CZARNE KINO AMERYKAŃSKIE
CZARNE KINO AMERYKAŃSKIE :
Czarny Film→Film Noir:
Seria filmów powstałych w latach 40 ,wyróżniających się mroczną atmosferą i charakterystyczną grą światłocieni
Wiele z tych filmów opiera się na historiach kryminalnych
Dominuje klimat sytuacji bez wyjścia
Krytyka stosunków społecznych
Czarna seria→Cechy:
Mroczny nastrój
Pesymizm w spojrzeniu na świat
Fatalizm związany z negatywnym wpływem kobiet
Film Noir→ pojęcie to nie dotyczy gatunku lecz pewnej poetyki
W przeciwieństwie do filmów gangsterskich lat 30, filmy czarne kładą mniejszy nacisk na sensacyjną akcje i wykraczają poza granice środowiskowe swych poprzedników
Bohater→ Samotny prywatny detektyw, który za kulisami powszechnego dobrobytu odkrywa powszechną korupcje i egoizm
Prywatny detektyw jest często konieczny, bo policjanci mają ręce skrępowane przez skorumpowanych zwierzchników. A i sam z reguły może doprowadzić tylko do zatrzymania drobnych płotek; prawdziwi gangsterzy na wielką skalę są poza zasięgiem prawa
Czarna seria posługuję się środkami filmowymi, których źródła tkwią w filmie niemieckim okresu weimarskiego:
Mroczność→Nosferatu
Oświetlenie→M-Morderca
Scenerię tworzą ciemne mokre ulice wraz ze specyficzną grą świateł, w której ludzie odkrywają swe prawdziwe oblicza. W świetle dnia widz dostrzega tylko ich maski.
W celu osiągnięcia optymalnych efektów świetlnych większość filmów tej serii tworzy się w studiach
Filmy te kwestionują amerykański styl życia, za którego lśniącą fasadą kryje się całkowita amoralność
W 1941 r. Bogart otrzymuje wreszcie rolę człowieka mającego świadomość swej klęski, żyjącego z nią na co dzień. Lub inaczej: nadaje taki rys swemu bohaterowi. Jest nim prywatny detektyw Sam Spade w Sokole maltańskim Johna Hustona.
Ów dramat kryminalny otwiera nowy rozdział w historii gatunku, zapoczątkowując tzw. czarną serię. Jak wiadomo, wyróżnik artystyczny gatunku kryminalnego stanowi opis procesu rozwiązywania zagadki: kto zabił? kto ukradł?
Rewolucyjność czarnej serii wobec poprzednich dokonań polega na wprowadzeniu trzech zasadniczych zmian:
Dotychczasową dominantę kompozycyjną - zagadkę- zastępuje nowa: postać bohatera, detektywa lub policjanta prowadzącego śledztwo. Jego metody działania i jego wewnętrzne przeżycia stają się ważniejsze od rozwiązania tajemnicy.
Tradycyjna narracja zapewniała odbiorcy niezależność od bohatera; w oparciu o przesłanki, z których można było zbudować logiczny wywód, widz miał możność prowadzenia śledztwa na własną rękę. Nowy typ narracji w pełni uzależnia go od bohatera: odbiorca jest biernym świadkiem odkrywania coraz to nowych tropów, często mylących i ani przez moment nie przewyższa detektywa wiedzą.
Czarnej serii zawdzięczamy nowy typ bohatera: obraca się on w środowisku przestępczym, musi więc posługiwać się jego metodami - nie tylko dla odniesienia sukcesu, ale także by ocalić własne życie.
SOKÓŁ MALTAŃSKI:
Reżyseria: John Huston
Scenariusz: John Huston
Zdjęcia: Arthur Edeson
Muzyka: Adolph Deutsch
Scenografia: Robert Haas
Kostiumy: Orry-Kelly
Montaż: Thomas Richards
Dyrektor artystyczny: Robert M. Haas
Na podstawie: powieści Dashiella Hammetta
Produkcja: USA, Warner Bros
Rok produkcji: 1941
Obsada: Humphrey Bogart(Sam Spade), Barton MacLane, Gladys George, Lee Patrick, Mary Astor, Peter Lorre, Sydney Greenstreet
Arcydzieło czarnego kryminału
Jeden z najwybitniejszych filmów kryminalnych w historii kina
Wyróżniony 3 nominacjami do Oscara
Prywatny detektyw Sam Spade (Humphrey Bogart) próbuje rozwikłać zagadkę zniknięcia bezcennej statuetki.
Sam Spade, prywatny detektyw otrzymuje odnalezienia młodszej siostry Ruth Wonderly. W miarę jak Spade zaczyna zgłębiać sprawę okazuje się, że jego prawdziwe zlecenie polega na odnalezieniu niewielkiego posągu przedstawiającego sokoła. Rzeźba ta powstała w roku 1539 i była wyrazem hołdu złożonego przez Templariuszy królowi Hiszpanii. Niestety, w drodze do Hiszpanii galera, która ją przewoziła została zatopiona przez piratów a posągu słuch zaginął. Rzeźba odnajduje się po latach w San Francisco, ale chętnych do jej zdobycia jest wielu.
Spade zagrany przez Bogarta, ucieleśnia człowieka wymierzającego sprawiedliwość, sam mimo wszelkich przeszkód rozwiązuje zagadkę→ Na jego kreacji wzorowano się w następnych filmach czarnej serii
Bohater Sokoła Maltańskiego Sam Spade jest zdecydowany, bezwzględny, cyniczny, oszukujący gangsterów i wodzący za nos policję, nie może pozwolić sobie nawet na chwilę słabości, prawdziwe uczucia kryje pod maską. A przy tym lekceważy rozmaite normy i formy obyczajowe, zaczyna dzień od szklaneczki whisky, wczesnym popołudniem idzie do łóżka z klientką, romansuje także z żoną wspólnika. Nie do końca jasne są motywy uporu, z jakim walczy o rozwiązanie zagadki. Wymierza sprawiedliwość - tak, ale też eliminuje tych, którzy mogą stanowić dlań bezpośrednie zagrożenie, zarabia na chleb, wypełnia swoją wewnętrzną potrzebę działania, utwierdza się w poczuciu własnej tożsamości
Rolą Sama Spade'a Bogart stworzył pierwszą w kinie amerykańskim postać autentycznego losera - człowieka zawsze skazanego na klęskę, noszącego ją w sobie i mającego świadomość tego. W żadnym z jego dotychczasowych bohaterów nie była tak wyeksponowana inteligencja, przenikliwość, zdolność do precyzyjnego myślenia, znakomita pamięć i umiejętność kojarzenia faktów, intuicja, znajomość psychiki ludzkiej i własnej, wreszcie pewien dystans do siebie. Ale losera nie można zagrać przekonywująco, trzeba nim być.
Od Sokoła maltańskiego zaczyna się czarne kino lat 40. Charakteryzowało się ono penetracją mrocznych zakamarków wielkich miast zmieniających się w niepokojącą dżunglę, gdzie rządzi kłamstwo i ludzka zawiść. Bogart był w tym świecie wprawdzie orędownikiem dobra, lecz cynicznie posługiwał się takimi samymi metodami jak ścigani przezeń przestępcy.