego do rodziców.
Program wczesnej interwencji powinien obejmować:
-elementy tzw. Oferowania kochającej opieki, są nimi: kołysanie, pieszczoty, uśmiechanie się do dziecka, przemawianie do niego. Przejawy miłości rodzicielskiej są bodźcem rozwojowym, którego znaczenia nie da się przecenić.
- indywidualne spotkania rodziców ze specjalistą, z każdym z nich ułożony jest plan pracy i wykonywany w domu.
- wspólne spotkania rodziców i dziecka ze specjalistą w czasie, których prowadzone są zajęcia terapeutyczne.
- uczestnictwo dziecka w żłobkowych i przedszkolnych zajęciach terapeutycznych wraz z innymi dziećmi i rodzicami.
- spotkania rodziców w małej grupie, które maja charakter towarzyski, edukacyjny, ściśle terapeutyczny.
- wzajemna współpraca specjalistów (lekarz, psycholog, pedagog, logopeda, fizjoterapeuta, terapeuta zajęciowy).
- łączenie oddziaływania zorientowanego na dziecko z pomocą czy wsparciem udzielanym jego rodzicom.
- cel edukacyjny po przez przekazanie rodzicom wiedzy o: niepełnosprawności dziecka, o przyczynach niepełnosprawności, o potrzebie prawidłowego rozwoju dziecka, informacje o tym, że dziecko podlega tym samym prawom co pełnosprawne, jego potrzeby ssą takie same jak dzieci pełnosprawnych.
- umożliwienie całkowitego wyeliminowania zaburzeń i dalszy normalny rozwój.
- zapobieganie utrwaleniu się niepełnosprawności i umożliwienie dalszego względnie prawidłowego rozwoju.
- uruchomienie wszystkich potencjalnych rezerw procesu rozwojowego u dzieci, których niepełnosprawność jest nieodwracalna-przez co poprawia się ich ogólny stan zdrowia oraz funkcjonowanie osobiste u społeczne.
- zidentyfikowanie mocnych stron u dzieci wielorako, głęboko niepełnosprawnych, zapobieganie pogłębieniu się deficytów.
- wczesne zdobywanie sprawności w zakresie samoobsługi.
- osiągnięcie większej sprawności ruchowej, dojrzałości poznawczej i emocjonalnej.
- uzyskanie niezbędnej podstawy do rozwoju cech osobowości
Dziecko z ryzyka wystąpienia zaburzeń rozwoju:
Wysokie ryzyko ciążowo-porodowe.
Wcześniactwo z typową niedojrzałością ośrodkowego układu nerwowego.
Urazy okołoporodowe uszkadzające ośrodkowy układ nerwowy.
Wady genetyczne, mutacje i aberacje chromosomowe.
Wrodzone wady rozwojowe układu nerwowego ( np. przepuklina rdzeniowo-oponowa, małogłowie, wodogłowie).
Opróżnione objawy dojrzewania odruchowego.
Infekcje w obrębie centralnego układu nerwowego.
Zaburzenia metaboliczne obciążające układ nerwowy.
Mikozaburzenia mózgu, układu nerwowego, mikrouszkodzenia.
Epilepsja.
Wczesna stymulacja rozwoju.
Wczesna stymulacja rozwoju to inaczej oddziaływania rewalidacyjno-wychowawcze. Jej odbiorcami są dzieci aż do momentu rozpoczęcia realizacji obowiązku szkolnego, u których wykryto niepełnosprawność, a także ich rodzina. Realizacją wczesnej stymulacji rozwoju zajmują się placówki wykazujące odpowiednie zaplecze materialne oraz dysponujące zespołem specjalistów przygotowanych do pracy z małymi dziećmi o zaburzonym rozwoju psychoruchowym, percepcji, intelektu, zachowania. Są to głownie poradnie psychologiczno-pedagogiczne. Skład takiego zespołu to głownie psychologowie i pedagodzy. Zadania zespołu to przygotowanie i organizacja indywidualnego programu pomocy dziecku i jego rodzinie, nawiązanie współpracy z zakładem opieki zdrowotnej oraz ośrodkiem pomocy społecznej w celu poszerzenia możliwości rehabilitacji, terapi czy wsparcia. Ważne jest by procesowi intensywnej stymulacji rozwoju towarzyszyła postawa optymizmu pedagogicznego: postawa taka każe szukać skutecznych sposobów rewalidacji i daje często oczekiwane wyniki.
Hulek - Pedagogika rewalidacyjna.
B. Cytowska, B. Wilczura - Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju małego dziecka.